Παγκόσμιο βαρόμετρο διαφθοράς 2021: Τι πιστεύουν οι Έλληνες και οι Ευρωπαίοι πολίτες

Όπως αποδεικνύεται, οι πολίτες της Ε.Ε. ανησυχούν για την διαφθορά των κυβερνήσεων και τους δεσμούς μεταξύ ιδιωτικού τομέα και πολιτικής, ενώ πάνω από τους μισούς πολίτες στην Ε.Ε. πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις τους εξαρτώνται από λίγα ιδιωτικά συμφέροντα.

Επίσης, 3 στους 10 Ευρωπαίους, δηλαδή περισσότεροι από 106 εκατομμύρια άνθρωποι, ανέφεραν ότι έχουν άμεση εμπειρία κάποιου περιστατικού διαφθοράς, καθώς έχουν δωροδοκήσει ή έχουν χρησιμοποιήσει προσωπικές γνωριμίες τους, για να έχουν πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες.

Αντίθετα στην Ελλάδα, είναι αισιόδοξο το γεγονός, ότι μόνο ένα ποσοστό 9% αποδέχεται ότι δωροδόκησε για να λάβει δημόσιες υπηρεσίες τους τελευταίους 12 μήνες.

«Το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό των πολιτών που δήλωσαν ότι αναγκάστηκαν να δωροδοκήσουν, για να λάβουν κάποια δημόσια υπηρεσία, αποτελεί αναμφίβολα μια σημαντική κατάκτηση για την χώρα μας. Ωστόσο, θα πρέπει να συνεχίσει να μας προβληματίζει η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών σε βασικούς θεσμούς του κράτους, καθώς και η αντίληψη των περισσοτέρων ότι η μάχη κατά της διαφθοράς στην χώρα δεν έχει σημειώσει ακόμη σημαντική πρόοδο» τόνισε η Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, Δρ Δαμάσκου Άννα.

«Τέλος, και εμείς οι εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών οφείλουμε να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να επιφέρουμε δραστικές αλλαγές στο τρόπο λειτουργίας των φορέων μας, ώστε να αποκαταστήσουμε το έλλειμα εμπιστοσύνης των πολιτών προς αυτούς.», συμπλήρωσε.

Τα αποτελέσματα για την Ελλάδα

Ειδικά στην Ελλάδα σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Παγκόσμιου Βαρόμετρου Διαφθοράς 2021, οι πολίτες πιστεύουν κατά 29% ότι η διαφθορά έχει αυξηθεί κατά τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ ένα ποσοστό 9% των Ελλήνων, όπως προαναφέρθηκε αποδέχεται ότι δωροδόκησε για να λάβει δημόσιες υπηρεσίες τους τελευταίους 12 μήνες.

Επίπεδα δωροδοκίας

Σύμφωνα με τους πολίτες που χρησιμοποίησαν τις κάτωθι δημόσιες υπηρεσίες τους τελευταίους 12 μήνες.

Συνολικό ποσοστό όσων δωροδόκησαν: 9%

Δημόσια σχολεία: 1%

Δημόσιες κλινικές και νοσοκομεία: 10%

Έγγραφα ταυτότητας: 4%

Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας: 3%

Αστυνομία: 2%

Αποτελέσματα ανά θεσμό

Ποσοστό πολιτών που πιστεύουν ότι οι περισσότεροι ή όλοι οι σχετιζόμενοι με τους θεσμούς αυτούς εμπλέκονται σε περιστατικά διαφθοράς:

Πρωθυπουργός: 30%

Αστυνομία: 21%

Αξιωματούχοι της κυβέρνησης: 33%

Τοπικοί άρχοντες (συμπεριλαμβανομένων δημάρχων): 35%

Μέλη του κοινοβουλίου: 45%

Δικαστές: 23%

Διοικητικά στελέχη επιχειρήσεων: 34%

Τραπεζικά στελέχη: 32%

ΜΚΟ: 59%

Ανησυχητικές τάσεις για όλη την επικράτεια της Ε.Ε.

Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς [Global Corruption Barometer (GCB)] για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δημοσιεύθηκε από την Διεθνή Διαφάνεια, αποκαλύπτει ότι σχεδόν τα 2/3 των πολιτών της Ε.Ε. πιστεύουν ότι η διαφθορά στην κυβέρνηση της χώρας τους αποτελεί πρόβλημα.

Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς, το οποίο διεξήγαγε έρευνα, απευθύνοντας ερωτήσεις σε περισσότερους από 40.000 κατοίκους της Ε.Ε, ζήτησε την γνώμη και τις εμπειρίες τους από περιστατικά διαφθοράς.

Τα αποτελέσματα παρουσιάζουν ανησυχητικές τάσεις για όλη την επικράτεια της Ε.Ε.

Η έρευνα αποκαλύπτει, ειδικότερα, ότι ο τομέας της υγείας έχει γίνει επίκεντρο διαφθοράς, καθώς οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν την πανδημία COVID-19.

Παρόλο που μόνο το 6% έχει δωροδοκήσει για θέματα υγείας, 29% των κατοίκων της Ε.Ε. έχουν χρησιμοποιήσει προσωπικές γνωριμίες, για να λάβουν υγειονομικές υπηρεσίες.

