Το ΥΠΕΞ συμβάλει στην αναβίωση της βιβλιοθήκης της Μεγάλης του Γένους Σχολής
Την αναβίωση, αξιοποίηση, αναμόρφωση της ιστορικής και πλούσιας σε τίτλους, βιβλιοθήκης της Μεγάλης του Γένους Σχολής στην Κωνσταντινούπολη, ενισχύει το Υπουργείο Εξωτερικών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρώτο βήμα είναι η καταλογογράφηση, ψηφιοποίηση, κωδικοποίηση των βιβλίων και η δημιουργία βάσης δεδομένων που θα είναι προσβάσιμη σε ιστορικούς και φιλόλογους από όλο τον κόσμο.
Την απόφαση αυτή του Υπουργείου Εξωτερικών ανακοίνωσε κατά το πρόσφατο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη και στο πλαίσιο της επίσκεψης που πραγματοποίησε στα ελληνικά σχολεία, ο υφυπουργός εξωτερικών κ. Γιάννης Αμανατίδης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη βιβλιοθήκη, υπάρχουν βιβλία από το 16ο αιώνα, τα οποία δεν έχουν αξιοποιηθεί και αποτελούν κειμήλια για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Η δε ανάδειξή τους είναι ένα ισχυρό χαρτί της ελληνικής πολιτιστικής διπλωματίας.
Το 1830 η βιβλιοθήκη της Σχολής περιλάμβανε 568 βιβλία στην ελληνική γλώσσα και 840 σε ξένες γλώσσες. Το 2014, στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για τα 560 χρόνια λειτουργίας της Σχολής, πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της νέας βιβλιοθήκης. Σύμφωνα με στοιχεία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, σήμερα υπάρχουν περίπου 15.000 τόμοι βιβλίων.
"Πρόκειται για βιβλία φιλοσοφίας, λεξικά, περιοδικά και άλλα βιβλία που χρονολογούνται από το 1600 περίπου", επισημαίνει η κ. Βικτωρία Λαιμοπούλου, διευθύντρια της Μεγάλης του Γένους Σχολής, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να γίνει η ψηφιοποίησή τους.
Η ιστορία του «Κόκκινου Κάστρου»
Η Μεγάλη του Γένους Σχολή (τουρκικά: Fener Rum Erkek Lisesi) , ή το «Κόκκινο Κάστρο», δημιουργήθηκε το 1454 (μετά την Άλωση της Πόλης), από τον Πατριάρχη Γεννάδιο Σχολάριο. Το πρώτο διδακτήριο της Ελληνικής Γλώσσας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την πορεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Κωνσταντινούπολης. Πρώτος διευθυντής ήταν ο Ματθαίος Καμαριώτης.
Σκοπός της ίδρυσής της ήταν η εκπαίδευση των στελεχών του Πατριαρχείου και η προετοιμασία των εν δυνάμει μητροπολιτών και πατριαρχών. Επίσης, απόφοιτοι της Μεγάλης του Γένους Σχολής ήταν οι Δραγουμάνοι της Υψηλής Πύλης, οι ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας και Φαναριώτες.
Το «Κόκκινο Κάστρο», χτίσθηκε στην κορυφή του πέμπτου λόφου της Πόλης, επί πατριαρχίας Ιωακείμ Γ . Βρίσκεται πολύ κοντά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Από το 1883 στέγασε τη Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή, που βρίσκεται υπό την πνευματική εποπτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Αρχιτέκτονας ήταν ο Κωνσταντίνος Δημάδης, ο οποίος έδωσε στο κτήριο σχήμα αετού έτσι ώστε και οι 25 αίθουσές του να έχουν άπλετο φωτισμό.
Το 1904 λειτούργησε στη Σχολή παιδαγωγικό τμήμα από το οποίοι αποφοιτούσαν διδάσκαλοι οι οποίοι δίδασκαν στις επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από το 1907-1924 λειτουργούσε στη Σχολή ανεξάρτητη Μουσική Σχολή.
Σήμερα η Μεγάλη του Γένους Σχολή λειτουργεί ως σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην οποία παρακολουθούν μαθήματα περίπου 50 μαθητές.
