Συμφωνία Τσίπρα - Ιερώνυμου: Και επισήμως «όχι» από το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Τη διαφωνία του για συγκεκριμένα σημεία που περιλαμβάνονται στη συζήτηση της συνταγματικής αναθεώρησης στην Ελλάδα σχετικά με τη σχέση Κράτους – Εκκλησίας και κυρίως για την προτεινόμενη μεταβολή της εργασιακής σχέσης των κληρικών με την Πολιτεία, εκφράζει το Φανάρι.
Ιεράρχες της ημιαυτόνομης Εκκλησίας της Κρήτης και ιερείς, επισκέφθηκαν σήμερα το Φανάρι και τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, προκειμένου να τον ενημερώσουν και να συνομιλήσουν - σύμφωνα με το ανακοινωθέν που εξεδόθη - για τη συνταγματική αναθεώρηση που προωθεί η κυβέρνηση.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αρχιγραμματείας της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το Φανάρι εκφράζει - και επισήμως, πλέον - τη διαφωνία του για συγκεκριμένα σημεία που περιλαμβάνονται στη συζήτηση της συνταγματικής αναθεώρησης στην Ελλάδα - ιδίως, δε, για την προτεινόμενη μεταβολή της εργασιακής σχέσης των κληρικών με την Πολιτεία.
Όπως προκύπτει χαρακτηριστικά από το ανακοινωθέν, σε ό,τι αφορά το ζήτημα του προτεινόμενου προς αναθεώρηση άρθρου 21 του Συντάγματος, «περί του ιερού θεσμού της Οικογενείας, εξεφράσθη η αντίθεσις του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις την σχεδιαζομένην απάλειψιν της φράσεως εκ του ισχύοντος Συντάγματος, ότι η οικογένεια αποτελεί 'θεμέλιο της συντήρησης και της προαγωγής του έθνους', διότι διαχρονικώς ο ευλογημένος ούτος θεσμός αποτελεί βασικόν κύτταρον του Γένους, χρήζει δε ρητής Συνταγματικής προστασίας και ουχί υποβαθμίσεως. Η ενίσχυσις δε αύτη καθίσταται, ιδίως κατά τας ημέρας ταύτας, αναγκαία, ένεκα της υπογεννητικότητος, του πανθομολογουμένου δημογραφικού προβλήματος και των ποικίλων αναγκών των πολυτέκνων οικογενειών».
Επιπλέον, αναφορικά με την προτεινόμενη αναθεώρηση του άρθρου 3 του Συντάγματος, «διά της οποίας εισάγεται διάταξις, ορίζουσα ότι η Ελληνική Πολιτεία είναι 'θρησκευτικά ουδέτερη' και επιχειρείται η μεταβολή των υπό το Οικουμενικόν Πατριαρχείον υφισταμένων από αιώνων Εκκλησιαστικών Καθεστώτων, το Οικουμενικόν Πατριαρχείον εκφράζει τον έντονον προβληματισμόν του διά τας παραγομένας αρνητικάς νομικάς συνεπείας σχετικώς προς την εν γένει θέσιν της Ορθοδόξου Εκκλησίας εν τη Ελληνική Επικρατεία» υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση και εξηγούνται οι λόγοι του προβληματισμού.
Αναλυτικότερα, στο σχετικό ανακοινωθέν αναφέρεται:
«Την Πέμπτην, 20ήν Δεκεμβρίου ε.ε., Συνοδική Αντιπροσωπεία της υπό το Οικουμενικόν Πατριαρχείον Ημιαυτονόμου Εκκλησίας της Κρήτης, αποτελουμένη εκ των Σεβ. Μητροπολιτών Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακαρίου, Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγενίου και Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κυρίλλου, και του Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτου κ. Προδρόμου Ξενάκη, Αρχιγραμματέως της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου, τη συνοδεία των Αιδεσιμολ. Πρωτοπρεσβυτέρων κ.κ. Ζαχαρίου Αδαμάκη, Προέδρου της Ενώσεως Συνδέσμων Κληρικών της Εκκλησίας Κρήτης, και Ανδρέου Καλιοντζάκη και Αιδεσιμολ. Πρεσβυτέρου κ. Ιωάννου Μπολάκη, μελών της ως είρηται Ενώσεως, και του Εντιμολ. Αρχοντος Πρωτεκδίκου της Μ.τ.Χ.Ε. κ. Δημητρίου Μηλαθιανάκη, Νομικού Συμβούλου της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου, επεσκέψατο το Σεπτόν της Ορθοδοξίας Κέντρον και τον Προκαθήμενον αυτού, Παναγιώτατον Οικουμενικόν Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολομαίον.
