Κορωνοϊός: Επιχείρηση «ανοιχτά σχολεία» - Οι ενστάσεις και ο σχεδιασμός της κυβέρνησης

Δύο είναι τα δεδομένα που καθορίζουν το πλαίσιο της συζήτησης. Αφενός, το γεγονός ότι τα παιδιά έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν -σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στην χώρα μας 1 στα 5 κρούσματα καταγράφεται πλέον σε παιδί πριν καν ανοίξουν τα σχολεία-, αφετέρου υπάρχει η δηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης τα σχολεία να λειτουργήσουν δια ζώσης και να μείνουν ανοιχτά, μεταξύ άλλων για τον βασικό λόγο ότι τα παιδιά θα πρέπει να επιστρέψουν στην σχολική κανονικότητα τόσο για εκπαιδευτικούς, όσο και για ψυχολογικούς λόγους.

Τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, όσο και η UNICEF έχουν καλέσει τις κυβερνήσεις να κάνουν ό,τι μπορούν ώστε τα σχολεία να γίνουν ασφαλέστερα για τα παιδιά και το προσωπικό και να παραμείνουν ανοιχτά. Ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ για την Ευρώπη Χανς Κλούγκε δήλωσε πρόσφατα: «Η πανδημία έχει προκαλέσει την πιο καταστροφική αναστάτωση της εκπαίδευσης στην ιστορία. Είναι ζωτικής σημασίας η μάθηση που βασίζεται στην τάξη να συνεχίζεται αδιάλειπτα [...] Τα παιδιά και οι νέοι δεν μπορούν να διακινδυνεύσουν να έχουν έναν ακόμη χρόνο διαταραγμένης μάθησης. Τα παιδιά ήταν τα σιωπηλά θύματα της πανδημίας».

Σαράντα τέσσερις από 53 χώρες στην περιοχή του ΠΟΥ στην Ευρώπη έκλεισαν τα σχολεία τους σε εθνικό επίπεδο στο απόγειο του πρώτου κύματος της πανδημίας τον Απρίλιο του 2020 και ενώ οι περισσότερες άνοιξαν ξανά τον Σεπτέμβριο, τα αυξημένα ποσοστά μόλυνσης έφεραν νέους περιορισμούς και περισσότερα κλεισίματα σχολείων σε δεκάδες χώρες κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Οι δύο οργανώσεις έχουν τονίσει ότι οι εκπαιδευτικοί και το προσωπικό του σχολείου θα πρέπει να είναι κύριοι στόχοι για τα εθνικά προγράμματα εμβολιασμού. Παράλληλα, η επικεφαλής της Εθνικής Επιτροπής Εμβολισμού Μαρία Θεοδωρίδου έχει απευθύνει κατ΄επανάληψη έκκληση για εμβολιασμό των παιδιών και εφήβων άνω των 12 ετών.

Τα συμπεράσματά του για την επίδραση της πανδημίας Covid-19 στα παιδιά και το ρόλο των σχολείων στη διασπορά του ιού, περιλαμβάνει σε αναφορά του το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Μεταξύ άλλων διαπιστώνει ότι τους προσεχείς μήνες αναμένεται να παρατηρηθούν όλο και μεγαλύτερα ποσοστά μολύνσεων SARS-CoV-2 σε παιδιά σε περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, ενώ υπογραμμίζει πως το κλείσιμο των σχολείων πρέπει να αποτελεί ύστατη λύση.

Στη «σκιά» αυτών των δεδομένων, των στοιχείων και οδηγιών, βρίσκεται σε εξέλιξη ένας διάλογος επί του πρωτοκόλλου που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τη λειτουργία των σχολείων. Το πλαίσιο που εισηγήθηκαν οι ειδικοί και ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας βασίζεται σε δύο αρχές: ανοιχτά σχολεία και αυξημένη επιτήρηση μέσω της διενέργειας τεστ.

