Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος: Η ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί

Είναι γεγονός πως τα μέτρα που ελήφθησαν εξαιτίας της πανδημίας, επηρέασαν αναπόφευκτα και το περιβάλλον. Οι άνθρωποι κλείστηκαν στα σπίτια τους, τα ταξίδια ελαχιστοποιήθηκαν, τα μεγάλα εργοστάσια έκλεισαν. Η επίδραση στη φύση ήταν άμεση και έγινε ορατή στα στοιχεία των σταθμών μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, εν πρώτοις. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (που έχει δημιουργήσει ειδική πλατφόρμα με στοιχεία για την ατμοσφαιρική ρύπανση και τον κορωνοϊό), η ατμοσφαιρική ρύπανση στην Αθήνα και σε αρκετές ελληνικές πόλεις κυμάνθηκε σε πρωτόγνωρα χαμηλά επίπεδα, όσο διάστημα διαρκούσε το lockdown.

Χαρακτηριστικά, στην Αθήνα, η μέση τιμή του διοξειδίου του αζώτου ΝΟ2 την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου 20,9 μg/m3, ενώ τη δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου (προ lockdown δηλαδή) ήταν 43 μg/m3. Οι μετρήσεις ήταν αντίστοιχα -ή και περισσότερο θεαματικές- για όλες τις μεγαλουπόλεις του κόσμου όπου επιβλήθηκε lockdown, με τους επιστήμονες να συμφωνούν πως ο αέρας ήταν για το διάστημα αυτό, καθαρότερος από ποτέ στη σύγχρονη ιστορία. Παράλληλα, διάφορες επιστημονικές έρευνες απέδειξαν πως ο νέος κορωνοϊός εξαπλωνόταν πολύ πιο γρήγορα και είχε πολύ χειρότερες συνέπειες σε κατοίκους πόλεων που μαστίζονται από την ατμοσφαιρική ρύπανση, δίνοντας ακόμα μία διάσταση στο ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος.

Προσωρινά οφέλη

Σχηματικά, πολλοί ήταν εκείνοι που είπαν ότι ο άνθρωπος «σταμάτησε να λειτουργεί» και η φύση ξαναπήρε τα ηνία, συνδυάζοντας τα επιστημονικά δεδομένα με την εμφάνιση άγριων ζώων στα περίχωρα ή και το κέντρο έρημων μεγαλουπόλεων και με την ορατότητα που αυξήθηκε σημαντικά, δεδομένου ότι απουσίαζε το νέφος.

Την ίδια ώρα όμως, οι επιστήμονες δεν παρέλειψαν να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου και να επισημάνουν την προσωρινότητα της κατάστασης. Μπορεί δηλαδή, μιλώντας και πάλι σχηματικά, το περιβάλλον να «πήρε μια ανάσα» όσο διήρκεσε το lockdown, όμως εφόσον η «κανονικότητα» επανέρχεται σταδιακά στα προηγούμενα επίπεδα, το ίδιο συμβαίνει και με τη ρύπανση. Είναι χαρακτηριστικό πως μετρήσεις αναφέρουν ότι συνολικά οι εκπομπές αερίων το 2020 αναμένεται τελικά να μειωθούν μόνο κατά 0.3%.

Να αρπάξουμε τις ευκαιρίες

Τι συνέβη τελικά με το περιβάλλον; Κατά πόσο επηρεάστηκε από το lockdown λόγω covid-19 και τι πρόκειται να συμβεί; Οργανώσεις και περιβαλλοντολόγοι ανά την υφήλιο είναι σαφείς ως προς τις προβλέψεις τους: Μόνο εάν αναλάβουμε δράση τώρα, θα έχουμε πραγματικό όφελος για το περιβάλλον εξαιτίας των μέτρων που ελήφθησαν την τελευταία περίοδο. Οι ευκαιρίες δημιουργήθηκαν, αλλά ουσιαστικά καμία δράση δεν έλαβε χώρα όσο διαρκούσε το lockdown, ενώ δεν είναι λίγοι και όσοι πιστεύουν ότι τώρα, στην μετά lockdown εποχή, το περιβάλλον κινδυνεύει περισσότερο από ποτέ, καθώς μόλις ανήλθε στην παγκόσμια ατζέντα ως «νούμερο ένα» ζήτημα, εμφανίστηκε ο νέος κορωνοϊός και πάγωσαν όλα.

