Μία ακόμη χρονιά πανδημίας- Σαρηγιάννης: Μία μετάλλαξη κάθε τρεις ή τέσσερις μήνες

Όμως η χρονιά που μας πέρασε -εκτός από τις οδυνηρές απώλειες σε όλο τον κόσμο, απώλειες, μάλιστα σύμφωνα με το ECDC τους τελευταίους δύο μήνες, η Ελλάδα έχει διπλάσιο αριθμό απωλειών από το μέσο όρο της Ευρώπης, ανά εκατ. κατοίκων- ξεκίνησε με προσδοκίες και ζωηρό ενθουσιασμό, λόγω της επιχείρησης εμβολιασμών, με το απόλυτα συμβολικό όνομα «Ελευθερία».

Τα εμβόλια κατά της COVID-19 ήταν εδώ και εμείς δεν είχαμε παρά να κλείσουμε το πολυπόθητο ραντεβού στο δρόμο προς την ελευθερία μας. Είναι σημαντικό να τονίσουμε, ότι ο εμβολιασμός ανέδειξε και μία σειρά ψηφιακών εργαλείων, όπως ένα πλήρως ψηφιοποιημένο σύστημα από την είσοδο των εμβολίων στη χώρα μας, μέχρι το υπενθυμιστικό sms στον πολίτη.

Όπως τόνισε ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) Μάριος Θεμιστοκλέους στην ενημέρωση της Δευτέρας 27 Δεκεμβρίου, στη διάρκεια του 2021, 7,4 εκατομμύρια συμπολίτες μας έλαβαν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε όλη τη χώρα από το μικρό νησάκι τη Θύμαινα μέχρι το Μέγα Εμβολιαστικό Σταθμό στο Μαρούσι.

Η επιχείρηση «Ελευθερία», η οποία ξεκίνησε επίσημα την Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2021, έβαλε από την πρώτη στιγμή ψηλά τον πήχη στη χώρα μας, μία επιχείρηση στην οποία εργάστηκαν και εξακολουθούν να εργάζονται σκληρά, χιλιάδες άνθρωποι προκειμένου όλοι μας, να κερδίσουμε το μεγάλο στοίχημα της ζωής.

Εκτός από το υπουργείο Υγείας, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης- με την καταλυτική του παρουσία στο πεδίο των ψηφιακών εφαρμογών- η πολιτική προστασία, η ΗΔΙΚΑ και οι ένοπλες δυνάμεις είχαν και εξακολουθούν να έχουν ένα μεγάλο και κρίσιμο ρόλο όλο αυτό το διάστημα.

Η συζήτηση περί υποχρεωτικότητας και η αναστολή των υγειονομικών

Τους επόμενους μήνες, οι εμβολιασμοί κυριάρχησαν στην καθημερινότητά μας, αλλά και στις συζητήσεις -πάντα έντονες- περί υποχρεωτικότητας και μη και στην ανάγκη να πεισθούν οι άνω των 60, μία κρίσιμη μάζα 560.000 ανθρώπων, από τους οποίους έχουν εμβολιαστεί σήμερα, μόλις οι 120.000.

Αποκορύφωμα της συζήτησης περί υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών, αποτέλεσε σίγουρα και η απομάκρυνση πολλών χιλιάδων υγειονομικών από τις θέσεις τους εξαιτίας της απόφασής τους να μην εμβολιαστούν.

Μία ομάδα επαγγελματιών υγείας που βρίσκονται από τον Σεπτέμβριο σε αναστολή και οι οποίοι δυστυχώς λείπουν από το σύστημα υγείας. Σήμερα εκτιμάται ότι από τους αρχικά 9.000 με 10.000 ανεμβολίαστους υγειονομικούς, έχουν εμβολιαστεί αρκετοί και εκτός βρίσκονται περί τους 6.000 υγειονομικούς.

Σύμφωνα με τον κ. Θεμιστοκλέους, κατά την ενημέρωση της 27^ης Δεκεμβρίου, μέχρι την ημέρα εκείνη, είχαν πραγματοποιηθεί 17.060.000 εμβολιασμοί, 7.415.000 συμπολίτες μας είχαν εμβολιαστεί με πρώτη δόση, ποσοστό 70,6%, 7.000.000 έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους, ποσοστό 66,4% και 4.365.000 συμπολίτες μας έχουν πραγματοποιήσει την αναμνηστική δόση ή έχουν πραγματοποιήσει τον εμβολιασμό τους, ποσοστό 75,6% επί των δικαιούχων.

