Καλάβρυτα 1943: Αντιδράσεις για τον «καλό» ναζί που «έσωσε» γυναικόπαιδα

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Πελοπόννησος», τοπικοί φορείς και απόγονοι θυμάτων του Ολοκαυτώματος, καταγγέλλουν τους υπευθύνους της ταινίας, για παραχάραξη των ιστορικών γεγονότων και αναβίωση μύθων που εξυπηρετούν αλλότριους σκοπούς.

Μάλιστα, η Ένωση Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος προαναγγέλλει μέσω της εφημερίδας μηνύσεις εις βάρος των υπευθύνων της ταινίας «Καλάβρυτα 1943», στην οποία μάλιστα συμπαραγωγός είναι η ΕΡΤ και πρωταγωνιστής ο σπουδαίος Σουηδός ηθοποιός Μαξ φον Σίντοφ.

Η πρεμιέρα της ταινίας έχει ορισθεί για τις 11 Νοεμβρίου ωστόσο το δίλεπτο τρέιλερ αποδείχθηκε υπέρ-αρκετό για να εγερθούν οι πρώτες αντιδράσεις και μάλιστα σφοδρές εκ μέρους των κατοίκων.

Αυτό που φαίνεται να προκάλεσε την αγανάκτηση των Καλαβρυτινών, ήταν μία σκηνή 5 δευτερολέπτων στο διαφημιστικό τρέιλερ όπου βλέπουμε την αναβίωση του μύθου, περί του δήθεν «καλού» Αυστριακού Ναζί, που με δική του πρωτοβουλία και παρακούοντας τις εντολές των ανωτέρω του, ανοίγει δήθεν την πόρτα του ήδη πυρπολημένου Δημοτικού Σχολείου, για να «σώσει» τα γυναικόπαιδα.

Πρόκειται για ένα προκλητικό μύθευμα, το οποίο, όπως επισημαίνει η εφημερίδα, έχει διαψευστεί από όλους τους αυτόπτες μάρτυρες – εγκλείστους του Σχολείου και επίσημα από το Δημοτικό Συμβούλιο των Καλαβρύτων, αλλά παρ’ όλα αυτά οι υπεύθυνοι της ταινίας, συμπεριέλαβαν στην ιστορία.

Όπως μάλιστα αποκάλυψε ο κ. Χαρίλαος Ερμείδης, Πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος και πρ. Αντιδήμαρχος Καλαβρύτων, τόσο ο ίδιος όσο και άλλοι Καλαβρυτινοί, είχαν επισημάνει αυτό το στοιχείο στους υπευθύνους της ταινίας πριν από 2.5 περίπου χρόνια, όταν είχαν φθάσει στα Καλάβρυτα προκειμένου να μάθουν τα πραγματικά περιστατικά της θηριωδίας.

Μάλιστα, όπως υποστηρίζει ο Πρόεδρος, οι υπεύθυνοι είχαν υποσχεθεί να μην το συμπεριλάβουν στην ταινία.

Επιπλέον η Ένωση, μέσω επίσημου εγγράφου που τους είχε αποστείλει τότε, τους είχε προειδοποιήσει ότι σε περίπτωση που η ταινία με καθιοδήποτε τρόπο δεν σεβαστεί την μνήμη των θυμάτων και των απογόνων τους, τότε θα κινούνταν δικαστικά εναντίον τους.

Η Ένωση προειδοποιεί ότι, εφόσον πράγματι στην ταινία περιλαμβάνεται αυτός ο μύθος, ή και οποιαδήποτε άλλη ιστορική παραχάραξη, θα ακολουθήσει τη νόμιμη οδό πιθανότατα και με τη συνδρομή άλλων φορέων.

Η σφαγή των Καλαβρύτων

Η περιοχή των Καλαβρύτων και της Αιγιαλείας είχε αναπτύξει ισχυρή αντιστασιακή δράση, ήδη από τις αρχές του 1943. Ο γερμανικός στρατός της Βέρμαχτ άρχισε να ανησυχεί για το επαναστατικό κλίμα, το οποίο ενδυναμωνόταν συνεχώς και θέλησε να το περιορίσει με μια οργανωμένη εκκαθαριστική επιχείρηση που θα περιλάμβανε βομβαρδισμούς, πυρπολήσεις και εκτελέσεις.

