Νίκη Κεραμέως: 166 νέα προγράμματα σπουδών από το νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο

Πρόκειται για συνολικά 166 νέα Προγράμματα Σπουδών – 123 που εκπονήθηκαν εκ νέου και 43 επικαιροποιημένα – για το Νηπιαγωγείο, το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο (πλην της Γ’ Λυκείου) της Γενικής Εκπαίδευσης, η καθολική εφαρμογή των οποίων προβλέπεται για το 2023.

Η κ. Κεραμέως έκανε λόγο για «επανάσταση» του τρόπου διδασκαλίας των παιδιών, καθώς «η ουσία και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης» στο σχολείο αλλάζει ριζικά, μέσω των 166 προγραμμάτων σπουδών σε όλα τα γνωστικά πεδία: κοινωνικές επιστήμες, φυσικές επιστήμες, τεχνολογία, μαθηματικά, ανθρωπιστικές επιστήμες, πρώτη σχολική ηλικία, τέχνες και πολιτισμός.

Πρόσθεσε, πως η έμφαση δίδεται στη «μαθητοκεντρική προσέγγιση», σε θεματικά πεδία που παραμένουν σταθερά από τάξη σε τάξη και στην ψηφιακή διάσταση.

Το μάθημα θα γίνεται μέσω βιωματικών και συμμετοχικών μεθόδων διδασκαλίας, «όπου τα παιδιά καλούνται να σκεφτούν κριτικά, δημιουργικά και να εστιάσουν στην ουσία, όχι στην άκριτη αποστήθιση», σημείωσε η κ. Κεραμέως.

Στα Μαθηματικά εισάγονται τα Στοχαστικά Μαθηματικά σε όλες τις βαθμίδες, στην Ιστορία ενισχύεται η ευρωπαϊκή και παγκόσμια θεώρηση της Ιστορίας, στη Λογοτεχνία η ανάγνωση-διδασκαλία αυτοτελούς λογοτεχνικού έργου (βιβλίου), στη Βιολογία η προσέγγιση βιολογικών εννοιών μέσω κοινωνικο-επιστημονικών ζητημάτων, στην Πληροφορική η ανάπτυξη λύσεων αυθεντικών προβλημάτων με χρήση κατάλληλων υπολογιστικών εργαλείων και η ανταπόκριση στις τεχνολογικές προκλήσεις της κοινωνίας του 21ου αιώνα, ανέφερε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) Γιάννης Αντωνίου.

Για παράδειγμα, στο μάθημα της Ιστορίας, αντί ο/η μαθητής/τρια να απομνημονεύσει ένα τμήμα της ύλης, καλείται «να μπει στο ρόλο του ιστορικού προσώπου, να γράψει μια επιστολή, ένα λόγο σα να ήταν ο/η ίδιος/α το ιστορικό πρόσωπο», περιέγραψε η κ. Κεραμέως.

Στην Α' Δημοτικού η διδασκαλία δεν θα οργανώνεται με βάση τα σημεία στίξης (τελεία, ερωτηματικό, θαυμαστικό κλπ) αυτά καθαυτά, αλλά «αξιοποιώντας τις δραστηριότητες εκείνες, που θα καταστήσουν ικανό τον μαθητή να τα αναγνωρίζει και να τα αποδίδει κατά την ανάγνωση».

Στα Μαθηματικά η θεματική του ενός «Μοτίβο-Συναρτήσεις» προχωράει από την αναγνώριση μοτίβου στην Α' Δημοτικού έως τη μελέτη μοντέλων πληθυσμών στη Γ' Λυκείου, που η μεταβολή τους περιγράφεται με εκθετικές συναρτήσεις, όπως τα κρούσματα covid-19.

Οι άξονες των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών

Τα Προγράμματα Σπουδών καθορίζουν το τι, το πώς και το γιατί της μαθησιακής διαδικασίας για κάθε μάθημα, κάθε τάξης, κάθε βαθμίδας, καθώς:

• Περιλαμβάνουν το περιεχόμενο του μαθήματος
• Κατευθύνουν τον σχεδιασμό του μαθήματος με ενδεικτικές δραστηριότητες και προτάσεις αξιολόγησης
• Προσδιορίζουν τους στόχους τους μαθήματος και τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα.

Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, τα νέα προγράμματα βασίζονται σε τρεις άξονες:

• Πρώτον, αλλάζει ο διδακτικός σχεδιασμός των Προγραμμάτων Σπουδών

Τίθενται στο επίκεντρο ο μαθητής και τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, δηλαδή όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζει ο μαθητής, να κατανοεί και να μπορεί να εφαρμόσει μετά το μάθημα. Για παράδειγμα, αντί ο μαθητής να αποστηθίσει ιστορικά γεγονότα, καλείται να συμμετέχει σε δραστηριότητες που θα του επιτρέψουν να αντιληφθεί τη σημασία των γεγονότων, τα αίτια και τις συνέπειές τους με το π.χ. να υποδυθεί ο ίδιος το ιστορικό πρόσωπο σε ένα παιχνίδι ρόλων ή να συντάξει μια επιστολή εκ μέρους του προσώπου αυτού.

