Η «ακτινογραφία» του νέου Ποινικού Κώδικα

Οι προωθούμενες ρυθμίσεις τροποποιούν προβληματικές διατάξεις των Κωδίκων που είχαν εσπευσμένα ψηφιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και οι οποίες προκάλεσαν οξείες αντιδράσεις τόσο στον νομικό κόσμο και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, όσο και στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που έβγαλε «κόκκινη κάρτα» στη χώρα μας για την υποβάθμιση σε πλημμέλημα του αδικήματος της δωροδοκίας που αρχικά διωκόταν σε βαθμό κακουργήματος.

Πολυισοβίτες και ταξίδια στο εξωτερικό υπόπτων για τρομοκρατία

Ειδικότερα, βάσει των νέων διατάξεων του Ποινικού Κώδικα οι πολυισοβίτες θα έχουν δικαίωμα να ζητήσουν αποφυλάκιση μόνο εφόσον θα έχουν συμπληρώσει πραγματική έκτιση ποινής μέσα στη φυλακή 22 έτη από 17 έτη, όπως προβλέπεται σήμερα.

Ενδεικτικό παράδειγμα είναι οι καταδικασθέντες ως μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη», μεταξύ των οποίων και ο Δημήτρης Κουφοντίνας.

Επιπροσθέτως, ακόμα και με τον ευεργετικό υπολογισμό (ημερομίσθια εντός φυλακής) θα πρέπει να έχει εκτιθεί στην φυλακή πραγματική ποινή 20 ετών αντί 16 ετών.

Επιπλέον, το νομοσχέδιο προβλέπει αυστηρότερες ποινές για αδικήματα που διαπράττονται κατά τη διάρκεια αδειών των κρατουμένων, ώστε να εκτίονται εξολοκλήρου και χωρίς να προσμετρούνται τα ευεργετήματα των ημερομισθίων.

Επίσης, πραγματοποιούνται ουσιώδεις αλλαγές ώστε η χώρα μας να ανταποκριθεί στις αποφάσεις και τις oδηγίες της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης για ζητήματα τρομοκρατίας, θωρακίζοντας περαιτέρω το νομικό πλαίσιο κατά αυτών των εγκλημάτων.

Έτσι, για πρώτη φορά θεσπίζονται ποινές ακόμη και για ταξίδια στο εξωτερικό υπόπτων για τρομοκρατία, ενώ τιμωρούνται η χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων καθώς και η παροχή πληροφοριών για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων.

Με ποινή φυλάκισης (έως τρία έτη) τιμωρείται όποιος πραγματοποιεί ταξίδια «με σκοπό να τελέσει ή να συμβάλει στην τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, να συμμετάσχει στις δραστηριότητες τρομοκρατικής ομάδας, με επίγνωση του γεγονότος ότι η εν λόγω συμμετοχή θα συμβάλλει στις εγκληματικές δραστηριότητες αυτές της ομάδας ή με σκοπό να προσφέρει ή να παρακολουθήσει εκπαίδευση για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων».

Εκρηκτικές ύλες και μολότοφ

Την ίδια ώρα, ειδικές διατάξεις ρυθμίζουν την ποινική μεταχείριση όσων χρησιμοποιούν ή κατασκευάζουν εκρηκτικές ύλες ή/και εκπαιδεύουν ακόμα άτομα στην τεχνική των εκρηκτικών υλών.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, «όποιος κατασκευάζει, προμηθεύεται, ή κατέχει εκρηκτικές ύλες, ή εκρηκτικές βόμβες από τις οποίες μπορεί να προκληθεί κίνδυνος για άνθρωπο τιμωρείται με φυλάκιση τριών ετών», ενώ αν χρήση των μολότοφ γίνεται σε δημόσιους χώρους ο δράστης θα τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 έτη (κακούργημα).