Στη Μάχη της Κερπινής στις 17 Οκτωβρίου 1943, η νίκη των ανταρτών ήταν μεγάλη. Είχαν καταφέρει να αιχμαλωτίσουν 80 περίπου Γερμανούς στρατιώτες εκτελώντας τους. Αυτή ήταν και η αφορμή.

Τα γερμανικά στρατεύματα ξεκίνησαν από τρεις ελληνικές πόλεις, την Τρίπολη, το Αίγιο και την Πάτρα, με τελική κατεύθυνση τα Καλάβρυτα, καίγοντας, λεηλατώντας και καταστρέφοντας ολοκληρωτικά τα γειτονικά χωριά που συναντούσαν στο δρόμο τους. Ρογοί, Κερπινή, Ζαχλωρού, Σούβαρδο, Βραχνί, Κάλανο, Βλασία, Μάνεσι Σαραδί, Μάζι, κ.ά., καθώς και η Ιερά Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και Μονή Ομπλού νότια της Πάτρας, τυλίχθηκαν στις φλόγες και μέτρησαν νεκρούς.

Στις 9 Δεκεμβρίου 1943, οι Γερμανοί μπήκαν στα Καλάβρυτα. Πολλοί κάτοικοι των Καλαβρύτων, είχαν εγκαταλείψει το χωριό από το φόβο για τα αντίποινα. Οι Γερμανοί όμως κάλεσαν τους Καλαβρυτινούς να επιστρέψουν, με την διαβεβαίωση ότι δεν θα πειραχτεί κανείς. Μάλιστα, ο Γερμανός Διοικητής Ebersberger έδωσε το λόγο της στρατιωτικής του τιμής για να κατευνάσει τους ανήσυχους και φοβισμένους κατοίκους. Αφού προχώρησαν αρχικά στην πυρπόληση των σπιτιών που ανήκαν σε αντάρτες και στην αναζήτηση των Γερμανών τραυματιών της μάχης της Κερπινής, στις 12 Δεκεμβρίου ετοίμαζαν την αναχώρησή τους.

Στις 13 Δεκεμβρίου όμως, νωρίς το πρωί, κατέφθασε στην κωμόπολη δύναμη του τακτικού γερμανικού στρατού. Οι καμπάνες της κεντρικής Εκκλησίας ήχησαν και οι Γερμανοί αξιωματικοί διέταξαν όλους τους κατοίκους να συγκεντρωθούν στο δημοτικό σχολείο της κωμόπολης, έχοντας μαζί τους μία κουβέρτα και τρόφιμα μιας ημέρας.

Στα σκαλοπάτια του σχολείου έγινε ο διαχωρισμός με τα γυναικόπαιδα να παραμένουν στο σχολείο, ενώ όλος ο ανδρικός πληθυσμός ηλικίας άνω των 14 χρονών οδηγήθηκε σε φάλαγγες στην κοντινή Ράχη του Καπή(στο «χωράφι του Καπή»). Το χωράφι αυτό ήταν μια επικλινής τοποθεσία σε σχήμα αμφιθεάτρου από το οποίο κανείς δεν μπορούσε να γλιτώσει, ενώ παράλληλα είχε πλήρη θέα της πυρπόλησης και καταστροφής των περιουσιών και των σπιτιών του χωριού.

Λίγες ώρες αργότερα, ριπές πολυβόλων έριχναν στο έδαφος τα σώματα των άτυχων Καλαβρυτινών. Την ώρα που οι άντρες έπεφταν νεκροί, τα γυναικόπαιδα παγιδεύτηκαν στο δημοτικό σχολείο, το οποίο είχε τυλιχτεί στις φλόγες. Ο καπνός που έπνιγε την ατμόσφαιρα τους έδωσε τη δύναμη να σπάσουν την πόρτα και να ξεχυθούν στα αιματοκυλισμένα Καλάβρυτα.