Καθηγητής Σαρηγιάννης: Οι μεταλλάξεις στη ζωή μας

Συνεχίζοντας τον απολογισμό μας, ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, αναφέρει στο CNN Greece ότι οι μεταλλάξεις αλλά και το εντατικό testing, κυριάρχησαν τη χρονιά που μας πέρασε.

Ειδικότερα, στην πράξη είχαμε τέσσερις βασικές παραλλαγές του ιού: Άλφα, Δέλτα, Β1318- είχε αρχίσει να αναπτύσσεται και την πρόλαβε η Δέλτα- και από τις 11 Νοεμβρίου την Όμικρον. Στο ενδιάμεσο, είχαμε μερικές μεταλλάξεις ακόμη.

Στο τέλος του περασμένου Μαίου ξεκίνησε το δικό της ταξίδι η Δέλτα, και στη φάση της αποδρομής της εμφανίστηκε η Όμικρον, τονίζει ο καθηγητής, προσθέτοντας, ότι όταν μία μετάλλαξη κυριαρχεί και δεν υπάρχει ανοσία, είναι λιγότερο πιθανό να επιβιώσει μία μετάλλαξη, διότι δεν βρίσκει ξενιστές.

Το ίδιο συμβαίνει και τώρα με την Όμικρον, η Δέλτα ήταν σε φάση αποδρομής, βρήκε διαθέσιμο πληθυσμό και κυριαρχεί.

«Μία μετάλλαξη κάθε δύο με τρεις ή τέσσερις μήνες»

Στην ερώτηση κάθε πότε έχουμε μία νέα μετάλλαξη, ο κ. Σαρηγιάννης, απαντά ότι κάθε δύο με τρεις ή τέσσερις μήνες έχουμε μία μετάλλαξη ή τουλάχιστον μεταλλάξεις ενδιαφέροντος (variant concern) αλλά δεν μπορούμε να το γενικεύσουμε.

Αναφορικά με την μετάλλαξη Όμικρον, ο καθηγητής Σαρηγιάννης, υποστηρίζει ότι από πλευράς βιοχημικής δεν αλλάζει ο μηχανισμός δράσης του ιού με την Όμικρον. Και η τρίτη αναμνηστική δόση δουλεύει καλά, διότι ενεργοποιεί την κυτταρική ανοσία και δίνει μεγαλύτερη ανοσολογική κάλυψη.

Η Όμικρον χαρακτηρίζεται από μεγάλη μεταδοτικότητα αλλά με ήπια συμπτώματα και με σύντομο χρόνο επώασης 2 με 3 ημέρες, σε αντίθεση με τη Δέλτα.

Πλέον, το 73% των κρουσμάτων στην Αμερική είναι αυτή την στιγμή μετάλλαξη Όμικρον, όπως τόνισε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ καθηγητής Παιδιατρικής Θεοκλής Ζαούτης, μιλώντας την Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου, στην ενημέρωση του υπουργείου Υγείας. αλλά και στην Ελλάδα το 70% των μολύνσεων, είναι πλέον Όμικρον.

Ο καύσωνας του Ιουλίου και το «πετάξτε τις μάσκες»

Ένα άλλο σημείο που χαρακτήρισε το 2021 και μάλιστα συζητήθηκε αρκετά, είναι, όπως συμφωνήσαμε με τον κ. Σαρηγιάννη, η περιπέτεια του καύσωνα τον Ιούλιο, όπου αίφνης οι συστάσεις των ειδικών και της κυβέρνησης ήταν «πετάξτε τις μάσκες».

Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής, ήταν να αυξηθούν κατακόρυφα τα κρούσματα μετά από μερικές ημέρες, και να αρχίσει και πάλι, ένα γαϊτανάκι συζητήσεων περί υποχρεωτικότητας της χρήσης της μάσκας σε ανοικτούς χώρους. Είναι πασίδηλο ότι εάν ένας πολίτης περπατά στο δρόμο μόνος του και έχει καύσωνα, δεν χρειάζεται να φορά μάσκα, διευκρίνισαν αργότερα οι επιστήμονες. Υπάρχει και μία πραγματική πραγματικότητα με τον κορωνοϊό, σημειώνει με νόημα ο καθηγητής.

Το επιτυχημένο τοπικό lockdown της Μυκόνου

Το καλοκαίρι του 2021 επίσης, χαρακτηρίστηκε και από κάποια τοπικά απαγορευτικά.

