Φωτογραφίζοντας την ποίηση του χορού

Λουκάς Καρνής

Παρασκευή, 04 Δεκεμβρίου 2015 12:48

Η συλλογή φωτογραφιών “Moving Still” της Lois Greenfield, είναι κάτι παραπάνω από μια απλή απεικόνιση του χορού. Είναι μια εμπειρία από εικόνες που αποτυπώνουν στιγμές, κινήσεις που περιμένουν να ξετυλιχθούν.

Ο τίτλος και μόνο κρύβει ένα μυστήριο. Αν και είναι παράδοξο να περιγράφεται κάτι σαν κινούμενο και σταθερό την ίδια στιγμή, η αντίθεση αυτή επιφέρει μια “αίσθηση ενότητας”, λέει η δημιουργός του στο CNN. Η κάμερα αποτυπώνει και παγώνει την κίνηση των χορευτών σε ένα κλάσμα δευτερολέπτου, εκθέτοντας την πραγματικότητα με τον πιο γνήσιο τρόπο.

“Φωτογραφίζω μόνο μια στιγμή τη φορά... Στιγμές τις οποίες μόλις που προλαβαίνεις να αντιληφθείς”, σημειώνει. “Συχνά είναι στιγμές κατά τις οποίες οι χορευτές πέφτουν ή πηδάνε ή οδεύουν ο ένας προς τον άλλον. Η μεταβατικότητα αυτών των στιγμών κάνει μια φωτογραφία να ξεχωρίζει από μια άλλη πιο στατική, που αποτυπώνει την τέλεια πόζα”.

Τα πρόσωπα του βιβλίου είναι χορευτές που φοιτούν σε μερικές από τις καλύτερες σχολές χορού στον κόσμο. Η Greenfield έχει δυο προσεγγίσεις όταν δουλεύει με τόσο ταλαντούχα άτομα. Καμιά φορά τους ζητάει να ακολουθήσουν μια συγκεκριμένη χορογραφία, στην πλειοψηφία όμως των περιπτώσεων προτιμάει να τους παγιδεύει στο φακό όταν εκείνοι αυτοσχεδιάζουν.

“Κάπως έτσι μπορεί να αποτυπωθεί μια κίνηση ασυνήθιστη με βάση τα αυστηρά κριτήρια του χορού”, λέει η Greenfield. “Η στιγμή γίνεται αυτομάτως πιο προσωπική, πιο εκφραστική. Τέτοιες στιγμές έχουν έναν χαρακτήρα αινιγματικό, ένα μήνυμα διφορούμενο”.

Το μυστήριο της κίνησης

Η κλιμάκωση τέτοιων στιγμών δημιουργεί ένα “ποιητικό μυστήριο” για την ίδια. Οι κινήσεις των χορευτών είναι σαν γράμματα που συγκεντρώνονται για να δημιουργήσουν προτάσεις – προτάσεις που αφηγούνται μια ιστορία. “Δεν υπάρχει αρχή και τέλος στον αυτοσχεδιασμό. Τίποτα δεν γίνεται επιτηδευμένα. Η εικόνα διαμορφώνεται από το πουθενά”.

Οι εικόνες παγώνουν και διαπερνούν την πραγματικότητα. Σκοπός της φωτογράφου να αποτυπώσει μια τρισδιάστατη κατάσταση και να την ζωντανέψει στην 2D επιφάνεια μιας φωτογραφίας.

Η Greenfield υποστηρίζει πως δεν χρειάζεται να “πειράξει” τις φωτογραφίες της. Όση κινητικότητα και ζωντάνια χρειάζεται σε μια φωτογραφία την παίρνει από τους χορευτές τους ίδιους και τα εντυπωσιακά υφάσματα που χορεύουν μαζί τους.

“Η τέταρτη φωτογραφία συνοψίζει τον τίτλο ‘Moving Still’, μιας και η αποτύπωση της κίνησης της κορδέλας την κάνει να μοιάζει με άγαλμα”, λέει η Greenfield. “Είναι μια μαγική στιγμή, αποτυπωμένη σε μια απλή φωτογραφία... είναι η αποτύπωση της τέλειας στιγμής, που σε κάνει να νοιώθεις ότι η χορεύτρια τρέχει μέσα στην κορδέλα.”

Αέναη κομψότητα

“Μια χορογραφία πρέπει να έχει συνέχεια – όχι να εκτελείται σε μορφή μεμονωμένων κινήσεων. Εγώ αποσπώ και αποτυπώνω μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου” προσθέτει. Τα γήινα και ουδέτερα χρώματα των φωτογραφιών σφραγίζουν την υψηλή αισθητική τους. “Τα φόντα είναι είτε ασπρόμαυρα, είτε γκρι και οι τόνοι των υφασμάτων είναι πολύ ουδέτεροι”.

Η τελική επιλογή των φωτογραφιών έγινε με την βοήθεια του William A. Ewing. Η δημιουργικότητα της Greenfield σε συνδυασμό με αυτή του Ewing είναι οι δυνάμεις πίσω από αυτό το πραγματικά εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Σκοπός τους οι εικόνες, σαν συνέχειες, να αφηγούνται μια ιστορία – να νοιώθει ο αναγνώστης ότι οι σελίδες χορεύουν μπροστά του.

“Θέλω οι αναγνώστες να ζήσουν το βιβλίο σαν μια εμπειρία. Να ανακαλύψουν το μυστήριο που απορρέει από τις εικόνες και να το κάνουν δικό τους” σχολίασε για τις στιγμές που παγίδεψε αιωρούμενες στο χρόνο.