Ανοσοθεραπεία, φωτίζοντας το μέλλον με αισιοδοξία
Οι τελευταίες εξελίξεις της ανοσοθεραπείας, παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο συνέδριο ASCO- από τις 29 Μαΐου έως τις 3 Ιουνίου 2020- το οποίο αποτελεί εδώ και χρόνια, σημείο αναφοράς για την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, η οποία αναζητά διαρκώς και συστηματικά απαντήσεις γύρω από το μείζον θέμα του καρκίνου. Πλέον αποδεδειγμένα, η ανοσοθεραπεία, μειώνει τον κίνδυνο θανάτου σε ορισμένες κατηγορίες παθήσεων, ενώ αυξάνει σημαντικά το συνολικό όφελος επιβίωσης σε κάποιους ασθενείς.
Όπως αναφέρει στο CNN Greece, ο παθολόγος- ογκολόγος, επικουρικός γιατρός στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα κ. Μιχάλης Λιόντος που είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει το συνέδριο, σε ένα κομμάτι του πληθυσμού, η ανοσοθεραπεία υπερέχει σημαντικά, έναντι άλλης αγωγής.
Ο παθολόγος- ογκολόγος, επικουρικός γιατρός στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα κ. Μιχάλης Λιόντος
Ειδικότερα, δύο θέματα μπορούμε να ξεχωρίσουμε αναφορικά με την ανοσοθεραπεία, όπως σημειώνει και όπως προκύπτουν από το συνέδριο του ASCO:
- Σε ασθενείς που διαπίστωσαν αλλαγή στον όγκο τους και οι οποίοι έχουν προδιάθεση για πολλές μεταλλάξεις, η ανοσοθεραπεία, αποδείχθηκε ιδιαίτερα ευαίσθητη. Η συγκεκριμένη μελέτη, αφορούσε ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου.
- Επίσης, σε ασθενείς με καρκίνο της ουροδόχου κύστεως, έναν πολύ δύσκολο καρκίνο, μελέτη που ανακοινώθηκε στο συνέδριο του ASCO, έδειξε ότι η ανοσοθεραπεία ως θεραπεία συντήρησης, αυξάνει σημαντικά την επιβίωση. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η θεραπεία συντήρησης, αφορά μονοθεραπεία.
Ο κ. Λιόντος, σε άλλο σημείο της συζήτησής μας, ανέφερε, ότι αναμένουμε προσεχώς και άλλα θετικά επιστημονικά δεδομένα από την ανοσοθεραπεία, καθώς δεν έχουμε ακόμη καταλάβει όλους τους μηχανισμούς λειτουργίας της.
Σχολιάζοντας το θέμα της πανδημίας του COVID -19 και το αποτύπωμά της στους χρονίως πάσχοντες και τις ευπαθείς ομάδες, ο κ. Λιόντος, τονίζει στο CNN GR, ότι «όλοι ασθενείς με χρόνια και σοβαρά νοσήματα, επηρεάζονται όπως είναι λογικό από μία μεγάλη υγειονομική κρίση, όπως είναι η πανδημία στην συγκεκριμένη περίπτωση.
Ένας ασθενής με χρόνιο νόσημα, που βιώνει lockdown λόγω πανδημίας, είναι πολύ πιθανόν, να επηρεαστεί από την κατάσταση αυτή ακόμη περισσότερο και έχει μεγάλη σημασία, η θεραπεία του να συνεχίζεται απρόσκοπτα.
Η ανοσοθεραπεία αποτελεί μία εξατομικευμένη θεραπεία σε μεγάλο βαθμό για τον κάθε ασθενή, ενώ έχει αποδειχθεί, ότι ωφελεί θεραπευτικά όχι μόνο μεταστατικούς ασθενείς αλλά και ορισμένες κατηγορίες ασθενών με τοπικά προχωρημένη νόσο. Είναι σημαντική δε για έναν ακόμη λόγο, έχει μικρότερη τοξικότητα και ευκολότερη χορήγηση σε σύγκριση με τη χημειοθεραπεία, παράγοντες καθοριστικοί ιδίως σε περίοδο πανδημίας».
ΑSCO /Αmerican Society of Clinical Oncology
Πίσω στο συνέδριο ASCO, να σημειώσουμε, ότι άλλα επιστημονικά δεδομένα που ξεχώρισαν, είναι τα ακόλουθα:
ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Καρκίνος του Πνεύμονα
- Νέα δεδομένα έδειξαν ότι η χορήγηση του pembrolizumab σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία συνέχισε να προσφέρει μακροπρόθεσμο όφελος επιβίωσης από ό,τι η χημειοθεραπεία μόνη της. Συγκεκριμένα, για διάμεση περίοδο παρακολούθησης 31 μηνών, πάνω από το 45% των ασθενών με μεταστατικό ΜΜΚΠ παρέμειναν εν ζωή για δυο χρόνια, αντίθετα με το 27.3% των ασθενών που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία.
- Επιπλέον, η χορήγηση του pembrolizumab σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία μείωσε τον κίνδυνο θανάτου κατά 44% σε σύγκριση με τη χημειοθεραπεία και επέφερε διάμεση συνολική επιβίωση 22 μήνες σε αντίθεση με 10.6 στο σκέλος της χημειοθεραπείας.
