Μάτι: Συγκλονιστικά ντοκουμέντα από την τραγωδία με τους 102 νεκρούς
Τις τραγικές μνήμες του εφιάλτη της 23ης Ιουλίου του 2018 στο Μάτι με τους 102 νεκρούς ξυπνούν τα ηχητικά ντοκουμέντα που φέρνει στο φως της δημοσιότητας η έρευνα του Αλέξη Παπαχελά, η οποία προβλήθηκε την Πέμπτη από τη συχνότητα του ΣΚΑΪ.
Στην εκπομπή, παρουσιάστηκαν ηχητικά ντοκουμέντα από την Πυροσβεστική, αλλά και από τους κατοίκους, οι οποίοι εκλιπαρούσαν για βοήθεια λέγοντας: «γιατί μας έχετε ξεχάσει;».
Σε άλλο σημείο ακούγεται αστυνομικός να λέει το εξής: «Καλησπέρα έχει πάρει φωτιά το σπίτι του κ. Ψινάκη του δήμαρχου Μαραθώνα», με αποτέλεσμα να σταλεί βοήθεια στην κατοικία, αφού όπως συμπληρώνει ο συνομιλητής του αστυνομικού «αυτός τα έχει καλά με τα κανάλια».
Οι κραυγές αγωνίας των κατοίκων της περιοχής, άλλα και η απόγνωση αστυνομικών και πυροσβεστών τις ώρες που διαπίστωναν την πλήρη κατάρρευση του κρατικού μηχανισμού επαναφέρουν, 10 μήνες μετά, τα ίδια ερωτήματα για το τι συνέβη τις ώρες της τραγωδίας, άλλα και κατά πόσο έχουν διορθωθεί οι αδυναμίες για να μην επαναληφθούν αντίστοιχα φαινόμενα στο μέλλον.
Ο επιχειρησιακός υπάλληλος Πολιτικής Προστασίας Μάνος Τσαλιαγκός διηγείται τις εμπειρίες του για τις πρώτες στιγμές της φωτιάς.
«Παίρνουμε τα κιάλια και βλέπουμε φωτιά προς Άγιο Σπυρίδωνα ή Νταού Πεντέλη. Ειδοποιεί το κέντρο της Πυροσβεστικής αλλά, όπως αναφέρει δεν έπαιρνε απαντήσεις, ήταν και το συμβάν της Κινέτας οπότε γινόταν το αδιαχώρητο. Αναρωτιούνται μετά από ένα λεπτό αν ο καπνός έρχεται από την Κινέτα. Στο Συντονιστικό Κέντρο δυσκολεύονται να βρουν οχήματα ή εναέριο μέσο για να συνδράμει. «Είμαστε ντιπ ξεβράκωτοι» παραδέχεται ένας από τους υπεύθυνους «δεν έχουμε μέσα να στείλουμε» αναφέρει άλλος.
«Αυτή η φωτιά δεν τελειώνει σήμερα» τονίζει ο κ. Τσαλιαγκός. Από τα επτά οχήματα που καταφθάνουν τελικά μόνο τρία έχουν κατασβεστική ικανότητα. Τα περισσότερα είναι εθελοντικά κλιμάκια όπως του κ. Τσαλιαγκού. Το πρώτο εναέριο μέσο που παίρνει εντολή για τη φωτιά, δεν βλέπει φλόγες και ζητά συντεταγμένες από το Συντονιστικό για να ρίξει νερό.
«Αν δεν κάνετε ένα θαύμα θα καούν δύο πόλεις» τονίζουν πάντως οι κάτοικοι που ξέρουν την περιοχή ζητώντας πολλά εναέρια μέσα. Από το γραφείο του ΓΓ. Πολιτικής Προστασίας δεν παίρνουν στα σοβαρά τους κατοίκους. «Έχουμε 25 χρόνια στο Σώμα δεν θα το μάθουμε τώρα…» λέει ένας των στελεχών της ΓΓΠΠ θεωρώντας ότι τα τηλεφωνήματα των κατοίκων είναι υπερβολικά. Όταν στις 17.30 η Πυροσβεστική διατάσσει γενική επιφυλακή η φωτιά έχει προχωρήσει. «Χάνεται η μπάλα» λέει μάλιστα ένας εκ των πυροσβεστών που αναφέρεται στις λάθος εκτιμήσεις για κίνδυνο –πυρκαγιάς- στον οικισμό της Καλλιτεχνούπολης, τη στιγμή που ένα από τα επικίνδυνα μέτωπα κατευθύνεται στο Νέο Βουτζά. «Είπα στον ασύρματο καιγόμαστε… Δεν το θυμάμαι» σημειώνει ο κ. Τσαλιαγκός.
