Τρεις εβδομάδες μετά: Τα λάθη, οι ευθύνες και τα πρόσωπα πίσω από τη «μαύρη λίστα» της φωτιάς

Εθελοντές που ενημέρωναν για την πορεία της πυρκαγιάς, αποστολή ενισχύσεων προς τη Διώνη αντί για το Μάτι, τοπικοί αξιωματούχοι που, χωρίς ενημέρωση από την Πυροσβεστική, έτρεχαν από τη μία φωτιά στην άλλη κι ένας υπάλληλος που… σχόλασε γιατί τελείωσε το οκτάωρο:

Το σημείωμα της Περιφέρειας που εξασφάλισε η εφημερίδα «Έθνος» και περιλαμβάνει τηλέφωνα, sms, φαξ, έγγραφα, συνομιλίες καταγράφει την ασυνεννοησία, το αλαλούμ και την ολιγωρία που οδήγησαν σε μία από τις χειρότερες τραγωδίες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας τραγωδίας

Στις 17.00 γίνεται η πρώτη ενημέρωση για εκδήλωση δεύτερης φωτιάς στην περιοχή Νταού Πεντέλης. Ο τμηματάρχης ΠΠ Δυτ. Αττΐκής ενημερώνεται από εθελοντή, μέλος της Εθελοντικής Ομάδας ΠΠ ΜΑΚΙΠ που δραστηριοποιείται στην Πάρνηθα (!) και άκουσε για πυρκαγιά «μέσω ασύρματων επικοινωνιών». Ενημερώνεται η εντεταλμένη περιφερειακή σύμβουλος, Ιωάννα Τσούπρα και ο εκτελεστικός γραμματέας της Περιφέρειας, Κ. Παπαχρυσοβέργης. Επικοινωνία με την υπεύθυνη Πολιτικής Προστασίας του δήμου Ραφήνας, που «προσπαθεί να αποκτήσει εικόνα για τη φωτιά». Ο τμηματάρχης που έχει φθάσει στα Μέγαρα ξεκινά προς Πεντέλη.

Στις 17.10 δύο υπάλληλοι ξεκινούν να κινητοποιούν δήμους της Αττικής (Αθηναίων, Κηφισιάς, Μεταμόρφωσης, Ν. Ιωνίας, Αμαρουσίου, Αιγάλεω, Διονύσου, Σαρωνικού, Κρωπίας, Μαραθώνα) προκειμένου να συνδράμουν στη φωτιά με μηχανήματα.

Είκοσι λεπτά μετά, στις 17.30, ο ίδιος τμηματάρχης καθ' οδόν από τα Μέγαρα προς Πεντέλη επικοινωνεί με την υπεύθυνη Πολ. Προστασίας του δήμου Ραφήνας που «δεν έχει ακριβή εικόνα της κατάστασης». Εθελοντές τον ενημερώνουν ότι η πυρκαγιά βρίσκεται προς την περιοχή της Καλλιτεχνούπολης στον δήμο Ραφήνας.

Στις 18.00 ζητείται από στέλεχος της Πολιτικής Προστασίας Κεντρικού, Βόρειου, Νότιου και Δυτικού τομέα Αθηνών «να επιστρέψει στο κτήριο της διεύθυνσης στην Αθήνα, δεδομένου ότι είχε αποχωρήσει για την οικία του μετά το πέρας του ωραρίου του, καθώς είχε προγραμματιστεί να μεταβεί τις βραδινές ώρες στην περιοχή της φωτιάς στη Δυτική Αττική».

Από τις 18.03 έως τις 18.07 το Κέντρο Επιχειρήσεων της ΓΓΠΠ στέλνει δυο αιτήματα με φαξ και ζητά μέσα (10 υδροφόρες και 12 μηχανήματα έργου) προς συνδρομή της Πυροσβεστικής για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Αναγράφεται ότι η φωτιά κινείται από Καλλιτεχνούπολη προς Διώνη, δηλαδή νότια-νοτιοδυτικά, αντίθετα από τη φορά που τελικώς έλαβε προς Ν. Βουτζά και Μάτι.

18.00 - 19.00: Η περιφερειάρχης, Ρένα Δούρου ζητά έκτακτη συνεδρίαση του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) Ανατολικής Αττικής στις 20.30 (ενώ η φωτιά έχει κατακάψει το Μάτι), δίνει εντολή για σύγκληση του Κεντρικού Συντονιστικού (ΚΣΟΟΠ) και καταθέτει αίτημα για κήρυξη Δυτικής και Ανατολικής Αττικής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Στις 19.00 η Ιωάννα Τσούπρα, που βρίσκεται με κλιμάκιο, υπαλλήλων στη φωτιά της Πεντέλης, επιστρέφει λίγο μετά τις 19.00 στα γραφεία της περιφέρειας στην Παλλήνη. Δεν αναφέρθηκε προς κανένα από τα στελέχη της Περιφέρειας «κάποιο αίτημα του Πυροσβεστικού Σώματος ή άλλου φορέα για συνδρομή ή άλλες ενέργειες».

Στις 19.10 ο αντιδήμαρχος Καλάμου, Κ. Δέδες ενημερώνει για την έναρξη άλλης φωτιάς στον δήμο Ωρωπού.