Η Συνοδική Αντιπροσωπεία, κατά την πραγματοποιηθείσαν εν τω Πατριαρχικώ Γραφείω μακράν ακρόασιν, υπέβαλε τω Παναγιωτάτω ευλαβή υιικά σέβη της Ιεραρχίας, του Ιερού Κλήρου, των Μοναστικών Αδελφοτήτων και του ευσεβούς λαού της Μεγαλονήσου και ενημέρωσεν Αυτόν λεπτομερώς, παρουσία του Σεβ. Μητροπολίτου Γέροντος Πριγκηποννήσων κ. Δημητρίου, Προέδρου της Συνοδικής Επιτροπής επί των εν τω Εξωτερικώ Επαρχιών του Θρόνου, και του Πανοσιολ. Μ. Αρχιδιακόνου κ. Θεοδώρου, Γραμματέως αυτής, επί θεμάτων της αρξαμένης Συνταγματικής αναθεωρήσεως εν Ελλάδι, εκζητήσασα την στήριξιν του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατά τας διεξαγομένας συζητήσεις μετά των καθ᾽ ύλην αρμοδίων Παραγόντων της Ελληνικής Πολιτείας.
Επί του ζητήματος του προτεινομένου προς αναθεώρησιν άρθρου 21 του Συντάγματος, περί του ιερού θεσμού της Οικογενείας, εξεφράσθη η αντίθεσις του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις την σχεδιαζομένην απάλειψιν της φράσεως εκ του ισχύοντος Συντάγματος, ότι η οικογένεια αποτελεί «θεμέλιο της συντήρησης και της προαγωγής του έθνους», διότι διαχρονικώς ο ευλογημένος ούτος θεσμός αποτελεί βασικόν κύτταρον του Γένους, χρήζει δε ρητής Συνταγματικής προστασίας και ουχί υποβαθμίσεως. Η ενίσχυσις δε αύτη καθίσταται, ιδίως κατά τας ημέρας ταύτας, αναγκαία, ένεκα της υπογεννητικότητος, του πανθομολογουμένου δημογραφικού προβλήματος και των ποικίλων αναγκών των πολυτέκνων οικογενειών.
Επί του ζητήματος της προτεινομένης αναθεωρήσεως του άρθρου 3 του Συντάγματος, διά της οποίας εισάγεται διάταξις, ορίζουσα ότι η Ελληνική Πολιτεία είναι «θρησκευτικά ουδέτερη», και επιχειρείται η μεταβολή των υπό το Οικουμενικόν Πατριαρχείον υφισταμένων από αιώνων Εκκλησιαστικών Καθεστώτων, το Οικουμενικόν Πατριαρχείον εκφράζει τον έντονον προβληματισμόν του διά τας παραγομένας αρνητικάς νομικάς συνεπείας σχετικώς προς την εν γένει θέσιν της Ορθοδόξου Εκκλησίας εν τη Ελληνική Επικρατεία. Η προτεινομένη τροποποίησις:
Α - Θα αποδυναμώση την θεσμικήν θέσιν του Οικουμενικού Πατριαρχείου ως Νομικού Προσώπου Διεθνούς Δημοσίου Δικαίου.
Β - Θα επιφέρη την αποβολήν της Εκκλησίας εκ του Δημοσίου βίου και ενδεικτικώς την κατάργησιν των αργιών των θρησκευτικών εορτών, την αλλοίωσιν του περιεχομένου και της διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών, την αφαίρεσιν των ιερών συμβόλων της Ορθοδοξίας εκ του συνόλου των Δημοσίων Υπηρεσιών (σχολείων, δικαστηρίων κτλ.) κ.α..
Γ - Θα δημιουργήση το έρεισμα διά την μεταβολήν του συνόλου του υφισταμένου νομικού πλαισίου, το οποίον καθορίζει τα Εκκλησιαστικά εν Ελλάδι Καθεστώτα εν Κρήτη, εν Δωδεκανήσω, εν ταις λεγομέναις «Νέαις Χώραις» και εν τη Πατριαρχική Εξαρχία Πάτμου.
Άλλωστε, αι μη αναθεωρητέαι διατάξεις του υφισταμένου άρθρου 13 του ισχύοντος Συντάγματος, δεδοκιμασμέναι επιτυχώς εν τη πορεία του χρόνου, παρέχουσιν επαρκεστάτην προστασίαν της ελευθερίας της θρησκευτικής συνειδήσεως εκάστου προσώπου και της θρησκευτικής λατρείας οιασδήτινος γνωστής θρησκείας.
Επί του ζητήματος της προτεινομένης μεταβολής του υφισταμένου εργασιακού καθεστώτος των κληρικών και των λαϊκών εκκλησιαστικών υπαλλήλων, η Μήτηρ Εκκλησία, ενστερνιζομένη την δικαίαν αγωνίαν αυτών, επιστηρίζει το αίτημα της παραμονής αυτών εις την Ενιαίαν Αρχήν Πληρωμών εν Ελλάδι και την διατήρησιν του ισχύοντος θεσμικού εργασιακού πλαισίου. Η προτεινομένη ρύθμισις αποτελεί επιλεκτικήν δυσμενή μεταβολήν των ειρημένων εργασιακών σχέσεων.
Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον προσβλέπει πάντοτε εις την καλήν συνεργασίαν μετά των ιθυνόντων της Ελληνικής Πολιτείας επ᾽ αγαθώ του ευαγούς Ιερού Κλήρου, του ευσεβούς ελληνικού λαού και της διαφυλάξεως των ιερών παραδόσεων του ευλογημένου ημών Γένους.
Εν τοις Πατριαρχείοις, τη 20ή Δεκεμβρίου 2018
Εκ της Αρχιγραμματείας
της Αγίας και Ιεράς Συνόδου»