Η ρομποτική στο «σήμερα» - Οι στόχοι και οι προεκτάσεις της

Αρχίζοντας με το βασικό ερώτημα «τι είναι η ρομποτική;», η πιο δόκιμη απάντηση είναι πως αποτελεί έναν κλάδο της μηχανικής, που έχει ως αντικείμενο τη μελέτη των μηχανών. Η λέξη «ρομπότ» προέρχεται από τη λέξη «robota», που σημαίνει εργασία. Συγκεκριμένα, λοιπόν, η ρομποτική ασχολείται με τον σχεδιασμό, την κατασκευή, τη λειτουργία και τη χρήση ρομπότ, καθώς και την επιστήμη των υπολογιστών, τον προγραμματισμό και την τεχνητή νοημοσύνη.

Κάνοντας μία σύντομη ιστορική αναδρομή της εξέλιξης της ρομποτικής, θα λέγαμε πως η ιστορία της έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια, για να φτάσει στο σήμερα, όπου η χρήση της έχει εξαπλωθεί σε πάρα πολλούς τομείς της καθημερινότητάς μας και όχι μόνο. Η πρόοδός της, αναμφίβολα, κρίνεται εντυπωσιακή, εάν αναλογιστεί κανείς πως στο «σήμερα» οι μηχανές έχουν αρχίσει να αντικαθιστούν τον άνθρωπο σε αρκετές εργασίες, κυρίως στην εκπαίδευση, τη βιομηχανία, αλλά και την ιατρική, γεγονός που έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.

Με τη ρομποτική συνδυάζεται η διαδικασία λήψης αποφάσεων και η φυσική δραστηριότητα. Τα ρομπότ έχουν έναν «εγκέφαλο-επεξεργαστή», έναν ανιχνευτή κίνησης και κάποια αισθητήρια, με τα οποία αντιλαμβάνονται τα δεδομένα και ενεργούν με τους κινητήρες που διαθέτουν.

Τα ρομπότ στην καθημερινή ζωή και τη σύγχρονη πραγματικότητα

Τα ρομπότ, πλέον, μας συντροφεύουν σε μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας και όχι μόνο, καθώς πρόκειται για συσκευές, οι οποίες χρησιμοποιούνται συνήθως για την εκτέλεση πολλών εργασιών, που οι άνθρωποι είτε δεν μπορούν να κάνουν, επειδή είναι ιδιαιτέρως πολύπλοκες, είτε δεν θέλουν.

Σήμερα, οι ρομποτικές συσκευές είναι σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής μας -από το καθάρισμα του σπιτιού και την κατασκευή ή τη συναρμολόγηση των αυτοκινήτων, μέχρι και την εμφάνιση του ανθρώπου στο διάστημα, μιας και η εξερεύνηση πλανητών του Ηλιακού Συστήματος έχει πραγματοποιηθεί από ρομπότ. Ωστόσο, το σίγουρο είναι πως -αναλύοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που προσφέρουν τα ρομπότ στον τομέα της διαστημικής, για παράδειγμα, όπως και σε άλλους τομείς- οι απόψεις διίστανται. Σύμφωνα με μία μερίδα ειδικών συγκεκριμένα, ένα ρομπότ μπορεί να κάνει στο διάστημα ό,τι και ένας άνθρωπος και μάλιστα φθηνότερα και χωρίς τον κίνδυνο να χαθούν ανθρώπινες ζωές, ενώ άλλοι διαφωνούν και υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι είναι αναντικατάστατοι στην εξερεύνηση του διαστήματος. Αντίστοιχες απόψεις υπάρχουν και για τους υπόλοιπους τομείς της ρομποτικής.