Θέμα του φετινού εορτασμού η Βιοποικιλότητα

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το θέμα για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος το 2020 είναι η βιοποικιλότητα. «Επείγουσα και υπαρξιακή» χαρακτηρίζεται η αγωνία των ανθρώπων για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, με ιδιαίτερη αναφορά στις εκτεταμένες πυρκαγιές της Αυστραλίας, του Αμαζονίου και της Καλιφόρνια, αλλά και φυσικά στην παγκόσμια πανδημία του νέου κορωνοϊού. Οι περιπτώσεις αυτές, όπως αναφέρει ο ΟΗΕ, «καταδεικνύουν την αλληλεξάρτηση των ανθρώπων και των ιστών της ζωής, μέσα στην οποία υπάρχουν».

Τέσσερις ειδικοί μιλούν στο CNN Greece για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος

Το CNN Greece αναγνωρίζει το περιβάλλον και τη διάσωσή του ως πρωτεύον ζήτημα για τον σύγχρονο κόσμο. Για το λόγο αυτό, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και με τη βοήθεια ειδικών, παρουσιάζει τέσσερις πτυχές του ζητήματος, σε κάθε μία από τις οποίες ένας ειδικός μιλάει για τις γνώσεις και την εμπειρία του. Η ανακύκλωση, οι δασικές πυρκαγιές, η ρύπανση της θάλασσας και του βυθού, αλλά και το ευρύτερο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, του πώς συντελείται και ποιες είναι οι επιπτώσεις της στην καθημερινότητά μας, απασχολούν σήμερα τους Έλληνες όσο ποτέ άλλοτε.

Στο Cnn Greece μίλησαν τέσσερις άνθρωποι που ασχολούνται με κάθε έναν από τους παραπάνω τομείς: Η ερευνήτρια του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Δήμητρα Φουντά αναφέρεται στην κλιματική αλλαγή, τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλο τον πλανήτη και παρουσιάζει στοιχεία για τα ρεκόρ που καταρρίπτονται το ένα μετά το άλλο. Η αντιδήμαρχος Καθαριότητας του δήμου Γλυφάδας Άννυ Καυκά ανέπτυξε το πρόγραμμα ανακύκλωσης του δήμου, που είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα στη χώρα και εξηγεί πώς επιτεύχθηκε αυτό με απλές, οργανωμένες και συντονισμένες κινήσεις. Η γγ ΔΣ Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης Αλέξια Νικηφοράκη αναλύει ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα αναδάσωσης στην Ελλάδα, το πρόγραμμα αναγέννησης των Κυθήρων μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2017 και εξηγεί πώς αυτό εφαρμόζεται χάρις στην προσπάθεια πολλών ανθρώπων με κοινό στόχο. Τέλος, ο κύριος Βασίλης Σταμογιάννης, μέλος της εθελοντικής οργάνωσης Aegean Rebreath που έχει στόχο την αναγέννηση των ελληνικών θαλασσών και τον καθαρισμό τους, διηγείται τι έχει συναντήσει με την ομάδα του και αναπτύσσει το σχέδιο δράσης για το μέλλον.

Το περιβάλλον απαιτεί από όλους μας ενσυνείδητη, άμεση δράση, για να μην είναι πλέον το μέλλον του πλανήτη και της ανθρωπότητας όσο ζοφερό προδιαγράφεται σήμερα. Για ένα καλύτερο αύριο για την κοινωνία, τους ανθρώπους, εμάς και τα παιδιά μας.