«Ντου» σε δημόσιους χώρους και απειλές μέσω διαδικτύου

Με τις προωθούμενες ρυθμίσεις, προβλέπεται φυλάκιση έως τρία έτη για όποιον παράνομα εισέρχεται (σ.σ όπως για παράδειγμα μέλη του Ρουβίκωνα) και παραμένει σε δημόσια κτήρια (νοσοκομεία, πρεσβείες, δικαστήρια, επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, ΔΕΗ κ.λπ.) «και προκαλεί έτσι διακοπή ή σοβαρή διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής της υπηρεσίας».

Επιπλέον, αυστηροποιείται το νομικό πλαίσιο και για όσους επιτίθενται σε δημοσίους υπαλλήλους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως οι ελεγκτές της εφορίας που έχουν πέσει θύματα ξυλοδαρμού και οι συμβολαιογράφοι κατά τη διεξαγωγή πλειστηριασμών.

Πηγή: ΜΠΑΛΤΑΣ ΚΩΣΤΑΣ / INTIME NEWS

Ακόμη, προβλέπεται ότι το δικαστήριο εκτός από ποινή φυλάκισης μπορεί να επιβάλλει σε κατηγορουμένους για τέτοιες υποθέσεις και χρηματική ποινή.

Με άλλη διάταξη του νομοσχεδίου προβλέπεται, επίσης, ποινή φυλάκισης έως τρία έτη σε όποιον «δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω του διαδικτύου απειλεί με τέλεση τρομοκρατικής πράξης ή προκαλεί ή διεγείρει σε διάπραξή της και έτσι εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη».

Δωροδοκία υπαλλήλων

Μετατρέπεται και πάλι σε κακούργημα η δωροδοκία υπαλλήλων.

Συγκεκριμένα, η πράξη της (ενεργητικής) δωροδοκίας υπαλλήλου για ενέργεια ή παράλειψη που αντίκειται στα καθήκοντά του «τιμωρείται με κάθειρξη έως οκτώ έτη και χρηματική ποινή» (αντί της φυλάκισης τουλάχιστον τριών ετών και χρηματικής ποινής).

Οι διατάξεις του νομοσχεδίου αποκαθιστούν τις προηγούμενες ρυθμίσεις για το αδίκημα περί ενεργητικής δωροδοκίας, ώστε να εναρμονιστεί εκ νέου η χώρα μας με τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στη σχετική σύμβαση της Ελλάδας με τον ΟΟΣΑ αλλά και τις υποχρεώσεις που υπαγορεύονται από τη GRECO.

Πολιτικά πρόσωπα

Διευρύνεται ο κύκλος των πολιτικών προσώπων που θα διώκονται σε βαθμό κακουργήματος για τα αδικήματα της δωροληψίας.

Συγκεκριμένα, για δωροληψία πολιτικών προβλέπεται κάθειρξη και χρηματική ποινή.

Πηγή: ΛΙΑΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ / INTIME NEWS

Πολιτικά πρόσωπα θεωρούνται: ο πρωθυπουργός, τα μέλη της κυβέρνησης, οι βουλευτές, οι περιφερειάρχες, οι δήμαρχοι και τα μέλη των δημοτικών συμβουλίων.

Με τις αλλαγές που επήλθαν (άρθρο 159), στον κατάλογο των πολιτικών προσώπων για τη δωροληψία περιλαμβάνονται πλέον και οι Υφυπουργοί.

Απιστία τραπεζικών στελεχών

Σε μια προσπάθεια να διευκολυνθούν οι τράπεζες στη διευθέτηση των κόκκινων δανείων, απαιτείται πλέον για τον καταλογισμό (άσκηση ποινικής δίωξης) του αδικήματος της απιστίας ως προς τα τραπεζικά στελέχη (και ειδικά αυτά που χορηγούν δάνεια) η προηγούμενη έγκληση.

Απαιτείται, δηλαδή, ο θιγόμενος να καταθέσει μήνυση κατά του τραπεζικού στελέχους.

