Καθηγ. Λουκίδης στο CNN Greece: «Tσουνάμι» νοσηρότητας φέρνει η μετά-COVID εποχή

Ο φόβος μόλυνσης από τον κορωνοϊό στα νοσοκομεία και φυσικά το ασταθές υγειονομικό περιβάλλον, οδήγησαν πολύ κόσμο να μην προσέλθει έγκαιρα για διάγνωση και αυτή η καθυστέρηση οδήγησε σε αλλαγή των προγνωστικών δεικτών.

Σύμφωνα με τη μελέτη Nelson, όταν τα άτομα υψηλού κινδύνου υποβάλλονται μία φορά το χρόνο σε αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας, αν τελικά διαγνωστούν με καρκίνο, αυτός θα είναι σε πολύ αρχικό στάδιο. Παράλληλα, θα έχουν πολύ χαμηλότερή θνησιμότητα σε σχέση με άλλους ανθρώπους. Για παράδειγμα, η θνησιμότητα θα είναι μειωμένη έως και 30% στους άνδρες και ως 60% στις γυναίκες,

Επομένως η πρόληψη είναι σημαντική, ακόμη και όταν βιώνουμε μία κρίσιμη υγειονομική κατάσταση, όπως η πανδημία και οι μεταλλάξεις της.

Αυτά επισημαίνει στο CNN Greece, ο καθηγητής Πνευμονολογίας Στέλιος Λουκίδης (MD FCCP FERS, ERS educational council), επικεφαλής της 2^ης Πνευμονολογικής Κλινικής στο Αττικό Nοσοκομείο και πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας. Ένας επιστήμονας με μακρά και ενδιαφέρουσα εμπειρία, που έχει συνδέσει το όνομά του με το πεδίο της Πνευμονολογίας. Ο καθηγητής, μας μιλάει για το «τσουνάμι» νοσηρότητας που φέρνει η μετά-COVID εποχή, καθώς πολλοί πολίτες παραμέλησαν την υγεία τους, αλλά και οι ασθενείς που εξαιτίας του κορωνοϊού αλλά και του παρατεταμένου εγκλεισμού, δυστυχώς, προχώρησαν σε «εκπτώσεις» των θεραπειών τους.

Μιλάει για την πορεία του εμβολιαστικού προγράμματος, σχολιάζει το Εθνικό Σύστημα Υγείας, αλλά και τα διδάγματα της πανδημίας, σημειώνοντας ότι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν το γεγονός ότι το ΕΣΥ τα κατάφερε και προσθέτει ακόμη:

«Ας μην αφήσουμε όλους αυτούς που πρόσφεραν (εννοώντας γιατρούς, επιστήμονες και νοσηλευτές) να απογοητευτούν και να ζητήσουν ξανά τρόπους διαφυγής στο εξωτερικό».

Επίσης, ο καθηγητής,μ ας δίνει μία σειρά από οδηγίες, για την καλή υγεία των πνευμόνων μας.

Ίσως η μεγαλύτερη πολιτική υγείας, να είναι τελικά, ο προσυμπτωματικός έλεγχος σε άτομα υψηλού κινδύνου, μία πολιτική, που σώζει ανθρώπινες ζωές αλλά ταυτόχρονα και τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας. Για τον λόγο αυτό, προτείνει να εισαχθεί στο ασφαλιστικό σύστημα ως μέτρο πρόληψης,η αξονική τομογραφία θώρακα χαμηλής δόσης ακτινοβολίας.

Αναλυτικά, το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

- Κύριε καθηγητά, θα ήθελα να σας ρωτήσω σύμφωνα με την μεγάλη σας εμπειρία, πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η post COVID εποχή, όσον αφορά τα θέματα δημόσιας υγείας. Παρά το γεγονός ότι η πανδημία είναι ακόμη εδώ, βρισκόμαστε στις παρυφές του 4ου πανδημικού κύματος με ένα μεγάλο ποσοστό διστακτικών πολιτών να εμβολιαστούν, πώς εκτιμάτε ότι θα είναι η επόμενη ημέρα τόσο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, όσο και τους ασθενείς.

