Digital economy forum 2020: Χτίζοντας την Ψηφιακή Ελλάδα
Ο Ψηφιακός μετασχηματισμός καίριων κλάδων της οικονομίας και το μέλλον των ψηφιακών υποδομών έδωσαν το στίγμα για μια νέα Ψηφιακή Ελλάδα, ολοκληρώνοντας τις εργασίες του digital economy forum 2020: Χτίζοντας την Ψηφιακή Ελλάδα.
Τον καταλυτικό της ρόλο, αλλά και τις καινοτόμες λύσεις, που προφέρει η ψηφιακή τεχνολογία σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας, όπως η βιομηχανία, το λιανεμπόριο και ο χρηματοπιστωτικός τομέας, καθώς και τις νέες καινοτόμες μεταρρυθμίσεις σε τηλεπικοινωνίες και smart home που έρχονται, συζήτησαν οι συμμετέχοντες στις ενότητες με τις οποίες ολοκληρώθηκε το θεσμικό συνέδριο για την ψηφιακή οικονομία εχθές, το οποίο διοργανώνεται από το ΣΕΠΕ, θεσμικό εταίρο για την ψηφιακή οικονομία.
Αξιοποιώντας τις ψηφιακές τεχνολογίες στον χρηματοπιστωτικό κλάδο.
Από τους πρώτους κλάδους που αξιοποίησαν τις ψηφιακές τεχνολογίες, ο χρηματοπιστωτικός τομέας βρίσκεται σε μία περίοδο μεγάλου και διαρκούς ψηφιακού μετασχηματισμού. Τα έργα, τα οποία έχουν πραγματοποιηθεί τους τελευταίους μήνες, είναι πολλά και ενδιαφέροντα, μερικά από αυτά παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ενότητας.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες επενδύουν ετησίως πάνω από 60 δισ. ευρώ στην ψηφιακή τους αναβάθμιση, ενώ τρεις τάσεις θα επικρατήσουν στο τραπεζικό σύστημα το επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τον Καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) και Διευθυντή του ELTRUN, κ. Γιώργο Δουκίδη. Αυτές αφορούν τις ολοκληρωμένες και προσωποποιημένες υπηρεσίες προς τον πελάτη, τη δημιουργία εσόδων από κάθε τραπεζική δραστηριότητα και τη “δυναμική τιμολόγηση”, τάση που υπάρχει σήμερα στο λιανεμπόριο και θα πρέπει να μεταφερθεί και στον τραπεζικό κλάδο.
Από την πλευρά του, ο Partner & Consulting Leader της Deloitte Greece, κ. Νίκος Χριστοδούλου, παρουσίασε από το βήμα του Συνεδρίου τη μελέτη “Digital Banking Maturity Study 2020” της Deloitte, μια παγκόσμια συγκριτική αξιολόγηση των ψηφιακών δυνατοτήτων των τραπεζών, η οποία φέτος περιλαμβάνει και τις έξι ελληνικές συστημικές τράπεζες. Η μελέτη αξιολογεί 318 τράπεζες ανά τον κόσμο σε περισσότερες από χίλιες (1.100+) διαφορετικές λειτουργικότητες.
