Σοφία Καλανταρίδου: Δίνοντας ζωή μέσα στην πανδημία – Το ιατρικό «θαύμα» που συγκλόνισε
Πάθος, δύναμη, θέληση, αποφασιστικότητα, εργατικότητα και κοφτερό μυαλό: Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που η καθηγήτρια Μαιευτικής και Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας Σοφία Καλανταρίδου διαθέτει ως άνθρωπος και με τα οποία προσπαθεί να ασκεί το αντικείμενό της. Είναι η διευθύντρια Γ’ Πανεπιστημιακής Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής στο «Αττικόν», όπου εδώ και περίπου δύο χρόνια, υποδέχεται εγκύους που έχουν νοσήσει με κορονοϊό και τις βοηθά να φέρουν στον κόσμο υγιή παιδιά.
Όταν η Σοφία Καλανταρίδου κλήθηκε να εφαρμόσει στη Μαιευτική του Νοσοκομείου Αττικόν κατάσταση επιφυλακής λόγω πανδημίας, τον Μάρτιο του 2020, ήξερε ήδη πώς να κινηθεί και τι ενδεχομένως θα αντιμετώπιζε, διότι είχε φροντίσει να ενημερωθεί, πριν ακόμα ο κορωνοϊός «χτυπήσει» ελληνική πόρτα. Έτσι ήταν έτοιμη όταν περιέθαλψε την πρώτη ετοιμόγεννη γυναίκα που είχε διαγνωστεί μόλις θετική στον covid-19.
Ήταν ακόμα καλύτερα προετοιμασμένη όταν περίπου έναν χρόνο αργότερα, έγραψε ιστορία μαζί με την ομάδα της: Τον Απρίλιο του 2021, στο Αττικόν Νοσοκομείο, μία γυναίκα θετική στον covid-19 έφερε στη ζωή το υγιέστατο μωράκι της, ενώ βρισκόταν διασωληνωμένη. Μερικές ημέρες αργότερα, η γιατρός αποσωλήνωσε τη μητέρα, που λίγο καιρό αργότερα, υγιής πια, μπόρεσε να πάρει το μωράκι της στο σπίτι. Κι αυτό, μετά από 1,5 χρόνο πανδημίας θεωρήθηκε «ιατρικό θαύμα» και καταγράφηκε μόλις για δεύτερη φορά στα παγκόσμια ιατρικά χρονικά.
Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί όσα είπε η Σοφία Καλανταρίδου στο CNN Greece:
Η Σοφία Καλανταρίδου γεννήθηκε στα Γιάννενα και από μικρό παιδί ήθελε να ασχοληθεί με την Ιατρική. Το όνειρό της ήταν να συμμετέχει σε αποστολές ανά τον κόσμο και να βοηθά τους αδύναμους που έχουν ανάγκη. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και κατόπιν έφυγε για την Αμερική. «Γεννήθηκα στα Γιάννενα κι από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να γίνω γιατρός και πάντα διάβαζα βιβλία και μυθιστορήματα με γιατρούς. Τελειώνοντας την Ιατρική Σχολή, αποφάσισα ότι ήθελα να κάνω γυναικολογία γιατί είναι μια ειδικότητα που δίνει ζωή. Ήταν τότε και η εποχή που είχε γεννηθεί το πρώτο παιδί με εξωσωματική γονιμοποίηση και μου φαινόταν πάρα πολύ ωραίο, να βοηθά κανείς ζευγάρια να αποκτήσουν παιδιά. Τελειώνοντας την ειδικότητα, έφυγα και πήγα στις ΗΠΑ, στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, National Institute of Health και έκανα γυναικολογική ενδοκρινολογία, σε έναν μαγικό χώρο, όπου μπόρεσα να κάνω και έρευνα και να δουλέψω και με πάρα πολύ σπουδαία ονόματα και με πάρα πολύ σημαντικούς δασκάλους».
