Ο ρόλος του coaching στο σύστημα υγείας & εργαλείο για την καλύτερη επικοινωνία γιατρού – ασθενούς

Σε μία εποχή όπου οι αλλαγές είναι συχνά τρομακτικές και δύσκολο να τις ακολουθήσεις, το να μπορέσει να δημιουργήσει κάποιος αξία στις επιχειρήσεις και ταυτόχρονα να υπάρξει καλή επικοινωνία γιατρού – ασθενούς με στόχο τη συμμόρφωση των τελευταίων μέσα από ένα δίκαιο και αποδοτικό σύστημα υγείας που σέβεται την κοινωνία και με φόντο την εξοικονόμηση πόρων, τότε αυτό, θα ήταν μία ιδανική επιλογή!

Το CNN Greece, μίλησε με την Dr Med γυναικολόγο και στέλεχος σε φαρμακευτική Ελένη Βλάχου και την Βαρβάρα Ασημακοπούλου, Leadership Coach, Founder της HRE, για τον ρόλο του coaching ή της προσωπικής ανάπτυξης αν θέλετε για το σύστημα υγείας και για τον ασθενή.

Όπως υποστηρίζουν οι δύο κυρίες, το Coaching βοηθάει στην επίγνωση, στην πρόληψη, στο σχεδιασμό και στην επίτευξη ατομικών και ομαδικών στόχων, στην αποδοχή και αποτελεσματική προσαρμογή στους νέους ρυθμούς και στις απαιτούμενες αλλαγές.

Τα τελευταία χρόνια, η πολύτιμη προσωπική σχέση «ασθενή – ιατρού» έχει υποστεί ποικίλες στρεβλώσεις και παραβιάσεις, τονίζουν οι συνομιλήτριές μας και προσθέτουν:

«Ανάμεσά τους βρίσκονται μεταξύ άλλων, οι εταίροι του συστήματος υγείας δηλαδή, το κράτος, τα νοσοκομεία, οι φαρμακοβιομηχανίες, οι ασφαλιστικές εταιρίες, και σαφώς τα πολύπλοκα κανονιστικά, νομοθετικά και γραφειοκρατικά συστήματα.

Το ιατρικό λειτούργημα υπέστη κακοποίηση και εμπορευματοποίηση. Παράλληλα, η παγκοσμιοποίηση, η πρόοδος της τεχνολογίας και η ψηφιακή διείσδυση, έφεραν νέα δεδομένα στις διαπροσωπικές σχέσεις και την επικοινωνία. Δεν είναι ασυνήθιστη εικόνα ένας ιατρός να βλέπει την οθόνη του υπολογιστή για περισσότερη ώρα από το χρόνο που βλέπει τον ασθενή, εισάγοντας τα απαραίτητα δεδομένα για την βάση. Τα δεδομένα είναι μέγιστης σημασίας για ιατρικές μελέτες, έρευνες και τους φορείς του συστήματος υγείας με τελικό αποδέκτη τον ασθενή. ‘Όμως αναμφισβήτητα, ο ασθενής έχει ανάγκη να κοιτά στα μάτια τον γιατρό του και να είναι και οι δύο παρόντες σε αυτή την τόσο σημαντική σχέση με αμοιβαία ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη».

Ο Πλάτωνας

Και συνεχίζουν οι κυρίες Βλάχου και Ασημακοπούλου:

«Πριν 2.500 χρόνια ο Πλάτωνας ανέφερε ότι η άσκηση της κλινικής πρακτικής βασιζόταν στην ανάπτυξη μιας άριστης σχέσης μεταξύ του ασθενή και του ιατρού του. Αυτή η σχέση σήμερα μεταφράζεται σαν σχέση μοιραζόμενης λήψης απόφασης. Σαν ένα ακόμη τεχνικό θέμα προς επίλυση.

Ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες για τη σωστή λειτουργία του συστήματος υγείας κατά τη γνώμη μας είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των εταίρων του συστήματος υγείας, των φορέων, των γιατρών και των ασθενών, μέσω της ποιοτικής επικοινωνίας και ηγεσίας.