Η μελέτη κατατάσσει τις τράπεζες σε τέσσερις κατηγορίες, ανάλογα με την ψηφιακή τους ωριμότητα: τους digital champions, που βρίσκονται στην κορυφή της “πυραμίδας” των ψηφιακά πρωτοπόρων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και αποτελούν το 10% των τραπεζών παγκοσμίως. Οι άλλες τρεις κατηγορίες, που κατατάσσονται οι τράπεζες με βάση τα ψηφιακά τους αντανακλαστικά, σύμφωνα με τη μελέτη είναι: οι digital smart followers, οι digital adopters και οι digital latecomers. Στην Ελλάδα από τις έξι συστημικές τράπεζες οι δύο ανήκουν στους digital smart followers, οι δύο στους digital adopters και οι άλλες δύο στους digital latecomers. Κοινό χαρακτηριστικό των digital champions είναι ότι επενδύουν κυρίως στο mobile κανάλι εξυπηρέτησης, ενώ επίσης χρησιμοποιούν την τεχνολογία για βελτίωση της παραγωγικότητας, έχοντας επιτύχει μείωση κόστους προς έσοδα και καλύτερη απόδοση κεφαλαίων. Σύμφωνα με την έρευνα, η πλειοψηφία των digital champions (80%) προέρχεται από υφιστάμενες, παραδοσιακές τράπεζες και μόνο το 20% από τους νεοεισερχόμενους digital challengers. Το στοιχείο αυτό δείχνει ότι οι παραδοσιακές τράπεζες έχουν καταφέρει να αντιδράσουν γρήγορα και αποτελεσματικά στην επίθεση των digital start-ups. Όπως δείχνει η μελέτη, οι ελληνικές συστημικές τράπεζες αποκτούν σταδιακά στοιχεία ψηφιακής ωριμότητας. Μάλιστα, πλέον, διαθέτουν ορισμένες από τις δυνατότητες, που χαρακτηρίζουν τις ψηφιακά πρωτοπόρες τράπεζες (digital champions). Σε αντίθεση, ωστόσο, με τους digital champions, οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν επενδύσει εξίσου στο mobile banking, όσο στο internet banking, κάτι που κάνουν οι digital champions, προκειμένου να παρέχουν ευρεία γκάμα ψηφιακών λειτουργικοτήτων και εξαιρετική εμπειρία πελάτη.
Όσον αφορά τις ψηφιακές επιδόσεις τους, οι ελληνικές τράπεζες βαθμολογούνται ψηλά στην παροχή πληροφόρησης από τα digital κανάλια και στο λεγόμενο “day to day banking”, που περιλαμβάνει τη διαχείριση λογαριασμών και καρτών, πληρωμές και μεταφορές. Αντίθετα, υπάρχει απόσταση με τους digital champions και περιθώριο βελτίωσης στο άνοιγμα και κλείσιμο λογαριασμών, στην παροχή επενδυτικών υπηρεσιών και στην παροχή μη τραπεζικών υπηρεσιών.
“Οι ελληνικές τράπεζες επενδύουν ήδη στις ψηφιακές τεχνολογίες. Είναι ανάγκη να επενδύσουν περαιτέρω σε τεχνολογίες, όπως το cloud. Σε αυτόν τον τομέα η αλήθεια είναι πως, μέχρι σήμερα, η πορεία των τραπεζών προς στο cloud ήταν κάπως “βαριά”, σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά, αλλά και με τα παγκόσμια δεδομένα”, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Hewlett Packard Enterprise Ελλάδος & Κύπρου, κ. Μιχάλης Κασιμιώτης. Επιπλέον, ανέφερε πως σήμερα οι τράπεζες επενδύουν σε έργα, που εμπίπτουν σε τρεις περιοχές: στην αρχιτεκτονική, ώστε να αυξήσουν την ευελιξία τους, σε Data & Analytics για την αξιοποίηση του τεράστιου όγκου των δεδομένων και στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη. “Το επόμενο διάστημα θα δούμε επενδύσεις σε υβριδικά public cloud, καθώς και στην ασφάλεια και την προστασία των προσωπικών δεδομένων”, σημείωσε ο κ. Κασιμιώτης.
Το γεγονός πως το επιχειρηματικό μοντέλο των τραπεζών αλλάζει, υπογράμμισε στην τοποθέτηση του ο Διευθυντής Πωλήσεων της IBM HELLAS, κ Νίκος Μανιάτης. “Τη στιγμή που γίνεται η μετάβαση από το προϊόν στην υπηρεσία, το επίκεντρο μετατοπίζεται από το προϊόν στον ίδιο τον πελάτη. Σε όλη αυτήν τη μετάβαση, η αξιοπιστία και η ασφάλεια θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο. Η λογική της πλατφόρμας είναι κάτι που αρχίζει να κυριαρχεί στον τομέα των τραπεζών. Όσοι δεν μπουν σε αυτήν τη λογική, θα δυσκολευτούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις στον χρηματοπιστωτικό κλάδο”, δήλωσε ο κ. Μανιάτης.