Σύψα: Αν χρειαστεί να κλείσουν σχολεία, θα κλείσουν σε τοπικό επίπεδο

«Ο κόσμος έχει πολύ δρόμο μπροστά του» ανέφερε απόψε στο κεντρικό δελτίο του ΣΚΑΙ η αναπληρώτρια καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής στο ΕΚΠΑ και μέλος της επιτροπής των ειδικών του υπουργείου Υγείας Βάνα Σύψα, ερωτηθείσα για το αν βλέπει το τέλος της περιπέτειας του κορωνοΐου την άνοιξη του 2022.

Με αφορμή τα συμπεράσματα νέας μελέτης από την Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ η Βάνα Σύψα προειδοποίησε ότι υπάρχει κίνδυνος νέων μεταλλάξεων σε φτωχές χώρες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη που πιθανόν να ανατροφοδοτήσουν την επιδημία και σε χώρες που έχουν πετύχει εμβολιασμό.

Σε ό,τι αφορά τα σχολεία, η Β. Σύψα ξεκαθάρισε πως εάν χρειαστεί να κλείσουν σχολεία, θα κλείσουν μόνο σε τοπικό επίπεδο.

«Τα σχολεία πρέπει να μείνουν ανοιχτά. Θα δούμε με το άνοιγμα των σχολείων αύξηση των κρουσμάτων, ήδη έχουμε αρχίσει να βλέπουμε αύξηση των κρουσμάτων στα παιδιά, το περιμένουμε».

«Θα με προβλημάτιζαν κυρίως οι περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη στους ενηλίκους. Εκεί η μετάδοση στα σχολεία μπορεί να έχει κάποιες επιπτώσεις στον ενήλικο πληθυσμό. Θα είναι πραγματικά κρίμα να κλείσουν κάποια σχολεία λόγω χαμηλής εμβολιαστικής κάλυψης. Αν χρειαστεί να κλείσουν σχολεία, θα κλείσουν σε τοπικό επίπεδο, και όχι οριζόντια, μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, στόχος είναι τα σχολεία να μείνουν ανοιχτά» επισήμανε η Βάνα Σύψα.

Παυλάκης: Από ένα κρούσμα θα κολλήσουν όλα τα παιδιά - Να το ξανασκεφτεί το Υπουργείο

Οι αριθμοί θα γίνουν χειρότεροι με το άνοιγμα σχολείων, αλλά και όταν έρθει ο χειμώνας, προειδοποιεί ο καθηγητής Γιώργος Παυλάκης, μιλώντας στο OPEN. Κάλεσε, δε, το υπουργείο Παιδείας να επανεξετάσει την απόφασή του για τα μέτρα στα σχολεία, καθώς όπως επισημαίνει όταν εμφανιστεί ένα κρούσμα στο τμήμα όλα τα παιδιά θα κολλήσουν.

Χρειάζεται γενικός εμβολιασμός σε όλους, τονίζει ο καθηγητής Γιώργος Παυλάκης και επισημαίνει: «Μας περιμένουν χειρότερα αφού οι μισοί Έλληνες σχεδόν δεν είναι εμβολιασμένοι. Βλέπουμε επέκταση σε νεότερες ηλικίες και σε παιδιά δυστυχώς, παγκοσμίως». Επικαλείται δε την Αμερική που είναι «σε κατάσταση ανάγκης τα παιδιατρικά νοσοκομεία. Δεν ήταν προετοιμασμένοι».

Χρειάζεται μεγάλη προετοιμασία για το χειμώνα, μπορεί να έχουμε μία δεύτερη Θεσσαλονίκη, προειδοποιεί ο ίδιος. Τα δημοτικά θα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, όπως αναφέρει.

«Στο τέλος του χρόνου θα έχουμε μελέτες για να εμβολιαστούν τα παιδιά κάτω των 12. Για τα παιδιά στα γυμνάσια προτείνω γενικό εμβολιασμό», υπογραμμίζει ο κ. Παυλάκης.

Σημειώνει, δε: «Αν δεν κλείνει ένα τμήμα όταν εμφανιστεί ένα κρούσμα, όλα τα παιδιά θα κολλήσουν. Να το ξανασκεφτεί το υπουργείο Παιδείας» και προσθέτει ότι «οι τάξεις πρέπει να εξοπλιστούν με εξαεριστήρες. Θα βοηθούσε φοβερά· το ανοιχτό παράθυρο μόνο του δεν βοηθά».

