Πανελλήνιες εξετάσεις 2019: Οι απαντήσεις σε αρχαία και μαθηματικά

Συγκεκριμένα, οι υποψήφιοι της Ομάδα Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών θα εξεταστούν στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, ενώ οι υποψήφιοι της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής θα εξεταστούν στα Μαθηματικά.

Όσον αφορά τους υποψηφίους των ΕΠΑΛ, η δεύτερη εβδομάδα των πανελλαδικών σηματοδοτείται από την έναρξη των εξετάσεων μαθημάτων ειδικότητας από την Τρίτη, 11 Ιουνίου.

Η εξεταστική διαδικασία ολοκληρώνεται στις 18 Ιουνίου για τα Γενικά Λύκεια και στις 20 του μήνα για τα Επαγγελματικά Λύκεια ενώ η συνολική φετινή περίοδος των πανελλαδικών διαγωνισμών ολοκληρώνεται με τα Ειδικά Μαθήματα στις 2 Ιουλίου.

Δείτε τα θέματα σε αρχαία

Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Πλάτων, Πρωταγόρας 321b-322a

Ἅτε δὴ οὖν οὐ πάνυ τι σοφὸς ὢν ὁ Ἐπιμηθεὺς ἔλαθεν αὑτὸν καταναλώσας τὰς δυνάμεις εἰς τὰ ἄλογα· λοιπὸν δὴ ἀκόσμητον ἔτι αὐτῷ ἦν τὸ ἀνθρώπων γένος, καὶ ἠπόρει ὅτι χρήσαιτο. Ἀποροῦντι δὲ αὐτῷ ἔρχεται Προμηθεὺς ἐπισκεψόμενος τὴν νομήν, καὶ ὁρᾷ τὰ μὲν ἄλλα ζῷα ἐμμελῶς πάντων ἔχοντα, τὸν δὲ ἄνθρωπον γυμνόν τε καὶ ἀνυπόδητον καὶ ἄστρωτον καὶ ἄοπλον· ἤδη δὲ καὶ ἡ εἱμαρμένη ἡμέρα παρῆν, ἐν ᾗ ἔδει καὶ ἄνθρωπον ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς.

Ἀπορίᾳ οὖν σχόμενος ὁ Προμηθεὺς ἥντινα σωτηρίαν τῷ ἀνθρώπῳ εὕροι, κλέπτει Ἡφαίστου καὶ Ἀθηνᾶς τὴν ἔντεχνον σοφίαν σὺν πυρί –ἀμήχανον γὰρ ἦν ἄνευ πυρὸς αὐτὴν κτητήν τῳ ἢ χρησίμην γενέσθαι– καὶ οὕτω δὴ δωρεῖται ἀνθρώπῳ. Τὴν μὲν οὖν περὶ τὸν βίον σοφίαν ἄνθρωπος ταύτῃ ἔσχεν, τὴν δὲ πολιτικὴν οὐκ εἶχεν· ἦν γὰρ παρὰ τῷ Διί. Τῷ δὲ Προμηθεῖ εἰς μὲν τὴν ἀκρόπολιν τὴν τοῦ Διὸς οἴκησιν οὐκέτι ἐνεχώρει εἰσελθεῖν –πρὸς δὲ καὶ αἱ Διὸς φυλακαὶ φοβεραὶ ἦσαν– εἰς δὲ τὸ τῆς Ἀθηνᾶς καὶ Ἡφαίστου οἴκημα τὸ κοινόν, ἐν ᾧ ἐφιλοτεχνείτην, λαθὼν εἰσέρχεται, καὶ κλέψας τήν τε ἔμπυρον τέχνην τὴν τοῦ Ἡφαίστου καὶ τὴν ἄλλην τὴν τῆς Ἀθηνᾶς δίδωσιν ἀνθρώπῳ, καὶ ἐκ τούτου εὐπορία μὲν ἀνθρώπῳ τοῦ βίου γίγνεται, Προμηθέα δὲ δι’ Ἐπιμηθέα ὕστερον, ᾗπερ λέγεται, κλοπῆς δίκη μετῆλθεν