Ο συνομιλητής μας, μας θυμίζει το lockdownτης Μυκόνου. Το μέτρο στη Μύκονο με το lockdown λειτούργησε πολύ καλά και δημιούργησε την αίσθηση ότι τα πράγματα είναι σοβαρά, αλλά αν δράσουμε στοχευμένα, θα υπάρξουν αποτελέσματα και αποδοτικότητα των μέτρων, επισημαίνει.

Να θυμίσουμε πώς το τοπικό lockdown της Μυκόνου, διήρκεσε για μία εβδομάδα και το ιικό φορτίο, μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό.

Είναι σημαντικό να εντοπίσουμε το πραγματικό πρόβλημα και να κάνουμε διαχείριση κινδύνου, ενώ έχει ιδιαίτερη αξία, το γεγονός, πώς προσλαμβάνει την επικινδυνότητα ο κόσμος και πώς αλλάζει η προσέγγιση των πολιτών απέναντι στον εχθρό, προσθέτει ο καθηγητής.

Οι διαγνωστικοί έλεγχοι και οι νίκες που πρέπει να θυμόμαστε

Ο ιός πιέστηκε και μεταλλάχθηκε αλλά είχαμε πολλά όπλα όπως και τεχνολογικά επιτεύγματα που χρησιμοποιήσαμε και σε μεγάλο βαθμό τα καταφέραμε, επισημαίνει ο κ. Σαρηγιάννης, προσθέτοντας ότι ο Απρίλιος ήταν η νίκη των τεστ.

Οι διαγνωστικοί έλεγχοι επίσης, λειτούργησαν άριστα και στην εκπαίδευση. Οι επιστήμονες το έχουν υπογραμμίσει εμφατικά αλλά και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, έχει αναφέρει, ότι εάν πραγματοποιούνται δύο τεστ την εβδομάδα σε στοχευμένες ομάδες, τότε το μέτρο αυτό, μπορεί να λειτουργήσει αποδοτικά.

Ο καθηγητής Σαρηγιάννης συμφωνεί ότι και το logistics κομμάτι του εμβολιασμού, όπως είπαμε παραπάνω, λειτούργησε εξαιρετικά, προσθέτοντας ότι αυτές είναι νίκες, τις οποίες θα πρέπει να θυμόμαστε.

Η πανδημία, επιταχυντής τεχνολογίας

Όπως κάθε πόλεμος λειτουργεί ως επιταχυντής τεχνολογίας. Έτσι και στην περίπτωση της COVID, η πανδημία άνοιξε δρόμους σε μία σειρά από επιστημονικά δεδομένα και επιτεύγματα που έσωσαν και σώζουν ζωές, στα εμβόλια μοριακής τεχνολογίας, στις θεραπείες, στα φάρμακα, στα ραδιοϊσότοπα, στα μονοκλωνικά αντισώματα και στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, επισημαίνει.

Τα διδάγματα και η ευχή για το 2022

Ποιο ήταν το μάθημα αλήθεια που πήρε ο καθηγητής Σαρηγιάννης το 2021;

Το μάθημα που πήρα μεταξύ άλλων, είναι να μην δημιουργείς πανικό, να χειρίζεσαι τις καταστάσεις με ψυχραιμία και να εξηγείς το πρόβλημα, απαντά και προσθέτει:

«Γίνονται άπειρα εμβόλια σε όλο τον πλανήτη κάθε ημέρα. Τα εμβόλια σώζουν ζωές και είναι αποτελεσματικά, πέρα και πάνω από κάθε συζήτηση και θεωρίες συνωμοσίας.

Ένα άλλο μάθημα που πήρα, είναι να υπάρχει σωστή αντιμετώπιση της κρίσης και πολλαπλές γραμμές άμυνας.

Θα σας έλεγα επίσης, ότι αποτελεί θετική εξέλιξη, οι πολλές και αξιόπιστες επιστημονικές πληροφορίες που μοιράζεται μαζί μας η επιστημονική κοινότητα. Όπως συμβαίνει τώρα με τη μετάλλαξη Όμικρον που αντιλαμβανόμαστε τις διαφορές και βγάζουμε τα συμπεράσματά μας.

Για τη νέα χρονιά, θα ήθελα η επιστημονική κοινότητα να επικοινωνήσει τα επιτεύγματά της σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από σύνορα».