Γκάγκα: Αν δούμε ότι υπάρχει μετάδοση θα κλείσουν τα σχολεία

Απαντώντας στους προβληματισμούς, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα δήλωσε ότι ξεκινάμε με πολύ προσεκτικά μέτρα και αναλόγως με τις εξελίξεις, θα γίνονται παρεμβάσεις.

«Φυσικά αν δούμε ότι υπάρχει μετάδοση, θα κλείσουν τα σχολεία… Θα παρακολουθήσουμε. Αν υπάρχουν πολλά κρούσματα στα σχολεία θα δούμε αν υπάρξουν αλλαγές. Εγώ δεν πιστεύω ότι θα υπάρξουν τόσα πολλά κρούσματα» είπε η κυρία Γκάγκα.

«Η παρακολούθηση γίνεται καθημερινά. Ξεκινάμε με ιδιαίτερα έντονο έλεγχο. Υπάρχει ισχυρή σύσταση για εμβολιασμό αλλά δεν θα υποχρεώσουμε με εμβολιασμό τα παιδιά. Έχουμε αυξημένη επαγρύπνηση».

Το νέο πρωτόκολλο λειτουργίας των σχολείων

Και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη ο εμβολιασμός παιδιών και εφήβων από 12 ετών και άνω -για τον οποίο η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών δίνει απαντήσεις σε σειρά ερωτημάτων και τυχόν απορίες γονέων-, το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε τα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα ισχύσουν για το «ασφαλές άνοιγμα των σχολείων» έπειτα από τη σχετική εισήγηση της Επιτροπής Ειδικών.

Οι οδηγίες αφορούν τόσο τον τρόπο προσέλευσης μαθητών και εκπαιδευτικών στα σχολεία όσο και τα μέτρα που θα λαμβάνονται εφόσον εντοπιστεί επιβεβαιωμένο κρούσμα.

Έτσι, σύμφωνα με τις οδηγίες, μαθητές και εκπαιδευτικοί θα προσέρχονται στις σχολικές μονάδες ως εξής:

• οι μαθητές με πιστοποιητικό εμβολιασμού (για τους μαθητές 12 ετών και άνω) ή βεβαίωση παρελθούσας νόσησης (τελευταίου εξαμήνου) ή δήλωση αρνητικού αυτοδιαγνωστικού (σελφ) τεστ, το οποίο θα πραγματοποιείται δύο φορές την εβδομάδα (Τρίτη και Παρασκευή), έως και 24 ώρες πριν από την προσέλευση στο σχολείο,
• οι εκπαιδευτικοί με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή βεβαίωση παρελθούσας νόσησης από κορωνοϊό (τελευταίου εξαμήνου) ή βεβαίωση αρνητικού εργαστηριακού τεστ, το οποίο θα πρέπει να πραγματοποιείται επίσης δύο φορές την εβδομάδα (Τρίτη και Παρασκευή) με ευθύνη και κόστος του εργαζομένου.

Το υπουργείο ενημερώνει παράλληλα για το τι θα συμβεί αν εντοπιστεί επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID-19. Στην περίπτωση αυτή:

• απομακρύνεται από το σχολείο και παραμένει σε απομόνωση για τουλάχιστον 10 ημέρες, απέχοντας και από όλες τις εξωσχολικές δραστηριότητες καθώς και από κάθε άλλη μετακίνηση ή επαφή με άτομα εκτός του οικιακού περιβάλλοντος.
• επιστρέφει στη σχολική μονάδα μετά την παρέλευση τουλάχιστον 10 ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων ΚΑΙ την πάροδο τριών 24ώρων από την πλήρη υποχώρηση του πυρετού (χωρίς τη λήψη αντιπυρετικών) ΚΑΙ τη βελτίωση των άλλων συμπτωμάτων. Για την επιστροφή στο σχολείο δεν είναι απαραίτητη η προσκόμιση ιατρικής βεβαίωσης.

