Στυλιανίδης στο CNN Greece: Τι θα κάνουμε για να μην ξαναζήσουμε το περσινό καλοκαίρι

Ο κ. Στυλιανίδης αναφέρεται στις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού αλλά και στη συνεργασία Ελλάδας-ΗΠΑ με την εκπαίδευση δασοκομάντο, ενώ αποκαλύπτει για ποιο λόγο ήρθαν στη χώρα μας αμερικανοί οι οποίοι επισκέφθηκαν τις περιοχές που επλήγησαν φέτος το καλοκαίρι.

«Έχουμε ήδη ξεκινήσει τον σχεδιασμό μας για τη δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση για την επόμενη αντιπυρική περίοδο και έχουμε επιταχύνει τις διαδικασίες για τα εναέρια μέσα που χρειαζόμαστε, αυξημένα σε αριθμό, σύμφωνα με το συνολικό σχέδιο αναβάθμισης της Πολιτικής Προστασίας στη χώρα μας με την κωδική ονομασία "Αιγίς"» αναφέρει.

Ολόκληρη η συνέντευξη του υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστο Στυλιανίδη:

Τρεις μήνες μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, και με το δεδομένο ότι έχει υπάρξει από τη πλευρά σας μια ανάλυση και αξιολόγηση όπως έγιναν, μπορείτε να πείτε τι έφταιξε και τι πήγε λάθος ώστε να αλλάξει;

Φέτος το καλοκαίρι η χώρα μας, αλλά και ολόκληρη η Μεσόγειος, αντιμετώπισαν μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση. Δεν ήταν μόνο το κύμα του καύσωνα που έπληξε την περιοχή μας, αλλά και μια παρατεταμένη περίοδος σχετικής ανομβρίας που προκάλεσαν ακραίες συνθήκες και ευνόησαν, φυσικά, ιδιαίτερα την εκδήλωση καταστροφικών πυρκαγιών.

Το είδαμε στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία, την Αλγερία. Όπως βλέπουμε, χρόνο με το χρόνο, τα ακραία καιρικά φαινόμενα πλήττουν όλο και συχνότερα, με όλο και μεγαλύτερη σφοδρότητα τη Μεσόγειο και όχι μόνο. Βρισκόμαστε εν τω μέσω μιας πραγματικής κλιματικής κρίσης και σε μια περιοχή ιδιαίτερα ευάλωτη στις συνέπειές της.

Προφανώς, ωστόσο, δεν αρκεί να λέμε «φταίει η κλιματική αλλαγή» και να νίπτουμε τας χείρας μας. Το ζήτημα είναι τι κάνουμε για να την αντιμετωπίσουμε. Κι εμείς, στο νέο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, δουλεύουμε ακριβώς πάνω σε αυτό. Στην αλλαγή του μοντέλου αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών στη χώρα μας. Είναι αναγκαίο - μας το επιβάλλει η ίδια η πραγματικότητα - να εξελίξουμε τις μεθόδους μας, την ανταπόκρισή μας και κυρίως, να επενδύσουμε όχι μόνο στην καταστολή, αλλά κυρίως στην πρόληψη, στην ετοιμότητα / προετοιμασία και στην ανθεκτικότητα του μηχανισμού και συνολικά, της κοινωνίας μας.

Αυτή τη νέα αντίληψη προωθεί το υπουργείο μας. Φιλοδοξούμε να δημιουργήσουμε μια πρωτοπόρο δομή που θα καλύπτει αποτελεσματικά και θα δίνει απαντήσεις σε όλες τις φάσεις του κύκλου των καταστροφών. Προσαρμοσμένη στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει για όλους μας η κλιματική κρίση.

- Ο νέος σχεδιασμός της πολιτικής προστασίας τι προβλέπει για τη χρονιά που έχουμε μπροστά μας;

Έχουμε ήδη ξεκινήσει τον σχεδιασμό μας για τη δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση για την επόμενη αντιπυρική περίοδο και έχουμε επιταχύνει τις διαδικασίες για τα εναέρια μέσα που χρειαζόμαστε, αυξημένα σε αριθμό, σύμφωνα με το συνολικό σχέδιο αναβάθμισης της Πολιτικής Προστασίας στη χώρα μας με την κωδική ονομασία «Αιγίς».