Όταν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο σύστημα υγείας, η επικοινωνία είναι δυσλειτουργική, μονόπλευρη και συγχρόνως δημιουργούνται πολλαπλά προβλήματα όπως η υπερβολική συνταγογράφηση, η ελλιπής συμμόρφωση των ασθενών είτε στη φαρμακευτική αγωγή είτε στις προληπτικές και θεραπευτικές συστάσεις του ιατρού, που αυξάνουν τη δαπάνη και βάζουν σε κίνδυνο το ίδιο το σύστημα υγείας αλλά το σημαντικότερο, υπονομεύουν την υγεία και την ευεξία των ανθρώπων.

Σήμερα δαπανώνται πολλά χρήματα για την υγεία και από το κράτος και από τους ασθενείς χωρίς την αντίστοιχη ανταπόδοση. Οι επιβαρύνσεις αυτές έρχονται από πολλαπλές πηγές. Από τις σημαντικότερες είναι η ελλιπής συμμόρφωση των ασθενών στην προτεινόμενη θεραπεία του ιατρού και των συνταγών με μακροχρόνια επίπτωση σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και σε κλινική έκβαση.

Σε συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα, μαθαίνουμε ότι το ετήσιο κόστος της ελλιπούς συμμόρφωσης ανά ασθενή για όλες τις παθήσεις και συν-νοσηρότητες κυμαίνεται από περίπου $5.271 έως $52.341.

Μια αναφορά από την βιβλιογραφία αποκαλύπτει ότι τα χαμηλά ποσοστά συμμόρφωσης κοστίζουν στα Ευρωπαϊκά συστήματα υγείας περίπου 194.500 θανάτους και 125 δισ. ευρώ ετησίως, αποτελώντας περίπου το 9,6% του συνόλου των δαπανών υγείας.

Παράλληλα αυξάνεται η επίγνωση ότι χρειάζεται να λαμβάνονται μέτρα για την πρόληψη των ιατρικών σφαλμάτων, για την αποφυγή πολυφαρμακίας, για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων συμβάντων και των επανεισαγωγών στα νοσηλευτικά ιδρύματα

Εν κατακλείδι, υπάρχει ανάγκη της αποτελεσματικότερης διάγνωσης, συνταγογράφησης και στόχευσης των εξετάσεων καθώς και η ενίσχυση της συμμόρφωσης του ασθενή».

Επικοινωνία, ενσυναίσθηση

Ένα άλλο σημαντικό σημείο είναι η ενσυναίσθηση από την πλευρά των γιατρών αλλά και η ανάγκη για συμμόρφωση των θεραπειών από την πλευρά των ασθενών. Τονίζουν χαρακτηριστικά οι συνομιλήτριές μας:

«Η αλλαγή της νοοτροπίας και συμπεριφοράς όλων των εταίρων – φορέων (δημοσίων και ιδιωτικών) του συστήματος υγείας, των ασθενών και των γιατρών είναι απαραίτητη αν επιθυμούμε την εδραίωση της ποιοτικής επικοινωνίας και της ανάλογης συμμόρφωσης και εν τέλει την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης που διαφαίνεται κρίσιμη με την προβλεπόμενη ραγδαία ανάπτυξη του τομέα της υγείας.

Η βελτίωση και ενίσχυση της ποιότητας της επικοινωνίας μεταξύ «ασθενή – ιατρού» βρίσκεται στο κέντρο της ομαλοποίησης και ορθολογισμού του συστήματος υγείας για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.

Η λανθασμένη ή μη επαρκής επικοινωνία, οδηγεί σε μη συμμόρφωση, στρες, μη αποδοχή της πραγματικότητας και σε αρνητικό αντίκτυπο στον ίδιο τον ασθενή και στη δημόσια υγεία.

Συνεπώς απαιτείται αλλαγή συμπεριφοράς από όλους τους εταίρους του συστήματος υγείας με στόχο την εστίαση στην ασφάλεια της υγείας και στην ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και φυσικά στην ολιστική προσέγγιση και προσωπική αντιμετώπιση του ασθενή.

