Ηπατίτιδα C: Οι πολιτικές πρόληψης καθοριστικές, για την εξάλειψη της νόσου

Είναι επομένως αδήριτη ανάγκη, η άρση των εμποδίων πρόσβασης των χρηστών στο σύστημα υγείας, η επαρκής πρόληψη καθώς και μία σειρά μέτρων μείωσης συνολικά της βλάβης. Η πρόληψη, αποτελεί κορυφαία πολιτική για όλα τα λοιμώδη νοσήματα. Με αυτόν τον τρόπο, ακόμη και το ΕΣΥ και συνολικά το δημόσιο σύστημα υγείας, θα έλθει σε ισορροπία, ώστε να μην δαπανά τους ήδη περιορισμένους του πόρους, από αυτούς που θα διέθετε για προληπτικές ενέργειες.

Τα παραπάνω αναφέρει μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος «Προμηθέας» Γιώργος Καλαμίτσης, ενός εξαιρετικά δυναμικού Συλλόγου Ασθενών. Ο κ. Καλαμίτσης στην συνέντευξή του στο CNN GREECE, μιλάει για την πορεία της νόσου στην Ελλάδα, για την υποδιάγνωση με αποτέλεσμα να έχουμε σήμερα κάθε χρόνο 3.700 νέες περιπτώσεις μολύνσεων, για το στοίχημα της χώρας μας και 193 ακόμη χωρών για εξάλειψη της νόσου μέχρι το 2030, για την νέα εκστρατεία για την Ηπατίτιδα C που βρίσκεται εδώ και μερικές εβδομάδες στον αέρα, για την αποτελεσματικότητα των νέων καινοτόμων θεραπειών, για την ανάγκη να εξαιρεθούν από το clawback τα εμβόλια, αλλά και το Εθνικό Σχέδιο Δράσης το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη, όμως για να προχωρήσει, χρειάζονται προϋποθέσεις.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

- Κύριε Καλαμίτση, μία νέα εκστρατεία για την ηπατίτιδα C είναι ήδη στον αέρα εδώ και λίγες ημέρες. Ποια η βαθύτερη ανάγκη για την εκστρατεία αυτή ειδικά αυτή τη στιγμή;

Η νέα μας στοχευμένη εκστρατεία με τίτλο «Η ηπατίτιδα C δεν κοιμάται – Υπάρχει νέα θεραπεία» απευθύνεται κατά πρώτο λόγο στην ευαίσθητη πληθυσμιακή ομάδα των χρηστών ενδοφλέβιων ουσιών. Η ενδοφλέβια χρήση είναι ο πιο συχνός τρόπος μετάδοσης της ηπατίτιδας C, καθιστώντας τους χρήστες τον πυρήνα της νόσου. Οι χρήστες αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια κατά την πρόσβασή τους στη θεραπεία για την ηπατίτιδα C. Τα δομικά εμπόδια του συστήματος υγείας, μαζί με τις στιγματιστικές συμπεριφορές από τους επαγγελματίες υγείας, δημιουργούν αφιλόξενο περιβάλλον. Η πληροφόρηση του πληθυσμού μας για τη σοβαρότητα της ηπατίτιδας C, για τη διαθεσιμότητα νέων αποτελεσματικών θεραπειών και για το πως μπορούν να τις πάρουν αποτελεί ένα σημαντικό βήμα. Παρόλα αυτά εφόσον οραματιζόμαστε την εξάλειψη της νόσου, η άρση των εμποδίων πρόσβασης των χρηστών στο σύστημα υγείας θα πρέπει να τεθεί στο επίκεντρο. Η εξάλειψη της ηπατίτιδας C στην Ελλάδα είναι αδύνατο να επιτευχθεί χωρίς ειδική μέριμνα για τους χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών.

- Ως πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος «Προμηθέας»- ενός πολύ δυναμικού Συλλόγου είναι γεγονός- θα ήθελα να σας ρωτήσω που βρίσκεται σήμερα από επιδημιολογικής πλευράς η νόσος. Επίσης, θα ήθελα να ρωτήσω τι άφησαν πίσω τους οι Μνημονιακές πολιτικές στους ασθενείς –χρονίως πάσχοντες – και στο σύστημα υγείας γενικότερα.

Είναι πλέον σαφές ότι η ηπατίτιδα C αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Από επιδημιολογικής πλευράς σε αδρά μεγέθη 74.000 – 134.000 ενήλικες ζουν με χρόνια ηπατίτιδα C. Οι καταγραφές αυτές ενδέχεται να υποεκτιμούν την πραγματική κατάσταση λόγω της υποδιάγνωσης. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα έχουμε 3.700 νέες μολύνσεις ετησίως, εκ των οποίων περίπου το 80% γίνονται χρόνιες, ενώ ο κυριότερος τρόπος μετάδοσης είναι η ενδοφλέβια κοινή χρήση ουσιών. Τα ελλιπέστατα μέτρα πρόληψης των τελευταίων χρόνων, έχουν οδηγήσει στην έξαρση λοιμωδών νοσημάτων, ιδιαιτέρως σε ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες. Αυτή τη στιγμή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του προγράμματος ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ HCV/HIV, σχεδόν 8 στους 10 ενεργούς χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών στην Αθήνα έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό της ηπατίτιδας C! To αντίστοιχο ποσοστό για τον HIV ανέρχεται στο 16,6%.