Είναι, επίσης, σε πλήρη εξέλιξη η διαδικασία προμήθειας μέσων έγκαιρης προειδοποίησης, όπως ραντάρ, μετεωρολογικοί σταθμοί, drones, «έξυπνα» συστήματα εναέριας παρακολούθησης, ώστε να διασφαλίσουμε το καλύτερο δυνατό δίκτυο «συναγερμού» για μια σειρά από κινδύνους, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες, έντονα καιρικά φαινόμενα κλπ. Υπάρχει, δηλαδή, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προληπτικών δράσεων σε επιχειρησιακό επίπεδο, το οποίο σταδιακά περνά σε πλήρη ανάπτυξη, ακριβώς πάνω στον άξονα Πρόληψη – Ετοιμότητα που προανέφερα.

Εκτός αυτών, όμως, κεντρικής σημασίας είναι η πραγματοποίηση ασκήσεων και δράσεων ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού. Η εκπαίδευση, η σωστή ενημέρωση, η εγρήγορση των πολιτών είναι απολύτως απαραίτητες. Οι πολίτες είναι οι καλύτεροι σύμμαχοί μας στην αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων. Ο ενημερωμένος πολίτης που γνωρίζει ποια είναι τα ενδεδειγμένα μέτρα αυτοπροστασίας, μειώνει ουσιαστικά τον κίνδυνο για τον εαυτό του και τους γύρω του, επιδεικνύει κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά και συνεργάζεται σωστά με τις Αρχές.

Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε ήδη ξεκινήσει σημαντικές πρωτοβουλίες και δράσεις. Πρόσφατα στο Αλεποχώρι, μια περιοχή ιδιαίτερα ευάλωτη σε πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας και των πυρκαγιών του καλοκαιριού, πραγματοποιήθηκε μια άσκηση μεγάλης κλίμακας από την Πυροσβεστική και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η άσκηση «Κιβωτός 2021». Ήταν ένα εξαιρετικό παράδειγμα συνέργειας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων στη διαχείρισης του κινδύνου και μια ευκαιρία για τον τοπικό πληθυσμό να έχει ουσιαστική συμμετοχή σε κάτι που τον αφορά άμεσα. Αντίστοιχες δράσεις θα πραγματοποιηθούν σε πολλές περιοχές της χώρας, όπου υπάρχει αυξημένος κίνδυνος.

Και βέβαια, ως τις αρχές του νέου έτους σχεδιάζουμε να μας παραδοθούν οι εγκαταστάσεις της Ακαδημίας Πολιτικής Προστασίας στα Βίλια Αττικής. Ένα πρότυπο έργο, μια σχολή όπου εθελοντές, στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και απλοί πολίτες, θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν ειδικά σεμινάρια και μέσω εκπαιδεύσεων, να αποκτούν σημαντική εμπειρία σε ζητήματα πρόληψης και αντιμετώπισης κινδύνων. Προσβλέπουμε, δηλαδή, στη δημιουργία ενός «φυτωρίου» εθελοντισμού, ενός πολλαπλασιαστή της εθελοντικής συνείδησης στην ελληνική κοινωνία.

Τέλος, άλλο ένα σημαντικό σχέδιο που θέλουμε σταδιακά να υλοποιήσουμε, αφορά στη δημιουργία ενός πρότυπου εκπαιδευτικού κέντρου, στο οποίο οι νέοι άνθρωποι θα έρχονται σε επαφή όχι μόνο με τεκμηριωμένη και προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους πληροφόρηση σχετικά με τη διαχείριση του κινδύνου από φυσικές καταστροφές, αλλά και με όλο το φάσμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Ένα πρότυπο κέντρο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και προετοιμασίας για τη σωστή εκπαίδευση - εγρήγορση των νεότερων γενεών.

- Η εκπαίδευση των δασοκομάντο στην Αμερική προχωρά, μήπως θα πρέπει να περιμένουμε και ένα πιο διευρυμένο πλαίσιο συνεργασίας με την Αμερική;

Ήταν μια σημαντική εξέλιξη η συμπερίληψη της συνεργασίας στα ζητήματα της Πολιτικής προστασίας, αλλά και της διαχείρισης των κινδύνων της Κλιματικής Κρίσης, στον τρίτο γύρο Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ.

Μια εξέλιξη που μας δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας ενός πρότυπου σώματος εξειδικευμένων δασοπυροσβεστών, ικανών να επέμβουν αποτελεσματικά υπό δύσκολες συνθήκες. Τα πρώτα στελέχη μας είναι έτοιμα να αναχωρήσουν για τις ΗΠΑ στις αρχές του νέου έτους και θα αποτελέσουν τον πρώτο πυρήνα εκπαιδευτών ώστε σταδιακά, αυτό το σώμα των δασοκομάντος να φτάσει τα 500 άτομα.