Α1.α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό που αντιστοιχεί σε κάθε μία από τις παρακάτω περιόδους λόγου και δίπλα σε αυτόν τη λέξη «Σωστό», αν είναι σωστή, ή τη λέξη «Λάθος», αν είναι λανθασμένη, με βάση το αρχαίο κείμενο:

1. Ο Επιμηθέας σκόπιμα αφήνει τον άνθρωπο χωρίς εφόδια.
2. Ο Προμηθέας έρχεται να ελέγξει τη διανομή των εφοδίων.
3. Ο Προμηθέας προβληματίζεται για το πώς θα σώσει τον άνθρωπο.
4. Η είσοδος στην ακρόπολη του Δία επιτρέπεται στον Προμηθέα.
5. Μετά την παρέμβαση του Προμηθέα ο άνθρωπος αποκτά αφθονία αγαθών. (μονάδες 5)
β. Για κάθε μία από τις παραπάνω απαντήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας το κομμάτι του αρχαίου κειμένου που την επιβεβαιώνει. (μονάδες 5) Μονάδες 10

Β1. Να περιγράψετε την προσωπικότητα και τον ρόλο του Επιμηθέα στη διανομή των εφοδίων, λαμβάνοντας υπόψη τις λέξεις και τις φράσεις του αρχαίου κειμένου που αναφέρονται σε αυτόν. Μονάδες 10

Β2. Ποια αξία αποδίδεται στην «ἔντεχνον σοφίαν» και την πολιτική τέχνη, όπως φαίνεται από τον τρόπο με τον οποίο αυτές φυλάσσονται; Για να τεκμηριώσετε την απάντησή σας, να στηριχτείτε στο παρακάτω απόσπασμα: «Ἀπορίᾳ οὖν σχόμενος [...] κλοπῆς δίκη μετῆλθεν».
Μονάδες 10

Β3. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε μία από τις παρακάτω περιόδους λόγου και δίπλα σε αυτό τη λέξη «Σωστό», αν είναι σωστή, ή τη λέξη «Λάθος», αν είναι λανθασμένη:

α. Οι σοφιστές χρησιμοποιούσαν τους μύθους στα γραπτά και τη διδασκαλία τους.

β. Ένα από τα πρόσωπα που εμφανίζονται στον διάλογο Πρωταγόρας είναι ο ηγέτης των Τριάκοντα Τυράννων.

γ. Στον διάλογο Πρωταγόρας, ο Σωκράτης αντιμετωπίζει τον Πρωταγόρα με έντονη ειρωνεία.

δ. Ο Πρωταγόρας στον ομώνυμο διάλογο υποστηρίζει ότι η πολιτική τέχνη είναι προσιτή σε όλους τους ανθρώπους.

ε. Η σωκρατική διαλεκτική υιοθετεί τη μέθοδο της διάλεξης.
Μονάδες 10

Β4. Να αντιστοιχίσετε στο τετράδιό σας κάθε μία αρχαία ελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β. (Στη στήλη Β περισσεύουν τρεις λέξεις.)

Β5. ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Αισχύλος, Προμηθεύς δεσμώτης, στίχοι 476-487, 500-506

Μιλάει ο Προμηθέας: Με τη συνέχεια πιο πολύ θα ξαφνιαστείς ακούγοντας [476] τι τέχνες και τεχνάσματα σκαρφίστηκα. Και πριν απ’ όλα τούτο: όσοι πέφτανε άρρωστοι δεν είχαν γιατρικό ή να το μασήσουν ή να το καταπιούν ή να το αλείψουν πάνω τους, [480] μόνο καταμαραίνονταν χωρίς φάρμακα ν’ ανακατεύουν, αμυντικά μέσα για όλες τις αρρώστιες.