Επιπλέον, οι περισσότεροι δεν πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις τους έχουν διαχειριστεί την πανδημία με διαφάνεια.

«Η Ε.Ε. συχνά θεωρείται το προπύργιο της ακεραιότητας. Ωστόσο, αυτά τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι οι χώρες στο εσωτερικό τους παραμένουν ευάλωτες σε πρακτικές διαφθοράς», ανέφερε η Delia Ferreira Rubio, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας.

«Κατά τη διάρκεια μιας υγειονομικής κρίσης, η χρήση προσωπικών γνωριμιών για την πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίας μπορεί να είναι τόσο καταστροφική όσο και η δωροδοκία. Ζωές μπορεί να χαθούν, όταν διαπλεκόμενοι λαμβάνουν το εμβόλιο κατά του COVID-19 ή υγειονομική περίθαλψη πριν από εκείνους των οποίων οι ανάγκες είναι περισσότερο επείγουσες. Είναι σημαντικό οι κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε. να πολλαπλασιάσουν τις προσπάθειές τους, ώστε να διασφαλίσουν μια δίκαιη και ισότιμη ανάκαμψη από την εν εξελίξει πανδημία».

Η έρευνα διερεύνησε και άλλους τομείς που σχετίζονται με την πανδημία, όπως οι δεσμοί μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και της πολιτικής, με περισσότερους από τους μισούς εκ των ερωτηθέντων να πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις τους στην πραγματικότητα υποτάσσονται σε λίγα ιδιωτικά συμφέροντα.

Στη μισή επικράτεια της Ε.Ε. οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι θεωρούν τα τραπεζικά και τα διοικητικά στελέχη των επιχειρήσεων περισσότερο διεφθαρμένα από οποιονδήποτε δημόσιο φορέα. Περισσότεροι από 5 στους 10 πιστεύουν ότι οι μεγάλες εταιρείες συχνά αποφεύγουν να πληρώσουν φόρους και ότι καταφεύγουν στην δωροδοκία και τις διασυνδέσεις τους, προκειμένου να διασφαλίσουν νέες αναθέσεις.

Σχεδόν το 1/3 των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η διαφθορά αυξάνεται στη χώρα τους, ενώ σχεδόν οι μισοί από αυτούς ισχυρίζονται ότι οι κυβερνήσεις τους δεν έχουν αντιμετωπίσει την πανδημία με σωστό τρόπο. Επιπροσθέτως, μόνο το 21% των ανθρώπων πιστεύει ότι οι διεφθαρμένοι δημόσιοι λειτουργοί υφίστανται τις δέουσες επιπτώσεις.

Το αίσθημα ότι οι κυβερνώντες δεν πράττουν τα δέοντα για την καταπολέμηση της διαφθοράς και η αντίληψη ότι οι διεφθαρμένοι δημόσιοι λειτουργοί μπορούν να δρουν με ατιμωρησία επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα εμπιστοσύνης τόσο στις εθνικές κυβερνήσεις όσο και στου θεσμούς της Ε.Ε. Λιγότεροι από τους μισούς στην Ε.Ε. εμπιστεύονται τις εθνικές κυβερνήσεις τους.

Την ίδια στιγμή, οι θεσμοί της Ε.Ε. εμπνέουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Ωστόσο, και ως προς αυτούς τα επίπεδα εμπιστοσύνης παραμένουν αναλογικά χαμηλά (56%).

«Αυτά τα αποτελέσματα οφείλουν να ταρακουνήσουν τόσο τις εθνικές κυβερνήσεις όσο και τους θεσμούς της Ε.Ε. Η διαφθορά υπονομεύει την εμπιστοσύνη του κόσμου και οι ιθύνοντες οφείλουν να αφουγκραστούν τις ανησυχίες του», ανέφερε ο Michiel van Hulten, Διευθυντής του γραφείου της Διεθνούς Διαφάνειας στην Ε.Ε.

«Πολλές δράσεις μπορούν να αναληφθούν άμεσα, προκειμένου να θεραπεύσουν προβλήματα όπως η ανάγκη αύξησης της διαφάνειας στο lobbying σε επίπεδο Ε.Ε. και εθνικό, καθώς και η καταπολέμηση της φοροαποφυγής. Επιπλέον, πρέπει να ενσωματωθούν αποτελεσματικά και άμεσα στο εθνικό δίκαιο οι κανόνες δικαίου της Ε.Ε. για την προστασία των whistleblowers και την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος».

Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς[Global Corruption Barometer (GCB)] αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες και λεπτομερείς έρευνες για την άποψη των πολιτών για την διαφθορά και τις εμπειρίες τους από φαινόμενα δωροδοκίας στις 27 χώρες της Ε.Ε. Για την εκπόνηση του Παγκόσμιου Βαρόμετρου Διαφθοράς ερωτήθηκαν πάνω από 40.000 πολίτες της Ε.Ε. από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο του 2020. Η ανάλυση των ευρημάτων έγινε ανά κράτος μέλος της Ε.Ε. Για λεπτομέρειες που αφορούν στην έρευνα, μπορείτε να διαβάσετε για την μεθοδολογία εδώ: https://www.transparency.org/en/gcb/eu/european-union-2021