Ο δύσκολος χειμώνας και το δύσκολο φθινόπωρο εξαρτάται από τρεις παράγοντες: Από εμάς τους ίδιους και την ατομική μας ευθύνη και φυσικά από το εμβολιαστικό πρόγραμμα και την επιδημιολογική παρατήρηση. Όλοι οι προαναφερθέντες παράγοντες συμμετέχουν ισοδύναμα στην αποτίμηση των μελλοντικών προβλέψεων του αριθμού των κρουσμάτων. Ο σεβασμός στον συνάνθρωπο, η αύξηση των εμβολίων και η φυσικά η στενή επιδημιολογική παρατήρηση θα αναχαιτίσουν την πιθανή αρνητική επίδραση για το Φθινόπωρο και το Χειμώνα. Άρα ας προσπαθήσουμε όλοι μαζί για το στόχο αυτό. Ο φαύλος κύκλος, περισσότερες μολύνσεις -μεταλλάξεις που αυξάνουν τη μεταδοτικότητα-περισσότερες μολύνσεις, πρέπει να διακοπεί.

Πώς; Με τους εμβολιασμούς που θα προστατεύσουν το σύστημα υγείας και τη κοινωνία να μην ξαναζήσει περιορισμούς και πιέσεις που δεν θα μπορεί να αντέξει πλέον. Είναι επιτακτική ανάγκη λοιπόν να πάρουμε αποφάσεις για το μέλλον μας χωρίς εγωισμούς και με μόνο στόχο την προάσπιση του κοινωνικού συνόλου.

«Το ΕΣΥ τα κατάφερε»

- Ποια ήταν τα διδάγματα της πανδημίας, τι πρέπει να αφήσουμε πίσω μας και τι να κρατήσουμε;

Τρία είναι τα βασικά διδάγματα της πανδημίας. Η συνεργασία μεταξύ των διαφόρων φορέων, η εμπιστοσύνη στους νέους γιατρούς και εργαζόμενους στο χώρο υγείας και η ισχυροποίηση του δημόσιου συστήματος υγείας. Ας μην αφήσουμε όλους αυτούς που πρόσφεραν να απογοητευτούν και να ζητήσουν ξανά τρόπους διαφυγής στο εξωτερικό. Ας τους εντάξουμε στο σύστημα υγείας το οποίο υπερασπίστηκαν και ας τους δώσουμε την ευκαιρία που αξίζουν. Η πρόκληση που δέχτηκε το δημόσιο σύστημα υγείας ήταν μεγάλη. Όλοι πίστευαν ότι δεν θα σηκώσει το γάντι και θα παραμείνει αδρανές με τα προβλήματα του. Αντίθετα σήκωσε το βάρος και έδωσε στο πολίτη να καταλάβει την αξία του. Έβαλε πλάτη, νοσήλευσε πάνω από τις δυνάμεις του και άφησε παρακαταθήκη για το μέλλον. Είναι χρέος της εκάστοτε πολιτείας να το στηρίξει και να του δώσει τις ευκαιρίες που αξίζει στο μέλλον.

Αλλάζουν οι προγνωστικοί δείκτες

- Έχετε αναφέρει πολλές φορές, και εσείς και πολλοί συνάδελφοί σας, ότι έρχεται ένα τσουνάμι νοσηρότητας το επόμενο διάστημα, καθώς πολλές ασθένειες και δη χρόνιες, «κοιμήθηκαν» στη διάρκεια της πανδημίας και των αλλεπάλληλων απαγορευτικών. Που εντοπίζεται κυρίως το πρόβλημα, ποια «φούσκα» αναμένουμε να σκάσει; Ο καρκίνος με αδιάγνωστες περιπτώσεις, τα χρόνια νοσήματα όπως ο διαβήτης, η αύξηση αυτοάνοσων και ρευματικών παθήσεων;

Δυστυχώς τα χρόνια νοσήματα αλλά και νοσήματα όπως ο καρκίνος που παρουσιάστηκαν στη διάρκεια της πανδημίας έμειναν όπως λέμε εκλαϊκευμένα «πίσω». Ο φόβος προσέλευσης και φυσικά το ασταθές υγειονομικό περιβάλλον οδήγησαν πολύ κόσμο να μην προσέλθει έγκαιρα για διάγνωση και φυσικά αυτή η καθυστέρηση να οδηγήσει σε αλλαγή των προγνωστικών δεικτών.