Και τα πολυάριθμα είδη της μαντικής τους ταξινόμησα και πρώτος απ’ τα όνειρα ξεχώρισα όσα μέλλονται [485] να βγουν αληθινά, κι ερμήνευσα τα αινίγματα τα φραστικά και τα συναπαντήματα του δρόμου. […] Να το έργο μου. Κι ό,τι πολύτιμο έχει η γη [500] κρυμμένο απ’ τους ανθρώπους μες στα σπλάχνα της, το μπρούντζο και το σίδερο, το ασήμι, το χρυσάφι, ποιος άλλος θα ’λεγε πως τους το έδειξε πριν από μένα; Κανείς, το ξέρω, εκτός αν φλυαρεί κι ανοηταίνει. Με δυο λόγια μάθε τα πάντα: όλες οι τέχνες [505] οι ανθρώπινες είναι δωρεές του Προμηθέα. (μετάφραση Παν. Μουλλά) Αφού μελετήσετε το παραπάνω μεταφρασμένο απόσπασμα από τον Προμηθέα δεσμώτη του Αισχύλου, να συγκρίνετε τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται ο χαρακτήρας του Προμηθέα, με βάση τα λόγια και τις ενέργειές του, σε κάθε ένα από τα δύο κείμενα, στον Πρωταγόρα και τον Προμηθέα δεσμώτη. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας. Μονάδες 10

Γ. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ξενοφών, Κυνηγετικός, 13.1-5 (έκδ. του E.C. Marchant)

Στο τέλος του Κυνηγετικού ο Ξενοφών, αφού έχει μιλήσει για την αξία του κυνηγιού, προβάλλει τον εαυτό του ως αληθινό δάσκαλο σε αντίθεση προς τους σοφιστές.

Θαυμάζω δὲ τῶν σοφιστῶν καλουμένων ὅτι φασὶ μὲν ἐπ’ ἀρετὴν ἄγειν οἱ πολλοὶ τοὺς νέους, ἄγουσι δ’ ἐπὶ τοὐναντίον˙ οὔτε γὰρ ἄνδρα που ἑωράκαμεν ὅντιν’ οἱ νῦν σοφισταὶ ἀγαθὸν ἐποίησαν, οὔτε γράμματα παρέχονται ἐξ ὧν χρὴ ἀγαθοὺς γίγνεσθαι, ἀλλὰ περὶ μὲν τῶν ματαίων πολλὰ αὐτοῖς γέγραπται, ἀφ’ ὧν τοῖς νέοις αἱ μὲν ἡδοναὶ κεναί, ἀρετὴ δ’ οὐκ ἔνι1˙ διατρίβειν δ’ ἄλλως παρέχει τοῖς ἐλπίσασί τι ἐξ αὐτῶν μαθήσεσθαι καὶ ἑτέρων κωλύει χρησίμων καὶ διδάσκει κακά. Μέμφομαι οὖν αὐτοῖς τὰ μὲν μεγάλα μειζόνως˙ περὶ δὲ ὧν γράφουσιν, ὅτι τὰ μὲν ῥήματα αὐτοῖς ἐζήτηται, γνῶμαι δὲ ὀρθῶς ἔχουσαι, αἷς ἂν παιδεύοιντο οἱ νεώτεροι ἐπ’ ἀρετήν, οὐδαμοῦ. Ἐγὼ δὲ ἰδιώτης μέν εἰμι, οἶδα δὲ ὅτι κράτιστον μέν ἐστι παρὰ τῆς αὑτοῦ φύσεως τὸ ἀγαθὸν διδάσκεσθαι, δεύτερον δὲ παρὰ τῶν ἀληθῶς ἀγαθόν τι ἐπισταμένων μᾶλλον ἢ ὑπὸ τῶν ἐξαπατᾶν τέχνην ἐχόντων. Ἴσως οὖν τοῖς μὲν ὀνόμασιν οὐ σεσοφισμένως λέγω˙ οὐδὲ γὰρ ζητῶ τοῦτο˙ ὧν δὲ δέονται εἰς ἀρετὴν οἱ καλῶς πεπαιδευμένοι ὀρθῶς ἐγνωσμένα ζητῶ λέγειν˙ ὀνόματα μὲν γὰρ οὐκ ἂν παιδεύσειε, γνῶμαι δέ, εἰ καλῶς ἔχοιεν.