Αξιοποιώντας τις ψηφιακές τεχνολογίες στη βιομηχανία.
Στην ενότητα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της βιομηχανίας οι καλεσμένοι αναφέρθηκαν στους τρόπους με τους οποίους θα μπορέσει η βιομηχανία να αξιοποιήσει τις ψηφιακές τεχνολογίες, αλλά και την αναγκαιότητα υιοθέτησης αυτών, παρουσιάζοντας επιτυχημένα παραδείγματα υλοποίησης - case studies.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Space Hellas, κ. Ιωάννης Μερτζάνης, σημείωσε πως “η τεχνολογία ενώνει τη βιομηχανία, αποτελώντας ο κάθε τομέας αναπόσπαστο κομμάτι για τον άλλο”. Δήλωσε ότι ενώ έχει ήδη εξελιχθεί η βιομηχανία σε μεγάλο βαθμό δεν έχει μετασχηματιστεί ολοκληρωτικά. Ανέλυσε μέσα από παραδείγματα τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να επιτευχθεί μία έξυπνη βιομηχανία, αναφερόμενος στο πώς οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να εκσυγχρονίσουν τον τομέα της βαριάς βιομηχανίας, αλλά και της γεωργίας με αυτοματοποιημένες διαδικασίες παραγωγής, που επικεντρώνονται στην ευφυή γεωργία.
Με την άποψη ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα πρέπει να αναφέρεται ως βασική προτεραιότητα για όλες τις βιομηχανίες, ξεκίνησε την ομιλία του ο IT Solutions Sales Manager, Cloud & AI της Huawei, κ. Γιάννης Λιάπης, τονίζοντας παράλληλα τη σημαντικότητα της υιοθέτησης τεχνολογιών, όπως το cloud και η τεχνητή νοημοσύνη. “Τεχνολογία, διεργασίες και άνθρωποι είναι η μυστική συνταγή της επιτυχίας”, δήλωσε ο κ. Λιάπης, ενώ αναφερόμενος σε case studies από τον τομέα της βιομηχανίας χημικών κατέληξε ότι τα νέα προϊόντα γεννούν την ανάγκη νέων εγκαταστάσεων και συστημάτων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, μειώνοντας μάλιστα το περιβαλλοντικό αποτύπωμα (green data center).
Το γεγονός ότι η έξυπνη βιομηχανία είναι συνώνυμο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης επεσήμανε ο Advisory Systems Engineer, Infrastructure Solutions Group της Dell Technologies, κ. Κωνσταντίνος Αγγελακόπουλος. “Είναι απαραίτητη η πλήρης ψηφιοποίηση της παραγωγής με απώτερο σκοπό την σύνδεση της με όλη την εφοδιαστική αλυσίδα με τελικό στόχο την παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα και τη μείωση του κόστους. Η έξυπνη βιομηχανία προχωράει μπροστά με στόχο την κερδοφορία και τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα”, σημείωσε ο κ. Αγγελακόπουλος, παρουσιάζοντας case studies από την αυτοκινητοβιομηχανία και την αειφόρο γεωργία.
Τα επόμενα βήματα στις τηλεπικοινωνίες.