Επιπλέον, διαφυλάσσεται η συνέχεια και η συνοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία, μέσω της μετατόπισης από την «ύλη», σε θεματικά πεδία που παραμένουν σταθερά από τάξη σε τάξη και από βαθμίδα σε βαθμίδα. Για παράδειγμα, στα Μαθηματικά η θεματική ενότητα «Μοτίβο-Συναρτήσεις» παραμένει σταθερή από τα Μαθηματικά της Α’ Δημοτικού ως και τα Μαθηματικά του Λυκείου: αρχικά, ο μαθητής αναγνωρίζει απλά αριθμητικά μοτίβα, έπειτα πιο σύνθετα αριθμητικά μοτίβα, κατόπιν αντιμετωπίζει γλωσσικά, συμβολικά και γεωμετρικά μοτίβα, ενώ στο Λύκειο φτάνει στην αναγνώριση και μελέτη πληθυσμιακών μοτίβων, όπως είναι οι δημογραφικές μεταβολές σε διάφορες χώρες ή τα κρούσματα COVID-19.

• Δεύτερον, αναδιαρθρώνεται το περιεχόμενο των Προγραμμάτων Σπουδών

Εμπλουτίζεται και προσαρμόζεται στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις και κοινωνικές ανάγκες. Για παράδειγμα, στη Φυσική εισάγονται οι εφαρμογές της κβαντικής θεωρίας και στα Μαθηματικά ενισχύονται τα στοχαστικά μαθηματικά (στατιστική, πιθανότητες κτλ).

Γενικεύεται η διαθεματικότητα και η διεπιστημονικότητα σε όλα τα γνωστικά πεδία. Για παράδειγμα, στη Φιλοσοφία εντάσσονται θεματικές εφαρμοσμένης ηθικής, η βιοηθική και η ηθική στην τεχνητή νοημοσύνη.

Τέλος, ενισχύεται η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη και την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα. Για παράδειγμα, στην Πληροφορική, οι μαθητές θα κατανοούν υπαρκτά προβλήματα και θα προτείνουν λύσεις με τη χρήση των κατάλληλων υπολογιστικών εργαλείων, π.χ. ο μαθητής θα κληθεί να αναπαραστήσει με κατάλληλο λογισμικό τα δεδομένα για τις αλλαγές στη θερμοκρασία και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε έναν τόπο και να συγκρίνει τους ρυθμούς μεταβολής τους, προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής

• Τρίτον, γενικεύεται η ψηφιακή διάσταση των Προγραμμάτων Σπουδών

Ενσωματώνονται οι ψηφιακές τεχνολογίες και ο ψηφιακός εγγραμματισμός σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα, και διαμορφώνεται πλούσιο ψηφιακό υλικό. Για παράδειγμα, στα μαθήματα Μελέτη Περιβάλλοντος, Γεωγραφία και Γεωλογία-Γεωγραφία, οι μαθητές θα μπορούν να συμμετέχουν σε εικονικές περιηγήσεις ανά τον κόσμο και να εξασκούνται στη χαρτογραφία, αξιοποιώντας ψηφιακά εργαλεία. Παράλληλα, αποτυπώνονται ψηφιακά τα ίδια τα Νέα Προγράμματα Σπουδών.

Όπως αναφέρει το υπουργείο Παιδείας, «το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) είχε τη συνολική εποπτεία του σημαντικού αυτού έργου, το οποίο εκπονήθηκε από επιστημονικά άρτιες και αξιοκρατικά επιλεγμένες ομάδες, από το Σεπτέμβριο του 2020 ως τον Οκτώβριο του 2021».

Εντός Νοεμβρίου, θα ξεκινήσει η σχετική επιμόρφωση, καθώς και η πιλοτική εφαρμογή τους σε όλα τα Πρότυπα και Πειραματικά σχολεία της χώρας, που θα συνεχιστεί και κατά το σχολικό έτος 2022-2023. Κατά το σχολικό έτος 2023-2024, τα νέα Προγράμματα Σπουδών θα εφαρμοστούν καθολικά, με την ταυτόχρονη έναρξη της εφαρμογής του «πολλαπλού βιβλίου».

Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας τα Νέα Προγράμματα Σπουδών εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το σύστημα διαρκούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, τα νέα σχολικά εγχειρίδια και τη δυνατότητα επιλογής από εκπαιδευτικούς («πολλαπλό βιβλίο»), τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την τράπεζα θεμάτων, τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας, των εκπαιδευτικών και των μαθητών, καθώς και του εκπαιδευτικού συστήματος («Ελληνική PISA»).

«Με τα Νέα Προγράμματα Σπουδών, το σχολικό περιβάλλον εξελίσσεται σε ζωντανό εργαστήριο έρευνας, επικοινωνίας, δράσης και έκφρασης. Γίνεται ελκυστικό, συναρπαστικό: κεντρίζει το ενδιαφέρον και την περιέργεια των μαθητών, και ενθαρρύνει τους εκπαιδευτικούς να οραματιστούν και να πρωτοτυπήσουν, δήλωσε η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως.

«Μαζί με τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, την εκμάθηση αγγλικών από τα πρώτα σχολικά χρόνια, τη μεγαλύτερη αυτονομία της σχολικής μονάδας, τις επιμορφώσεις εκπαιδευτικών και την εν γένει αναβάθμιση του σχολείου, επιδιώκουμε να μάθουμε τα παιδιά μας πώς να μαθαίνουν, να τα εφοδιάσουμε με σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες, χρήσιμες για το παρόν και το μέλλον τους. Η Παιδεία αλλάζει. Στην Πράξη», πρόσθεσε η υπουργός Παιδείας.