Εποχική γρίπη: Μια μικρή «πανδημία» κάθε χρόνο
Η εποχική γρίπη είναι ένα νόσημα απρόβλεπτο. Κάθε χρόνο στοιχίζει τη ζωή, σε παγκόσμιο επίπεδο, σε περίπου 290.000 έως 650.000 ανθρώπους. Τα συστήματα υγείας αλλά και οι πολίτες ατομικά πρέπει να είναι έτοιμοι, λαμβάνοντας τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα. Στην περίπτωση της γρίπης είναι ο εμβολιασμός.
Το μήνυμα της αναγκαιότητας του αντιγριπικού εμβολιασμού έστειλε και φέτος το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, στο οποίο είναι διευθυντής ο Καθηγητής Παναγιώτης Μπεχράκης. Ο φετινός κύκλος διαλέξεων άνοιξε την Τετάρτη (25/09/2019), με θέμα τις σύγχρονες απειλές Δημόσιας Υγείας, την εποχική γρίπη, την εργαστηριακή της διάγνωση και τη θεραπευτική προσέγγιση. Ομιλητές ήταν ο Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Σωτήρης Τσιόδρας, η Πνευμονολόγος, αναπληρώτρια διευθύντρια του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας, Άννα Τζώρτζη και ο Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων του ΕΚΠΑ, Γιώργος Σαρόγλου.
Την περίοδο 2018-2019 στην Ελλάδα είχαμε περισσότερους από 150 θανάτους από επιπλοκές λόγω γρίπης, ενώ αυξημένες ήταν οι ανάγκες νοσηλείας σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Τα περισσότερα θύματα παρά το γεγονός ότι ανήκαν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, δεν είχαν εμβολιαστεί. Η κυρία Τζώρτζη εξήγησε στο CNN Greece σε ποιες πληθυσμιακές ομάδες συστήνεται ο αντιγριπικός εμβολιασμός, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στις γυναίκες που βρίσκονται σε κατάσταση κύησης, λοχείας και θηλασμού. Επιπλέον, απηύθυνε έκκληση στους επαγγελματίες υγείας να εμβολιαστούν, για δική τους προστασία όσο και των ασθενών τους.
Για την επάρκεια των διαθέσιμων εμβολίων διαβεβαίωσε ο κ. Τσιόδρας, μιλώντας στο CNN Greece. Στο βαθμό που κατανοείται ότι το μοναδικό προληπτικό μέτρο για τη γρίπη είναι ο εμβολιασμός, θα αυξάνονται και τα ποσοστά της εμβολιαστικής κάλυψης. Σε περίπτωση όμως που κάποιος νοσήσει, όπως εξήγησε στη συνέχεια ο κ. Σαρόγλου, σημαντική είναι έγκαιρη χορήγηση αντιικών.
Μάλιστα, για την περίοδο 2019-2020, προτείνεται η ευρύτερη χρήση αντιικών φαρμάκων με χορήγηση από τις πρώτες δύο ημέρες των συμπτωμάτων για τους ηλικιωμένους, σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (CDC).
Πανδημική γρίπη κάθε 30 χρόνια
Οι σύγχρονες απειλές για τη δημόσια υγεία κατατάσσονται σε κατηγορίες με βάση τις αιτίες τους, την εκτίμηση του κινδύνου και τη διαχείριση των συνεπειών τους. Ως προς τις αιτίες μπορούν να συνδέονται με φυσικές καταστροφές, με τεχνολογικές καταστάσεις, με απελευθέρωση υλικών και με επιδημίες. Η κλιματική αλλαγή, για παράδειγμα, επηρεάζει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, εφόσον επιμηκύνει την κυκλοφορία τους, άρα παίζει ρόλο και στη διάδοση νοσημάτων όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, ανέφερε κατά την ομιλία του ο Καθηγητής κ. Τσιόδρας.
Κάθε 30 περίπου χρόνια, όμως, έχουμε μια πανδημία γρίπης. Η διαφορά με την εποχική είναι ότι η πανδημική γρίπη παρουσιάζει παγκόσμια έξαρση από νεοεμφανιζόμενο ιό τύπου Α. Μολύνει περισσότερα άτομα, καθώς δεν υπάρχει ανοσία στον πληθυσμό, εξήγησε η κυρία Τζώρτζη στην ομιλία της. Αυξημένο κίνδυνο έχουν οι νεαροί ενήλικες, ενώ στην εποχική γρίπη πιο συχνά παρουσιάζουν επιπλοκές τα μικρά παιδιά, οι έγκυες, οι χρονίως πάσχοντες και οι ηλικίες άνω των 65. Το πανδημικό εμβόλιο δεν είναι άμεσα διαθέσιμο, καθώς χρειάζεται περίπου 1,5 μήνα από το ξέσπασμα της πανδημίας για να παρασκευαστεί, ενώ σοβαρή είναι η καταπόνηση των συστημάτων υγείας. Στον 20ό αιώνα εμφανίστηκαν 4 πανδημίες γρίπης, με πιο γνωστή ίσως την «Ισπανική γρίπη» η οποία αποδεκάτισε το 1/5 του παγκόσμιου πληθυσμού το 1918.
Η πανδημική γρίπη θα έρθει, δεν ξέρουμε όμως πότε, τόνισε ο κ. Σαρόγλου.
«Είναι σχεδόν μαθηματικά βέβαιο ότι μια πανδημία γρίπης θα υπάρξει, συνήθως από ένα στέλεχος του ιού της γρίπης που μεταλλάσσεται» διευκρίνισε στο CNN Greece ο κ. Τσιόδρας. Σύμφωνα με τον καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, «περιμένουμε πιθανώς μία γρίπη πουλερικών η οποία γίνεται συνήθως πιο φιλική προς τον άνθρωπο. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι, γι’ αυτό χρειάζεται απαραίτητα επιτήρηση των στελεχών γρίπης σε παγκόσμιο επίπεδο».
Το κόστος σε ανθρώπινες ζωές δεν είναι μικρό, όμως, ούτε για την εποχική γρίπη. Κάθε χρόνο στοιχίζει τη ζωή σε περίπου 290.000 έως 650.000 ανθρώπους, παγκοσμίως. «Άρα, έχουμε κάθε χρόνο μια "πανδημία"» επισημαίνει ο κ. Τσιόδρας.
Πάντως, αισιόδοξος εμφανίζεται για την αντιμετώπιση των θεμάτων Δημόσιας Υγείας στη χώρα μας, ο Καθηγητής Παναγιώτης Μπεχράκης. Βλέπει την ελληνική κοινωνία να αντιμετωπίζει το θέμα των εμβολιασμών, όσο και γενικότερα τα ζητήματα Δημόσιας Υγείας, με μεγαλύτερη ωριμότητα. «Προβλήματα δημόσιας υγείας τα οποία πολύ μας απασχολούν, έχουν αρχίσει να δρομολογούνται σε τροχιά ευρωπαϊκής επίλυσης» δηλώνει στο CNN Greece. «Είμαστε Ευρωπαίοι και πρέπει να το αποδεικνύουμε κάθε μέρα!»