Στη νέα εποχή, που ανατέλλει για την Ελλάδα, βασικός πυλώνας για την υλοποίηση του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας είναι οι τηλεπικοινωνιακές υποδομές. 5G και οπτικές ίνες είναι από τις τεχνολογίες που θα μας απασχολήσουν ιδιαίτερα τους επόμενους μήνες και υπό αυτό το πρίσμα, η συζήτηση με τα κορυφαία στελέχη του τομέα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Αναφερόμενος στη συμπεριφορά των δικτύων κατά τη διάρκεια της πανδημίας ο Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων, κ. Αθανάσιος Στάβερης, σημείωσε πως “Στις πρωτόγνωρες καταστάσεις που ζούμε το διάστημα της πανδημίας, τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών άντεξαν. Είμαστε ήδη σε πολύ καλό επίπεδο και μπορούμε και καλύτερα”. “Η σημερινή δημοπράτηση του φάσματος για το 5G αποτελεί μια ιστορική στιγμή. Αλλά δεν τελειώσαμε. Τώρα αρχίζουμε. Στηρίζουμε τις επενδύσεις των ιδιωτικών επιχειρήσεων στην τεχνολογία 5G. Άλλωστε το 5G είναι ο μοχλός που θα μας ανεβάσει στο τρένο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Είμαστε εδώ για να ανοίξουμε τον δρόμο για την επιχειρησιακή αξιοποίηση του 5G”, ανέφερε στη συνέχεια ο κ. Στάβερης.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων (EETT), κ. Κωνσταντίνος Μασσέλος, τόνισε πως τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών και ανταπεξήλθαν και συνεχίζουν να ανταπεξέρχονται στην αυξημένη κίνηση, που δημιουργεί η πανδημία. Επίσης, ανέφερε πως η πανδημία μας υποχρεώνει να επαναπροσδιορίσουμε τις έννοιες της τηλεπαρουσίας, όπως η τηλε-εργασία και η τηλεκπαίδευση, σε αυτό το πλαίσιο η ανθεκτικότητα του δικτύου είναι κομβική τεχνική και ρυθμιστική πρόκληση. “Είμαστε ικανοποιημένοι γιατί ολοκληρώσαμε τη διαδικασία για τη δημοπράτηση του φάσματος εντός των χρονοδιαγραμμάτων που είχαμε θέσει, σε αντίθεση με άλλες χώρες που ανέβαλαν τη σχετική διαδικασία λόγω της πανδημίας. Πλέον, περνάμε στο επόμενο βήμα που είναι η γρήγορη ανάπτυξη ενός ποιοτικού 5G δικτύου στο δύσκολο γεωγραφικό ανάγλυφο της Ελλάδας. Το μεγαλύτερο στοίχημα, ωστόσο, από εδώ και πέρα είναι η αξιοποίηση των υποδομών και των δυνατοτήτων της τεχνολογίας 5G προς όφελος όλων: πολιτών, επιχειρήσεων και Κράτους”, είπε ολοκληρώνοντας την τοποθέτηση του ο κ. Μασσέλος.
Στη συμπεριφορά των δικτύων στην περίοδο της πανδημικής κρίσης αναφέρθηκε και ο Chief Officer Στρατηγικής, Μετασχηματισμού & Παρόχων Ομίλου ΟΤΕ, κ. Γιάννης Κωνσταντινίδης, σημειώνοντας πως τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών άντεξαν, παρά την αύξηση στην κίνηση δεδομένων τόσο στη σταθερή κατά 50%-60%, όσο και στην κινητή τηλεφωνία, κατά 80-90%, από τις αρχές τους έτους. “Η όλη διαδικασία έτρεξε σε χρόνο ρεκόρ. Ως εταιρεία, προετοιμάζουμε εντατικά το δίκτυο μας, ώστε να κινηθεί σε ρυθμούς 5G. Η υλοποίηση του δικτύου θα γίνει σε δύο κύματα. Στο πρώτο, το 2021-2022, θα αρχίσουμε την αξιοποίηση των συχνοτήτων, ώστε να αρχίσουμε να παρέχουμε τις σχετικές υπηρεσίες. Το δεύτερο κύμα ανάπτυξης θα είναι η υλοποίηση του δικτύου κορμού και είναι αυτό που θα απελευθερώσει τις απεριόριστες δυνατότητες του 5G”, είπε περιγράφοντας τη στρατηγική υλοποίησης του δικτύου του Ομίλου ΟΤΕ ο κ. Κωνσταντινίδης.