Όταν έφτασε η ώρα να επιλέξει εάν θα μείνει στο εξωτερικό να χτίσει την καριέρα της εκεί ή εάν θα επιστρέψει στην πατρίδα της, ο πήχης έγειρε εύκολα – αν και τώρα δεν δηλώνει πως θα το έκανε ξανά με την ίδια σιγουριά. Τότε όμως, επέστρεψε στα Γιάννενα και εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο, ανεβαίνοντας τις βαθμίδες της ιεραρχίας μία – μία. Τελικά, άφησε την αγαπημένη της πόλη για το Πανεπιστήμιο της Αθήνας, όπου εκλέχθηκε καθηγήτρια και διδάσκει στο Αττικόν Νοσοκομείο. Εκεί «τη βρήκε» το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού, τον Μάρτιο του 2020.
Προετοιμασία και προσεκτικός σχεδιασμός
Η ίδια τονίζει ότι εκείνη την εποχή δεν πιάστηκε εξ΄ απροόπτου. Η συχνή επικοινωνία με συναδέλφους της στην Ιταλία, που πρώτοι αντιμετώπισαν τον όλεθρο από τον κορονοϊό σε ευρωπαϊκό έδαφος, ήταν καθοριστική. Της έδωσε μια καθαρή εικόνα για το τι μπορεί να συμβεί στο σύστημα υγείας μιας χώρας που έχει χτυπηθεί από τον κορονοϊό, την βοήθησε να καταλάβει ποιες μεγαλύτερες ή μικρότερες κινήσεις θα μπορούσαν να αποδειχθούν «σωτήριες».
Με τη συμβολή του ανθρώπινου δυναμικού όλων των τμημάτων του νοσοκομείου εκπονήθηκε ένα λεπτομερές σχέδιο, στο οποίο καθένας γνώριζε επακριβώς τι θα έπρεπε να κάνει, στην περίπτωση που καλούνταν να περιθάλψουν μία έγκυο θετική στον covid-19. «Είχαμε ορίσει και ειδικό άνθρωπο να βρίσκεται ακριβώς έξω από την περιοχή covid-19 και να βοηθά, να καθοδηγεί τους γιατρούς και τους νοσηλευτές που έβγαιναν από εκεί με τις τεράστιες στολές στο πώς θα τις βγάλουν, ώστε να μην μολυνθούν», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Το πρώτο περιστατικό εγκύου με covid-19
Ο πρώτος συναγερμός δεν άργησε να χτυπήσει. «Μόλις ετοιμάσαμε το σχέδιο αυτό για το αν τυχόν μας συμβεί, πραγματικά μας συνέβη κι ευτυχώς είχαμε καταγράψει τα βήματα και με το πού μας πήραν τηλέφωνο από τον ΕΟΔΥ ότι έρχεται το περιστατικό – γιατί η γυναίκα ήταν σε τοκετό – αν δεν ήμασταν έτοιμοι, απλά θα είχαμε κολλήσει όλοι», θυμάται η κ. Καλανταρίδου. Με την αδρεναλίνη στο κόκκινο, το περιστατικό αντιμετωπίστηκε επιτυχώς και στο τέλος της ημέρας, ένα υγιέστατο μωράκι είχε έρθει στον κόσμο, γεμίζοντας χαρά κι ελπίδα όχι μόνο όσους βοήθησαν να έρθει στη ζωή, αλλά και το πανελλήνιο, που τότε παρακολουθούσε έντρομο κι επί μακρόν, μόνο δυσάρεστες εξελίξεις. «Αυτή τη βραδιά δεν θα την ξεχάσω ποτέ», δηλώνει συγκινημένη η κ. Καλανταρίδου, ενώ θυμάται πως ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε επικοινωνήσει μαζί της: «Το βράδυ με πήρε τηλέφωνο κι ο πρωθυπουργός και επειδή ήταν και νέα γυναίκα που γεννούσε και μας είδε ξαφνικά όλους με τη στολή, που ήμασταν σαν αστροναύτες και προσπαθούσαμε να την κάνουμε να περάσει καλά και μας έβγαλε μια φωτογραφία με το σήμα της νίκης. Θεωρώ ότι ήταν κάτι πάρα πολύ σημαντικό τότε, με αυτόν τον πρώτο τοκετό».
