Καιρός: Σε κλοιό σφοδρής κακοκαιρίας η χώρα - Σε ποιες περιοχές υπάρχουν προβλήματα

Πλημμυρικά φαινόμενα καταγράφονται σε Ήπειρο και Πελοπόννησο, ενώ στην Αττική άρχισε να βρέχει νωρίς το πρωί.

Προβλήματα παρατηρήθηκαν στην ηλεκτροδότηση των νοτίων προαστίων της Αθήνας, αφού οι ισχυροί άνεμοι έως και 9 μποφόρ ρίχνουν κλαδιά σε γραμμές του ΔΕΔΔΗΕ με αποτέλεσμα να τεθούν εκτός συστήματος. Ειδικότερα, τα προβλήματα εντοπίζονται στην Βούλα, την Βουλιαγμένη και την Άνω Γλυφάδα. Σύμφωνα με τους τεχνικούς, οι διακοπές αντιμετωπίζονται με χρόνο αποκατάστασης από 20 λεπτά έως μία ώρα.

Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι οι πολίτες που κινούνται στο παραλιακό μέτωπο, καθώς οι άνεμοι είναι θυελλώδεις και ειδικά στις παραλιακές περιοχές τα κύματα έχουν βγει μέχρι το πεζοδρόμιο.

Πού εντοπίζονται προβλήματα αυτή την ώρα

• Ιωάννινα

Στο όριο της πλημμύρας βρίσκονται πολλές περιοχές στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων. Ο Δήμος Ιωαννιτών απευθύνει έκκληση στους κατοίκους να αποφεύγουν για τις επόμενες ώρες τις άσκοπες μετακινήσεις ή αν αυτό δεν είναι εφικτό να είναι πολύ προσεκτικοί.

Λόγω της πλημμύρας στο ύψος της γέφυρας της Εγνατίας η επαρχιακή οδός Κουτσελιού- Δαφνούλας παραμένει κλειστή. Τα χωριά που επηρεάζονται άμεσα είναι: Πλατανιά, Δροσοχώρι, Ηλιόκαλη, Καραδήμα, Δαφνούλα. Κλειστός επίσης παραμένει ο δρόμος Πλατανιάς- Καστρίτσας λόγω πλημμυρών. Με μεγάλη προσοχή, μετά από πλημμύρες που εκδηλώθηκαν, γίνεται η κίνηση στον δρόμο Χαροκοπίου- Πλατανιάς, στο σημείο Ράχες.

Προβλήματα έχει δημιουργήσει και η υπερχείλιση του ποταμού Αχέροντα. Στη Γλυκή πλημμύρισαν επιχειρήσεις που βρίσκονται στις όχθες του ποταμού. Ελαιώνες και καλλιέργειες εσπεριδοειδών πνίγηκαν στα λασπόνερα. Σε λίμνη έχει μετατραπεί ο κάμπος Φαναρίου ενώ σε συναγερμό βρίσκονται οι κάτοικοι των χωριών.

Οι μεγάλες βροχοπτώσεις είχαν ως συνέπεια την αύξηση της στάθμης του Λούρου ποταμού και την υπερχείλισή του σε ορισμένα σημεία. Για τον λόγο αυτό εφιστάται ιδιαίτερη προσοχή όλων των πολιτών που διαμένουν, ή μετακινούνται κατά μήκος του Λούρου ποταμού. Στο μεταξύ το σύνολο των μηχανημάτων έργου του Δήμου Ζηρού, επιχειρούν διαρκώς από τις πρώτες πρωινές ώρες για την αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν από τις ισχυρές βροχοπτώσεις που έπληξαν την ευρύτερη περιοχή, όπως και το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ελλάδας.

Ζημιές έχουν προκληθεί σε κτηνοτροφικές μονάδες, επιχειρήσεις και οικείες, ενώ προβλήματα καθιζήσεων και κατολισθήσεων έχουν δημιουργηθεί σε αρκετά σημεία του οδικού δικτύου και κυρίως στις Κοινότητες Παπαδατών, Μελιανών, Πολυσταφύλου, τον Οικισμό Γαλήνη (Γαλατάς), καθώς και στο Θεσπρωτικό, όπου το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών έχει ήδη αποκατασταθεί.