- Ενθαρρυντικά είναι επίσης και τα πρώτα αποτελέσματα της χορήγησης pembrolizumab σε ασθενείς σε πιο αρχικά στάδια της νόσου. Συγκεκριμένα, νεότερα, αρχικά δεδομένα από μελέτη φάσης 2 έδειξαν ότι η χορήγηση pembolizumab σε συνδυασμό με ταυτόχρονη χημειοακτινοβολία σε ασθενείς με μη εγχειρήσιμο τοπικά προχωρημένο σταδίου ΙΙΙ ΜΜΚΠ που είχαν λάβει προηγουμένως χημειοθεραπεία επέφερε αντικειμενική διάρκεια ανταπόκρισης 67% (και στους δύο ιστολογικούς τύπους, πλακώδη και μη πλακώδη).
Μελάνωμα
- Έχει αποδειχθεί ότι μια ανοσοθεραπεία (pembrolizumab) παρέχει όφελος ως προς την επιβίωση χωρίς υποτροπή της νόσου σε όλο το φάσμα των ασθενών σταδίου ΙΙΙ που χρήζουν επικουρικής θεραπείας (ανεξάρτητα από την έκφραση του PD-L1 ή της κατάστασης μετάλλαξης BRAF 2).
- Περισσότεροι από 6 στους 10 ασθενείς με μελάνωμα σταδίου ΙΙΙ που έλαβαν ανοσοθεραπεία είναι ζωντανοί και ελεύθεροι υποτροπής στα τρία έτη.
Τριπλά αρνητικός καρκίνος μαστού
- Ο συνδυασμός pembrolizumab με χημειοθεραπεία επέδειξε στατιστικά σημαντική βελτίωση στην επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου σε σύγκριση με τη χημειοθεραπεία σε συγκεκριμένη κατηγορία ασθενών με μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού. Συγκεκριμένα, σε ασθενείς με έκφραση του PD_L1 και CPS ³ 10 ο συνδυασμός pembrolizumab με χημειοθεραπεία επέδειξε στατιστικά σημαντική και κλινικά ουσιώδη βελτίωση στην επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου για διάμεση περίοδο 9,7 μηνών σε σχέση με 5,6 μήνες στο σκέλος της χημειοθεραπείας, μειώνοντας τον κίνδυνο θανάτου κατά 35%
- Αποτελέσματα της μελέτης φάσης 3 Keynote 355, που διερεύνησε τη χορήγηση του pembrolizumab σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία, την ανέδειξε ως 1η γραμμή θεραπείας σε ασθενείς με μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού
Κολοορθικός καρκίνος
- Για πρώτη φορά μια ανοσοθεραπεία, προφέρει ανωτερότητα, στατιστικά σημαντική και κλινικά ουσιώδη βελτίωση στην επιβίωση χωρίς πρόοδο της νόσου σε σύγκριση με τη χημειοθεραπεία. Το pembrolizumab ως μονοθεραπεία μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου ή θανάτου κατά 40% και υπερδιπλασίασε τη διαμεση επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου, σε σύγκριση με την χημειοθεραπεία, τη μέχρι στιγμής καθιερωμένη θεραπεία, ως θεραπεία 1ης γραμμής σε ασθενείς με μη εγχειρίσιμο ή μεταστατικό καρκίνο του κολοορθικού. (σε ασθνείς με μικρή δορυφορική αστάθεια ή με βλάβη του συστήματος επιδιόρθωσης βάσεων). Συγκεκριμένα, η διάμεση επιβίωση χώρις εξέλιξη της νόσου στους ασθενείς που έλαβαν pembrolizumab ήταν 16,5 μήνες σε σχέση με 8,2 σε αυτούς που έλαβαν χημειοθεραπεία. Στα δυο χρόνια, οι ασθενείς που επιβίωσαν χωρίς εξέλιξη της νόσου ανηλθαν σε 48% σε αυτούς που έλαβαν pembrolizumab σε συγκριση με το 19% από αυτούς που έλαβαν χημειοθεραπεία.
Το ανοσοποιητικό σύστημα και η σύνδεσή του με τον καρκίνο
Οι ουσίες που προκαλούν ανοσολογική απάντηση ονομάζονται αντιγόνα. Η ανοσολογική απάντηση μπορεί να καταστρέψει οτιδήποτε περιέχει κάποιο αντιγόνο, όπως μικρόβια ή καρκινικά κύτταρα.
Παρ’ όλο που τα καρκινικά κύτταρα σε κάποιες περιπτώσεις φέρουν ασυνήθιστες ουσίες στην εξωτερική τους επιφάνεια οι οποίες είναι δυνατό να συμπεριφερθούν ως αντιγόνα, τα καρκινικά και τα φυσιολογικά κύτταρα δεν έχουν αρκετές σαφείς διαφορές. Ως εκ τούτου, το ανοσοποιητικό σύστημα δεν αναγνωρίζει πάντοτε τα καρκινικά κύτταρα ως ξένα, επιτρέποντας σε ορισμένους καρκίνους να αποφεύγουν την ανίχνευση και την καταστροφή.
Αυτό μπορεί να συμβεί:
- Διεγείροντας το ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε να εργάζεται πιο σκληρά ή πιο «έξυπνα» για να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα.
- Παρέχοντας στο ανοσοποιητικό σύστημα επιπλέον συστατικά, όπως πρωτεΐνες του ανοσοποιητικού συστήματος ανθρώπινης κατασκευής.
Εν κατακλείδι, οι επιστήμονες αναμένουν στο μέλλον πολλά νέα επιστημονικά δεδομένα για την ανοσοθεραπεία Το βέβαιον είναι ότι η ανοσοθεραπεία, αποτελεί έναν πολύ σημαντικό και κρίσιμο θεραπευτικό πυλώνα, που οδηγεί ένα σοβαρό νόσημα όπως ο καρκίνος σε μία χρονιότητα.