Το ιατρικό «θαύμα» στο Αττικόν Νοσοκομείο
Η Σοφία Καλανταρίδου είναι μία επιστήμονας που πιστεύει στην επιστήμη της και στον Θεό. Τον περασμένο Απρίλιο, ένα από τα σημαντικότερα περιστατικά της ζωής και της καριέρας της, επιβεβαίωσε και αυτές τις δύο πτυχές της πίστης της. Η ίδια διηγείται πώς έζησε και πώς αντιμετώπισε ένα ιατρικό περιστατικό που έμελλε να καταγραφεί ως μόλις η δεύτερη τέτοια περίπτωση στα παγκόσμια ιατρικά χρονικά:
«Στα περιστατικά που αντιμετωπίσαμε, που οι μητέρες διασωληνώθηκαν, οι περισσότερες ήταν αμέσως μετά τη λοχεία ή ήταν στο τρίτο τρίμηνο, που το μωρό δεν είχε πρόβλημα να γεννηθεί. Ήταν βέβαια πρόωρο, αλλά με καλή πρόγνωση. Είχαμε και μία περίπτωση που η μητέρα ήταν πολύ νωρίς στην κύηση και είχε αυξημένο κίνδυνο το μωρό να έχει προβλήματα λόγω προωρότητας. Η μητέρα έπρεπε να διασωληνωθεί γιατί κινδύνευε η ζωή της, όμως αν γεννιόταν το μωρό τόσο νωρίς, θα είχε προβλήματα για όλη του τη ζωή… Αποφασίσαμε, επειδή είχαμε ήδη αποκτήσει την εμπειρία ότι υπάρχει η πιθανότητα να μην προσβληθεί το μωρό, να του δώσουμε τη δυνατότητα να συνεχίσει, ενώ η μητέρα ήταν διασωληνωμένη. Αυτό ήθελε βέβαια πάρα πολύ προσοχή από εμάς, έπρεπε να παρακολουθούμε πάρα πολύ συχνά το μωρό με καρδιοτοκογράφημα. Μετά από λίγες ημέρες, όταν το μωρό όμως ήταν αρκετά ώριμο πια, η μητέρα μπήκε σε πρόωρο τοκετό ενώ ήταν διασωληνωμένη – η ίδια δηλαδή δεν το κατάλαβε – κάναμε επείγουσα καισαρική, γέννησε και σήμερα είμαστε στην ευτυχή θέση να έχουμε και τη μητέρα και το μωρό και τους δύο υγιείς. Είναι μία από τις μεγαλύτερες εμπειρίες που είχαμε και στη διάρκεια της πανδημίας, αλλά και γενικότερα».
Πρόκειται για μια πολύ συγκινητική περίσταση για την ίδια και την ομάδα της, αλλά και για το ίδιο το ζευγάρι, που κατόρθωσε σήμερα να έχει ένα υγιέστατο μωράκι στο σπίτι του: «Είναι ένα νέο ζευγάρι, τους αγαπώ, τους θεωρώ οικογένειά μου, έχουμε πολύ συγκινητική σχέση, και στη συνέχεια μου έκαναν δώρο μία εικόνα με την Αγία Σοφία με τις τρεις κόρες, γιατί όταν ήταν η μητέρα διασωληνωμένη, ένα συγγενικό της πρόσωπο είδε στον ύπνο τη μητέρα να την κρατούν δύο κοριτσάκια, που ήταν η Αγάπη και η Ελπίδα, οι κόρες της Αγίας Σοφίας. Τέτοιες εμπειρίες, θεωρώ ότι είναι ανεκτίμητες».
Σχολιάζοντας την απόφαση να διασωληνωθεί η μητέρα προτού γεννήσει το παιδάκι της, ελπίζοντας στο καλύτερο αποτέλεσμα και για τους δύο, η κ. Καλανταρίδου αναφέρεται στην ομάδα της: «Ήταν κάτι που το αποφασίσαμε όλες οι ειδικότητες, ήταν κάτι που δεν το γνωρίζαμε μέχρι τότε, αλλά το κάναμε με γνώμονα τι ήταν καλό για τη μητέρα και το παιδί. Είχαμε φτιάξει πλάνο αντιμετώπισης με όλες τις ειδικότητες και όταν πραγματικά προέκυψε το επείγον περιστατικό, ξέραμε πραγματικά ο καθένας τι θα έπρεπε να κάνει. Θεωρώ ότι η εκ των προτέρων προετοιμασία και το πλάνο ήταν αυτά που μας βοήθησαν στο να τα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα περιστατικά σωστά».