Ξενάγηση στην Κόκκινη Σχολή
Οι τοίχοι, οι διάδρομοι, οι σχολικές αίθουσες είναι «εμποτισμένες» με ιστορία. Τέσσερις όροφοι και 3.020 τ.μ «μυρίζουν» γέλια, χαρές, παιχνίδια, δάκρυα και όνειρα. Η Σχολή εκτείνεται σε τέσσερις ορόφους, συμπεριλαμβανομένου και του ισογείου.
Εκεί βρίσκεται το μαγειρείο, το θυρωρείο, η τραπεζαρία, η μαθητική βιβλιοθήκη, η αίθουσα της ψυχολόγου και του γιατρού, τα αποδυτήρια και το γυμναστήριο. Ανεβαίνοντας την παλιά σκάλα στον πρώτο όροφο, στεγάζεται το γραφείο του Λυκειάρχη, του υποδιευθυντή, το λογιστήριο, η γραμματεία, η αίθουσα των καθηγητών και τέσσερις αίθουσες διδασκαλίας. Στον δεύτερο όροφο συναντάμε την αίθουσα των τελετών και έξι αίθουσες.
Στον τρίτο όροφο βρίσκονται τα εργαστήρια της Χημείας, της Φυσικής με την περίφημη οργανοθήκη και την αμφιθεατρική αίθουσα των παραδόσεων της βιολογίας και η αίθουσα της πληροφορικής που φιλοξενεί και το εργαστήριο των Μαθηματικών. Στο θόλο πάνω από το κεντρικό κτίριο στεγάζεται το αστρονομικό παρατηρητήριο της Σχολής, που διαθέτει ένα παλιό τηλεσκόπιο. Στον περίβολο της Σχολής βρίσκεται διώροφο σπίτι το οποίο χρησιμοποιείται ως κατοικία του θυρωρού και του φύλακα.
Μεγάλη νίκη για την Ελλάδα, η επιστροφή της περιουσίας από την Τουρκία
Η Μεγάλη του Γένους Σχολή απέκτησε μέσω δωρεάς, τμήμα ακινήτου (1952) και ένα άλλο τμήμα του με αγορά (1958), ωστόσο, το 1992, το Δημόσιο Ταμείο (Hazine) ζήτησε την ακύρωση του τίτλου ιδιοκτησίας της Μεγάλης του Γένους Σχολής και την εγγραφή του ακινήτου στο όνομα των πρώην ιδιοκτητών του. Το τουρκικό Δικαστήριο δικαίωσε το 1996 το τουρκικό Δημόσιο Ταμείο, βασιζόμενο σε απόφαση του Τουρκικού Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (1974), σύμφωνα με την οποία τα μειονοτικά ιδρύματα δεν μπορούσαν να αποκτούν ακίνητα ή να δέχονται δωρεές, μόνον εάν τούτο ρητώς προβλεπόταν στο «δηλωτικό έγγραφο» του 1936.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, το Νοέμβριο του 1996, η Μεγάλη του Γένους Σχολή προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ε.Δ.Α.Δ.). Στις 9 Ιανουαρίου 2007, καταδίκασε την Τουρκία για παραβίαση του άρθρου 1 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου 1 της ΕΣΔΑ (δικαίωμα απολαύσεως ιδιοκτησίας) την καλούσε δε, εντός τριών μηνών από την τελεσιδικία της απόφασης, είτε να επιστρέψει το ακίνητο στους νόμιμους ιδιοκτήτες του, είτε να καταβάλει αποζημίωση 890.000 ευρώ και 20.000 ευρώ για δικαστικά έξοδα. Η Τουρκία επέλεξε τελικά την πληρωμή αποζημίωσης.
«Με την ιστορική, ως πρώτη του είδους, απόφαση αυτή, η οποία ελήφθη πριν από την υιοθέτηση του νέου τουρκικού βακουφικού νόμου, καταδικάστηκε η επί δεκαετίες τουρκική πρακτική, και η συναφής δικαστική απόφαση του 1974, βάσει των οποίων δεν επέτρεπαν στα ομογενειακά ιδρύματα να είναι κύριοι ακινήτων αποκτηθέντων μετά το 1936», αναφέρει το Υπουργείο Εξωτερικών.