Την έξαρση και τις σοβαρές συνέπειες του φαινομένου με κοινωνικές προεκτάσεις, επωμίζεται το ΕΣΥ, με αποτέλεσμα να δαπανά πολύ περισσότερους - από τους ήδη περιορισμένους - πόρους από αυτούς που θα διέθετε για προληπτικές ενέργειες.

- Που βρίσκεται το Εθνικό Σχέδιο Ήπατος.

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση της ηπατίτιδας C βρίσκεται σε εξέλιξη. Η επιτροπή παρακολούθησης και υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την αντιμετώπιση της ηπατίτιδας C του Υπουργείου Υγείας, έχει προχωρήσει στην υλοποίηση ενεργειών, όπως η ειδοποίηση σε ιατρούς για την αναγκαιότητα της εξέτασης των γεννηθέντων μεταξύ 1945 – 1980 κατά την ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Αξίζει όμως να υπογραμμίσουμε ότι για την αποτελεσματική εφαρμογή των στόχων του εθνικού σχεδίου δράσης, απαιτούνται σοβαρές μεταρρυθμίσεις, με κυριότερη την επένδυση πόρων από το ίδιο το κράτος. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι, η εγχώρια επένδυση ανά κράτος, τέθηκε ως προαπαιτούμενο για την εξάλειψη της ηπατίτιδας C μέχρι το 2030, στο Ηπατολογικό συνέδριο, International Liver Congress του EASL τον Απρίλιο στην Βιέννη.

- Η χώρα μας έχει δεσμευτεί μαζί με άλλες χώρες, ότι μέχρι το 2030 θα έχει βοηθήσει ώστε να εξαλειφθεί η νόσος, πιστεύετε ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό και ρεαλιστικό;

Η χώρα μας έχει δεσμευτεί παγκοσμίως, μαζί με άλλα 193 κράτη, ότι μέχρι το 2030 θα εξαλείψει την ηπατίτιδα C επιτυγχάνοντας τους στόχους του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) που αφορούν στη διάγνωση του 90% των ασθενών, στη λήψη θεραπείας από το 90% των διαγνωσμένων και στη μείωση των νέων μολύνσεων πάλι κατά 90%. Το όραμα εξάλειψης της ηπατίτιδας C μέχρι το 2030, μοιάζει πολύ μακρινό, αλλά είναι εφικτό υπό προϋποθέσεις. Με οδηγό τις ενέργειες - σημεία ορόσημα που υποδεικνύει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, βάσει των συστάσεων του Π.Ο.Υ, και την συστηματική επένδυση πόρων από το ίδιο το κράτος για την υλοποίησή τους, η εξάλειψη μπορεί να επιτευχθεί. Από πλευράς των αρμόδιων φορέων απαιτείται εντατική προσπάθεια και συνεργασία, συνεχιζόμενη εκπαίδευση και επικαιροποιημένα επιστημονικά στοιχεία.

- Η φαρμακευτική δαπάνη –η οποία είναι κολλημένη στο 1,945 δις ευρώ- είναι γνωστό ότι δεν αγγίζει μόνο τη φαρμακοβιομηχανία αλλά και τους ασθενείς. Και οι δύο πλευρές αναφέρουν διαρκώς, ότι πρέπει να υπάρξει διόρθωση, ή τουλάχιστον να εξαιρεθεί ο προϋπολογισμός των εμβολίων – που αποτελεί πολιτική πρόληψης σε κάθε περίπτωση- με αντίστοιχη αφαίρεση από το clawback. Ποια η δική σας άποψη με δεδομένο ότι μία αύξηση, ή διόρθωση του budget της φαρμακευτικής δαπάνης, αποτελεί πραγματικά κοινωνική ανάγκη;

Εάν αποφασίσουμε να ακολουθήσουμε ένα σύστημα μεταρρυθμίσεων, όπως μεγαλύτερη διείσδυση γενοσήμων στο σύστημα, εφαρμογή όλων των Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων, registries, έλεγχο της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης, εξαίρεση των εμβολίων από το clawback, μπορούμε να μιλάμε για ένα σύστημα υγείας με σαφή οριοθέτηση κόστους -αποτελεσματικότητας.

- Πώς μπορούν να στηριχθούν οι πολιτικές πρόληψης από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και τι οφέλη μπορούν να έχουν στην κατεύθυνση ενίσχυσης του ΕΣΥ αλλά και της ευρύτερης κοινωνικής πολιτικής.

Οι πολιτικές πρόληψης σε διαχρονική βάση μόνο οφέλη μπορούν να έχουν προς όλες τις κατευθύνσεις, είτε μιλάμε με κοινωνικούς είτε με οικονομικούς όρους. Η απλοποίηση των διαδικασιών πρόσβασης στο σύστημα υγείας, η ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας, η πολυεπίπεδη ενημέρωση των πολιτών για τα προληπτικά μέτρα που μπορούν να λάβουν οι ίδιοι και η μέριμνα για τις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες είναι κάποιοι από τις τρόπους στήριξης των πολιτικών πρόληψης από τις κυβερνήσεις.