1 ἔνι: ἔνεστι. Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παρακάτω αποσπάσματος: «Ἐγὼ δὲ ἰδιώτης [...] ζητῶ τοῦτο». Μονάδες 10

Γ2. Ποιες επικρίσεις διατυπώνει εναντίον των σοφιστών ο Ξενοφών ως προς την επίδρασή τους στους νέους; Μονάδες 10

Γ3. Στο απόσπασμα «οὔτε γὰρ [...] χρὴ ἀγαθοὺς γίγνεσθαι»: α. Να μεταφέρετε τα τριτόκλιτα ουσιαστικά και τις αντωνυμίες στον άλλο αριθμό, στην ίδια πτώση και στο ίδιο γένος. (μονάδες 4) β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ρήματα που βρίσκονται σε πληθυντικό αριθμό (μονάδες 3) και να τα μεταφέρετε στην υποτακτική αορίστου της ενεργητικής φωνής, στο ίδιο πρόσωπο και στον ίδιο αριθμό. (μονάδες 3) (μονάδες 6)
Μονάδες 10

Γ4.α. Στο απόσπασμα «ὀνόματα μὲν γὰρ [...] εἰ καλῶς ἔχοιεν» να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου (μονάδα 1) και να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές, ώστε να δηλώνει το προσδοκώμενο. (μονάδες 3) (μονάδες 4)

β. «πολλὰ αὐτοῖς γέγραπται»: Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης (μονάδες 2) και να κάνετε όλες τις απαραίτητες αλλαγές, ώστε να τονίζεται το πρόσωπο που ενεργεί (μονάδες 4).

Οι απαντήσεις των αρχαίων

Αυτά είναι τα θέματα των Μαθηματικών

Οι απαντήσεις των μαθηματικών

Αυτά είναι τα θέματα στα Μαθηματικά ΓΕΛ Εσπερινά

Το πρόγραμμα για ημερήσια και εσπερινά λύκεια

Τετάρτη 12 Ιουνίου: Ιστορία (ΟΠ Ανθρωπιστικών Σπουδών), Φυσική (ΟΠ Θετικών Σπουδών) και Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον (ΟΠ Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής)

Παρακρσκευή 14 Ιουνίου: Λατινικά (ΟΠ Ανθρωπιστικών Σπουδών), Χημεία (ΟΠ Θετικών Σπουδών) και Αρχές Οικονομικής Θεωρίας (ΟΠ Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής)

Τρίτη 18 Ιουνίου: οι υποψήφιοι θα εξεταστούν στο μάθημα της Βιολογίας (ΟΠ Θετικών Σπουδών και Γενικής Παιδείας).

Πρόγραμμα για ημερήσια και εσπερινά ΕΠΑΛ

Ως ώρα έναρξης εξέτασης ορίζεται η 08:30 π.μ. Οι υποψήφιοι πρέπει να προσέρχονται στις αίθουσες εξέτασης μέχρι τις 08.00 π.μ.

Η διάρκεια εξέτασης κάθε μαθήματος είναι τρεις ώρες, εκτός από το μάθημα ειδικότητας: Αρχιτεκτονικό Σχέδιο, για το οποίο η διάρκεια εξέτασης είναι τέσσερις ώρες.

Τρίτη 11-6-2019: Αρχές οργάνωσης και διοίκησης (αοδ), στοιχεία μηχανών, ναυσιπλοΐα Οίη, σύγχρονες γεωργικές επιχειρήσεις, προγραμματισμός υπολογιστών
Πέμπτη 13-6-2019: Ανατομία-φυσιολογία Οίη / στοιχεία ανατομίας-φυσιολογίας Οίη (ν.447Ξ), ηλεκτροτεχνία 2 / ηλεκτροτεχνία (ν.447Ξ), ιστορία σύγχρονης τέχνης / ιστορία των τεχνών-έργα και δημιουργοί (ν.447Ξ), αρχιτεκτονικό σχέδιο
Σάββατο 15-6-2019: Αρχές οικονομικής θεωρίας (α.ο.Θ.), δίκτυα υπολογιστών / τεχνολογία δικτύων και επικοινωνιών (ν.447Ξ), ναυτικό δίκαιο-διεθνείς κανονισμοί στη ναυτιλία-εφαρμογές, αρχές βιολογικής γεωργίας, μηχανές εσωτερικής καύσης (Μάικ)/ μηχανές εσωτερικής καύσης Οίη (Μάικ Οίη) (ν.447Ξ)
Τετάρτη 19-6-2019: Ναυτικές μηχανές/μηχανές πλοίου Οίη (ν.447Ξ), υγιεινή, στοιχεία σχεδιασμού κεντρικών θερμάνσεων, ηλεκτρικές μηχανές, ψηφιακά συστήματα
Πέμπτη 20-6-2019: Τεχνολογία υλικών, οικοδομική, στοιχεία ψύξεις-κλιματισμού, κινητήρες αεροσκαφών / κινητήρες αεροσκαφών Οίη (ν.447Ξ)

Το πρόγραμμα εξέτασης των ειδικών μαθημάτων

Για τα ειδικά μαθήματα, οι εξετάσεις θα διεξαχθούν από τις 21 Ιουνίου μέχρι 2 Ιουλίου.