• Καρδίτσα

Επικίνδυνα έχουν «φουσκώσει» οι ποταμοί και οι χείμαρροι στο δήμο Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, από τις ισχυρές βροχοπτώσεις, σύμφωνα με όσα δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος, Ανδρέας Στεργίου, ενώ σημειώθηκε και μια κατολίσθηση στην Τοπική Κοινότητα Μαράθου, για την οποία βρίσκονται σε εξέλιξη οι προσπάθειες αντιμετώπισής της.

Καταπτώσεις βράχων σε ορισμένα σημεία του οδικού δικτύου σημειώθηκαν στο δήμο Λίμνης Πλαστήρα, από την έντονη και συνεχή βροχόπτωση, καταπτώσεις, όπως τονίζει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο δήμαρχος κ. Παναγιώτης Νάνος, οι οποίες έχουν καθαριστεί.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ποταμοί «φουσκώνουν», χωρίς μέχρι τώρα να εμπνέουν ανησυχία.

«Είμαστε σε ετοιμότητα και παρακολουθούμε την εξέλιξη των βροχοπτώσεων σε συνεργασία με την αντιπεριφέρεια Καρδίτσας», προσθέτει ο κ. Νάνος.

Σε πλήρη ετοιμότητα έχει θέσει η Περιφέρεια Θεσσαλίας με τη Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας, το σύνολο του μηχανισμού που εμπλέκεται στο σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης των επικίνδυνων καιρικών φαινομένων που αναμένονται στην περιοχή τις επόμενες ώρες, με επίκεντρο την Δυτική Θεσσαλία, όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση.

Με επιστολή της η Περιφέρεια Θεσσαλίας - Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας καλεί τους Δήμους να βρίσκονται σε αυξημένη επιφυλακή στο πλαίσιο των γεωγραφικών αρμοδιοτήτων τους, με τα μηχανήματα που διαθέτουν σε διασπορά και ετοιμότητα για άμεση αναχώρηση. Επιπλέον καλούνται οι αγρότες, κτηνοτρόφοι και όσοι έχουν εργασίες στην ύπαιθρο να τηρούν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα αυτοπροστασίας και για την ασφάλειά τους να περιορίσουν τις μετακινήσεις στις απολύτως αναγκαίες.

• Τρίκαλα

Την ίδια ώρα, με 22 μηχανήματα η Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων, προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις καταπτώσεις βράχων στο ορεινό οδικό δίκτυο και τα νερά στο οδόστρωμα, προκειμένου να γίνονται με ασφάλεια οι μετακινήσεις.

Σύμφωνα με όσα τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπεριφερειάρχης Τρικάλων Χρήστος Μιχαλάκης, η στάθμη των υδάτων στους ποταμούς είναι σε ανοδική πορεία.

«Είμαστε σε εγρήγορση, προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα», τονίζει ο κ.Μιχαλάκης, ενώ συνιστά στους πολίτες να αποφεύγουν τις άσκοπες μετακινήσεις.

• Αγρίνιο

Εντολή άμεσης εκκένωσης του οικισμού Καμαρετσέικα Ζευγαρακίου έδωσε το μεσημέρι του Σαββάτου ο δήμαρχος Αγρινίου, Γιώργος Παπαναστασίου, λόγω της απότομης ανόδου της στάθμης των υδάτων στην λίμνη Λυσιμάχεια, που προκλήθηκε εξαιτίας της κακοκαιρίας.

Σύμφωνα με τον κ. Παπαναστασίου, η εκκένωση είναι προοληπτική και δεν υπάρχει κάποιος άμεσος κίνδυνος για τους κατοίκους και τις περιουσίες τους.

Η ανακοίνωση του δήμου Αγρινίου έχει ως εξής:

«Με απόφαση του Δημάρχου Αγρινίου Γιώργου Παπαναστασίου εκκενώνεται προληπτικά ο οικισμός Καμαρετσέικα Ζευγαρακίου λόγω της ανόδου της στάθμης του νερού στη λίμνη Λυσιμαχεία».

• Μεσολόγγι

Στην προληπτική εκκένωση των κατοίκων στην περιοχή Κλείσοβας Μεσολογγίου, κοντά στον οικισμό των Ρομά, προχωρούν οι αρχές μετά από σχετική εισήγηση του δήμαρχου της πόλης Κωνσταντίνου Λύρου, καθώς υπάρχουν φόβοι επέκτασης των πλημμυρικών φαινομένων, εξαιτίας της δυνατής βροχόπτωσης.

Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας: Πού χρειάζονται αλυσίδες

Από τη Γενική Περιφερειακή Αστυνομική Διεύθυνση Δυτικής Μακεδονίας ανακοινώνεται η κατάσταση στο οδικό δίκτυο της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ανά Διεύθυνση Αστυνομίας:

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

Η κυκλοφορία των οχημάτων στην Εγνατία Οδό, καθώς και στο Εθνικό και Επαρχιακό οδικό δίκτυο, διεξάγεται κανονικά.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

Η κυκλοφορία των οχημάτων διεξάγεται αποκλειστικά με την χρήση ειδικού τύπου ελαστικών ή αντιολισθητικών αλυσίδων:

• στην Επαρχιακή Οδό Καστοριάς – Ιωαννίνων (μέσω Νεστορίου), από το 34ο χλμ. έως το 45ο χλμ.
• στην Επαρχιακή Οδό Καστοριάς-Αμυνταίου, από το 22ο χλμ. (Διασταύρωση Βασιλειάδας) έως το 35ο χλμ. (όρια Π.Ε. Φλώρινας).

Η κυκλοφορία των οχημάτων στο τμήμα του κάθετου άξονα (Α-29) της Εγνατίας Οδού Σιάτιστας – Κρυσταλλοπηγής, καθώς και στο Εθνικό και λοιπό Επαρχιακό και Δημοτικό οδικό δίκτυο, διεξάγεται κανονικά.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

Η κυκλοφορία των οχημάτων στην Εγνατία Οδό, στον κάθετο άξονα της Εγνατίας Οδού Κοζάνης – Πτολεμαΐδας, καθώς και σε όλο το Εθνικό και Επαρχιακό οδικό δίκτυο, διεξάγεται κανονικά.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ

Η κυκλοφορία των οχημάτων διεξάγεται αποκλειστικά με την χρήση ειδικού τύπου ελαστικών ή αντιολισθητικών αλυσίδων:

• στην Εθνική Οδό Φλώρινας-Καστοριάς (μέσω Βίγλας), από το 6ο χλμ. έως το 42ο χλμ.στην Εθνική Οδό Φλώρινας-Καστοριάς (μέσω Βίγλας), από το 42ο χλμ. διασταύρωση με οδό προς Συνοριακό Σταθμό Κρυσταλλοπηγής έως τον Συνοριακό Σταθμό Κρυσταλλοπηγήςστην Επαρχιακή Οδό Αετού-Νυμφαίου, από το 6ο χλμ. έως την Τοπική Κοινότητα Νυμφαίου
• Η κυκλοφορία των οχημάτων στο τμήμα του κάθετου άξονα (Α-27) της Εγνατίας οδού Φλώρινας – Νίκης, καθώς και στο λοιπό Εθνικό και Επαρχιακό οδικό δίκτυο, διεξάγεται κανονικά.

Η περιοχές που θα βρεθούν στο επίκεντρο της κακοκαιρίας της επόμενες ώρες

Σύμφωνα με το έκτακτο δελτίο επιδείνωσης του καιρού της ΕΜΥ, που τροποποιήθηκε την Παρασκευή σε δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων, τα προβλεπόμενα ύψη βροχής για σήμερα είναι πολύ υψηλά στο Ιόνιο και σε μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής χώρας.

Παράλληλα, στα πελάγη θα πνέουν θυελλώδεις νότιοι νοτιοδυτικοί άνεμοι που πρόσκαιρα θα φτάσουν τα 8 με 9 μποφόρ κυρίως στο Αιγαίο.

Καθώς το κύμα αναμένεται σφοδρό η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας εξέδωσε αργά το βράδυ της Πέμπτης προειδοποίηση για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα με μήνυμα του 112 καλώντας τους κατοίκους των νησιών του Ιονίου, της Ηπείρου, περιοχών της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου να αποφύγουν τις άσκοπες μετακινήσεις και να ακολουθήσουν τις οδηγίες των αρχών. Παράλληλα, προσοχή χρειάζεται και στην Αττική.

Καλύτερη εικόνα του καιρού θα δούμε από την Κυριακή.

Η κακοκαιρία από ψηλά - Εικόνα από δορυφόρο

Εικόνα από το βαρομετρικό χαμηλό που πλησιάζει από δυτικά τη χώρα μας παρουσιάζει το meteo.gr

Στην Εικόνα 1 παρουσιάζεται η θέση του κέντρου του βαρομετρικού χαμηλού (με “L”) καθώς και οι νεφικοί σχηματισμοί που καλύπτουν το σύνολο σχεδόν του ελληνικού χώρου στις 08:00 τοπική ώρα.

