Kαταστροφικό το clawback, λέει η κυβέρνηση - Επενδύσεις 1,2 δισ. ευρώ από τη φαρμακοβιομηχανία

Μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο της Medicines for Europe και του International Generic Biosimilar Medicines Association, ο κ. Τρύφων τόνισε ότι μέχρι το 2026 οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες θα έχουν δημιουργήσει στη χώρα μας 12 νέα εργοστάσια και 52 γραμμές παραγωγής φαρμάκου αλλά και 17 νέα κέντρα έρευνας και ανάπτυξης.

Από την πλευρά του ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, χαρακτήρισε πολύ κακή ιδέα το γεγονός ότι η παραγωγή όλων των πραγμάτων γίνεται στην Ασία και τόνισε ότι είναι απαράδεκτο η Ευρώπη να βιώνει έλλειψη φαρμάκων, ενώ προσέθεσε ότι το clawback «έχει ξεφύγει» και πλέον δεν είναι βιώσιμο.

Αντίστοιχα, ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης χαρακτήρισε τροχοπέδη το clawback, το οποίο αναμένεται να ανέλθει σε 1,3 δισ. ευρώ συνολικά για το 2021, εστίασε στις αλλαγές που πρέπει να γίνουν ώστε να έχουμε μια πιο βιώσιμη πολιτική φαρμάκου, χαρακτήρισε ύστατο αλλά αναγκαίο μέτρο την παρέμβαση στις τιμές και προανήγγειλε κίνητρα για την περαιτέρω χορήγηση φαρμάκων εκτός πατέντας αλλά και γενοσήμων.

Θεόδωρος Τρύφων: Μαθήματα από την κρίση και νέες επενδύσεις

Αναλυτικά, στο πλαίσιο της παρουσίασής του, ο πρόεδρος της ΠΕΦ και Co/CEO του ομίλου ΕΛΠΕΝ Θεόδωρος Τρύφων τόνισε πως δεν βρισκόμαστε ακόμα στο τέλος της πανδημίας, αλλά έχουν ξεκινήσει πολλές συζητήσεις για την επόμενη ημέρα. Εν συνεχεία αναφέρθηκε στα μαθήματα από το παρελθόν, τονίζοντας πως στα χρόνια της κρίσης η Ελλάδα βίωσε 8-9 χρόνια πολύ δύσκολης οικονομικής κατάστασης, με πτώση του ΑΕΠ και σκληρά μέτρα.

Ειδικά στον κλάδο της υγείας βιώσαμε υποχρηματοδότηση λόγω του μνημονίου ενώ δεν έγιναν γρήγορες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες ήταν αναγκαίες εν μέσω κρίσης. Σε απόλυτες τιμές, πάνω από 70% του τζίρου των εταιρειών επέστρεφε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην πολιτεία, γεγονός που δεν είναι βιώσιμο. Αντίστοιχα, βιώσαμε μεγάλη πτώση επενδυτικού κεφαλαίου και χάσαμε την ευκαιρία να επενδύσουμε σε έρευνα και ανάπτυξη, γεγονός που συνεισέφερε και στο brain drain -και όχι μόνο στο φαρμακευτικό κλάδο, τόνισε χαρακτηριστικά.

Όπως ανέφερε ο κ. Τρύφων, τα μέτρα που ελήφθησαν ήταν οριζόντια, καθώς εστιάζονταν μόνο στη μείωση του κόστους και όχι σε δομικές μεταρρυθμίσεις ενώ επηρέασαν και τους ασθενείς, που κλήθηκαν να πληρώσουν περισσότερα για την περίθαλψή τους.

Σχολιάζοντας τις επιπτώσεις της πανδημίας, τόνισε ότι αποτέλεσε σοκ στο σύστημα με πολλές αρνητικές επιπτώσεις τόσο στο σύστημα υγείας όσο και σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Σε πείσμα όλων αυτών «κρατήσαμε την παραγωγή μας και συνδράμαμε στο δημόσιο σύστημα υγείας ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίσαμε την υγεία των εργαζομένων μας», τόνισε.

Η πανδημία όμως προκάλεσε αντίδραση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την κυβέρνηση που ανέλαβαν μέτρα και πρωτοβουλίες μεταξύ των οποίων πλατφόρμες χρηματοδότησης όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και το EU4Health.

Μολαταύτα, όπως ανέφερε ο κ. Τρύφων, «έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μέχρι να καλύψουμε τους ευρωπαίους ασθενείς και να εξασφαλίσουμε παραγωγή εντός ΕΕ» και για το σκοπό αυτό θα πρέπει να επιταχύνουμε μεταρρυθμίσεις και κίνητρα καθώς αναγνωρίσαμε την ανάγκη για καινοτομία.

Σχολιάζοντας την επόμενη ημέρα, τόνισε την ανάγκη για αύξηση των off patent medicines, τη δημιουργία δικτύου για καινοτομία στις παντέντες αλλά και τη σταθερότητα στην παραγωγή. Για το σκοπό αυτό, είναι σημαντικό να δοθούν , κίνητρα για επενδύσεις στην τεχνολογία παραγωγής αλλά και προς την ψηφιοποίηση των ρυθμιστικών διαδικασιών. Αντίστοιχα, πρέπει να γίνει πολλή δουλειά με τον ΕΟΦ για να προχωρήσουν μεταρρυθμίσεις.