- Ο καρκίνος του Πνεύμονα είναι η πρώτη σε αριθμό αιτία θανάτου από καρκίνο και οι 8 στις 10 περιπτώσεις οφείλονται στο κάπνισμα, ενώ μόνον το 19% ανιχνεύεται έγκαιρα, είχατε δηλώσει σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου. Όταν γίνει έγκαιρη διάγνωση, αυξάνει έως και 20 φορές το ποσοστό επιβίωσης του ασθενούς. Ήδη η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, έχει ξεκινήσει μία νέα κοινωνική πρωτοβουλία, που αφορά στην ενημέρωση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα και στη διακοπή καπνίσματος. Θέλετε να μας μιλήσετε για την καμπάνια και ποιες οι προσδοκίες σας από αυτήν;

Η καμπάνια «Ανάσα Ζωής» είναι μια κοινωνική Πρωτοβουλίας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας με τη στήριξη της Johnson & Johnson. Πρόκειται για ένα σύνολο δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού που στόχο έχει τη μείωση των καπνιστών και την ανάπτυξη μέτρων και προτάσεων για τη πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα. Βασικό μέρος του προγράμματος είναι να εισαχθεί στο ασφαλιστικό σύστημα ως μέτρο πρόληψης η αξονική τομογραφία θώρακα χαμηλής δόσης ακτινοβολίας.

Αυτή η παρέμβαση σε άτομα με προδιαθεσικό παράγοντα ηλικίας 55-80 ετών είναι τόσο σημαντική μια και θα οδηγήσει σε πρώιμη ανίχνευση του καρκίνου πνεύμονα στο αρχικό στάδιο, όπου θα είναι ριζικά θεραπεύσιμος.

Σύμφωνα με τη μελέτη Nelson όταν τα άτομα υψηλού κινδύνου υποβάλλονται μία φορά το χρόνο σε αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας αν τελικά διαγνωστούν με καρκίνο, αυτός θα είναι σε πολύ αρχικό στάδιο. Παράλληλα, θα έχουν πολύ χαμηλότερή θνησιμότητα σε σχέση με άλλους ανθρώπους. Για παράδειγμα, η θνησιμότητα θα είναι μειωμένη έως και 30% στους άνδρες και ως 60% στις γυναίκες.

Στην Ελλάδα, ο στόχος είναι να εφαρμοστεί το πρόγραμμα που ακολουθείται στις ΗΠΑ. Δηλαδή, να γίνεται προσυμπτωματικός έλεγχος σε άτομα υψηλού κινδύνου. Συγκεκριμένα, να προσκαλούνται άτομα από τον γενικό πληθυσμό, ηλικίας 55 έως 80 ετών που είναι ενεργοί καπνιστές ή που έχουν διακόψει το κάπνισμα τα τελευταία 15 χρόνια να κάνουν αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας μία φορά το χρόνο.

- Τι προτείνει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία;

• συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΠΠΥ, ώστε αυτή η ειδική εξέταση να ενταχθεί στην εθνική στρατηγική για την Υγεία και να αποζημιώνεται από τα ταμεία μας
• στενή συνεργασία με συναφείς επιστημονικές εταιρείες και τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος στη χώρα, ώστε οι ίδιοι επαγγελματίες υγείας να ενημερωθούν και να εκπαιδευτούν για το πως να προσεγγίσουν τις ομάδες υψηλού κινδύνου από το πρόγραμμα πρώιμης διάγνωσης.

- Τι πρέπει να γνωρίζουμε όλοι οι πολίτες για την υγεία των πνευμόνων μας, υπάρχουν Οδηγίες πρόληψης και προαγωγής υγείας;

Υπάρχουν 4 βασικοί παράγοντες που οδηγούν στην πρόληψη, με σκοπό τον υγιή πνεύμονα:

• Διακοπή καπνίσματος
• Σωματική άσκηση
• Προστασία του περιβάλλοντος και
• Σωστή διατροφή

Όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά συμμετέχουν ισόποσα και ισοβαρή στην προστασία των πνευμόνων μας δίνοντας τους μια μεγάλη αναπνοή.