Εκπαιδευτική Τηλεόραση: Πρόσβαση σε κωφούς και βαρήκοους μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς

«Αυτή ήταν μόνο η αρχή και θα ακολουθήσουν όλα τα υπόλοιπα προγραμματισμένα μαθήματα να έχουν ένα επιπλέον νόημα για τους κωφούς, βαρήκοους, αλλά και ακούοντες μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς και το ευρύτερο κοινό», ανέφερε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Βασίλης Κουρμπέτης, σύμβουλος Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στο Αυτοτελές Επιστημονικό Γραφείο Συμβούλων του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και υπεύθυνος υλοποίησης του σχετικού εγχειρήματος του ΥΠΑΙΘ.

Αυτή τη στιγμή, εκπαιδευτικοί και Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό (ΕΕΠ), οι οποίοι είναι και πιστοποιημένοι διερμηνείς Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (ΕΝΓ) και επαγγελματίες πιστοποιημένοι διερμηνείς του Σωματείου Διερμηνέων ΕΝΓ, δήλωσαν εθελοντικά συμμετοχή για την διερμηνεία στην ΕΝΓ των βιντεοσκοπημένων μαθημάτων της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης. Η ανταπόκριση ήταν «πρωτόγνωρη», σύμφωνα με τον κ. Κουρμπέτη, στη σχετική πρόσκληση (43569 /ΓΔ4/ 6/4/2020) της υφυπουργού Παιδείας, Σοφίας Ζαχαράκη.

Αναφέρει, μάλιστα, ότι εκπαιδευτικοί διερμηνείς ΕΝΓ από την Πάτρα και τη Βόρεια Ελλάδα, ακόμη και από τη Σίφνο, έχουν δηλώσει συμμετοχή, ωστόσο λόγω των δυσκολιών μετακίνησης θα συμμετάσχουν σε δεύτερη φάση για την απόδοση στην ΕΝΓ των αρχικών βιντεοσκοπημένων μαθημάτων.

«Με γνώμονα το αναφαίρετο δικαίωμα των παιδιών με αναπηρία στην εκπαίδευση, χωρίς διακρίσεις και βάσει των ίσων ευκαιριών, διασφαλίζουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα ένταξης, σε όλα τα επίπεδα και στις πρωτόγνωρες συνθήκες των ημερών», τόνισε.

«Είναι μια ιστορική στιγμή για την Εκπαιδευτική Τηλεόραση, για τη διασφάλιση της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και την προσβασιμότητα για τους μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς με προβλήματα ακοής», επεσήμανε.

Τα μαθήματα θα αρχίσουν ξανά, όπως όλα τα υπόλοιπα μαθήματα, αύριο, Τρίτη του Πάσχα (21/4/2020) στις 10:00 στην ΕΡΤ2.

Ακολουθεί η συνέντευξη του κ. Κουρμπέτη στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων

Ερ. Ποια ήταν η αναγκαιότητα για την υλοποίηση αυτής της δράσης;

Όπως αναφέρεται στη σχετική πρόσκληση του υπουργείου Παιδείας, σκοπός ήταν η κατά τον βέλτιστο τρόπο παροχή υποστήριξης των μαθητών/τριών με προβλήματα ακοής, ώστε να έχουν τη δυνατότητα παρακολούθησης μαθημάτων τηλεκπαίδευσης. Η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων με παράλληλη διασφάλιση της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς είναι βασικός άξονας πολιτικής του υπουργείου.

Η προσβάσιμη Εκπαιδευτική Τηλεόραση για κωφούς και βαρήκοους μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς μεριμνά για την εξομάλυνση των γεωγραφικών ανισοτήτων και πιστεύουμε ότι θα συμβάλουν στη βελτίωση της κοινωνικής ένταξης των μαθητών με αναπηρία σε όλη την Ελλάδα.

Η αναπηρία είναι μέρος της ανθρώπινης ποικιλομορφίας. Η οριζόντια συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας στα προγράμματα της εκπαιδευτικής τηλεόρασης είναι απαραίτητη εκπαιδευτική πολιτική και προωθεί την εξάλειψη της διάκρισης λόγω αναπηρίας (άρθρο 62 του ν. 4488/2017 (ΦΕΚ 137 τ.Α').

Με γνώμονα το αναφαίρετο δικαίωμα των παιδιών με αναπηρία στην εκπαίδευση, χωρίς διακρίσεις και βάσει των ίσων ευκαιριών, διασφαλίζουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα ένταξης, σε όλα τα επίπεδα και στις πρωτόγνωρες συνθήκες των ημερών.