Ως προς το ρόλο του Ταμείου Ανάκαμψης, ανέφερε πως είναι πολύ σημαντικό, αλλά μόνο εφόσον υλοποιηθεί σε συνδυασμό με την προώθηση των μεταρρυθμίσεων. Ειδικά σε αυτό το μέτωπο τόνισε πως χρειάζεται μεταρρύθμιση στο clawback ενώ ήδη από το Ταμείο έχουν προβλεφθεί 200 εκατ. ευρώ προς αυτή την κατεύθυνση, φέρνοντας σημαντικά οφέλη για τις εταιρείες.

Αναφερόμενος στις εξελίξεις στον κλάδο αλλά και την οικονομία γενικότερα, τόνισε πως για πρώτη φορά έχουμε αρκετά κεφάλαια αλλά και ανταγωνιστικό κόστος κεφαλαίου και έχουμε μπροστά μας ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα επενδύσεων. Όπως ανέφερε, η φαρμακοβιομηχανία είναι μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες στην Ελλάδα με 32 εταιρείες και 11.000 άμεσες και 53.000 έμμεσες θέσεις εργασίας ενώ απασχολεί και 800 επιστήμονες σε κέντρα έρευνας και ανάπτυξης.

Μάλιστα προανήγγειλε επενδύσεις επιπλέον 1,2 δισ. ευρώ μόνο από τις ελληνικές εταιρείες στην επόμενη πενταετία. Μέσα από αυτές θα αναπτυχθούν 12 νέα εργοστάσια και 52 γραμμές παραγωγής καθώς και 17 νέα κέντρα έρευνας. Όπως τόνισε, υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης καθώς οι εγχώριες φαρμακοβιομηχανίες έχουν μόνο 20% μερίδιο αγοράς.

Τέλος, ανέφερε ότι η ιδανική πολιτική βασίζεται έξι βασικούς άξονες: στη χρηματοδότηση, στις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, τη βιωσιμότητά, την ενίσχυση της τοπικής παραγωγής, στις δομικές μεταρρυθμίσεις, και στην παροχή κινήτρων για έρευνα και ανάπτυξη

Γεωργιάδης: Το clawback έχει ξεφύγει και δεν είναι πλέον βιώσιμο

Από τη αρχή της θητείας μας θέσαμε ως υψηλής προτεραιότητας ζήτημα το θέμα της ενίσχυσης των παραγωγικών επενδύσεων, τόνισε ο Υπουργός Ανάπτυξης και Eπενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, αναφέροντας πως ελληνική φαρμακοβιομηχανία βρέθηκε σε πολύ μεγάλη δυσκολία. Όπως είπε χαρακτηριστικά, το clawback έχει ξεφύγει και δεν είναι πλέον βιώσιμο, ενώ οι βιομηχανίες έμειναν σχετικά πίσω λόγω των οικονομικών δυσκολιών στα χρόνια της κρίσης.

Αναφερόμενος στην πανδημία, τόνισε πως είναι μεγάλη κρίση και ταυτόχρονα μεγάλη ευκαιρία και χαρακτήρισε μεγάλο εργαλείο το Ταμείο Ανάκαμψης. «Αποφασίσαμε να διαθέσουμε ένα πολύ σημαντικό ποσό στη φαρμακοβιομηχανία ως κίνητρο για την ενίσχυση της παραγωγής, προκειμένου να γίνουν επενδύσεις στον τομέα της παραγωγής και της έρευνας και ανάπτυξης» τόνισε χαρακτηριστικά. Αποκάλυψε δε ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν ήταν εύκολη απόφαση, αλλά αποτέλεσε προϊόν μιας δύσκολης διαπραγμάτευσης. Επιπλέον εκτίμησε ότι θα έπρεπε να ανοίξει σοβαρή συζήτηση για το πώς θα πρέπει να εφαρμόζονται οι κανόνες του ανταγωνισμού στα χρόνια της κρίσης, τονίζοντας πως είναι πολύ κακή ιδέα να γίνεται η παραγωγή όλων των πραγμάτων στην Ασία. «Όταν χρειαστήκαμε γάντια, μάσκες, αντισηπτικά καταλάβαμε ότι η παραγωγή ήταν εκτός και πρώτα κάλυπταν τις δικές τους ανάγκες», εξήγησε.

Έτσι, δεν μπορεί η Ευρώπη να συνεχίζει το ίδιο αμέριμνη και αντίστοιχα δεν μπορεί το Ταμείο Ανάκαμψης να μην χρησιμοποιηθεί με ευέλικτο τρόπο. Αντίθετα, η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή, ειδικά στα φάρμακα, καθώς είναι απαράδεκτο να βρίσκεσαι σε έλλειψη φαρμάκων. «Ο χρόνος είναι χρήμα και δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο» κατέληξε.

