Η Ευρώπη στη δίνη της μετάλλαξης Δέλτα – Μάσκες και επιτάχυνση εμβολιασμών υπό τον φόβο νέων μέτρων

Ιοί όπως ο κορωνοϊός μεταλλάσσονται με την πάροδο του χρόνου καθώς εξαπλώνονται σε όλο τον πληθυσμό και στη συνέχεια γίνονται γνωστοί ως μεταλλάξεις, με την πιο επικίνδυνη από αυτές που έχει καταχωρήσει ο ΠΟΥ, τη Δέλτα, να έχει σημάνει συναγερμό στις υγειονομικές αρχές του πλανήτη κυρίως για τον τρόπο μετάδοσής της.

Όλες οι πρόσφατες έρευνες συγκλίνουν ότι η παραλλαγή Δέλτα φαίνεται να είναι πιο μεταδοτική σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών. Μάλιστα, σύμφωνα με Αυστραλούς ερευνητές, διαδίδεται τόσο εύκολα που -όπως έδειξε βίντεο που παρουσιάστηκε στην αυστραλιανή τηλεόραση- ένα άτομο στο Σίδνεϊ μολύνει έναν άγνωστο απλά περπατώντας δίπλα του.

Η υπηρεσία Υγείας χαρακτήρισε ένα αντίστοιχο περιστατικό ως μια «τρομακτικά φευγαλέα» συνάντηση. Πρόκειται για βίντεο που δείχνει δύο άτομα να ψωνίζουν σε εμπορικό κέντρο στο Σίδνεϋ. Πέρασαν ο ένας τον άλλον γρήγορα αλλά δεν είχαν επαφή. Απλώς μοιράστηκαν τον ίδιο αέρα για μια στιγμή. Και οι δύο έχουν πλέον μολυνθεί με το Covid-19 και την παραλλαγή Δέλτα.

«Δεν μπορέσαμε να δούμε ακριβώς το σημείο διασταύρωσης αλλά ξέρουμε ότι ήταν 20 μέτρα [χωριστά], συνδεόμενοι σε διαφορετικούς χώρους ταυτόχρονα ή σε αυτήν την περιοχή, οπότε υποπτευόμαστε ότι πέρασαν ο ένας δίπλα στον άλλο», είπε.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η νέα μετάλλαξη έχει αλλάξει τα δεδομένα και ως προς το ποσοστό ανοσίας που απαιτείται. Από 65-70% που κυμαινόταν μέχρι πρόσφατα, σύμφωνα με τους νέους υπολογισμούς, ένα ασφαλές τοίχος ανοσίας θεωρείται πλέον το 80% των πολιτών μιας χώρας να είναι εμβολιασμένοι.

Σε συναγερμό η Ευρώπη

Την περασμένη Τετάρτη, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), στη νεότερη έκθεση αξιολόγησης απειλής που εξέδωσε, έστειλε μια ηχηρή προειδοποίηση.

Όπως ανέφερε, εκτιμάται ότι έως τις αρχές Αυγούστου το 70% των κρουσμάτων στην Ε.Ε. και στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) θα αφορά τη «Δέλτα», ποσοστό που θα αυξηθεί στο 90% έως το τέλος Αυγούστου. Οποιαδήποτε χαλάρωση των μη φαρμακευτικών μέτρων περιορισμού της μετάδοσης (μάσκες, κοινωνική απόσταση κ.ο.κ.) σε σχέση με τα ισχύοντα στις αρχές Ιουνίου, σημειώνει το ECDC, «θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχεία και σημαντική αύξηση στα ημερήσια κρούσματα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με συνοδευτική αύξηση στις νοσηλείες και στους θανάτους, δυνητικά φτάνοντας τα επίπεδα του φθινοπώρου του 2020».

Στο ίδιο μήκος κύματος, το περασμένο Σαββατοκύριακο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προσάρμοσε τις οδηγίες του στη νέα απειλή ζητώντας ακόμη και από τους πλήρως εμβολιασμένους να διατηρούν τις μάσκες στους κλειστούς χώρους.

Την ίδια στιγμή, οι χώρες επιδίδονται σε σπριντ όσον αφορά στους εμβολιασμούς, κατεβάζοντας συνεχώς το ηλικιακό πλαφόν των εν δυνάμει εμβολιασμένων.

Ειδικά απέναντι στη «Δέλτα», η αποτελεσματικότητα των δύο δόσεων φαίνεται ότι είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή της μιας δόσης (60% έναντι 33% στην περίπτωση της AstraZeneca, 88% έναντι 33% στην περίπτωση των Pfizer-BioNTech). Ωστόσο, πηγές της Κομισιόν διέρρεαν ότι προκαλεί ανησυχία η ταχύτητα εξάπλωσης της νέας παραλλαγής και το ακόμη χαμηλό ποσοστό (30% περίπου) των πλήρως εμβολιασμένων Ευρωπαίων.

Σημειώνουν ιδιαίτερα τη σημασία επιτάχυνσης του εμβολιασμού ευάλωτων ηλικιακών ομάδων (υπενθυμίζεται πως το ποσοστό των εμβολιασμένων άνω των 80 ετών, έστω και με μία δόση, στην Ελλάδα παραμένει κάτω από το 70%). Οι καταυλισμοί προσφύγων και μεταναστών, όπου ο εμβολιασμός στην Ελλάδα ξεκίνησε πολύ αργότερα, είναι ένα ακόμη τρωτό σημείο απέναντι στη «Δέλτα».

