Η ιστορία της Νεκρόπολης του Φαληρικού Δέλτα

Πρόκειται ουσιαστικά για τη συνέχεια της Νεκρόπολης του Φαλήρου η οποία κατά τμήματα και κατά περιστάσεις ανασκάπτεται από το 1911. Οι σωστικές ανασκαφές που διεξάγονται με μεγάλη προσοχή και φροντίδα, από την Αρχαιολογική Υπηρεσία από το 2012 απέδειξαν ότι η νεκρόπολη του Φαλήρου είναι εξαιρετικά εκτεταμένη και τοποθετείται στον χρονολογικό ορίζοντα από τα μέσα του 8ου έως και τον 4ο αιώνα π.Χ.

Έως τώρα έχουν εντοπιστεί συνολικά 287 ταφές, εκ των οποίων 145 είναι οι λεγόμενες ελεύθερες (λακκοειδείς εντός της άμμου), 87 εγχυτρισμοί, 18 ταφικές πυρές, 35 κιβωτιόσχημοι, 1 λάρνακα και 1 ζωική ταφή ιπποειδούς. Εκτός από τις ταφές, που αποτελούν αποκλειστικά κινητά ευρήματα στο εν λόγω σκάμμα της Εσπλανάδας, εντοπίστηκαν για πρώτη φορά κτιστές κατασκευές όπως κιβωτιόσχημοι τάφοι και πλινθόκτιστες ταφικές πυρές.

Ιδιαίτερης αρχαιολογικής και ιστορικής σημασίας αποτελούν δύο ομαδικές ταφές, οι οποίες αποκαλύπτονται στο νοτιοανατολικό τμήμα της «Εσπλανάδας». Έχουν αποκαλυφθεί 80 ταφές, πολλοί εκ των νεκρών είναι τοποθετημένοι πρηνηδόν, ενώ οι 36 φέρουν μεταλλικούς κλοιούς στους καρπούς. Δύο μικρά αγγεία που εντοπίστηκαν ανάμεσα στους σκελετούς δίνουν δυνατότητα χρονολόγησης στο τρίτο τέταρτο του 7ου αι. π.Χ., μία εποχή μεγάλων πολιτικών αναταραχών στην ευρύτερη περιοχή.

Η νέα ομαδική ταφή βρέθηκε στο νότιο τμήμα του σκάμματος και, μάλιστα, στην ανώτερη στρώση της νεκρόπολης, δηλαδή σε βάθος μόλις 2,5 μέτρων από την επιφάνεια.

Μέχρι τώρα έχει καθαριστεί το 50% από την ταφή και φαίνεται ότι είναι νέοι άνδρες, καλοζωισμένοι, με άριστη οδοντοφυΐα και, εκ πρώτης όψεως, δεν έχουν κατάγματα στα οστά. Ένας μόνο είχε αιχμή βέλους καρφωμένη στον ώμο, και η εξήγηση είναι πως, ίσως, είχε αιχμαλωτιστεί.

Από την άποψη της ταφονομίας, στο σημείο αυτό της νεκρόπολης, εμφανίζεται για πρώτη φορά μια συνεπής διάταξη στον χώρο, τόσο για τις ταφικές πυρές, όσο και για τους κιβωτιόσχημους τάφους, και σαφής προσανατολισμός Β- Ν που είναι παράλληλος με την αρχαία ακτογραμμή.

Ο τελευταίος νεκρός που αποκαλύφθηκε στις 31 Μαρτίου, έχει δεμένα πόδια, πράγμα που ίσως συνδέει το πολυάνδριο της Εσπλανάδας με τους αποτυμπανισμένους που αποκαλύφθηκαν έναν αιώνα νωρίτερα, σύμφωνα με την κ. Στέλλα Χρυσουλάκη, έφορο αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων.

Κυλώνειον άγος

Με το όνομα Κυλώνειον άγος έμεινε γνωστή στην ιστορία μια σειρά από δεινοπαθήματα και θεομηνίες που έπληξαν την αρχαία Αθήνα και που αποδόθηκαν στην οργή των θεών για τη σφαγή των οπαδών του Κύλωνα.

Ο Κύλων που ανήκε στην τάξη των ευγενών, είχε αναδειχθεί ολυμπιονίκης. Εκμεταλλευόμενος την δημοτικότητά που είχε αποκτήσει και έχοντας τη βοήθεια του πεθερού του Τυράννου των Μεγάρων Θεαγένη επιχείρησε να καταλάβει την εξουσία στην Αθήνα. Είχε μάλιστα πάρει και χρησμό από το Μαντείο των Δελφών που έλεγε: «εν του Διός τη μεγίστη εορτή καταλαβείν την Αθηναίων ακρόπολιν» (Θουκ. Α' 126, 4). Θεώρησε ότι η μεγαλύτερη γιορτή του Δία ήταν τα Ολύμπια (κατά πάσα πιθανότητα όμως το Μαντείο αναφερόταν στα Διάσια).