Επιπλέον, για τις στενές επαφές:

• προβλέπεται αυξημένος εργαστηριακός έλεγχος και για διάστημα 7 ημερών ως εξής:

- Για ανεμβολίαστους μαθητές και εκπαιδευτικούς του τμήματος στο οποίο βρέθηκε κρούσμα:

• 2 εργαστηριακά τεστ - rapid πέραν των προβλεπομένων
• εάν οι ανεμβολίαστοι μαθητές κάθονταν δίπλα ή στο αμέσως εμπρός ή πίσω θρανίο από το κρούσμα, υποβάλλονται σε καθημερινά αυτοδιαγνωστικά τεστ - self (τις ημέρες που δεν κάνουν τα 2 εργαστηριακά).

- Για εμβολιασμένους μαθητές και εκπαιδευτικούς του τμήματος στο οποίο βρέθηκε κρούσμα:

• 2 αυτοδιαγνωστικά τεστ - self ανεξαρτήτως της θέσης στην οποία κάθονται.

Όλοι οι ανωτέρω επιβεβαιωτικοί έλεγχοι παρέχονται δωρεάν στα Σταθερά Σημεία Επιβεβαιωτικού Ελέγχου του ΕΟΔΥ. Στόχος των πολύ αυξημένων ελέγχων είναι η διασφάλιση της δια ζώσης λειτουργίας των σχολείων μας.

Το πρωτόκολλο «Αρχές Διαχείρισης Ύποπτων ή Επιβεβαιωμένων Περιστατικών Λοίμωξης COVID-19 σε σχολικές μονάδες» του ΕΟΔΥ θα περιλαμβάνει περαιτέρω αναλυτική περιγραφή του ορισμού «στενής επαφής» και οδηγίες διαχείρισης των κρουσμάτων.

Πότε θα κλείνει ένα τμήμα

Ένα σχολικό τμήμα θα αναστέλλει τη δια ζώσης λειτουργία του και η διδασκαλία θα γίνεται μέσω τηλεκπαίδευσης όταν σε αυτό εντοπιστούν επιβεβαιωμένα κρούσματα COVID-19 στο 50%+1 μαθητές του.

Σε κάθε σχολική μονάδα, ορίζεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων υπεύθυνος διαχείρισης COVID-19 και ο αναπληρωτής του, με αρμοδιότητες, μεταξύ άλλων, να ενημερώνει και να εκπαιδεύει το προσωπικό σχετικά με την έγκαιρη αναγνώριση και τη διαχείριση υπόπτων κρουσμάτων λοίμωξης COVID-19 και να επικοινωνεί με τις οικογένειες των μαθητών και τους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες όπως ο ΕΟΔΥ.

Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής απέστειλε οδηγίες προς τους εκπαιδευτικούς σχετικά με τον οδικό χάρτη της νέας σχολικής χρονιάς, οδηγίες για τη διαχείριση της ύλης, τις απαραίτητες επαναλήψεις, την ψυχοσυναισθηματική υποστήριξη των μαθητών και άλλες κατευθυντήριες γραμμές.

Ως προς τον εμβολιασμό στην εκπαιδευτική κοινότητα

«Οι εκπαιδευτικοί μας ανταποκρίθηκαν άμεσα και μαζικά στο εμβολιαστικό πρόγραμμα και τους ευχαριστούμε θερμά, όχι μόνο γιατί θωρακίζουν με αυτό τον τρόπο την ατομική, δημόσια υγεία και την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και γιατί αποτελούν παράδειγμα για τα παιδιά και για όλους μας. Τους ευχαριστούμε θερμά για την υπεύθυνη στάση τους και τη συνεισφορά τους στο τείχος ανοσίας» αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας.

«Απευθύνουμε έκκληση στους εκπαιδευτικούς που δεν έχουν ακόμη εμβολιαστεί να σπεύσουν να αξιοποιήσουν αυτήν την ασπίδα προστασίας από τον κορωνοϊό, αλλά και στους γονείς μαθητών από 12 ετών και άνω να προστατεύσουν τα παιδιά τους, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο και στη μείωση της διασποράς του ιού» προστίθεται.