Οι πυροσβέστες δίνουν απεγνωσμένα μάχη για να μην περάσει η πυρκαγιά τη Λεωφόρο Μαραθώνος. «Αν η φωτιά περάσει τη χαράδρα δεν μπορούμε να την κρατήσουμε με τίποτα» ακούγεται να λέει ένας πυροσβέστης. Κάποια από τα εναέρια που δίνεται εντολή να επιχειρήσουν δεν πετάνε ποτέ. Το ένα έχει βλάβη, το άλλο δεν μπορεί να απογειωθεί λόγω των ισχυρών ανέμων. Σα να μην έφθανε αυτό στην Κόρινθο, παρουσιάζεται νέα εστία στα διυλιστήρια. Από τη διοίκηση των διυλιστηρίων ζητούν επίγεια εναέρια μέσα. Ο διοικητής αποφασίζει το δεύτερο εναέριο να κάνει μόνο μια ρίψη στις πύρινες εστίες της Ανατολικής Αττικής και μετά να κατευθυνθεί προς Κόρινθο. Στο πεδίο των πύρινων εστιών επικρατεί χάος όσον αφορά τις επικοινωνίες. Αλλά και στο Συντονιστικό Κέντρο τα υποσυστήματα που υποστηρίζουν την επιχείρηση κατάσβεσης μοιάζουν να μη λειτουργούν.
Η μάχη που χάθηκε στο Κόκκινο Λιμανάκι
Οι κάτοικοι στο Κόκκινο Λιμανάκι και στο Μάτι είναι ακόμα ανυποψίαστοι. Η φωτιά εξαπλώνεται γρήγορα. Στις 6.32 περνάει τη Λεωφόρο Μαραθώνος, τη «γραμμή άμυνας» της πυροσβεστικής. «Η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου» παραδέχεται ένας εκ των υπευθύνων. «Χαμός γίνεται… Δεν ξέρει το δεξί χέρι τι κάνει το αριστερό», παραδέχεται συνομιλητής του. Η κατάσταση είναι ιδιαιτέρως κρίσιμη, καθώς η πυροσβεστική έχει έλλειμμα συντονισμού και πρόβλημα επικοινωνίας με τις συναρμόδιες υπηρεσίες. Ξαφνικά όλοι συνειδητοποιούν ότι πρέπει να γίνουν εκκενώσεις κατασκηνώσεων και οικισμών.
Ο δήμος Αθηναίων εκκενώνει μόνος του τις κατασκηνώσεις του Άγιου Ανδρέα. Στέλεχος της πυροσβεστικής που είχε νωρίτερα πετάξει πάνω από τη φωτιά ενημερώνει τον τότε επιχειρησιακό υπαρχηγό της πυροσβεστικής και σημερινό αρχηγό της πυροσβεστικής Βασίλη Ματθαιόπουλο για την ένταση της φωτιάς και την εκτίμησή του για την ύπαρξη νεκρών. «Έχει καεί πολύς κόσμος να ξέρεις. Έχει καεί κόσμος». «Ό,τι δυνάμεις έχουμε, εκεί. Στείλε Χρήστο… Κοίτα τα εναέρια» απαντά ο κ. Ματθαιόπουλος. Tην ίδια στιγμή εκατοντάδες έχουν εγκλωβιστεί και καλούν απεγνωσμένα σε βοήθεια: «Δεν μπορώ να φύγω… Καίγεται όλος ο κήπος γύρω – γύρω (…) το συντομότερο, παρακαλώ» αναφέρει η γυναίκα. «Δεν είναι ταξί να το παραγγείλουμε» απαντούν από την Πυροσβεστική. «Μα και εγώ κινδυνεύω κύριε, κινδυνεύω σας λέω!» απαντά η γυναίκα.
«Καίγεται ο κήπος του Ψινάκη, στείλτε κάποιον, τα έχει καλά με τα κανάλια»
Αίσθηση προκαλεί, τέλος, και το ότι ανάμεσα στα τηλεφωνήματα των απεγνωσμένων κατοίκων που ζητούσαν βοήθεια, υπήρχαν και τηλεφωνήματα για σπίτια επωνύμων, όπως του δημάρχου Μαραθώνα, Ηλία Ψινάκη.
Συγκεκριμένα ακούγεται ο αστυνομικός του, να καλεί και να λέει πως έχει πάρει φωτιά ο κήπος. Από το τηλεφωνικό κέντρο τον ρωτούν αν υπάρχουν λάστιχα κι αν η φωτιά είναι μεγάλη. «Επειδή κινδυνεύει κόσμος, τώρα μην έρθουμε για δύο δέντρα και τον κήπο», λένε συγκεκριμένα, ενώ στην συνέχεια ακούγεται συνομιλία και με τον ίδιο τον Ηλία Ψινάκη.
«Μας πήρε τηλέφωνο αστυνομικός έχει πιάσει φωτιά το σπίτι του Δημάρχου, του Ψινάκη, στείλτε κάποιον, τα έχει καλά με τα κανάλια», ακούγεται να λέει αρμόδιος του Συντονιστικού στην Πυροσβεστική.