Πού σημειώθηκαν τα μεγαλύτερα ύψη βροχής

Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οποίοι κατέγραψαν τα μεγαλύτερα ύψη βροχής έως το πρωί του Σαββάτου 11/12. Όπως φαίνεται σε αυτόν τα μεγαλύτερα ύψη καταγράφηκαν στα δυτικά τμήματα της χώρας με την μέγιστη βροχόπτωση έως το πρωί του Σαββάτου 11/12 να καταγράφεται στα Θεοδώριανα Άρτας (157 χιλιοστά).

Live η πορεία της κακοκαιρίας

Κακοκαιρία: Το έκτακτο δελτίο της ΕΜΥ

Μεγάλα ύψη βροχής και επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα αναμένονται σήμερα σε αρκετές περιοχές της χώρας σύμφωνα με το έκτακτο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων που εκδόθηκε από την ΕΜΥ.

Στα πελάγη οι άνεμοι θα πνέουν θυελλώδεις νότιοι νοτιοδυτικοί άνεμοι που πρόσκαιρα θα φτάσουν τα 8 με 9 μποφόρ κυρίως στο Αιγαίο.

Διευκρινίζεται ότι αναφορικά με τις ισχυρές βροχές και καταιγίδες, τα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα, σύμφωνα με το έκτακτο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων, θα επηρεάσουν:

Από τα ξημερώματα του Σαββάτου το Ιόνιο, την Ήπειρο και τη δυτική Στερεά. Βαθμιαία το κύμα της κακοκαιρίας θα επηρεάσει την Πελοπόννησο καθώς και τα δυτικά τμήματα της Θεσσαλίας και της ανατολικής Στερεάς, ενώ το βράδυ τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν.Τις απογευματινές και βραδινές ώρες την ανατολική Μακεδονία, τη Θράκη και το βορειοανατολικό Αιγαίο, με εξασθένηση από τα ξημερώματα της Κυριακής.Σημειώνεται ότι το πέρασμα της διαταραχής από την ανατολική Στερεά (Εύβοια και Αττική) προσδιορίζεται τις απογευματινές – πρώτες βραδινές ώρες του Σαββάτου, χωρίς να προβλέπονται ιδιαίτερα μεγάλα ύψη βροχής.

Το μοντέλο κυματισμού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, το σημαντικό ύψος κύματος αναμένεται να φτάσει τα 5 έως 6 μέτρα στον Σαρωνικό και τα 4 έως 5 μέτρα στον Νότιο Ευβοϊκό. Στον Χάρτη 2 φαίνεται ενδεικτικά το αναμενόμενο σημαντικό ύψος κύματος το απόγευμα του Σαββάτου 11/12.

Οδηγίες και συστάσεις της Πολιτικής Προστασίας για την κακοκαιρία

Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr) του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας, έχει ενημερώσει τις αρμόδιες υπηρεσιακά εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες, καθώς και τις περιφέρειες και τους δήμους της χώρας, ώστε να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα πολιτικής προστασίας, προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα τις επιπτώσεις από την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων.

Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας συνιστά στους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, μεριμνώντας για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων.

Ειδικότερα, σε περιοχές όπου προβλέπεται η εκδήλωση έντονων βροχοπτώσεων, καταιγίδων ή θυελλωδών ανέμων:

• Να ασφαλίσουν αντικείμενα τα οποία αν παρασυρθούν από τα έντονα καιρικά φαινόμενα ενδέχεται να προκαλέσουν καταστροφές ή τραυματισμούς.Να βεβαιωθούν ότι τα λούκια και οι υδρορροές των κατοικιών δεν είναι φραγμένα και λειτουργούν κανονικά.
• Να αποφεύγουν να διασχίζουν χειμάρρους και ρέματα, πεζή ή με όχημα, κατά τη διάρκεια καταιγίδων και βροχοπτώσεων, αλλά και για αρκετές ώρες μετά το τέλος της εκδήλωσής τους
• Να αποφεύγουν τις εργασίες υπαίθρου και δραστηριότητες σε θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές κατά τη διάρκεια εκδήλωσης των έντονων καιρικών φαινομένων (κίνδυνος από πτώσεις κεραυνών).
• Να προφυλαχτούν αμέσως κατά τη διάρκεια μιας χαλαζόπτωσης.
• Να καταφύγουν σε κτίριο ή σε αυτοκίνητο και να μην εγκαταλείπουν τον ασφαλή χώρο, παρά μόνο όταν βεβαιωθούν ότι η καταιγίδα πέρασε.
• Η χαλαζόπτωση μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη και για τα ζώα.
• Να αποφύγουν τη διέλευση κάτω από μεγάλα δέντρα, κάτω από αναρτημένες πινακίδες και γενικά από περιοχές, όπου ελαφρά αντικείμενα (π.χ. γλάστρες, σπασμένα τζάμια κλπ.) μπορεί να αποκολληθούν και να πέσουν στο έδαφος (π.χ. κάτω από μπαλκόνια).
• Να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των κατά τόπους αρμοδίων φορέων, όπως Τροχαία κλπ.

Επίσης, σε περιοχές όπου προβλέπεται η εκδήλωση χιονοπτώσεων και παγετού:

Αν πρόκειται να μετακινηθούν με το αυτοκίνητο:

• Να ενημερωθούν για τον καιρό και για την κατάσταση του οδικού δικτύουΝα έχουν στο όχημά τους αντιολισθητικές αλυσίδες και το ρεζερβουάρ γεμάτο καύσιμαΝα ταξιδεύουν, εφόσον είναι αναγκαίο, κατά προτίμηση στη διάρκεια της ημέρας προτιμώντας τους κεντρικούς δρόμουςΝα ενημερώνουν τους οικείους τους για τη διαδρομή που πρόκειται να ακολουθήσουνΝα μεταβάλλουν το πρόγραμμα των μετακινήσεών τους ώστε να αποφεύγουν την αιχμή των καιρικών φαινομένωνΝα ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των κατά τόπους αρμοδίων φορέων, όπως Τροχαία κλπ.

Αν μετακινούνται πεζή:

• Να ντύνονται με πολλά στρώματα από ελαφριά ρούχα αντί για ένα βαρύ ρούχο και να φορούν κατάλληλα παπούτσια ώστε να αποφύγουν τραυματισμούς λόγω της ολισθηρότηταςΝα αποφεύγουν τις άσκοπες μετακινήσεις κατά την διάρκεια αιχμής των φαινομένων (έντονη χιονόπτωση, συνθήκες παγετού)

Για πληροφορίες και ανακοινώσεις σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση και την βατότητα του οδικού δικτύου λόγω εισροής πλημμυρικών υδάτων σε αυτό ή λόγω χιονοπτώσεων και παγετού, οι πολίτες μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της ΕΛ.ΑΣ. www.astynomia.gr.

Για περισσότερες πληροφορίες και οδηγίες αυτοπροστασίας από τα έντονα καιρικά φαινόμενα, οι πολίτες μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.civilprotection.gr.

Ο καιρός την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου

Στην ανατολική Μακεδονία, τη Θράκη, τα νησιά του βορείου και ανατολικού Αιγαίου, τα Δωδεκάνησα, τις Κυκλάδες και την Κρήτη προβλέπονται νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές βροχές και μεμονωμένες καταιγίδες. Λίγα χιόνια θα πέσουν στα ορεινά της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Στην υπόλοιπη χώρα ο καιρός θα είναι άστατος κατά περιόδους νεφελώδης, με σποραδικές βροχές ή όμβρους, αλλά και με διαστήματα ηλιοφάνειας.

Οι άνεμοι θα πνέουν δυτικοί βορειοδυτικοί 4 με 6 και στο Ιόνιο τοπικά έως 7 μποφόρ.

Η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση σε όλη τη χώρα. Τοπικά παγετός θα σημειωθεί στα κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά τις πρωινές και βραδινές ώρες.

Χρήσιμες πληροφορίες για τους πολίτες

• Πλημμυρικά φαινόμενα: https://bit.ly/2FpWn5k
• Καταιγίδες και θυελλώδεις ανέμους: https://bit.ly/3lCdFLR
• Εντονα καιρικά φαινόμενα: https://bit.ly/34RCaxI

Για περισσότερες πληροφορίες και οδηγίες αυτοπροστασίας από τα έντονα καιρικά φαινόμενα, οι πολίτες μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.civilprotection.gr.