Η αλήθεια ενδεχομένως βρίσκεται κάπου στη μέση, μιας και τόσο η ρομποτική όσο και η ανθρώπινη δραστηριότητα, αντιμετωπίζει θετικά και αρνητικά στοιχεία, με αποτέλεσμα οι ρόλοι τους να μην μπορούν να εναλλάσσονται. Με λίγα λόγια, οι δύο (άνθρωπος και ρομπότ) προσφέρουν σημαντικές και διαφορετικές δυνατότητες στην εξερεύνηση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Hiroshi Ishiguro, ο οποίος έχει αφιερωθεί στη δημιουργία ανθρωπόμορφων ρομπότ, που δύσκολα διακρίνονται από τους πραγματικούς ανθρώπους: «Η στιγμή που τα ρομπότ θα είναι τόσο κοινά όσο τα αυτοκίνητα – και μάλιστα φθηνότερα – είναι πολύ κοντά».

Δαγιόγλου: Στο εργαστήριο αναπτύσσουμε εφαρμογές που αφορούν στην αλληλεπίδραση ανθρώπου και ρομπότ

Για τον τομέα της έρευνας έκανε λόγο η Δρ. Μαρία Δαγιόγλου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΙΠΤ, ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, η οποία ανέφερε πως: «Η εξέλιξη στον τομέα των υλικών και σε άλλες τεχνολογίες έχουν επιτρέψει στα ρομπότ να βγουν από τα βιομηχανικά κελιά και πλέον να συνυπάρξουν σε περιβάλλοντα όπου υπάρχει ο άνθρωπος».

Η ίδια, μίλησε για τον ρομποτικό βραχίονα, που υπάρχει στο εργαστήριο του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, τονίζοντας πως είναι ένα συνεργατικό ρομπότ, ένα εμπορικό προϊόν, το οποίο διαφέρει γιατί μπορεί να συνυπάρξει δίπλα στον άνθρωπο, χωρίς να απαιτούνται «φράχτες» ή «κελιά».

«Η τεχνολογία που αναπτύσσουμε, μπορεί να μεταφερθεί και σε άλλα συστήματα, όπως για παράδειγμα σε drones», επεσήμανε η κυρία Διαγιόγλου.

Στο παρακάτω βίντεο που θα παρακολουθήσουμε -κατά τη διάρκεια της συνέντευξης- παρουσιάζονται δύο διαφορετικές εφαρμογές, που έχουν αναπτυχθεί με κεντρικό ήρωα τον ρομποτικό βραχίονα, οι οποίες «αποκρυπτογραφούν» την τεχνολογία που βρίσκεται από πίσω, η οποία προσπαθεί να υποστηρίξει το ρομπότ, με ικανότητες πρόβλεψης της δράσης του ανθρώπου.

Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη της Δρ. Μαρίας Δαγιόγλου:

Πώς έχει επηρεάσει η ρομποτική τον «κόσμο» της ιατρικής;

Η ρομποτική δεν θα μπορούσε, σαφώς, να μην έχει αφήσει το «αποτύπωμά» της στον τομέα της ιατρικής, με σημαντικές επιδράσεις προς όφελος της ανθρωπότητας. Συγκεκριμένα, τον τελευταίο αιώνα έχουν γίνει τεράστια άλματα προόδου στον κλάδο της ιατρικής και το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί σημαντικά. Ενδεικτικά, από τα 35 έτη, που ήταν στην Ευρώπη το 1870, σήμερα, είναι πάνω από 80 έτη, ενώ οι ειδικοί θεωρούν εφικτό ότι ο άνθρωπος, ως είδος, μπορεί να ζήσει έως τα 140 έτη. Δεν είναι τυχαίο φυσικά, πως στη σημαντική μείωση των θανάτων και την αύξηση της διάρκειας ζωής, έχει συμβάλει καθοριστικά ο εμβολιασμός, που βοηθάει στην καταπολέμηση διαφόρων μολυσματικών ασθενειών.

