Η ώρα του ψηφιακού μετασχηματισμού στην Υγεία
Με γοργούς ρυθμούς προχωρά η ολοκλήρωση του ψηφιακού μετασχηματισμού στο πεδίο της υγείας, αλλά και της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), με έμφαση τον Ηλεκτρονικό φάκελο ασθενούς, το ψηφιακό ολιστικό πρόγραμμα για την ογκολογία, την ψηφιοποίηση των νοσοκομείων και την ακόμη πιο ευρεία χρήση της τηλεϊατρικής, όπως τονίστηκε με έμφαση στο συνέδριο Health IT Conference 2021.
Η κυβέρνηση μάλιστα αναμένει και την σχετική χρηματοδότηση, από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Όπως υπογράμμισε ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας Γιάννης Κωτσιόπουλος, «Η κυβέρνηση θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη βιωσιμότητα του ψηφιακού μετασχηματισμού στην Υγεία, εξασφαλίζοντας του πόρους για την κάλυψη του κόστους λειτουργίας των ψηφιακών συστημάτων, αλλά και στην ανάπτυξη των «ψηφιακών ηγετών» (digital clinical leaders) μέσα στα νοσοκομεία, οι οποίοι θα αναλάβουν την ψηφιακή αναβάθμισή τους».
Ο γενικός γραμματέας αναφέρθηκε στις προκλήσεις και στις ευκαιρίες που πρέπει αντίστοιχα να αντιμετωπίσει και να εκμεταλλευτεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός στον Τομέα της Υγείας στην Ελλάδα, ανοίγοντας το συνέδριο.
Όπως ανέφερε, οι 4 πυλώνες στους οποίους βασίζεται το Εθνικό Πρόγραμμα για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό στην Υγεία που έχει υποβληθεί και στο Ταμείο Ανάκαμψης για να λάβει χρηματοδότηση είναι οι εξής:
- εξάλειψη των ανισοτήτων στην πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας,
- προσφορά λύσεων με νέες ψηφιακές υπηρεσίες στον πολίτη,
- δημιουργία ενός αξιόπιστου συνεργάτη του επαγγελματία Υγείας και τέλος
- η δημιουργία πλήρως ψηφιοποιημένων νοσοκομείων που επιπλέον θα είναι και ασφαλέστερα για τους ασθενείς. Η εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας, το Ψηφιακό Πρόγραμμα για τον Καρκίνο, η Ψηφιακή αναβάθμιση των νοσοκομείων και η διευρυμένη χρήση της τηλεϊατρικής είναι οι 4 στόχοι του Εθνικού Προγράμματος που θα αρχίσουν να υλοποιούνται από τους επόμενους μήνες.
Αναφερόμενος στην Αγορά Πληροφορικής στην Ελλάδα, ο κ. Κωτσιόπουλος είπε ότι μπορεί να επενδύσει στον Ψηφιακό Μετασχηματισμό, με προϋπόθεση την προσαρμογή στους κανόνες και το σεβασμό του Δημοσίου ως πελάτη.
Πάνω από 450 στελέχη Πληροφορικής Νοσοκομείων, ΥΠΕ και φορέων υγείας της χώρας, Διοικητές Νοσοκομείων και ΥΠΕ, εκπρόσωποι του υπουργείου Υγείας, της ΗΔΙΚΑ, του ΕΟΠΥΥ, επαγγελματίες υγείας, εκπρόσωποι εταιρειών του ιδιωτικού τομέα, εκπρόσωποι ερευνητικών ιδρυμάτων και μέλη του ακαδημαϊκού χώρου, συναντήθηκαν διαδικτυακά στις 15 και 16 Ιουνίου στο συνέδριο Health IT, σε έναν στρατηγικό διάλογο για τον ψηφιακό ανασχηματισμό της χώρας.
Το Health IT Conference διοργανώθηκε και φέτος από το Health Daily και το Netweek της BΟUSSIAS, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και με τη συνεργασία του HL7 Hellas, της ΗΔΙΚΑ Α.Ε., του Ελληνικού Συνδέσμου Πληροφορικής Υγείας (ΕΣΠΥ) και του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ).
Με έμφαση σε θέματα όπως η διαχείριση της πανδημίας μέσω των ψηφιακών εργαλείων και εφαρμογών, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση στο ΕΣΥ και η διαλειτουργικότητα μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών Υγείας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, αλλά και με την παρουσίαση σημαντικών εξελίξεων πάνω σε θέματα όπως η άυλη συνταγογράφηση, οι mobile υπηρεσίες υγείας στη διάθεση του πολίτη, η τηλεϊατρική, τα μεγάλα δεδομένα υγείας, η τεχνητή νοημοσύνη στην υγεία κ.ά, το συνέδριο αποτέλεσε και φέτος ένα σημαντικό forum διαλόγου γύρω από τη Στρατηγική για την Ηλεκτρονική Υγεία.