Ορισμένα στοιχεία είναι ενδεικτικά για την ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται η νέα παραλλαγή. Στην ευρύτερη περιοχή της Λισαβώνας αφορούσε το 70% των κρουσμάτων που καταγράφηκαν τον Ιούνιο (έως τις αρχές της περασμένης εβδομάδας), έναντι 10% τον Μάιο. Στη Γερμανία, μέσα σε πέντε εβδομάδες από τις αρχές Μαΐου το ποσοστό των κρουσμάτων της παραλλαγής αυξήθηκε από 3% σε 15%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο η επικράτηση της νέας παραλλαγής είναι σχεδόν απόλυτη: αποτελεί πλέον το 98% των νέων κρουσμάτων. Στις ΗΠΑ, που έχει συμπεριληφθεί επισήμως στη «λευκή λίστα» της Ε.Ε. για τουριστικά ταξίδια, το ποσοστό της παραλλαγής «Δέλτα», σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, φτάνει το 31%.
Σύμφωνα με τα νεότερα διαθέσιμα στοιχεία της GISAID και του ΠΟΥ (περίοδος αναφοράς: 14-20/6), η παραλλαγή «Αλφα» (βρετανική) παραμένει κυρίαρχη, αποτελώντας το 84% των κρουσμάτων στη Γηραιά Ηπειρο – αλλά χάνει έδαφος. Η «Δέλτα» έχει ανέλθει στο 5,8% και έχει εντοπιστεί σε 23 χώρες της Ε.Ε. και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.

Σπριντ και στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, παρά τη συνεχή μείωση των κρουσμάτων και των «σκληρών» επιδημιολογικών δεικτών, ο εντοπισμός κρουσμάτων της μετάλλαξης μεταξύ νέων ατόμων, ακόμη και παιδιών, έχει θέσει σε συναγερμό το επιστημονικό και κυβερνητικό επιτελείο.

Η παροχή κινήτρων στους νέους 18-25 ετών, μέσω του Freedom Pass, καθώς και προνομίων στους μεγαλύτερους σε ηλικία πλήρως εμβολιασμένους όσον αφορά στις επιλογές τους στην εστίαση και την ψυχαγωγία, έχει στόχο την «ανύψωση» ενός επαρκούς τείχους ανοσίας το συντομότερο δυνατό.

Σε αυτό το πλαίσιο άνοιξε στη χώρα μας η συζήτηση για τον εμβολιασμό των νέων 15-17 ετών.

Όπως ανέφερε σήμερα ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμβολιασμών Γιώργος Χρούσος, αυτός θα ξεκινήσει άμεσα και πιθανότατα μέσα στον Ιούλιο,

Για τη μετάλλαξη Δέλτα, τόνισε ότι είναι πολύ πιο επιθετική και μεταδίδεται πολύ εύκολα, ενώ φαίνεται να χτυπάει με μεγαλύτερη συχνότητα τους νέους.

Στη μετάλλαξη Δέλτα αναφέρθηκε και ο καθηγητής Πνευμονολογίας στο πανεπιστήμιο Κρήτης, Νίκος Τζανάκης:

«Το στέλεχος Δέλτα υπάρχει στην Κρήτη εδώ και τρεις εβδομάδες. Ξεκίνησε με τρία περιστατικά και τώρα έχουν αυξηθεί, σχεδόν διπλασιάζονται κάθε 10 μέρες. Όλοι είναι κάτω από 30 ετών, υπάρχουν αρκετά κρούσματα κάτω από 15 ετών, ακόμα και παιδιά 8 ετών, ενώ τα περισσότερα είναι ηλικίας 16-24 ετών. Ευτυχώς δε νοσηλεύεται σχεδόν κανείς από αυτούς», δήλωσε ο καθηγητής μιλώντας στον Σκάι. Αισιόδοξο, σύμφωνα με τον καθηγητή είναι το γεγονός ότι δεν πρόκειται για ορφανά κρούσματα στην κοινότητα, αλλά για περιστατικά που ανακαλύφθηκαν ως στενές επαφές.

Ερωτηθείς αν τα παιδιά μπορεί να έχουν κάποιες σοβαρές επιπλοκές από τη μετάλλαξη Δέλτα, τόνισε ότι όλοι οι κορωνοϊοί μπορούν να προκαλέσουν, σε σπάνιες περιπτώσεις, νόσο kawasaki και άλλες καρδιαγγειακές νόσους. «Δεν είναι καθόλου καλή ιδέα να νοσήσει έστω και ασυμπτωματικά ένα παιδί γιατί τέτοια προβλήματα μπορεί να τα εκδηλώσει 1-1,5 μηνά μετά την αρχική νόσηση. Κι εδώ έρχεται η μεγάλη ανάγκη να εμβολιαστούμε εμείς οι μεγάλοι για να μην κολλήσουμε τα παιδιά. Είναι δυνατόν να έχουν τα παιδιά μας αυτούς τους κινδύνους; Είναι δυνατόν να τα στείλουμε τον Σεπτέμβρη στο σχολείο, να διατρέχουν αυτούς τους κινδύνους με δασκάλους, καθηγητές, γονείς και παππούδες ανεμβολίαστους;», ανέφερε ο κ. Τζανάκης.

Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε ότι «η υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών πρέπει να συμπεριλάβει και τον κλάδο των εκπαιδευτικών, γιατί ένας εκπαιδευτικός μπορεί να λειτουργήσει ως υπερμεταδότης, καθώς έχει να κάνει με μεγάλες ομάδες παιδιών, με τα οποία θα συγχρωτιστεί και θα έρθει σε στενή επαφή».