Reuters: Η πανδημία έφερε «δίψα» για αξιόπιστη ενημέρωση - Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Aυτό αποτυπώνει η ετήσια έρευνα 2021 Digital News Report που δημοσίευσε το Reuters Institute σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Παράλληλα, σημαντικό εύρημα είναι η στροφή του κοινού στα «παραδοσιακά» μέσα ενημέρωσης -έντυπα και ηλεκτρονικά- έναντι των κοινωνικών δικτύων με τα τελευταία, σε παγκόσμιο επίπεδο, να μην θεωρούνται εξίσου αξιόπιστα.

Ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, η πλειονότητα των ερωτηθέντων ανέφερε πως προτιμά οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί να είναι αμερόληπτοι και αντικειμενικοί, δίνοντάς τους πρόσβαση σε περισσότερες πηγές ώστε να διαμορφώνουν οι ίδιοι την άποψή τους.

Σημειώνεται ότι η έκθεση είναι βασισμένη σε έρευνες που καλύπτουν 46 χώρες και πάνω από τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό.

Με βάση τα παγκόσμια δεδομένα, η εμπιστοσύνη προς τις ειδήσεις αυξήθηκε κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες με το 44% των ερωτηθέντων να απαντούν ότι τις εμπιστεύονται τις περισσότερες φορές. Η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό εμπιστοσύνης είναι η Φινλανδία (65%) και αυτή με το χαμηλότερο οι Ηνωμένες Πολιτείες (29%). Το αντίστοιχο ποσοστό για τη χώρα μας ανέρχεται σε 32%. Εντούτοις, παρά τη γενικότερη αύξηση, το ποσοστό εκείνων που εμπιστεύονται τις ειδήσεις από τα κοινωνικά δίκτυα παρέμεινε σταθερό, γεγονός που αποτυπώνει τη στροφή του κοινού στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ως παρόχους ειδήσεων.

Ειδικά εντός των κοινωνικών δικτύων το Facebook θεωρείται η βασική πηγή εξάπλωσης ψευδών ειδήσεων ενώ εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το WhatsApp, επίσης παίζουν ρόλο.

Αντίστοιχα, σημαντική άνοδο κατέγραψε το TikTok, η εφαρμογή για κινητά που επιτρέπει την δημιουργία και κοινοποίηση μικρών βίντεο, προσεγγίζοντας σήμερα το 24% των ανθρώπων κάτω των 35 ετών με μεγαλύτερα ποσοστά διείσδυσης στην Ασία και την Λατινική Αμερική.

Παράλληλα, τα κινητά τηλέφωνα είναι με διαφορά ο πιο δημοφιλής τρόπος πρόσβασης στις ειδήσεις -γεγονός που ενισχύθηκε από τα lockdowns λόγω του κορονοϊού. Αντίστοιχα, η χρήση φορητών και σταθερών υπολογιστών παραμένει είτε σταθερή είτε βαίνει μειούμενη.

«Περάσαμε από μια πολύ σκοτεινή περίοδο και μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης αναγνωρίζει ότι οι δημοσιογραφικοί οργανισμοί είναι συχνά εκείνοι που ρίχνουν φως σε αυτό το σκοτάδι», δήλωσε ο διευθυντής του Reuters Institute, Ράσμους Νίλσεν.

«Έχει καταγραφεί μεγαλύτερη εκτίμηση των αξιόπιστων ειδησεογραφικών μέσων συνολικά. Είναι πολύ εμφανές στην έρευνά μας, από χώρα σε χώρα, από ηλικιακή ομάδα σε ηλικιακή ομάδα, ότι μεγάλες πλειονότητες θέλουν η δημοσιογραφία να προσπαθεί να είναι ουδέτερη», ανέφερε.

«Παρότι η αμερόληπτη ή αντικειμενική δημοσιογραφία αμφισβητείται όλο και περισσότερο από κάποιους, συνολικά οι πολίτες υποστηρίζουν έντονα το πρότυπο των αντικειμενικών ειδήσεων. Οι άνθρωποι θέλουν να έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν για τον εαυτό τους», ανέφερε στην έκθεση ο Κρεγκ Τ. Ρόμπερτσον, μέλος του Reuters Institute.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας, όπως αναφέρεται στην έρευνα, η εγχώρια αγορά μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από ψηφιακό κατακερματισμό, έλλειψη εμπιστοσύνης στις ειδήσεις, έναν πολιτικά πολωμένο τύπο και μια από τις υψηλότερες χρήσεις των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης για τις ειδήσεις. Ακολουθώντας την παγκόσμια τάση, η εμπιστοσύνη στις ειδήσεις αυξήθηκε κατά 4 μονάδες, ενώ ιδιαίτερα μεγάλη ήταν η αύξηση στην χρήση των Podcast.

Πλέον τέσσερις στους 10 από όσους παρακολουθούν ειδήσεις διαδικτυακά ακούν τουλάχιστον ένα podcast σε μηνιαία βάση. Αντίστοιχα, συνεχώς διευρύνεται η ψαλίδα ανάμεσα στα κινητά τηλέφωνα και τους υπολογιστές. Το 75% των χρηστών ενημερώνεται μέσω smartphone σε εβδομαδιαία βάση έναντι 55% εκείνων που χρησιμοποιούν υπολογιστές για το σκοπό αυτό.

Σε αντίθεση πάντως με τον υπόλοιπο κόσμο στην Ελλάδα τα κοινωνικά δίκτυα έχουν κομβικό ρόλο ως πηγή ενημέρωσης, καθώς περισσότεροι από δύο στους τρεις Έλληνες (69%) τα χρησιμοποιούν για το σκοπό αυτό.