“Μέσα από τις επενδύσεις, που έχουμε κάνει τα τελευταία χρόνια, όσο και μέσα από τις τεχνολογικές μας επιλογές, ως WIND καταφέραμε να ανταποκριθούμε απόλυτα στη μεγάλη αύξηση της τηλεπικοινωνιακής κίνησης, που δημιούργησε η πανδημία”, υπογράμμισε ο Γενικός Διευθυντής Πληροφορικής και Εταιρικού Μετασχηματισμού της WIND Hellas, κ. Νίκος Μπάμπαλης. Συνεχίζοντας την τοποθέτηση του αναφορικά με τη διαδικασία της δημοπράτησης του φάσματος για το 5G σημείωσε πως ήταν εξαιρετική και αποτελεί πρότυπο για τα ευρωπαϊκά και ίσως για τα παγκόσμια δεδομένα. “Θα ξεκινήσουμε εντατικά εντός του 2021 την υλοποίηση του δικτύου, ώστε σταδιακά να αρχίσουμε να παρέχουμε 5G υπηρεσίες”, δήλωσε ο κ. Μπάμπαλης.
Τα επόμενα βήματα στο λιανεμπόριο και ο ρόλος του smart home
Στην ενότητα “Τα επόμενα βήματα στο λιανεμπόριο και ο ρόλος του smart home” συζητήθηκαν θέματα σχετικά με το χώρο του λιανεμπορίου ψηφιακών καταναλωτικών προϊόντων τεχνολογίας.
Ο Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Πλαίσιο Computers, κ. Κωνσταντίνος Γεράρδος, αναφέρθηκε στο χαρακτήρα των σημερινών καταστημάτων διακρίνοντας 4 αποστολές που επιτελούν, όντας ταυτόχρονα ένα logistic center, ένα μικρό call center, ένα click away hub και παράλληλα ένα παραδοσιακό κατάστημα. Επεσήμανε ότι έτσι θα είναι τα καταστήματα του μέλλοντος και ότι αυτό είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, που μέχρι τώρα επιτυγχάνεται εν μέρει και μάλιστα με μεγάλο κόστος. “Υπάρχει ο πελάτης που θέλει να ζήσει μια εμπειρία και ο πελάτης που ξέρει τι θέλει και θέλει να το πάρει γρήγορα, χωρίς περιττές διαδικασίες”, ανέφερε σχετικά.
Οι καταναλωτές σήμερα είναι ιδιαίτερα ενημερωμένοι και οι απαιτήσεις τεράστιες. Λόγω τηλεργασίας αναζητούν πρωτοπόρες λύσεις, άρα ο κατασκευαστής πρέπει να διαθέτει αξιόπιστα προϊόντα και να κατανοεί τις ανάγκες του καταναλωτή, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος, Ελλάδος & Κύπρου, HP Hellas, κ. Νίκος Χρηστάκης. Αναφέρθηκε στο πρόγραμμα συνεργατών της HP, στο οποίο προέχει ο πελάτης και στοχεύει στη δημιουργία μιας σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα στον πελάτη και τον παρασκευαστή. “Οι καταναλωτές είναι πλέον ιδιαίτερα ενημερωμένοι, ο όγκος πληροφοριών που διαθέτουν είναι τεράστιος και οι απαιτήσεις τους είναι αρκετά μεγάλες. Αναζητούν πρωτοπόρες λύσεις και περιμένουν από τον προμηθευτή να τους προτείνει συνδυαστικές επιλογές”, δήλωσε ο κ. Χρηστάκης, παρουσιάζοντας νέα προγράμματα, τα οποία θα δημιουργήσουν το smart home το 2021.