Η Μαιευτική του «Αττικόν» σε παγκόσμια μελέτη
Η Μαιευτική κλινική του νοσοκομείου «Αττικόν» περιέθαλψε όλο αυτό το διάστημα δεκάδες περιστατικών εγκύων με covid-19. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η κ. Καλανταρίδου εξηγεί ότι η κλινική της πήρε μέρος σε μία πάρα πολύ σημαντική μελέτη, που αφορά στο πώς νοσούν με κορονοϊό οι έγκυες γυναίκες. «Οι έγκυες αποτελούν μια ιδιαίτερη ομάδα πληθυσμού. Έτσι λοιπόν, η καθηγήτρια Άσμα Καλίλ από το πανεπιστήμιο Σεν Τζορτζ, μας κάλεσε να συλλέξουμε όλα τα περιστατικά που είχαμε με μέτρια και σοβαρή συμπτωματολογία, ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε έναν αλγόριθμο πρόβλεψης για το ποιες έγκυες έχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν βαριά, να διασωληνωθούν ή και ακόμα να καταλήξουν».
Στη μελέτη συμμετείχαν οκτώ νοσοκομεία από τέσσερις χώρες, την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Βρετανία και την Αυστρία και τελικά μελετήθηκαν περίπου 800 περιστατικά. Από αυτά δημιουργήθηκε τελικά ένα μοντέλο πρόβλεψης που βοηθά τους γιατρούς να εκτιμούν καλύτερα τα περιστατικά που περιθάλπουν. Η ηλικία, ο Δείκτης Μάζας Σώματος, αλλά και το γ’ τρίμηνο της εγκυμοσύνης μπορούν να είναι επιβαρυντικοί παράγοντες για το πόσο βαριά θα νοσήσει μία έγκυος γυναίκα. «Αυτή λοιπόν η μελέτη έγινε δεκτή στο American Journal of Obstetrics and Gynecology και αυτή τη στιγμή είναι και η μοναδική μελέτη πρόβλεψης επιδείνωσης και εισαγωγής στη ΜΕΘ των εγκύων», τονίζει η κ. Καλανταρίδου.
«Θέλω να βοηθάω όσο μπορώ»
Η κ. Καλανταρίδου δεν εφησυχάζει και συνεχώς αναζητά το καλύτερο για τις ασθενείς της. Η ίδια έχει θητεύσει ως πρόεδρος στην Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, με σημαντικό έργο για τα ζευγάρια στη χώρα μας που θέλουν να αποκτήσουν παιδιά. Εργάζεται στο ελληνικό πανεπιστήμιο και αναγνωρίζει την αξία Ελλήνων επιστημόνων – γι’ αυτό και ζητάει περισσότερη αξιοκρατία: «Στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ δύσκολο να ανέβεις μόνο με την αξία σου – δεν πρέπει να το κρύβουμε αυτό – και θα ήθελα να δω σήμερα νέους επιστήμονες που αξίζουν, να μπαίνουν στο πανεπιστήμιο. Για παράδειγμα, δεν μπορώ να διανοηθώ ότι υπάρχει Έλληνας ο οποίος κάνει επεμβάσεις σε έμβρυα, ενώ βρίσκονται μέσα στη μήτρα, με πολύ σοβαρά νοσήματα και δεν βρίσκεται ήδη αυτός ο άνθρωπος στο ελληνικό πανεπιστήμιο, ενώ μπαίνουν άλλοι με λιγότερα προσόντα… Μου είναι αδιανόητο»!
Το δικό της μήνυμα προς όλους είναι να δίνουμε περισσότερο βάρος στις ανθρώπινες σχέσεις και όχι στα υλικά αγαθά, ενώ κάνοντας έναν χιουμοριστικό απολογισμό της καριέρας της, δηλώνει: «Μπορεί να μην ταξίδεψα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου να βοηθήσω, αλλά βοήθησα κι από εδώ όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούσα»!
Παραγωγή: DPG Digital Media
Premium Content Manager | Σοφία Μαυραντζά · Head of Multimedia Hub | Σεραφείμ Ντούσιας · Κάμερα, ήχος, φωτογραφίες | Λευτέρης Παρτσάλης, Γιώργος Αποστολόπουλος, Νικόλας Κόρνφορντ, Γιώργος Χατζής · Μοντάζ | Νίκη Μαλλιωτάκη, Σταύρος Λογοθέτης