Αντιθέτως, ως προς όλες τις άλλες περιπτώσεις, εφόσον έχει διαπραχθεί το αδίκημα της απιστίας, η ποινική δίωξη είναι αυτεπάγγελτη, δηλαδή, δεν χρειάζεται η κατάθεση μήνυσης.

Διακεκριμένες κλοπές

Κακούργημα με προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης έως 10 έτη, άλλα και χρηματική ποινή, θα είναι πλέον η διακεκριμένη κλοπή, δηλαδή, όταν η αξία των κλοπιμαίων είναι άνω των 120.000 ευρώ.

Αλλά κακούργημα θα αποτελεί και η κλοπή ή διάρρηξη που έγινε από δύο ή περισσότερα άτομα που είχαν συγκροτήσει συμμορία για το σκοπό αυτό και είναι αδιάφορο το ύψος της αξίας των κλοπιμαίων, στην τελευταία αυτή περίπτωση. Να σημειωθεί ότι στην έννοια της διακεκριμένης κλοπής περιλαμβάνονται και η αφαίρεση κειμηλίων και άλλων αντικειμένων από εκκλησίες, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους.

Μεθυσμένοι οδηγοί

Ενδιαφέρουσες είναι και οι διατάξεις του νομοσχεδίου που επιβάλλουν σημαντικές ποινές μέχρι και ισόβια κάθειρξη για όποιον οδηγεί υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών και προκαλέσει απώλεια ανθρώπινων ζωών.

Ειδικότερα, όποιος οδηγεί έχοντας καταναλώσει αλκοόλ πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια ή έχει κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών ή οδηγεί αντίθετα στο ρεύμα κυκλοφορίας ή πραγματοποιεί επικινδύνους ελιγμούς ή λαμβάνει μέρος σε αυτοσχέδιους αγώνες, «κόντρες», ή κάνει «σούζες», τιμωρείται:

Με φυλάκιση έως 3 έτη ή χρηματική ποινή εάν προκάλεσε κίνδυνο σε υλικά αγαθά.

Με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους εάν προκάλεσε κίνδυνο σε άνθρωπο.

Με κάθειρξη έως 10 ετών εάν προκάλεσε βαριά σωματική βλάβη ή προκάλεσε βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις.

Με κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών εάν επήλθε απώλεια ανθρώπινης ζωής και με ισόβια κάθειρξη εάν επήλθε ο θάνατος πολλών ανθρώπινων ζωών.

Επαναφορά του Μονομελούς Εφετείου

Στο νομοσχέδιο επέρχεται μια σειρά αλλαγών και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, με σκοπό την επιτάχυνση της απονομή της Δικαιοσύνης.

Έτσι κρίθηκε αναγκαία η επαναφορά του Μονομελούς Εφετείου, ενώ συστήνεται θέση Αναπληρωτή Εισαγγελέα κατά της Διαφθοράς, κατ’ αναλογία των διατάξεων που αφορούν στον Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος. Μόνο με παρουσία εισαγγελέα η κατ' οίκον έρευνα

Αλλαγές με διορθώσεις και αποσαφηνίσεις έρχονται και για τις κατ’ οίκον έρευνες.

Πιο συγκεκριμένα, κρίθηκε αναγκαίο να διασαφηνιστεί ρητά ότι η παρουσία δικαστικού λειτουργού αφορά μόνον τις έρευνες σε κατοικία.

Εισάγεται επιπλέον μεταβατική διάταξη όσον αφορά τη διατήρηση της ισχύος ερευνών που ήδη έχουν γίνει.

Η ρύθμιση αποσκοπεί στο να διατηρηθούν ισχυρές οι έρευνες, που έχουν διενεργηθεί από την 1.7.2019 , όταν άρχισε η ισχύς του Κώδικα που ψηφίστηκε επί προηγούμενης κυβέρνησης, ακόμα και αν δεν έγιναν με την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής Αρχής.

Εξαιρείται η έρευνα σε κατοικία, για την οποία απαιτείται πάντοτε η παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής Αρχής.