Περαιτέρω, έχουμε ήδη συμπεριλάβει στο νέο πλαίσιο της ενισχυμένης συνεργασίας μας με τις ΗΠΑ, μακροπρόθεσμα προγράμματα για την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος περιοχών που έχουν πληγεί από πυρκαγιές, με έμφαση σε δράσεις αντιδιαβρωτικής προστασίας και αναδάσωσης. Σταδιακά και αυτά τα προγράμματα συνεργασίας θα μπουν σε εφαρμογή.

- Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός βοήθειας θα αλλάξει για την νέα αντιπυρική χρονιά;

Η περαιτέρω αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και του rescEU αποτελούν πρώτη μας προτεραιότητα. Είναι μια αυτονόητη αναγκαιότητα για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης.

Η ΕΕ πρέπει να αποκτήσει στρατηγικό πλεονέκτημα και δυνατότητες στο ζήτημα της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών. Και η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Η χώρα μας μπορεί να αποτελέσει κόμβο για το rescEU για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Ήδη, στο πλαίσιο του προγράμματος «Αιγίς», η Ελλάδα θα αποκτήσει δύο αεροσκάφη Canadair με 100% ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, επιπλέον των πέντε που θα αγοραστούν με εθνικούς πόρους, ενώ ήδη διαθέτουμε δύο Canadair για τις ανάγκες του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού.

Έχουμε επίσης συμφωνήσει με τον διάδοχό μου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Επίτροπο Janez Lenarčič, να «τρέξουμε» το επόμενο καλοκαίρι ένα πιλοτικό πρόγραμμα, μέσω του οποίου πυροσβέστες από χώρες της ΕΕ θα έρθουν στην Ελλάδα κατά τους δύσκολους μήνες του καλοκαιριού και θα συνδράμουν τους Έλληνες συναδέλφους τους.

Πρόκειται για μια εξαιρετική ευκαιρία ανταλλαγής τεχνογνωσίας, καλών πρακτικών, αλλά και επιβεβαίωσης της αξίας της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στην πράξη.

- Ευθύνες σε επιχειρησιακό επίπεδο για τις φωτιές του καλοκαιριού έχετε διαπιστώσει σε σχέση με τις εντολές που έπαιρναν οι πυροσβέστες που ήταν στη μάχη της κατάσβεσης θα γίνουν αλλαγές στη πυροσβεστική;

Η νέα ηγεσία του Υπουργείου ανέλαβε τα καθήκοντά της στον απόηχο του καλοκαιριού και των μεγάλων πυρκαγιών του Αυγούστου. Θα σας πω όμως το εξής: Το Πυροσβεστικό Σώμα διαθέτει εξαιρετικό έμψυχο δυναμικό. Υψηλού επιπέδου, με επαγγελματισμό και αυταπάρνηση.

Αυτό που χρειάζεται είναι η αναβάθμιση των τεχνολογικών εργαλείων που έχει στη διάθεσή του, καθώς και η εξειδίκευση στην αντιμετώπιση ορισμένων δύσκολων καταστάσεων. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε με τον υφυπουργό Ευάγγελο Τουρνά στο νέο Υπουργείο. Και θα σας αναφέρω και κάτι που δεν το έχω ξαναπεί.

Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με τις ΗΠΑ ήρθαν στη χώρα μας ειδικοί για πραγματοποίηση αυτοψίας σε περιοχές που επλήγησαν από πυρκαγιές, κυρίως στα θέματα τρωτότητας του εδάφους σε πλημμυρικά φαινόμενα. Σας λέω, λοιπόν, ότι εξέφρασαν ανοιχτά τον θαυμασμό τους για τον πολύ μικρό αριθμό ζημιών σε κατοικίες αναλογικά με το μέγεθος των πυρκαγιών. Κι αυτό επετεύχθη χάρη στον ηρωισμό των πυροσβεστών μας – ας μην το ξεχνάμε. Δεν θρηνήσαμε ανθρώπινες ζωές, ενώ έγινε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό για να σωθούν περιουσίες μέσα σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες.

Ελλείψεις, αβλεψίες, ακόμα και λάθη είναι ως ένα βαθμό αναμενόμενα στη διαχείριση κάθε κρίσης. Στόχος μας είναι να τα διορθώνουμε, να τα προλαμβάνουμε, να γινόμαστε καλύτεροι. Ας μην «πυροβολούμε» λοιπόν τους πυροσβέστες μας. Αξίζουν της αναγνώρισης από όλους μας. Για τον ηρωισμό που επιδεικνύουν κάνοντας μια εξαιρετικά δύσκολη και επικίνδυνη δουλειά.