Ο Επικεφαλής Τμήματος Συσκευών Κινητής Τηλεφωνίας σε Ελλάδα & Κύπρο της Samsung Electronics Hellas, κ. Άρης Παρασκευόπουλος, επεσήμανε ότι το κλείσιμο της αγοράς επέβαλε την αυξημένη ζήτηση υπολογιστών και tablets, αυξάνοντας τον αριθμό και τη γκάμα των πελατών. “Το online έχει πλέον καταναλωτές, οι οποίοι μέχρι τώρα απείχαν”, δήλωσε. Αναφέρθηκε σε πανευρωπαϊκή έρευνα σύμφωνα με την οποία το 87% των ανθρώπων περιμένει από ισχυρές μάρκες τεχνολογίας να διευκολύνουν τη ζωή τους, καταλήγοντας στο συμπέρασμα, ότι αλλάζει η αντίληψη για το βαθμό στον οποίο μπορεί η τεχνολογία να τους βοηθήσει. Αναφέρθηκε στο smart home επισημαίνοντας ότι η κατανόηση του από το ελληνικό κοινό είναι ακόμα σε ένα σχετικά χαμηλό επίπεδο και δημιουργεί κάποιες ανησυχίες, σχετικά με την ασφάλεια και τα προσωπικά δεδομένα.
“Το λιανικό εμπόριο έχει συμπληρώσει ένα πλήρη κύκλο”, δήλωσε ο CBG Sales Director της Huawei, κ. Κώστας Θεοδωράκης. “Η πανδημία μας εκπαίδευσε όλους απότομα και το ενδιαφέρον στράφηκε στο ψηφιακό κατάστημα λόγω των συνθηκών. Τώρα ο κόσμος είναι πιο ώριμος”, τόνισε συμπληρώνοντας ότι το επόμενο βήμα για το 2021 θα είναι το πολυκαναλικό εμπόριο. Η προτίμηση θα είναι το φυσικό κατάστημα, αλλά ο καταναλωτής θα απαιτεί πιο πολλά από αυτό. Τα φυσικά καταστήματα θα πρέπει να παρέχουν στον καταναλωτή περισσότερες εμπειρίες. Ανέφερε ότι οι καταναλωτές ψάχνουν συσκευές, που θα κάνουν τη ζωή του πιο εύκολη. Το smart home έχει αρχίσει να μπαίνει στη ζωή των Ελλήνων καταναλωτών, λόγω του μεγάλου αριθμού των συσκευών και του μειωμένου πλέον κόστους τους.
digital economy forum 2020: Χτίζοντας την Ψηφιακή Ελλάδα, virtual edition
Το φετινό συνέδριο για την ψηφιακή οικονομία, που διοργανώθηκε από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ), υλοποιήθηκε μέσα από μία καινοτόμο ψηφιακή πλατφόρμα, τη Δευτέρα 14, Τρίτη 15 και Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2020. Το digital economy forum 2020 τελούσε υπό την Αιγίδα της Α.E. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, ενώ συμμετείχαν και φέτος ομιλητές υψηλού κύρους και επιπέδου από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Χορηγοί digital economy forum 2020
Platinum Sponsors: DELOITTE, HUAWEI, SOFTONE.
Gold Sponsors: ATCOM, BYTE, COSMOTE, DATAVERSE, DELL TECHNOLOGIES, DIADIKASIA, FORTHNET, HP Enterprise - INTEL, HP - AMD, IBM HELLAS, INTRASOFT INTERNATIONAL, MICROSOFT, ORACLE, ΠΛΑΙΣΙΟ, SAMSUNG, SPACE HELLAS, UNI SYSTEMS, WIND.
Silver Sponsor: 01 SOLUTIONS HELLAS, ENTERSOFT, EPSILON NET.
Bronze Sponsors: BARPHONE, COSMOS BUSINESS SYSTEMS, OKTABIT, OTS, SAP, TOOLBOX.
Media sponsors: ΤΟ ΒΗΜΑ, ΤΑ ΝΕΑ, in.gr, ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ-ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ, CNN Greece, Daily Fax, epixeiro.gr, ictplus.gr, infocom.gr, interestingpeople.gr, Marketing Week, NetFax, netweek.gr, palo.gr, Smart Press, Techblog.gr, Techpress.gr, sepe.gr.