Η καινοτομία των εμβολιασμών
Ο Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, ανέφερε τέσσερεις αποφάσεις οι οποίες επέτρεψαν την παροχή των εργαλείων που οδήγησαν στη βέλτιστη οργάνωση του εμβολιασμού. Η πρώτη ήταν η απόφαση να χρησιμοποιηθούν πολλαπλά κανάλια επικοινωνίας με τον πολίτη, καθώς πέρα από τους κωδικούς του taxisnet, υπάρχει και το κανάλι του φαρμακείου και το κανάλι του ΚΕΠ, όπου οι πολίτες μπορούν να κλείσουν τα ραντεβού και να εξυπηρετηθούν. Η δεύτερη ήταν η απόφαση να υπάρχουν μοναδικοί ενιαίοι κωδικοί για τη δημόσια διοίκηση. Η τρίτη ήταν η ενεργητική επικοινωνία μεταξύ του κράτους και του πολίτη, με την αποστολή μηνυμάτων και με την ενημέρωση και για τις δράσεις που σχετίζονται με τον εμβολιασμό και την υπενθύμιση των ραντεβού. Η τέταρτη στρατηγική επιλογή ήταν ότι σε καμία επικοινωνία του πολίτη με το κράτος δεν χρειάστηκε κανένα δικαιολογητικό είτε για την κράτηση ραντεβού είτε για να την παραλαβή του πιστοποιητικού.
Τα αποτελέσματα που έχουν προκύψει από πλευράς εφαρμογών δεν αφορούν μόνο τα εμβολιαστικά ραντεβού και την ενημέρωση του πολίτη, αλλά αποτυπώνονται και στο ψηφιακό πιστοποιητικό του εμβολιασμού και στη δημιουργία των βεβαιώσεων του διαγνωστικού ελέγχου.
Ψηφιακός μετασχηματισμός και στην ΠΦΥ
Ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους εξήγησε πώς διαχειρίστηκε το Υπουργείο την πανδημία και ποια παρακαταθήκη υπάρχει πλέον, ώστε να πραγματοποιηθεί το βήμα της επόμενης ημέρας. Η δημιουργία υπηρεσιών έχει τον ασθενή ως κέντρο και εστιάζει σε τέσσερις βασικούς άξονες οι οποίοι αφορούν την ολιστική αντιμετώπιση φροντίδας, την ενίσχυση της πρόληψης, τη διαχείριση των χρόνιων παθήσεων και τη χρηματοδότηση βάσει των αποτελεσμάτων μέσω ξεκάθαρων και μετρήσιμων δεικτών. Όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν πραγματικότητα χωρίς έναν ψηφιακό μετασχηματισμό στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση του πολίτη σε ένα ανθρωποκεντρικό σύστημα υγείας, επιτυγχάνοντας την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Παράλληλα το Υπουργείο στηρίχθηκε στην ψηφιοποίηση για τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου για τη διεξαγωγή των εμβολιασμών. Στόχος ήταν η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση του πολίτη. Τέλος η ψηφιοποίηση ολοκληρώθηκε δημιουργώντας έναν πύργο ελέγχου (control tower) επιτρέποντας την επιτυχή κάλυψη των αναγκών με βάσει τον αριθμό εμβολίων.
Ψηφιακή στρατηγική με άξονα τον άνθρωπο
Στη συνέχεια ο κύριος Θεμιστοκλέους παρουσίασε τη ψηφιακή στρατηγική για τη βελτιστοποίηση παροχής υπηρεσιών υγείας στον πολίτη με ανθρωποκεντρικό πρόσημο οι οποίες εστιάζουν σε βασικούς άξονες όπως ο Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας και τα e-ραντεβού, η ανάπτυξη των δυνατοτήτων τηλεϊατρικής, ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός του ΕΟΠΥΥ και η ηλεκτρονική συνταγογράφηση και διαχείριση φαρμάκων. Βεβαίως για την επίτευξη αυτών των στόχων θα πρέπει να υπάρξει αναδιάρθρωση του δικτύου πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, ανακαίνιση των κτιρίων και αναβάθμιση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού.