Συγκεκριμένα, στις 21/6 οι υποψήφιοι θα εξεταστούν στα Αγγλικά, και στη συνέχεια θα πραγματοποιηθούν οι εξετάσεις των Γερμανικών και των Ισπανικών στις 22/6. Ακόμη, στις 24/6 οι υποψήφιοι θα εξεταστούν στο ελεύθερο σχέδιο και την επόμενη ημέρα 25/6 στο γραμμικό σχέδιο.

Στις 26/6 θα πραγματοποιηθούν οι εξετάσεις των Γαλλικών και θα ακολουθήσουν οι εξετάσεις των μαθημάτων που αφορούν τα τμήματα Μουσικών Σπουδών: 27/6 η Αρμονία, στις 28/6 ο Έλεγχος Μουσικών Ακουστικών Ικανοτήτων, στις 29/6 η Μουσική Αντίληψη και Γνώση και την 1/7 η Μουσική Εκτέλεση και Ερμηνεία. Οι εξετάσεις των ειδικών μαθημάτων θα ολοκληρωθούν στις 2/7, με την εξέταση του μαθήματος των Ιταλικών.

Ως προθεσμία διεξαγωγής Υγειονομικής Εξέτασης και Πρακτικής Δοκιμασίας των υποψηφίων (ΓΕΛ και ΕΠΑΛ) για εισαγωγή στα Τμήματα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) ορίστηκε το διάστημα από την Τρίτη 18-6-2019 μέχρι και την Παρασκευή 28-6-2019.

Σημειώνεται, ότι η διάρκεια εξέτασης για τα μαθήματα των ξένων γλωσσών και της Αρμονίας είναι τρεις ώρες, των Σχεδίων ( Ελεύθερο και Γραμμικό) είναι έξι ώρες, του μαθήματος «Έλεγχος Μουσικών Ακουστικών Ικανοτήτων» είναι περίπου είκοσι λεπτά.

Επίσης, για το μουσικό μάθημα «Μουσική Εκτέλεση και Ερμηνεία» η εξέταση της φωνητικής ή οργανικής μουσικής διαρκεί 2΄ με 6΄ λεπτά για κάθε υποψήφιο, για το μουσικό μάθημα «Μουσική Αντίληψη και Γνώση», η εξέταση έχει διάρκεια 30' λεπτών, ενώ η εξέταση στο αντικείμενο της «Μουσικής Γνώσης» έχει διάρκεια 2 ωρών.

Το νέο μηχανογραφικό

Το υπουργείο Παιδείας έχει δώσει στη δημοσιότητα τα οριστικά Επιστημονικά Πεδία με τα αντίστοιχα τμήματα των ΑΕΙ, όπως θα αποτυπωθούν στο νέο Μηχανογραφικό που θα συμπληρώσουν οι υποψήφιοι που θα λάβουν μέρος στις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις.

