Θωρακοσκοπική Χειρουργική - Ρομποτική Χειρουργική
Είναι διαρκής η τάση για βελτίωση των χειρουργικών τεχνικών. Σκοπός πάντα είναι το όφελος του ασθενούς.
Έτσι εφαρμόζονται ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές με εφάμιλλο αποτέλεσμα των κλασσικών επεμβάσεων. Οι εξελίξεις της γενικής χειρουργικής εφαρμόζονται και στην θωρακοχειρουργική. Οι εφαρμοζόμενες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές στην θωρακοχειρουργική είναι η Θωρακοσκοπική χειρουργική και η Ρομποτική χειρουργική.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας (monitors-cameras-εργαλεία Robots) και η βελτίωση των αναισθησιολογικών τεχνικών συνέτειναν στην εντυπωσιακή ανάπτυξη των ελάχιστα επεμβατικών επεμβάσεων στον θώρακα. Μέσα από δυο έως τρεις μικρές οπές μπορεί να ολοκληρωθεί η επέμβαση αντί για την κλασσική τομή. Αυτή είναι η θωρακοσκοπική χειρουργική VATS (Video Assissted Thoracic Surgery). Η θωρακοσκοπική τεχνική και η Ρομποτική RATS προκαλεί μικρότερη κάκωση στο θωρακικό τοίχωμα. Αυτό συνεπάγεται λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και καλύτερη συμμετοχή χειρουργημένου ημιθωρακίου στην αναπνευστική λειτουργεία. Επιπλέον επιτυγχάνεται καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού δεν γίνεται μεγάλη τομή καθώς και γρηγορότερη αποκατάσταση στην καθημερινότητα του ασθενούς.
Η ρομποτική (RATS) θωρακοχειρουργική πλεονεκτεί προσφέροντας στον χειρουργό την στερεοσκοπική όραση και την δυνατότητα λεπτότερων χειρισμών. Δεν έχει όμως απτική αίσθηση για τον χειρουργό. Δεν έχει τύχει ευρείας εφαρμογής κυρίως λόγω του κόστους απόκτησης του μηχανήματος (Robot), της καμπύλης εκμάθησης των χειρουργών, του χειρουργικού χρόνου και του υψηλού κόστους των αναλώσιμων υλικών. Εφαρμόζεται με τις ίδιες ενδείξεις της θωρακοσκόπησης.
Υπολογίζεται ότι περίπου 60% των Θωρακοχειρουργικών επεμβάσεων μπορούν να ολοκληρωθούν σήμερα με θωρακοσκοπική τεχνική. Οι επεμβάσεις αυτές είναι τόσο διαγνωστικές όσο και θεραπευτικές.
Διαγνωστικά εφαρμόζονται στη διερεύνηση συλλογής υγρού στο θώρακα, (πλευριτική) στο περικάρδιο, στη βιοψία βλαβών του πνεύμονος, του μεσοθωρακίου, του οισοφάγου, των λεμφαδένων του μεσοθωρακίου. Σημαντικό ρόλο επίσης διαδραματίζει στην σταδιοποίηση του καρκίνου του πνεύμονα.
Όμως έχουν επεκταθεί κυρίως οι θεραπευτικές ενδείξεις όπως η θεραπεία του εμπυήματος, του πνευμοθώρακα (συλλογή αέρα στο θώρακα), η αφαίρεση κύστεων και όζων του πνεύμονα. Πολλές μελέτες έχουν δείξει πως είναι ενδεικνυόμενη μέθοδος θεραπείας του καρκίνου πνεύμονος. Αυτό επιτυγχάνεται με εκτομή τμήματος του πνεύμονα, κυρίως με αφαίρεση λοβού (λοβεκτομή). Επιβάλλεται η αφαίρεση των λεμφαδένων του μεσοθωρακίου. Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι το ογκολογικό αποτέλεσμα είναι ίδιο με αυτό της κλασσικής επέμβασης.
Αντίστοιχα όγκοι ή βλάβες του μεσοθωρακίου αφαιρούνται θωρακοσκοπικά (π.χ θύμος-οισοφάγος-κύστες). Επίσης στα παιδιά οι διορθώσεις βαρέων κυφώσεων ή σκολιώσεων αντιμετωπίζονται σήμερα θωρακοσκοπικά σε συνεργασία με ορθοπεδικούς. Υπάρχουν ακόμη πολλές ενδείξεις εφαρμογής όπως διόρθωση υπεριδρωσίας των χεριών, διαφραγματοκήλης, βηματοδότηση διαφράγματος, θεραπεία εμφυσήματος κ.α.
Αναφερόμενοι στο κόστος, η θωρακοσκοπική χειρουργική σήμερα έχει αποδεδειγμένα διεθνώς το ίδιο κόστος με την αντίστοιχη ανοικτή τεχνική. Το κόστος των υλικών ισοσκελίζεται από την μικρότερη παραμονή στο Νοσοκομείο και από την γρηγορότερη επανένταξη του ασθενούς στην εργασία του και στις καθημερινές του δραστηριότητες.
Το νοσοκομείο ΄΄ΥΓΕΙΑ΄΄ υπήρξε πρωτοπόρο στην εφαρμογή της τεχνικής αυτής δεδομένου ότι εφαρμόζει την θωρακοσκόπηση από το 1994 και είναι επίσης το πρώτο που εφάρμοσε στην Ελλάδα ρομποτική τεχνική για την αφαίρεση όγκων από τον θώρακα. Επιπλέον έγινε στο ΜΗΤΕΡΑ η πρώτη θωρακοσκοπική λοβεκτομή στην Ελλάδα σε παιδί 17 μηνών από την ίδια Θωρακοχειρουργική κλινική.
Η εξέλιξη συνεχίζεται. Τα εργαλεία επανασχεδιάζονται και η θωρακοσκοπική τεχνική έχει εργαλεία αντίστοιχα όμοια της ρομποτικής. Η ρομποτική χειρουργική παρά το ότι έχει αυξημένο κόστος είναι τεχνική που στο μέλλον θα δεσπόζει. Επί του παρόντος εφαρμόζεται σε επιλεγμένα περιστατικά.
Dr ΚΟΣΜΑΣ ΗΛΙΑΔΗΣ
ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΘΩΡΑΚΟΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