1.500 άτομα για χιλιάδες δειγματοληψίες του ΕΟΔΥ
Ο Παναγιώτης Αρκουμανέας, Πρόεδρος του ΕΟΔΥ στην ομιλία του αναφέρθηκε στο ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης συμβάντων των κινητών ομάδων υγείας. Συγκεκριμένα οι κινητές ομάδες υγείας στελεχώνονται με περισσότερα από 1.500 άτομα και πραγματοποιούν χιλιάδες δειγματοληψίες καθημερινά, καλύπτοντας το σύνολο της επικράτειας, από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη. Αυτό το δίκτυο κινητών ομάδων δεν θα μπορούσε βεβαίως να οργανωθεί και να διοικηθεί αν δεν υπήρχε η υποστήριξη από ένα ποιοτικό πληροφοριακό σύστημα. Επιλέχθηκε λοιπόν ένα άρτιο σύστημα το οποίο επιτρέπει την παρακολούθηση και την επικοινωνία με τις μονάδες που βρίσκονται στο πεδίο και πραγματοποιούν μαζικές ανοικτές δειγματοληψίες. Πριν την εφαρμογή του συγκεκριμένου συστήματος όλες οι καταγραφές γινόταν με το χέρι και χρειαζόταν εκατοντάδες διοικητικά στελέχη για να κάνουν τις απαραίτητες καταχωρήσεις. Συνεπώς όταν επιτεύχθηκε η μηχανογράφηση των συστημάτων άλλαξε όλη η εικόνα. Πλέον οι καταχωρήσεις πραγματοποιούνται μέσω PDA με εύκολο και απλό τρόπο. Χάρη λοιπόν στο πληροφοριακό σύστημα που σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε σωστά από την αρχή, παρά τις πολλές προκλήσεις που υπήρχαν, μπορούμε ανά πάσα στιγμή να δούμε που βρίσκεται κάθε κινητή μονάδα και ποιες από τις δράσεις της έχει φέρει σε πέρας. Συγχρόνως το σύστημα προσφέρει τη δυνατότητα εξαγωγής αναλυτικών report σχετικά τη δράση των κινητών μονάδων όποια στιγμή και αν ζητηθεί αυτό.
Ψηφιακή αναβάθμιση των νοσοκομείων του ΕΣΥ
Στο σημαντικό ρόλο των επαγγελματιών Υγείας στον σχεδιασμό της ψηφιακής αναβάθμισης των νοσοκομείων του ΕΣΥ, εστιάστηκε η συζήτηση στο στρογγυλό τραπέζι «Ο ρόλος των επαγγελματιών Υγείας στο σχεδιασμό των ψηφιακών λύσεων» που συντόνισε ο ΓΓ Υπηρεσιών Υγείας , Ιωάννης Κωτσιόπουλος.
Ο Αν. Διοικητής του ΚΑΤ, Παν. Γιαννόπουλος, τόνισε τον κομβικό ρόλο της Διοίκησης του Νοσοκομείου που σε συνεργασία με την ομάδα εργασίας που συστάθηκε για τον ψηφιακή αναβάθμιση του Ιδρύματος, κατάφερε σημαντικά βήματα σε αυτό το ζήτημα. Όπως ανέφερε, τα νέα ψηφιακά συστήματα για να πετύχουν, πρέπει να εξυπηρετούν στη καθημερινότητά τους, τους επαγγελματίες υγείας.
Ο Νικόλαος Παιδακάκος, Νευροχειρουργός Επιμελητής Β’, ΓΝΑ Γεννηματάς, μίλησε για το πώς αντιλαμβάνεται η ιατρική κοινότητα τη χρήση του ιατρικού φακέλου, που από κοινωνική σκοπιά επαναπροσδιορίζει τη σχέση γιατρού-ασθενή, αλλά και για το σημαντικό ρόλο του Ψηφιακού Ηγέτη στα νοσοκομεία που πρέπει να συνδυάζει κλινική εμπειρία, γνώσεις πληροφορικής και ηγετικά προσόντα.
Ο Δημήτριος Ρούσσος, Προϊστάμενος Αυτοτελούς Τμήματος Οργάνωσης & Πληροφορικής, Γ.Ν. Σύρου, αναφέρθηκε στο επιτυχημένες προσπάθειες για την ψηφιακή αναβάθμιση του νοσοκομείου της Σύρου. Τόνισε την ανάγκη ύπαρξης στελεχωμένων και κατηρτισμένων υπηρεσιών πληροφορικής για να επιτευχθεί η ψηφιακή αναβάθμιση των νοσοκομείων αλλά και την ανάγκη θεσμοθέτησης της εφημέρευσης του προσωπικού πληροφορικής στα νοσοκομεία.
Ο Γιώργος Κούρτης, Προϊστάμενος Νοσηλευτής ΜΕΘ2, Κέντρο Αναπνευστικής Αποκατάστασης, Νοσοκομείο «Σωτηρία», αναφέρθηκε στα πολύ σημαντικά βήματα ψηφιακής αναβάθμισης που έχουν γίνει στο Σωτηρία, καθώς και στο μητρώο ασθενών COVID που στην πανδημία αποτέλεσε πολύ σημαντικό εργαλείο άντλησης πληροφοριών. Τόνισε επίσης ότι πρέπει να αναπτυχθεί και Ιατρονοσηλευτικός φάκελος που θα πρέπει να συνδεθεί με τον Ιατρικό Φάκελο, που θα διευκολύνει και θα βελτιώσει και την δουλειά των νοσηλευτών με στόχο τις βελτιωμένες υπηρεσίες υγείας.
Στη διάρκεια των δύο ημερών του συνεδρίου παρουσιάστηκαν καινοτόμες λύσεις Μονάδων Υγείας, ΥΠΕ και Υποστηρικτικών Κέντρων καθώς και οι Ευρωπαϊκές Δράσεις Ψηφιακής Καινοτομίας.