Το φετινό Μηχανογραφικό, το οποίο για πρώτη φορά δεν θα περιλαμβάνει ΤΕΙ, θα έχει περισσότερα από 150 νέα τμήματα και προγράμματα σπουδών για τα οποία δεν έχουν δοθεί ακόμη αναλυτικές πληροφορίες. Αποτέλεσμα; Γρίφοι και παγίδες να βρίσκονται στο δρόμο των περίπου 100.000 υποψηφίων όλων των κατηγοριών που θα διεκδικήσουν τις 78.336 θέσεις. Οι δύο παγίδες, σύμφωνα με ρεπορτάζ από τα «ΝΕΑ», είναι τα ασαφή όρια στα τμήματα των μηχανικών που φέτος έχουν διπλασιαστεί με τις πανεπιστημιοποιήσεις των ΤΕΙ. Σημαντική εκκρεμότητα αποτελεί το ότι τα πρώην πολυτεχνικά ΤΕΙ εξακολουθούν να προσφέρουν τετραετείς σπουδές και όχι πενταετείς. Επιπλέον, τίθεται το ερώτημα: στις μετεγγραφές φέτος θα δούμε αντιστοίχιση των έως πέρυσι τετραετούς φοίτησης φοίτησης ΤΕΙ με αντίστοιχα πενταετούς φοίτησης πολυτεχνείων; Το δημοσίευμα επισημαίνει, ακόμη ότι χρειάζεται πολλή προσοχή η περίπτωση του Παιδαγωγικού Τμήματος Εκπαίδευσης που λειτουργεί φέτος για πρώτη φορά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και θα προσφέρεται ως επιλογή σε όλα τα επιστημονικά πεδία.

Οι οκτώ οδηγίες του υπουργείου Παιδείας

Στη σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας αναγράφονται οι εξής οδηγίες για τη διενέργεια των Πανελληνίων εξετάσεων:

-Οι επιτηρητές απαγορεύεται να παρέχουν οποιαδήποτε διευκρίνιση, πληροφορία ή επεξήγηση στους εξεταζόμενους εκτός των οδηγιών, διευκρινίσεων ή πληροφοριών που διαβιβάζονται σε αυτούς από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων δια των Λυκειακών Επιτροπών, τις οποίες διανέμουν ή ανακοινώνουν στους εξεταζόμενους, χωρίς να προβαίνουν σε δικές τους διευκρινίσεις.

-Οι επιτηρητές απαγορεύεται να φέρουν μαζί τους κινητό τηλέφωνο.

-Οφείλουν να συμπεριφέρονται κατά τρόπο που να μη δημιουργεί πρόβλημα στους εξεταζόμενους αλλά και να ελέγχουν κατά τον αυστηρότερο τρόπο την πιθανότητα αντιγραφής ή συνεργασίας.

-Εφιστάται ιδιαίτερα η προσοχή των επιτηρητών ώστε κατά την είσοδο των εξεταζομένων να τους ενημερώνουν ότι δεν πρέπει να παίρνουν μαζί τους σημειώσεις ή κινητά τηλέφωνα ή άλλα αντικείμενα που δεν επιτρέπονται και τα οποία πρέπει να παραμένουν εκτός αίθουσας και να μην επιτρέπουν την είσοδο σε όποιον δεν συμμορφώνεται με τις οδηγίες αυτές.

-Μετά την παραλαβή και του τελευταίου γραπτού, ελέγχουν και παραδίδουν αμέσως τα γραπτά στη Λυκειακή Επιτροπή, προκειμένου αυτή να τα προωθήσει στο Βαθμολογικό Κέντρο.

-Κατά τη διάρκεια της εξέτασης δεν επιτρέπεται στους εξεταζόμενους να βγουν από την αίθουσα εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις. Στην περίπτωση αυτή καλείται ο εφεδρικός/αναπληρωματικός επιτηρητής, ο οποίος συνοδεύει τον εξεταζόμενο έξω από την αίθουσα, ελέγχοντας τους χώρους που αυτός επισκέπτεται για την αποφυγή περίπτωσης δολίευσης των εξετάσεων. Σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται ο συνοδός να είναι καθηγητής του ίδιου Λυκείου που μετέχει με οποιαδήποτε ιδιότητα στη Λυκειακή Επιτροπή.

-Οι επιτηρητές μαζί με τη ΛΕΕ είναι υπεύθυνοι για τον διαχωρισμό των υποψηφίων και για τη σωστή διανομή των θεμάτων, ώστε κάθε υποψήφιος να πάρει τα θέματα που αντιστοιχούν στην περίπτωσή του (Ημερήσια- Εσπερινά).

-Εφιστάται ιδιαίτερα η προσοχή στους επιτηρητές για την επίδειξη αισθήματος ευθύνης πέραν του συνηθισμένου λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη διαφύλαξης του κύρους, της αξιοπιστίας και του αδιάβλητου της διεξαγωγής των εξετάσεων.