Ερ. Πώς θα καταφέρετε να πετύχετε αυτούς τους στόχους;

Στοχεύουμε στην προσβασιμότητα για τους μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς με αναπηρία του εκπαιδευτικού υλικού σε όλες τις δυνατές προσβάσιμες μορφές (στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, με χρήση μεγαλογράμματων υποτίτλων, ακουστική περιγραφή κλπ).

Θα τα καταφέρουμε με υποστήριξη μορφών «ζωντανής» προσβασιμότητας, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών διερμηνέων της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας και κωφών φυσικών νοηματιστών προκειμένου να διευκολύνουν την προσβασιμότητα των κωφών και βαρήκοων παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών.

Με την παροχή ενημέρωσης στους άμεσα εμπλεκόμενους (εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές και μαθήτριες), σε σχέση με τα ζητήματα προσβασιμότητας που αντιμετωπίζουν παιδιά με αναπηρίες. Με την εξειδικευμένη επιστημονική υποστήριξη όλων των εμπλεκομένων.

Ερ. Από τη Μ. Τετάρτη βλέπουμε αυτή την αλλαγή στο πρόγραμμα. Πώς ακριβώς έγινε αυτή η διαδικασία;

Έγινε μια άμεση πρόσκληση πιστοποιημένων διερμηνέων Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (ΕΝΓ) με προτεραιότητα σε εκπαιδευτικούς που είναι ταυτόχρονα πιστοποιημένοι διερμηνείς ΕΝΓ για τη συνεργατική απόδοση των μαθημάτων της εκπαιδευτικής τηλεόρασης στην ΕΝΓ.

Προηγήθηκε μια σύντομη και ταχύρρυθμη, αλλά εντατική ενημέρωση των εμπλεκομένων στην παραγωγή των μαθημάτων για την προσβασιμότητα. Συνεχίζεται μια υποστηρικτική εποπτεία και συντονισμός όλων των διερμηνέων (εκπαιδευτικών και μη) από την Δρ Μαριάννα Χατζοπούλου, Εκπαιδευτικό, διερμηνέα και γλωσσολόγο νοηματικής γλώσσας, υπό την ευθύνη μου, για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Εδώ, να επισημάνω την έλλειψη αλλά και την αναγκαιότητα επιστημονικής εξειδίκευσης στην εκπαιδευτική διερμηνεία στην ΕΝΓ, που τόσο έχει ανάγκη η χώρα μας για ποιοτική και αποτελεσματική εκπαίδευση κωφών μαθητών.

Ερ. Τι προβλήματα αντιμετωπίσατε στην υλοποίηση αυτού του πρωτόγνωρου εγχειρήματος;

Η άμεση ανταπόκριση των συναδέλφων ήταν για εμάς πρωτόγνωρη. Σε εκπληκτικά μικρό χρονικό διάστημα είχαμε εθελοντικές συμμετοχές εκπαιδευτικών με πιστοποίηση στην διερμηνεία ΕΝΓ, αλλά και επαγγελματιών πιστοποιημένων διερμηνέων, όλοι μέλη του Σωματείου Διερμηνέων ΕΝΓ, το οποίο παρότρυνε τα μέλη του να συμμετάσχουν στην όλη διαδικασία. Αξιοσημείωτο είναι ότι εκπαιδευτικοί - διερμηνείς ΕΝΓ από την Πάτρα και τη βόρεια Ελλάδα, ακόμη και από τη Σίφνο, έχουν δηλώσει συμμετοχή και επιθυμούν να εμπλακούν ενεργά, αλλά λόγω των δυσκολιών μετακίνησης θα συμμετάσχουν σε δεύτερη φάση για την απόδοση στην ΕΝΓ των αρχικών βιντεοσκοπημένων μαθημάτων.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε είναι η έλλειψη χρόνου προετοιμασίας του υλικού και τα πιεστικά χρονοδιαγράμματα. Όλα, όμως, έχουν ξεπεραστεί χάρη στη συνεργασία και κοινή διάθεση όλων για ένα ποιοτικό αποτέλεσμα.

Οι αντίξοες συνθήκες, τα περιοριστικά μέτρα μετακίνησης, ο κίνδυνος μετάδοσης του COVID-19 είναι μεγάλα προβλήματα που όλοι αντιμετωπίζουμε με τη δέουσα προσοχή ακολουθώντας με ευλάβεια τις επίσημες οδηγίες της Πολιτείας.

