ΕΛΛΑΔΑ

Αράδαινα Σφακίων: Το χωριό που ερήμωσε λόγω μιας... βεντέτας

Αράδαινα Σφακίων: Το χωριό που ερήμωσε λόγω μιας... βεντέτας
EUROKINISSI/ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Μόνο πέτρα πάνω στην πέτρα έχει μείνει στην Αράδαινα στα Σφακιά. Το χωριό έχει παραδοθεί στη φύση και μερικά μόνο ζωντανά... διαταράσσουν την ησυχία. Γιατί; Επειδή μια βεντέτα έδιωξε όλους τους κατοίκους και ο τόπος νέκρωσε.

Αν κανείς ρωτήσει στην Καλλικράτη Σφακιών τι συνέβη, λίγοι θα θυμόνται και όσοι πουν ότι γνωρίζουν μάλλον θα σου πουν μια ιστορία που κάποτε άκουσαν. Σαν αυτή με το πουλί και το καμπαναριό. Και τους άνδρες στο καφενείο που κουβέντα την κουβέντα έστρεψε ο ένας στον άλλο και επτά έπεσαν νεκροί. Χωρίς λόγο: ο ένας δεν πέτυχε το πουλί που τους έπαιζε από το καμπαναριό, ο δεύτερος τα κατάφερε και τότε άρχισαν τα μεταξύ τους πειράγματα. Κάποιος άλλος θα θυμηθεί μια ιστορία για το κουδούνι της κατσίκας. Το βρήκε ένας πιτσιρικάς και αρνήθηκε να το δώσει στον ιδιοκτήτη. Εκείνος τότε πήγε σπίτι του και κουβέντα την κουβέντα το κακό έγινε. Σε άλλη πάλι ιστορία το κουδούνι έγινε κατσίκα. Την έκλεψαν και άρχισε έτσι ο κύκλος του αίματος.

Εκείνο που μένει είναι η εικόνα ενός χωριού που την δεκαετία του '50 ερήμωσε για να σταματήσει το κακό. Και σήμερα κάποιοι προσπαθούν να το αναστήσουν, όχι όμως με αποτέλεσμα. Οι φωνές που κάποιες φορές ακούγονται είναι κραυγές χαράς και τρόμου, πνιγμένες στην αδρεναλίνη, όσων βουτούν από τη γέφυρα λίγο πριν το χωριό. Επισκέπτες για λίγο που φεύγουν.

Και όμως αυτό το χωριό κάποτε είχε μέχρι και δικό του νόμισμα. Τα ερείπια της Αρχαίας Αραδήν ή Ηραδήν σώζονται στη θέση Πασσόπετρα, κοντά στο σημερινό χωριό, που διασώζει το όνομα. Ήταν αυτόνομη πόλη αφού αναφέρεται ανάμεσα στις 30 κρητικές πόλεις, που υπέγραψαν τη συνθήκη συμμαχίας με τον Ευμένη Β΄της Περγάμου το 183 π.Χ. Η αρχαία νεκρόπολη είναι στη θέση Ξενοτάφι. Λιμάνι της Αράδαινας ήταν ο Φοίνιξ.

Η ιστορία του μεγάλη και η συμβολή του στον αγώνα κατά των Τούρκων τεράστια.

Εδώ βρίσκεται ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου ή Αστράτηγου, ο οποίος κτίστηκε κατά τις αρχές του 14ου αιώνα στη θέση του μεσαίου κλίτους της μίας από τις δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές που υπάρχουν στην έδρα της Επισκοπής «Φοινίκης δηλαδή Αραδένης». Διαφέρει από τους υπόλοιπους σταυροειδείς με τρούλο ναούς της Κρήτης, διότι ακολουθεί εκφυλισμένες τάσεις της Ελλαδικής Σχολής ως προς την αρχιτεκτονική του.

Το εικονογραφικό πρόγραμμα περιλαμβάνει όρθιους αγίους χαμηλά και σκηνές από τον ευαγγελικό κύκλο, το συναξάρι των Αρχαγγέλων, το βίο του Αγίου Νικολάου και τη Δευτέρα παρουσία. Ο τοιχογραφικός διάκοσμος χρονολογείται τις πρώτες δεκαετίες του 14ου αιώνα και μπορεί να αποδοθεί με μεγάλη πιθανότητα στο γνωστό ζωγράφο Μιχαήλ Βενέρη. Ο ναός πανηγυρίζει στις 8 Νοεμβρίου. Τα τελευταία χρόνια κάποια σπίτια ανακαινίζονται.

Το εγκαταλελειμμένο σήμερα χωριό, προσφέρεται για ένα ευχάριστο περίπατο μέσα στα στενά μονοπάτια και στα σπίτια του, που είναι χτισμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή Σφακιανή αρχιτεκτονική. Στη γέφυρα υπάρχει καλαίσθητη καντίνα. Η σιδερένια γέφυρα που ενώνει τις δύο πλευρές του φαραγγιού, είναι προσφορά των αδελφών Βαρδινογιάννη των οποίων η οικογένεια κατάγεται από τον Άη Γιάννη, ένα χωριό 5 χλμ. δυτικά της Αράδαινας. Η γέφυρα ολοκληρώθηκε το 1986, έχει ύψος 138μ. και είναι η ψηλότερη της Ελλάδος και η δεύτερη της Ευρώπης. Στη γέφυρα και εάν είστε τυχεροί, θα απολαύσετε τις πτήσεις των γυπαετών barbatus-barbatus. Τα μεγάλα αρπακτικά φωλιάζουν στις απόκρημνες πλαγιές του φαραγγιού. Επίσης στην ανατολική πλευρά του φαραγγιού, τοποθετήθηκε πρόσφατα ταΐστρα για τα πουλιά.