Λαμπάδες, τσουρέκια, κουλουράκια: Οι «πρωταγωνιστές» του Πάσχα
Πασχαλινά τσουρέκια, κουλουράκια και λαμπάδες είναι κάποια από τα έθιμα αυτής της περιόδου που κεντρίζουν τα βλέμματα των καταναλωτών κι ειδικότερα όσων θέλουν να προσφέρουν δώρα για την περίοδο του Πάσχα. Τσουρέκια και κουλούρια με διάφορες γεύσεις και σχήματα καθώς και λαμπάδες με ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί επάνω, έχουν την τιμητική τους αυτό το διάστημα μιας και είθισται ο κάθε νονός κι η κάθε νονά να αγοράζει για το βαφτιστήρι του.
Ο κ. Γιώργος, διατηρεί φούρνο, σε συνοικία των Δυτικών προαστίων, κι από 16 χρονών με μεράκι κι έμπνευση ζυμώνει και πλάθει από ψωμί και παξιμάδια μέχρι τσουρέκια, κουλούρια και κέικ. Μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων εξηγεί τη διαδικασία και τον χρόνο που απαιτείται να προετοιμαστεί η παραγωγή για τα πασχαλινά τσουρέκια.
«Λίγες ημέρες πριν την Μεγάλη Εβδομάδα ξεκινάει η μαζική παραγωγή σε τσουρέκια και κουλουράκια. Η διαδικασία για την παρασκευή τσουρεκιών διαρκεί περίπου 6 ώρες από τη στιγμή που θα ζυμώσουμε. Πρώτα προετοιμάζουμε τα υλικά, ακολουθεί το ζύμωμα, στη συνέχεια τα αφήνουμε να φουσκώσουν, μετά τα πλάθουμε στο σχήμα που επιθυμούμε κι αφού τα βάλουμε σε ταψιά, τα αφήνουμε στον θερμοθάλαμο (στόφα) να φουσκώσουν. Μετά προσθέτουμε το αυγό και το αμύγδαλο», αναφέρει ο κ. Γιώργος.
Ακόμη, όπως προσθέτει: «Τα κουλουράκια ποικίλουν σε γεύσεις. Περισσότερη ζήτηση έχει το παραδοσιακό, σμυρναίικο, κουλουράκι που στη δική μας επιχείρηση, ακολουθούμε μία συνταγή από την εποχή του πατέρα μου, όταν εργαζόταν σε φούρνο Μικρασιατών που του έμαθαν τη συνταγή». Το συγκεκριμένο αρτοποιείο, είναι οικογενειακή επιχείρηση και μετράει 51 χρόνια λειτουργίας με συνταγές από πατέρα σε γιους κι εγγόνια.
Λαμπάδες και κεριά
Η Αμαλία, διατηρεί κατάστημα με είδη δώρων στους Αγίους Αναργύρους, κι εδώ κι 31 χρόνια ό,τι αντικείμενο πιάνει στα χέρια της προσπαθεί να το στολίσει και να το μεταμορφώσει. Το ίδιο κάνει και με τα απλά κεριά, είτε είναι σε σχήμα κυλινδρικό είτε παραλληλόγραμμο. Λαμπάδες με χρώμα, λαμπάδες κλασσικές και πιο απλές, ακόμα και λαμπάδες με κούκλες και ζωάκια, προϊόντα που απευθύνονται σε μικρούς και μεγάλους, αντικρίζει κανείς ρίχνοντας μια πρώτη ματιά στο κατάστημά της.
Ειδικότερα την περίοδο των εορτών του Πάσχα, φτιάχνει λαμπάδες τις οποίες προετοιμάζει δύο μήνες πριν. «Τις συνθέτω, τις φτιάχνω, τις στολίζω. Παίρνω το κερί και το διακοσμώ με ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί ανάλογα με την έμπνευσή μου εκείνη τη στιγμή», λέει η Αμαλία στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Οι λαμπάδες με την περισσότερη ζήτηση είναι εκείνες με τις νεράιδες και τις κούκλες, καθώς άτομα κάθε ηλικίας τις προτιμούν. Τα τελευταία χρόνια κυρίως από τις πιο νεαρές ηλικίες υπάρχει μία τάση για λαμπάδες που δεν έχουν το χαρακτηριστικό σχήμα. Υπάρχει, ακόμη, προτίμηση, κυρίως από νέους και νέες σε λαμπάδες πλακέ, ή σε πιο μεγάλα στρογγυλά κεριά, ή σε παραλληλόγραμμο». Ωστόσο, κάθε χρόνο παρατηρείται πτώση στη δουλειά, παρά το γεγονός ότι κάνουμε προσφορές κι έχουμε ρίξει τις τιμές», συμπληρώνει η Αμαλία.
Πότε όμως ξεκίνησαν τα παραπάνω έθιμα;
Το έθιμο της Πασχαλινής λαμπάδας που κρατάμε κι ανάβουμε το βράδυ της Ανάστασης υπολογίζεται ότι έχει τη ρίζα του από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Την εποχή που «οι νεοφώτιστοι χριστιανοί» βαφτίζονταν το Μεγάλο Σάββατο και την Κυριακή του Πάσχα. Η λαμπάδα, έτσι, συμβόλιζε το «νέο φως του Χριστού», που θα φωτίσει την ψυχή τους. Ακόμη, κάποιοι λένε, ότι αναπαριστά το φως που έφερε στην ανθρωπότητα ο Χριστός.
Η ονομασία τσουρέκι από την άλλη πλευρά προέρχεται από την τουρκική λέξη «corek» που αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένο με ζύμη που περιέχει μαγιά. Το τσουρέκι συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού καθώς το αλεύρι «ζωντανεύει» και «μεταμορφώνεται» σε ψωμί. Ανάλογα μάλιστα με το σχήμα που τους έδιναν, παλιότερα είχαν και διάφορα ονόματα. «Κοφίνια», «καλαθάκια», «δοξάρια», «αυγούλες», «κουτσούνες», «κουζουνάκια».