Πορεία σιωπηλής συγγνώμης προς τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης

Πολίτες της Θεσσαλονίκης ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα φορέων που συνδιοργάνωσαν την εκδήλωση με τίτλο «μεγίστη απουσία/ένοχη σιωπή/σιωπηλή συγγνώμη» και συμμετείχαν στην πορεία προς τιμήν των νεκρών-απόντων, σιωπηλά ως έκφραση εσωτερικής προσωπικής συγγνώμης.

Η πορεία ξεκίνησε από την πλατεία Ελευθερίας, με την παρουσίαση φωτογραφιών από το Μαύρο Σάββατο του Ιουλίου του 1942, την απαρχή του εκτοπισμού και της εξόντωσης των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.

Στη συνέχεια διασχίζοντας τη Λεωφόρο Νίκης οι συμμετέχοντες στη πορεία σιωπηλής συγγνώμης σταμάτησαν στην πλατεία Αγίας Σοφίας όπου διαβάστηκε η περιγραφή του Γιώργου Ιωάννου για την ημέρα της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης.

Μέσω της Εγνατίας Οδού η πορεία κατέληξε στο campus του ΑΠΘ, στο μνημείο του Εβραϊκού Κοιμητηρίου όπου έγινε ανάγνωση ποιημάτων και ερμηνεία τραγουδιών.

«Η ιδέα προέκυψε από μία αντίφαση, δεν είναι μία γιορτή για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί, ούτε μία πορεία μνήμης για το Ολοκαύτωμα. Είναι η σχέση των δύο, η οποία συμπυκνώνεται τη στιγμή που απελευθερώνεται η πόλη και γίνεται μία μεγάλη γιορτή στις 30 Οκτωβρίου, από την οποία λείπουν 50.000 Εβραίοι συμπολίτες, όπως την περιγράφει ο Γιώργος Ιωάννου», δήλωσε ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Φίλιππος Ωραιόπουλος, ο οποίος είχε τη σύλληψη της ιδέας και υπέβαλε την πρόταση υλοποίησής της στους φορείς της πόλης.

«Αυτή η απουσία δεν συζητιέται, μένει μέχρι το ΄80 ένα βουβό στοιχείο, ένα είδος τραύματος στην πόλη, το οποίο δεν θέλει να το συζητήσει και ένα είδος δράματος, στο εσωτερικό της» ανέφερε ο κ. Ωραιόπουλος και τόνισε:

«Η πορεία της σιωπηλής συγγνώμης είναι ένα είδος ποιητικής απάντησης σε αυτό το γεγονός και κατά κάποιο τρόπο είναι μία πορεία τελεστική με αρχή, μέση και τέλος που δημιουργούν αφηγηματική δομή αυτής της τελετουργίας».

«Δεν είμαστε από τους συνδιοργανωτές της εκδήλωσης, είμαστε καλεσμένοι όπως όλοι, αλλά αυτό δεν μειώνει την αξία της προσπάθειας και τον κόσμο που έχει έρθει για να πει από μόνος του ότι θυμάται, ότι γνωρίζει και ότι δεν θα επιτρέψει να επαναληφθεί ένα Ολοκαύτωμα» δήλωσε ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ.

«Ο κόσμος, ο απλός πολίτης πρέπει να γνωρίζει και να θυμάται τη γενοκτονία, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων συμπολιτών μας, Ελλήνων και χάθηκαν επειδή ήταν Εβραίοι. Με την πορεία αυτή διατρανώνουμε ότι δεν θα επιτραπούν ξανά τέτοια γεγονότα», είπε προσθέτοντας ότι θα πρέπει να αναγνωριστεί επιτέλους και η γενοκτονία των Ποντίων, όπως γίνεται τώρα με τη γενοκτονία των Αρμενίων.

«Είναι πολύ θετικό που άλλες οντότητες θυμούνται τι συνέβη και προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι δεν θα ξεχαστεί. Αυτό είναι το σημαντικό, συμμετέχουν πολλοί άνθρωποι είναι υπέροχο και πολύ σημαντικό για το μέλλον. Είναι καλό για τις επόμενες γενιές, να μαθαίνουν τη φριχτή ιστορία, ώστε να μην επαναλαμβάνεται» δήλωσε ο Γκρέγκορι Φλέγκερ, πρόξενος των ΗΠΑ, στη Θεσσαλονίκη.

Συνδυάστηκε η επέτειος της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί με την έκφραση μιας έμπρακτης συγγνώμης στους συμπολίτες μας Θεσσαλονικιούς εβραϊκής καταγωγής, οι οποίοι στην απελευθέρωση δεν ήταν μαζί μας και δεν γύρισαν ποτέ, περίπου 50.000 βρήκαν φρικτό θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του ναζιστικού καθεστώτος, τόνισε ο πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.

Στο Μνημείο του Παλιού Εβραϊκού Νεκροταφείου αναγνώστηκαν ποιήματα της Ραχήλ Έιντζελ Νάγκλερ, του Χόρχε Λουίς Μπόρχες (αφιερωμένο στους Εβραίους της Θεσσαλονίκης), του Μανόλη Αναγνωστάκη και του Μάρκου Μέσκου από τους ηθοποιούς του ΚΘΒΕ Χριστίνα Σωτηριάδου και Χρήστο Παπαδόπουλο.

Η τραγουδίστρια και συνθέτης Σαβίνα Γιαννάτου τραγούδησε σεφαραδίτικο τραγούδι και ένα επικήδειο ύμνο-θρήνο (αφιερωμένο στους εν γένει νεκρούς της κατοχής από τους Ναζί).

Στους συμμετέχοντες μοιράστηκε ασπρόμαυρη καρτ-ποστάλ, η οποία στη μια πλευρά απεικονίζει το Εβραϊκό νεκροταφείο και στην άλλη το ποίημα του Paul Celan «Φούγκα του Θανάτου».

Την εκδήλωση διοργάνωσαν τα Τμήματα Θεάτρου και Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, τα Τμήματα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών και το Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ), το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (ΦΚΘ), ο Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (ΜΟΜus) και το Άτυπο Στούντιο νεοποιητικής.