Στις 19.30 ξεκινά σειρά επικοινωνιών προκειμένου να εξασφαλισθούν λεωφορεία για την εκκένωση του ΚΑΑΥ της Αεροπορίας στο Ζούμπερι, όπως έχει ζητήσει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Μέχρι τις 21.30 έχει γίνει συνεννόηση με τρεις μεταφορείς να κινηθούν προς το Μάτι Μαραθώνα στη θέση Αγία Μαρίνα για να παραλάβουν πολίτες υπό τις οδηγίες του Πυροσβεστικού Σώματος. Συνολικά διατίθενται 12 λεωφορεία, που στάθμευσαν στη λεωφόρο Μαραθώνος. Η Πυροσβεστική δεν τους επέτρεψε να προχωρήσουν μέχρι το Μάτι και τελικά τα λεωφορεία δεν χρησιμοποιούνται.

Στις 20.30, δύο ώρες αφότου η φωτιά έχει σαρώσει το Μάτι, συνεδριάζει το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας, όπου διαπιστώνεται ο αποσυντονισμός του όλου μηχανισμού.

Στο ενημερωτικό σημείωμα της Αυτοτελούς Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας επαναλαμβάνεται για μία ακόμη φορά ότι «δεν υπήρξε προς τον προϊστάμενο της διεύθυνσης ή υπάλληλο της υπηρεσίας εισήγηση αρμόδιου αξιωματικού του Πυροσβεστικού Σώματος για οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών». Επισημαίνεται ακόμη ότι «δεν λάβαμε γνώση σχετικής απόφασης από κανέναν για ενεργοποίηση της Υπηρεσίας μας για τον σκοπό αυτό στο πλαίσιο της εγκυκλίου της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας της 25/5/2018» (εγκύκλιος που αναφέρει πως την εντολή εκκένωσης κάποιας περιοχής δίνει ο αρμόδιος δήμος ή η Περιφέρεια εάν ο επικείμενος κίνδυνος αφορά περισσότερους δήμους). Το σημείωμα κλείνει με την προσθήκη ότι η Πυροσβεστική ζήτησε μόνον από την Περιφέρεια τη συνδρομή με μέσα για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς (λεωφορεία, υδροφόρες, γαιοπροωθητήρες) για τα οποία υπήρξε ανταπόκριση.

Συγκλονίζουν οι ιστορίες των θυμάτων

Την ίδια ώρα, σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» αναφέρονται οι τραγικές ιστορίες πίσω από την λίστα των νεκρών, που είδε το φως χθες, Πέμπτη.

Τα ονόματα και φωτογραφίες ορισμένων εκ των θυμάτων κυκλοφορούσαν σε άτυπες λίστες αγνοουμένων, σε μία προσπάθεια των οικείων τους να τους εντοπίσουν.

Έτσι δημοσιεύτηκε στην Ελλάδα και το εξωτερικό η ιστορία των 9χρονων διδύμων κοριτσιών, Σοφίας και Βασιλικής Φιλιπποπούλου που τελικά ταυτοποιήθηκαν μεταξύ των θυμάτων μαζί με τον παππού και τη γιαγιά τους.

Το ίδιο συνέβη και με τον βετεράνο ποδηλάτη Γρηγόρη Φύτρο και τα δύο του παιδιά, Ανδρέα και Εβίτα που χάθηκαν στο Κόκκινο Λιμανάκι.

Στις 28 Ιουλίου ταυτοποιήθηκε και ο 13χρονος Δημήτρης Αλεξόπουλος που έκανε διακοπές στην περιοχή μαζί με το θείο, τον παππού και τη γιαγιά του. Όλοι μαζί είχαν επιβιβαστεί στο αυτοκίνητο του θείου του, με την ελπίδα να φτάσουν στη θάλασσα.

Το μεγαλύτερο σε ηλικία θύμα ήταν η Σμαράγδα Κανδαλέπα, 95 ετών και το μικρότερο ένα βρέφος έξι μηνών. Η είδηση του θανάτου του μωρού είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο. Λίγες ημέρες αργότερα έγινε γνωστό ότι από τις πύρινες φλόγες έχασε τη ζωή της και η μητέρα του. Τραγική ειρωνεία; Πρόκειται για τη σύζυγο και το παιδί πυροσβέστη που την ώρα της τραγωδίας επιχειρούσε στην περιοχή.

Ο 20χρονος Πάρις Κατσουλάκης ήταν βασικός συντελεστής του τουρνουά μπιτς βόλει που διεξαγόταν στο Μάτι. Σύμφωνα με κατοίκους, τα μέλη της οικογένειάς του είχαν ανακαινίσει το σπίτι τους στην πληγείσα περιοχή και επρόκειτο να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί.

Τέσσερα μέλη της οικογένειας Χερουβείμ εντοπίστηκαν μετά την καταστροφή στο λόφο Ζούγκλας.

Ο Ιάκωβος Κλάδιος και οι γονείς του είχαν χωριστεί κατά τη διαφυγή τους από τον άλλο γιο της οικογένειας, ο οποίος επί ημέρες τους αναζητούσε στο νεκροτομείο Αθηνών και στη Ραφήνα, μέχρι την ταυτοποίησή τους.

Ανάμεσα στα 93 θύματα είναι η ηθοποιός Χρύσα Σπηλιώτη και ο σύζυγος της, Δημήτρης Τουρναβίτης. Στην φονική πυρκαγιά ξεκληρίστηκαν 13 οικογένειες.