Νέες ταυτότητες: Τι πρέπει να γνωρίζετε - Τέλος του χρόνου ξεκινά η διαδικασία

Μετά από αρκετά χρόνια, το τελικό κείμενο της προκήρυξης θα είναι έτοιμο μέσα στις επόμενες μέρες, σύμφωνα με δηλώσεις αρμόδιων στελεχών στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» και αμέσως μετά θα κληθούν για διαπραγματεύσεις και προσφορές οι 7-8 από τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως με εξειδίκευση στη μαζική έκδοση διαβατηρίων και ταυτοτήτων.

Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του νέου εγγράφου, όπως και το οικονομικό σκέλος του έργου έχουν ήδη καθοριστεί. «Μένει να προσδιοριστούν τα κριτήρια επιλογής του αναδόχου και αμέσως μετά θα ζητήσουμε από τις μεγάλες εταιρείες του “χώρου” να καταθέσουν προσφορές» δήλωσε αξιωματούχος στην «Καθημερινή».

Η επιτάχυνση των διαδικασιών συμπίπτει χρονικά με την άφιξη -μέσα Φεβρουαρίου- στην Ελλάδα κλιμακίου Αμερικάνων εμπειρογνωμόνων από το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, οι οποίοι θα αξιολογήσουν τις επιδόσεις της Ελλάδας στην εφαρμογή του προγράμματος visa waiver, που επιτρέπει στους πολίτες 38 χωρών -και της Ελλάδας- να ταξιδεύουν χωρίς βίζα στις ΗΠΑ.

Οι πρώτες παρασκευαστικές συναντήσεις έγιναν μεσοβδόμαδα στη ΓΑΔΑ. Παρότι τόσο οι Έλληνες όσο και οι Αμερικανοί αξιωματούχοι σπεύδουν να αποσυνδέσουν visa waiver και ταυτότητες, η μη αντικατάσταση των παλιών εγγράφων με νέα, βιομετρικά αποτελεί ένα από τα πιο εναπομείναντα σημεία κριτικής των ΗΠΑ εις βάρος της ελληνικής κυβέρνησης.

Οι νέες ταυτότητες θα είναι αντίστοιχες με των υπολοίπων κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε, η αντικατάσταση των παλιών εγγράφων με νέα, βιομετρικά αποτελεί συμβατική υποχρέωση της Ελλάδας έναντι της Ε.Ε., ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 2000.

Σύμφωνα με τις προτάσεις των εμπειρογνωμόνων της ΕΛ.ΑΣ., το νέο έγγραφο θα είναι πλαστικό και θα περιέχει μικροτσίπ με αποθηκευμένα τα βιομετρικά στοιχεία του κατόχου. Σε κάθε καινούρια ταυτότητα θα εμφανίζεται η φωτογραφία και το ονοματεπώνυμο του κατόχου, όχι όμως και το δακτυλικό του αποτύπωμα.

Τον περασμένο Ιούλιο, ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Τόσκας, κατέθεσε στη Βουλή τροπολογία που προέβλεπε ότι οι προδιαγραφές του δελτίου ταυτότητας καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών και δίχως να απαιτείται νομοθετική ρύθμιση. Ένας από τους λόγους της κυβερνητικής δυστοκίας, εξάλλου, φέρεται πως ήταν ο φόβος για πιθανές αντιδράσεις της Εκκλησίας και βουλευτών στην έκδοση ταυτοτήτων με ενσωματωμένο μικροτσίπ.

Το κόστος αντικατάστασης των παλιών ταυτοτήτων με νέες υπολογίζεται στα 80 εκατομμύρια ευρώ. Κάθε νέο έγγραφο θα κοστίζει 8 έως 10 ευρώ και το αντίτιμο θα πληρώνει ο πολίτης που ενδιαφέρεται να αποκτήσει για πρώτη φορά ταυτότητα (αφορά τους 18χρονους) ή να αντικαταστήσει την παλιά του με νέα, βιομετρική.

Η έκδοση νέων εγγράφων θα ξεκινήσει πιλοτικά από την Αττική πριν επεκταθεί στην υπόλοιπη χώρα, ενώ πρόθεση των επιτελών του μεγάρου της λεωφόρου Κατεχάκη είναι οι πρώτες βιομετρικές ταυτότητες να έχουν εκδοθεί πριν από το τέλος του χρόνου.

Η προκήρυξη του διαγωνισμού, πάντως, θα αφορά πέρα από την αντικατάσταση των ταυτοτήτων και την έκδοση των ήδη βιομετρικών διαβατηρίων, καθώς λήγει η σύμβαση της ΕΛ.ΑΣ. με την ανάδοχο εταιρεία, ανεβάζοντας το συνολικό κόστος του έργου στα 350 εκατομμύρια.

Παρά την ιδιαίτερα υψηλή δαπάνη, η κυβέρνηση δεν θα προχωρήσει σε ανοικτό διαγωνισμό αλλά θα επιλέξει τον ανάδοχο με «κλειστή» διαδικασία, ζητώντας από 7-8 μεγάλες εταιρείες του χώρου να καταθέσουν προσφορές. Μάλιστα, οι διπλωματικές αντιπροσωπείες των ισχυρότερων χωρών της Ε.Ε. και όχι μόνο, ακονίζουν τα ξίφη τους και ετοιμάζονται να διεκδικήσουν το έργο για λογαριασμό των «δικών τους» εταιρειών.

Η χρηματοδότηση

Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η χρηματοδότηση της διαδικασίας θα γίνει από τα απόρρητα κονδύλια του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη προκειμένου, σύμφωνα με μια εκδοχή, να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να «βγουν στον αέρα» τα τεχνικά χαρακτηριστικά ασφαλείας της νέας ταυτότητας.

Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ προχώρησε σε νέα αυστηροποίηση του προγράμματος visa waiver, αρμόδιοι αξιωματούχοι εμφανίζονται αισιόδοξοι ότι, μετά και τις εξελίξεις στο πεδίο των ταυτοτήτων, η Ελλάδα θα περάσει τα “stress tests” των Αμερικανών στον τομέα της ασφαλείας.

Πρόσφατο δημοσίευμα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters αποκάλυψε ότι η κυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ έθεσε στα τέλη Δεκεμβρίου σε ισχύ νέους κανόνες στις αρχές ασφαλείας των 38 χωρών που μετέχουν στο visa waiver, υποχρεώνοντάς τες να ελέγχουν τα στοιχεία των ταξιδιωτών τους στους καταλόγους υπόπτων για τρομοκρατία των ΗΠΑ.

Η Ελλάδα φέρεται -σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας - να έχει «ευθυγραμμιστεί» με τη συγκεκριμένη απαίτηση ήδη από το 2016, στο πλαίσιο διμερούς συμφωνίας Ελλάδας - ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του «σοβαρού εγκλήματος».