Πλεύρης: Το clawback είναι μια στρέβλωση σε μια ελεύθερη οικονομία

Τα χρήματα που επενδύονται στην υγεία δεν πρέπει να τα σκεφτόμαστε, τόνισε από την πλευρά του ο υπουργός Υγείας, προσθέτοντας πως ο χώρος του φαρμάκου θα πρέπει να έχει αυτάρκεια και να μην εξαρτάται από ασιατικές χώρες.

Ειδικά στην Ελλάδα τα πράγματα είναι πιο σύνθετα clawback, καθώς, όπως ανέφερε, το συγκεκριμένο πλαίσιο έχει οδηγήσει σε ένα ιδιαίτερο πρόβλημα. Σε απόλυτους αριθμούς, σύμφωνα με τον κ. Πλεύρη το clawback ανήλθε στα 794 εκατ. στο 2020 και πραγματοποιεί δυναμική κίνηση το 2021. Συνολικά, όπως ανέφερε, για φέτος στο κομμάτι της φαρμακευτικής δαπάνης είμαστε κοντά στα 2,6 δισ. ευρώ και στο 1,3 δισ. ευρώ clawback.

Στο ίδιο θέμα, ο κ. Πλεύρης ανέφερε πως για πρώτη φορά αποδέχεται η ελληνική πολιτεία ότι γίνεται συνυπεύθυνη στο ζήτημα του clawback. Για το σκοπό αυτό θα τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι και αν δεν επιτευχθούν θα δίνονται τα χρήματα από τον προϋπολογισμό. «Το clawback είναι μια στρέβλωση σε μια ελεύθερη οικονομία» ανέφερε ο κ. Πλεύρης, χαρακτηρίζοντάς το τροχοπέδη.

«Θα πρέπει να λάβουμε μέτρα» προσέθεσε, τονίζοντας πως όσο λαμβάνουν χώρο στις θεραπείες και τα γενόσημα φάρμακα, τόσο δημιουργούμε χώρο για να αντιμετωπιστεί η στρέβλωση. «Θέλουμε καινοτόμα φάρμακα αλλά να τα παίρνουν αυτό που τα χρειάζονται» εξήγησε, ενώ στις υπόλοιπες θεραπείες θα πρέπει να δίνεται περισσότερος χώρος στα off-patent και γενόσημα φάρμακα.

Στόχος του υπουργείου είναι να δοθεί κατεύθυνση για εξορθολογισμό στην κατανάλωση καθώς και να προτιμώνται οι θεραπείες με off-patent και γενόσημα φάρμακα, ούτως ώστε στις ακριβές θεραπείες να συγκλίνουμε με τον ευρωπαϊκό μέσο, καθώς σήμερα είμαστε πολύ υψηλότερα.

«Στον ασθενή δεν θα λείπει καμία θεραπεία» ξεκαθάρισε ο κ. Πλεύρης, όμως ταυτόχρονα θα έχουμε μια πολύ πιο βιώσιμη φαρμακευτική πολιτική. Μάλιστα, προανήγγειλε διαδικασίες κλειστών προϋπολογισμών ανά κατηγορία φαρμάκων και συνολικό κίνητρο διαπραγμάτευσης όλων των κατηγοριών.

Πολύ μεγάλη σημασία έδωσε ο υπουργός Υγείας στο Ταμείο Ανάκαμψης, τονίζοντας ότι δεν είναι εργαλείο ενίσχυσης, αλλά δίνει δυνατότητες ώστε να μεταρρυθμιστεί ο κλάδος και να γίνει πιο ανταγωνιστικός συνολικά.

Όπως ανέφερε, η δομή του Ταμείου είναι ένα πρώτο στάδιο που δείχνει ότι θέλουμε να στηρίξουμε τις εταιρείες που θέλουν να επενδύσουν στην παραγωγή, τονίζοντας πως χρειαζόμαστε αυτάρκεια στις αγορές. «Την κρίσιμη στιγμή απευθυνόμασταν σε συγκεκριμένες εταιρείες και τους ζητούσαμε να στηρίξουν και δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι αυτό είναι υπαρκτό φαινόμενο», ανέφερε.

Προανήγγειλε επίσης διόρθωση στην τιμολογιακή πολιτική, που όμως δεν θα δημιουργήσει πίεση σε φάρμακα που δεν επηρεάζουν τον προϋπολογισμό χαρακτηρίζοντας έσχατο μέτρο την παρέμβαση στις τιμές.

Όπως ανέφερε, οι λύσεις θα πρέπει να είναι ρεαλιστικές και να παρέχουν στον ασθενή το αγαθό της υγείας ενώ τόνισε πως λείπουν τα σαφή θεραπευτικά πρωτόκολλα που να οδηγούν στις ακριβές θεραπείες μόνο εκεί που πραγματικά χρειάζονται.

Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να δοθούν γενικότερα κίνητρα και να γίνεται ενημέρωση του ίδιου του γιατρού ώστε να αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια. Επίσης να είναι ξεκάθαρη η προσέγγιση ότι οι νέοι ασθενείς μπαίνουν με θεραπείες off-patent και generic ώστε να λαμβάνουν τις καινοτόμες θεραπείες αυτοί που πραγματικά ωφελούνται.