Φανάρι: Να μη γίνει η Εκκλησία ένα επιπλέον τηλεοπτικό θέαμα

Πριν από λίγες ημέρες εκδόθηκε από το Φανάρι εγκύκλιος, η οποία καθορίζει τον τρόπο τέλεσης των ακολουθιών της Μεγάλης Εβδομάδας στους ναούς που υπάγονται στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων που λαμβάνονται για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού.

Στην ανακοίνωσή του το Πατριαρχείο απηύθυνε, μεταξύ άλλων, και μία σύσταση να γίνεται η διαδικτυακή αναμετάδοση των ιερών ακολουθιών μόνον από ένα ναό σε κάθε επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, προκειμένου «να μην εμπεδωθεί ένα νέο ήθος μετατροπής των εκκλησιαστικών ιερουργιών σε ένα επιπλέον τηλεοπτικό θέαμα».

«Η σύγχρονη τεχνολογία διευκολύνει το ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας και μάλιστα κάτω από τις παρούσες δύσκολες συνθήκες. Όμως δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση. Γι᾿ αυτό συνιστάται η διαδικτυακή αναμετάδοση των ιερών ακολουθιών να γίνεται μόνον από ένα Ναό σε κάθε Επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, και τούτο για να μην εμπεδωθεί ένα νέο ήθος μετατροπής των εκκλησιαστικών ιερουργιών σε ένα επιπλέον τηλεοπτικό θέαμα. Στην έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου η τηλεοπτική και διαδικτυακή αναμετάδοση θα γίνεται μόνον από τον Πατριαρχικό Ναό του Φαναρίου, όπου οι ακολουθίες θα τελούνται από τον σεπτό Προκαθήμενο και τα μέλη της Πατριαρχικής Αυλής» αναφερόταν στην ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Θρόνου.

Πηγές του Φαναρίου, στις οποίες απευθύνθηκε το CNN Greece για διευκρινίσεις, αναγνώριζαν μεν την ανάγκη να φθάσει η εκκλησιαστική ιερουργία και το μήνυμα της Εκκλησίας στους πιστούς με τα μέσα που προσφέρει η τεχνολογία, υπό τις ιδιάζουσες συνθήκες αποκλεισμού που διανύουμε εξαιτίας της καραντίνας. Δεν έκρυβαν όμως την ανησυχία τους για τον κίνδυνο να μετατραπεί η θεία λειτουργία σε ένα τηλεοπτικό θέαμα, γεγονός που, σε βάθος χρόνου, θα διαστρεβλώσει τον ποιμαντικό λόγο της Εκκλησίας και εν τέλει θα απομακρύνει από αυτήν τους πιστούς.

Η διαδικτυακή μετάδοση της εικόνας από τους ναούς σε μία οθόνη υπολογιστή ή κάποιο κινητό τηλέφωνο δεν κάνει τους πιστούς, όπως έλεγαν, κοινωνούς στη Θεία Ευχαριστία με τον τρόπο που συμβαίνει με την παρουσία τους στην εκκλησία, αλλά αποτελεί ένα μέσο που συμβάλλει επικουρικά στο ποιμαντικό έργο και ένας επιπλέον τρόπος για τη διατήρηση των δεσμών με την Πίστη που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία.

Ιεράρχες στο Φανάρι διαβλέπουν, μάλιστα, τον κίνδυνο να ανοίξει η πρακτική αυτή το δρόμο σε αθέμιτες συμπεριφορές, από την πλευρά του κλήρου και των πιστών, που παρατηρούνται κατά κόρον στο Facebook, στο Twitter και άλλα δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για αυτό το λόγο επισήμαιναν την ανάγκη να προλάβει έγκαιρα η Εκκλησία τη δημιουργία ενός ήθους, μιας κουλτούρας που απειλεί να διώξει δυνητικά τους πιστούς από τους κόλπους της και μάλιστα να συμβεί κάτι τέτοιο ακουσίως με ευθύνη της ίδιας της Εκκλησίας.

Επιπλέον, υφέρπει για την Εκκλησία ο κίνδυνος να καθιερωθεί η πρακτική αυτή και μετά τη λήξη της υγειονομικής κρίσης, μετατρέποντας τους πιστούς σε ψηφιακούς πιστούς, που δεν θα προσέρχονται πλέον στους ναούς. Υπάρχει άλλωστε το (κακό) παράδειγμα εκκλησιών ανά τον κόσμο, οι οποίες καλούν τους πιστούς, μαζί με μια συμβολική δωρεά, να ανάψουν ένα… ψηφιακό κερί.

Υπό αυτό το πρίσμα, τίθεται το ερώτημα «ποια η ανάγκη να αναμεταδίδεται ταυτόχρονα από δεκάδες εκκλησίες της ίδιας μητρόπολης η θεία λειτουργία μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα ή άλλα διαδικτυακά μέσα»; Μία αρκεί…

Έτσι, η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μαζί με τις οδηγίες στις κατά τόπους εκκλησίες, έκανε και την εν λόγω σύσταση με διάθεση «ποιμαντικής προτροπής και όχι επιβολής», προκειμένου να μην γίνει κατάχρηση των δυνατοτήτων του Διαδικτύου. Στην έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, άλλωστε, η τηλεοπτική και διαδικτυακή αναμετάδοση θα γίνει μόνον από τον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου με την λιτότητα και την ταπεινότητα της σταυρωμένης Εκκλησίας.