Ένα ακόμη σημαντικό εργαλείο, το οποίο έχουν στα χέρια τους οι ιατροί, είναι η τεχνολογία, η οποία προσφέρει εξελιγμένες δυνατότητες, όπως η εκτέλεση δύσκολων εγχειρήσεων σαν να είναι επεμβάσεις ρουτίνας, µε ακρίβεια αποτελεσμάτων που αγγίζει σχεδόν το 100%. Πρόκειται για μία αξιοθαύμαστη εξελικτική πορεία, ιδιαιτέρως εάν αναλογιστεί κάποιος πως σχεδόν είκοσι χρόνια μετά την πρώτη δοκιμαστική επέμβαση εξ αποστάσεως µέσω δορυφόρου, που έμεινε στην ιστορία ως Lindbergh operation, κατά την οποία πραγματοποιήθηκε αφαίρεση χολής από ασθενή στο Στρασβούργο και χειρουργό στη Νέα Υόρκη, οι προσδοκίες αναπτερώθηκαν. Συν τοις άλλοις, η έλευση του 5G είναι ο καταλυτικός παράγοντας για να πραγματοποιούνται στο μέλλον εξ’ αποστάσεως επεμβάσεις, µέσω της ρομποτικής χειρουργικής.

Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής:

• Ελαχιστοποίηση του εσωτερικού χειρουργικού τραύματος και συνεπώς της δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων
• Ελαχιστοποίηση της απώλειας αίματος και του μετεγχειρητικού πόνου
• Άριστο αισθητικό αποτέλεσμα
• Ταχύτερη ανάρρωση
• Γρηγορότερη έξοδο από το νοσοκομείο
• Εξάλειψη όλων, σχεδόν, των μετεγχειρητικών επιπλοκών

Στο ερώτημα «πώς επιτυγχάνεται 100% ακρίβεια σε μία χειρουργική επέμβαση», η απάντηση είναι προφανής, εάν σκεφτεί κάποιος ότι, µέσω της ρομποτικής, πραγματοποιείται εκτέλεση όλων των κινήσεων που κάνει το ανθρώπινο χέρι, από τους αρθρωτούς βραχίονες του ρομπότ και στα τρία επίπεδα του χώρου.

Όσον αφορά στα πεδία εφαρμογής της, εμπίπτουν σε διάφορες χειρουργικές ειδικότητες, όπως γενική χειρουργική, ουρολογία, χειρουργική καρδιάς – θώρακος – αγγείων, γυναικολογική χειρουργική, παιδοχειρουργική κ.λπ. Ειδικότερα, η ρομποτική χειρουργική μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις επεμβάσεις της γενικής χειρουργικής και ιδιαίτερα στη χειρουργική του καρκίνου, όπου η πολυπλοκότητα και η δυσκολία των συγκεκριμένων επεμβάσεων απαιτούν ο χειρουργός να έχει ισχυρή τεχνολογική υποστήριξη.

Κωνσταντινίδης: Η ρομποτική χειρουργική είναι το μέλλον της ιατρικής

Για την καινοτομία της ρομποτικής χειρουργικής στην Ελλάδα μίλησε ο Κων/νος Κωνσταντινίδης, επιστημονικός διευθυντής, διευθυντής τμήματος γενικής, λαπαροσκοπικής, βαριατρικής και ρομποτικής χειρουργικής, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, αναλύοντας την πολυετή του εμπειρία μέσα σε νούμερα και αριθμούς.

Ο ίδιος, σχετικά με τον αριθμό των επεμβάσεων ρομποτικής, που έχει πραγματοποιήσει στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, καθώς και την έκβαση αυτών, τόνισε πως: «Πλέον, έχουμε διενεργήσει περισσότερες από 4.000 ρομποτικές επεμβάσεις, εκ των οποίων οι 500 διά μίας μόνο τομής. Τα αποτελέσματα είναι άριστα, η ανάρρωση ταχύτατη και αυτοί είναι οι λόγοι που προσφέρουμε την τεχνική αυτή».

Μάλιστα, ο κ. Κωνσταντινίδης, δεν δίστασε να αναφερθεί και στο νέο «next big thing», που θα δούμε τα επόμενα χρόνια στον «κόσμο» της Ιατρικής, αλλά και στο τι προσφέρει η ρομποτική χειρουργική στον ασθενή και τι στον επιστήμονα χειρουργό.

Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη του Κων/νου Κωνσταντινίδη, επιστημονικού διευθυντή, διευθυντή τμήματος γενικής, λαπαροσκοπικής, βαριατρικής και ρομποτικής χειρουργικής, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών:

Μπορεί να συνυπάρξει το ρομπότ και ο άνθρωπος στη βιομηχανία;

Εκτός από τον «κόσμο» της ιατρικής, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και εκείνος της βιομηχανίας, σχετικά με την εμφάνιση των σύγχρονων ρομποτικών συστημάτων στον συγκεκριμένο χώρο. Η βιομηχανική ρομποτική είναι ένας κλάδος της ρομποτικής, που ασχολείται με τις εφαρμογές των ρομπότ στη βιομηχανία και έχει εξελιχθεί πολύ από τη δημιουργία του, έχοντας διεισδύσει σε όλους -σχεδόν- τους βιομηχανικούς τομείς. Για τον λόγο αυτόν, έχει διαχωριστεί αρκετά από τον κλάδο της ρομποτικής και είναι πλέον ένας σχετικά ανεξάρτητος επιστημονικός κλάδος. Υπάρχουν πολλές εταιρίες των οποίων το αντικείμενο είναι αποκλειστικά η ανάπτυξη βιομηχανικών ρομπότ, καθώς και οργανισμοί οι οποίοι έχουν ως αντικείμενο τους τη μελέτη και εξέλιξη των βιομηχανικών ρομπότ.

Μπορεί, λοιπόν, τα ρομπότ να κάνουν σταδιακά, ολοένα και περισσότερο την εμφάνισή τους στους χώρους εργασίας των ανθρώπων, ωστόσο γύρω από την εν λόγω καινοτομία, πλανάται το εξής ερώτημα: Με ποιον τρόπο οι επιχειρήσεις θα προκρίνουν την ομαλή σύζευξη εργαζομένων και ρομπότ, με απώτερο σκοπό την ενίσχυση της παραγωγικότητας τους και την ενδυνάμωση του εργατικού δυναμικού;

Αναμφίβολα, παράγοντες όπως η παγκοσμιοποίηση, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός στην αγορά και οι ταχέως μεταβαλλόμενες απαιτήσεις των βιομηχανιών, συνέβαλαν σε πολλές αλλαγές στη διαδικασία παραγωγής τον 21ο αιώνα. Μπορεί τα ρομποτικά συστήματα παραγωγής, να είναι μια σχετικά νέα ιδέα για ορισμένα μέρη του βιομηχανικού τομέα, ωστόσο οι συγκεκριμένες τεχνολογίες υπάρχουν εδώ και δεκαετίες.

Συνδυάζοντας τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής με τις υψηλότερες μορφές τεχνολογίας, οι ιδιοκτήτες εργοστασίων, αλλά και επιχειρήσεων μπορούν να αυξήσουν εκθετικά τους ρυθμούς παραγωγής τους και να ενισχύσουν σημαντικά τη γραμμή της παραγωγικής διαδικασίας.

Τα «συν» της ρομποτικής στον τομέα της βιομηχανίας:

• Συνεχόμενη λειτουργία: Μπορούν να «εργάζονται» 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες τη βδομάδα
• Ταχύτητα: Προσαρμόζονται ανάλογα με τη χρήση με τρόπο που δε μπορεί να πετύχει ένας άνθρωπος
• Διασφάλιση της ποιότητας των συσκευασιών, χάρη στην ακρίβεια της λειτουργίας τους
• Ικανότητα να απορροφούν την αύξηση ρυθμών παραγωγής, χωρίς οργανωτικές αλλαγές τμημάτων
• Κατάλληλο software, το οποίο βοηθά να έχουν μεγάλη ευελιξία στη διαχείριση πολλών διαφορετικών, αλλά και νέων συσκευασιών
• Βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων, κυρίως ως προς τις ορθοπεδικές παθήσεις, αφού τους ανακουφίζουν από τα φορτία
• Ασφάλεια: Δεν επηρεάζονται καθόλου από τη ρουτίνα και την επικινδυνότητα της εργασίας
• Λειτουργικά έξοδα: Μειώνουν τα λειτουργικά έξοδα μιας επιχείρησης, καθώς αυτά περιορίζονται μόνο στα έξοδα συντήρησης
• Ευελιξία: Μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα σε νέες εργασίες και «καθήκοντα» - Επιπλέον, με τη χρήση αλλαγής εργαλείου (tool changer), μπορούν να εξυπηρετούν την παραγωγή διαφορετικών προϊόντων, μειώνοντας περαιτέρω το κόστος

Μπραΐμης: Η ρομποτική μας τεχνολογία «οδηγεί» τις επιχειρήσεις στην εποχή του Industry 4.0.