Ο ικανοποιημένος ιατρός πράττει με την επιθυμητή ενσυναίσθηση. Ο ικανοποιημένος ασθενής - συμμορφώνεται, ακούει, μιλάει θετικά, δεν αμφισβητεί το κύρος του ιατρού, εμπιστεύεται το σύστημα. Οι προσφυγές ή μηνύσεις προς τους εταίρους δεν θα αποτελούν καθημερινό μέτρο απόδοσης δικαιοσύνης όπως γίνεται σήμερα εναντίον ενός συστήματος που δεν αναγνωρίζει πια τον κοινωφελή σκοπό του, και βρίσκεται χαμένο στον φαύλο κύκλο της κρίσης και της έλλειψης εμπιστοσύνης.

Η αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς απαιτούν μεγάλη προσπάθεια, πάντα δύσκολη όπως και κάθε νέα αλλαγή, μόνο που αυτή τη φορά η προσαρμογή στην συγκεκριμένη αλλαγή αφορά τη ζωή των ανθρώπων και τη βιωσιμότητα της κοινωνίας.

Είναι πια διεθνώς αποδεκτό, όπως αποδεικνύουν οι σχετικές έρευνες αλλά και η σύγχρονη πρακτική, ότι το Coaching διευκολύνει και επιτυγχάνει την αλλαγή συμπεριφοράς των ανθρώπων, προς τη βελτίωση της επικοινωνίας και της ηγεσίας. Κι αυτό γιατί το coaching ενισχύει τη συμμετοχή στη λύση και την αυτο-λογοδοσία.

Το coaching εργαλείο καλύτερης επικοινωνίας

Συγκεκριμένα, το Coaching βοηθάει στην επίγνωση, στην πρόληψη, στο σχεδιασμό και στην επίτευξη ατομικών και ομαδικών στόχων, στην αποδοχή και αποτελεσματική προσαρμογή στους νέους ρυθμούς και στις απαιτούμενες αλλαγές.

Ο αποτελεσματικός διάλογος με όλους τους εταίρους είναι απαραίτητος διότι το σύστημα έχει αποκτήσει μια τεράστια πολυπλοκότητα και ακολουθείται από μια τρομακτική γραφειοκρατία με συνεχείς αλλαγές στα μοντέλα περίθαλψης, ασφάλισης και αποζημίωσης.

Το κοινό ενδιαφέρον των εταίρων του συστήματος υγείας πρέπει να είναι η βελτίωση και η διατήρηση της υγείας και όχι μόνο η αντιμετώπιση των παθήσεων. Για να είναι αυτός ο διάλογος επωφελής είναι απαραίτητη η αποτελεσματική επικοινωνία και ηγεσία.

Σε όλο αυτό το Coaching είναι η μέθοδος που θα λειτουργήσει καταλυτικά στη βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ των εταίρων, στη σφυρηλάτηση ηγετών που καλλιεργούν τον κοινό σκοπό προς την ολιστική υγεία και την κοινωνική βιωσιμότητα

Η διεθνή βιβλιογραφία και έρευνα, οι αναφορές που συμπεριλαμβάνουν ανασκοπήσεις μελετών αποδεικνύουν συνεχώς ότι το Coaching μπορεί να παραθέσει ορατή διαφορά στα παγκόσμια συστήματα υγείας στην πρόληψη και αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων.

Επιπλέον το coaching έχει υιοθετηθεί από διάφορες χώρες στα βασικά εκπαιδευτικά συστήματα (Ιατρικές Σχολές) και έχει εφαρμοστεί από Εθνικά Συστήματα Υγειάς.

Σαν HRE (www.hre.gr) οραματιζόμαστε να αφυπνίσουμε και να βοηθήσουμε καταλυτικά με τα καινοτόμα προγράμματά μας coaching και αλλαγή κουλτούρας, τους φορείς υγείας, τους ιατρούς και ασθενείς ώστε να επανακτηθεί η εμπιστοσύνη με σκοπό την υγεία και ευημερία των ανθρώπων και των κοινωνιών».