Είναι σημαντικό να ευχαριστήσουμε το Σωματείο Διερμηνέων Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (ΣΔΕΝΓ) για την εθελοντική προσφορά των επαγγελματιών διερμηνέων στις δύσκολες μέρες που διανύουμε. Είναι μια ουσιαστική προσφορά στην οποία βασιζόμαστε για την επιτυχή ολοκλήρωση του όλου εγχειρήματος.

Ερ. Ποιες ήταν οι αντιδράσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας τις πρώτες μέρες προβολής των μαθημάτων στην ΕΝΓ;

Οι αντιδράσεις σύσσωμης της εκπαιδευτικής κοινότητας, του αναπηρικού κινήματος και κυρίως των γονέων κωφών μαθητών ήταν θετικές και υποστηρικτικές. Χαρακτηριστικές αντιδράσεις γονέων επικροτούν το εγχείρημα, εκφράζουν την ικανοποίησή τους και ελπίζουν στη συνέχιση του προγράμματος. Μια συγκινητική φωτογραφία ήταν μιας μικρής κωφής μαθήτριας νηπιαγωγείου, που αγγίζει το «παράθυρο» της διερμηνέως, δείχνοντας της μητέρας της την εικόνα όπου αποδίδεται το μάθημα της θεατρικής αγωγής.

Ερ. Τι κάνουν οι Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ) για τον ίδιο σκοπό;

Οι Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ) αντιμετωπίζονται με βάση στερεότυπα και προκαταλήψεις χωρίς την απαιτούμενη έμφαση στο έργο τους, τις δυνατότητες και τη συνεισφορά τους στην εκπαίδευση με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας αρνητικής εικόνας του περιθωρίου και της απομόνωσης.

Η Εκπαιδευτική Τηλεόραση μπορεί να αλλάξει αυτή την πραγματικότητα με την ανάπτυξη εκπαιδευτικού περιεχομένου υψηλής ποιότητας των Ειδικών Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, ώστε να υποστηρίξουν την ένταξη των παιδιών στο γενικό εκπαιδευτικό σύστημα. Τα σχολεία αυτά, με εξειδικευμένο προσωπικό, υλικοτεχνική υποδομή και πολύτιμη εμπειρία, πρέπει να εξελιχθούν σε πηγή υποστήριξης για όλο το εκπαιδευτικό σύστημα.

Το εγχείρημα του ΥΠΑΙΘ βρίσκει ανταπόκριση και σας ενημερώνω ότι έχουν ήδη κατατεθεί στο ΙΕΠ και βρίσκονται στη φάση βιντεοσκόπησης 4 σχετικές προτάσεις από δυο νηπιαγωγούς Ειδικών Νηπιαγωγείων Κωφών και από έναν εκπαιδευτικό από Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Κωφών που σύντομα θα απολαύσουμε στους δέκτες μας.

Η πρόσκληση του ΙΕΠ και προς τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς, όλων των ειδικοτήτων, των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης είναι ανοιχτή και είναι μια πρόκληση για όσους εμπλακούν.

Ερ. Ποια είναι τα επόμενα βήματα;

Για την ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση όλων απαιτείται καθολικός σχεδιασμός και των προγραμμάτων της εκπαιδευτικής τηλεόρασης. Η Σύμβαση του ΟΗΕ για δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, και ειδικά το άρθρο 24, το απαιτούν και η υλοποίηση της Σύμβασης είναι υποχρέωση της χώρας μας από το 2012.

Τα παιδιά με αναπηρίες επιβάλλεται να έχουν πρόσβαση σε μια ενιαία, ποιοτική και δημόσια εκπαίδευση και κατ’ επέκταση και στην εκπαιδευτική τηλεόραση, σε ισότιμη βάση με όλα τα παιδιά.

Τα επόμενα βήματα αφορούν την καθολική προσβασιμότητα των προγραμμάτων, την εξασφάλιση της παροχής των εύλογων προσαρμογών και την εκπόνηση στοχευμένων προγραμμάτων με ιδιαίτερη έμφαση στους μαθητές με αναπηρία που βιώνουν πολλαπλές διακρίσεις.

Αφορούν επίσης δράσεις για την ευαισθητοποίηση και τη διαμόρφωση νέων αντιλήψεων για την ένταξη των παιδιών με αναπηρία στη σχολική κοινότητα των γενικών σχολείων (εκπαιδευτικών, γονέων, παιδιών).

Το πρώτο ιστορικό βήμα έγινε. Είναι στο χέρι όλων μας, της πολιτικής ηγεσίας, των εξειδικευμένων επιστημόνων, των επαγγελματιών διερμηνέων, της κοινότητας των κωφών, να συνεργαστούμε για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία αυτού του εγχειρήματος.