Για το «κλειδί» της επιτυχίας και τις ρομποτικές λύσεις, που υπάρχουν στον χώρο της βιομηχανίας, μίλησε μεταξύ άλλων, ο κ. Γιώργος Μπραΐμης, Managing Director της Gizelis Robotics, στο CNN Greece και το Data Project για τη Ρομποτική στην Ελλάδα.

Ο ίδιος, αναφερόμενος στο πώς μπορεί να βοηθήσει ένα βιομηχανικό ρομπότ στην παραγωγική διαδικασία, έκανε λόγο για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που υπάρχουν, χάρη στη χρήση ρομπότ στον χώρο της βιομηχανίας.

«Τα ρομποτικά συστήματα που αναπτύσσουμε μπορούν να δώσουν στις παραγωγικές μονάδες την απαραίτητη ώθηση, ώστε να βρίσκονται ένα βήμα μπροστά από τον ανταγωνισμό, καθώς διαθέτουν μια σειρά από σημαντικά πλεονεκτήματα», τόνισε ο κ. Μπραΐμης.

Στόχος της εταρίας, σύμφωνα με τον Managing Director της Gizelis Robotics, είναι να αποτελεί επιλογή των κορυφαίων παραγωγών, διεθνώς.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του κ. Μπραΐμη στο Data Project για τη Ρομποτική και το CNN Greece, ΕΔΩ

Ο κόσμος της ρομποτικής έχει ακόμη πολλά «βήματα» να διανύσει, για να εξερευνηθεί πλήρως. Βασικός άξονας, είτε πρόκειται για τον κλάδο της εκπαίδευσης, είτε για εκείνον της ιατρικής και της βιομηχανίας, είναι να θυμόμαστε τον απώτερο στόχο, ο οποίος αναμφισβήτητα δεν είναι να επιλέξουμε μεταξύ ανθρώπων ή ρομπότ, αλλά να προχωρήσουμε στη συνεργασία αυτών των δύο, με τέτοιο τρόπο, ώστε τα ρομπότ να εξυπηρετούν τον άνθρωπο, εκτελώντας εργασίες που είναι επικίνδυνες ή ακατόρθωτες από αυτόν.

Τα σύγχρονα ρομπότ είναι η επιτομή της νέας τεχνολογίας, της συνεχούς τεχνολογικής εξέλιξης στα συστήματα αυτοματισμού και της τεχνητής νοημοσύνης. Τα τελευταία χρόνια, η αλματώδης ψηφιακή και τεχνολογική εξέλιξη και οι νέες δυνατότητες, που έχουν ενσωματωθεί στις λειτουργίες τους, έχουν οδηγήσει σε διαρκώς αυξανόμενη χρήση τους στο παραγωγικό περιβάλλον, με σημαντικές αλλαγές και ως προς το περιεχόμενο, αλλά και ως προς την οργάνωση της εργασίας και τις εργασιακές σχέσεις σε διεθνές επίπεδο. Με την τεχνολογική εξέλιξη και την 4η βιομηχανική επανάσταση, λοιπόν, να αλλάζει τον κόσμο ταχύτατα, ως κοινωνία και ως οικονομία, καλούμαστε να πάρουμε θέση για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας, αλλά και το πώς θα επωφεληθούμε από τα οφέλη του νέου παραγωγικού περιβάλλοντος που απλώνεται μπροστά μας.

Παραγωγή: Data Project – DPG Digital Media
Premium Content Manager: Σοφία Μαυραντζά | Ρεπορτάζ: Ιωάννα Κατσίμπα | Senior Product Manager: Δέσποινα Γαβριήλ | Infographics: Ζωή Κατσιγιάννη | Web Development: Γιάννης Μαρκοστάμος | Design: Εύη Γεωργακοπούλου