Εισαγωγή
Με βασικό σύνθημα «Δικαιοσύνη παντού», ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί την ψήφο των πολιτών στις εκλογές.
Το πρόγραμμά του, όπως σημειώνει «περιλαμβάνει τα απαραίτητα, αναγκαία και επιτακτικά στοιχεία της αύξησης των μισθών, της μείωσης των τιμών, της ρύθμισης χρεών, της αποκατάστασης της λειτουργίας των θεσμών, αλλά και της ίδιας της δημοκρατίας στον τόπο μας, της ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους, της Υγείας, της Παιδείας, των δημόσιων υποδομών, της άμβλυνσης των πολλαπλών ανισοτήτων».
Τις βασικές προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας στο «Συμβόλαιο για την Αλλαγή», το πρόγραμμα διακυβέρνησης του κόμματος, για την περίοδο 2023 – 2027.
Στον τομέα της οικονομίας, ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη διασφάλιση κάθε δυνατής προστασίας στους δανειολήπτες με:
Δημιουργία υφυπουργείου στο υπουργείο Οικονομικών για θέματα Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και Στεγαστικής Πολιτικής.
Σύσταση Δημόσιας Εποπτικής Αρχής υπαγόμενης στο υπουργείο Οικονομικών για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους.
Δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων Οφειλών και Στεγαστικής Πολιτικής στην Αναπτυξιακή Τράπεζα, που υποστηρίζει μέσω στοχευμένων επιδοτήσεων: τις ρυθμίσεις κόκκινων δανείων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, τις δόσεις δανείων ενήμερων δανειοληπτών, που αυξήθηκαν υπέρμετρα λόγω αύξησης επιτοκίων, ώστε τα δάνεια να παραμείνουν εξυπηρετούμενα, τις δόσεις χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε νέα ζευγάρια, στο πλαίσιο της ειδικής στεγαστικής πολιτικής.
Επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ προκρίνει:
Αύξηση του κατώτατου μισθού, από 1η Ιουλίου του 2023, στα 880 ευρώ στον ιδιωτικό τομέα και θεσμοθέτηση ετήσιας τιμαριθμικής αναπροσαρμογής στο ύψος του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους.
Ξεπάγωμα των τριετιών ώστε να επιτευχθεί άμεση γενναία αύξηση του μέσου μισθού
Αύξηση των μισθών στον δημόσιο τομέα, από 1ης Ιουλίου του ’23, κατά 10%.
Επαναφορά άμεσα της 13ης σύνταξης, αύξηση 7,5% για το 2023 σε όλους τους συνταξιούχους, ανεξαρτήτως της ύπαρξης προσωπικής διαφοράς
Θέσπιση αφορολογήτου στα 10.000 ευρώ για όλα τα φυσικά πρόσωπα, για εισοδήματα από την εργασία και ένταξη στην ενιαία κλίμακα φορολόγησης όλων των φυσικών προσώπων, ανεξαρτήτως μορφής απασχόλησης.
Αύξηση του συντελεστή φορολόγησης για μερίσματα άνω των 50.000 ευρώ, από το 5% στο 10%, και προοδευτική του εξέλιξη έως 15%.
Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος
Για τα νέα ζευγάρια προτείνει: προσιτή κατοικία με χαμηλά ενοίκια μέσα από τη δημιουργία τράπεζας στέγης και τον έλεγχο του Airbnb, διπλασιασμό του επιδόματος ενοικίου.
Απόδοση σε 900.000 γυναίκες του επιδόματος μητέρας, το οποίο θα λαμβάνουν από τη γέννηση του παιδιού τους μέχρι τα 24 του χρόνια, αύξηση του επιδόματος για το δεύτερο παιδί, από 70 ευρώ στα 105 ευρώ το μήνα, εξίσωση της άδειας μητρότητας για τις εργαζόμενες ιδιωτικού και δημοσίου τομέα.
Προάσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδα και ειρηνική επίλυση των διαφορών με τους γείτονες στη βάση του διεθνούς δικαίου.
- Ελληνοτουρκικά: Σε διμερές επίπεδο επανεκκίνηση συνομιλιών για στρατιωτικά Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και των διερευνητικών συνομιλιών με στόχο την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, σε περιφερειακό επίπεδο, σταδιακή επέκταση σε κάθε τμήμα της Ανατολικής Μεσογείου των χωρικών μας υδάτων σε 12 ν.μ., σε ευρωτουρκικό επίπεδο, άμεση διασύνδεση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ- Τουρκίας με την κατάθεση συνυποσχετικού Ελλάδα Τουρκίας στο ΔΔΧ για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Επίσης, την επανεκκίνηση συνομιλιών για δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ.
- Προώθηση των σχέσεων Ελλάδας με χώρες Βαλκανίων, Ανατολικής Μεσογείου, Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής και αναβάθμιση σχέσεων με Βόρεια Μακεδονία, στο πλαίσιο της συμφωνίας των Πρεσπών.
- Σε ευρωπαϊκό επίπεδο προτείνει καθιέρωση στρατηγικά αυτόνομου ρόλου της ΕΕ, σε σχέση με το ΝΑΤΟ, προώθηση από τη ΕΕ σχεδίου ειρήνης για την Ουκρανία με σεβασμό στην εδαφική της ακεραιότητα και μη συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ, προώθηση ενταξιακής διαδικασίας Δυτικών Βαλκανίων, αναθεώρηση Συμφώνου Σταθερότητας με κοινωνικά κριτήρια και επέκταση του Ταμείου Ανάκαμψης, εφαρμογή Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων
Στην Αμυντική Πολιτική, ο ΣΥΡΙΖΑ προκρίνει αναβάθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας και του συμβουλευτικού ρόλου προς το ΚΥΣΕΑ και τον πρωθυπουργό, αναβάθμιση του ελεγκτικού ρόλου του Κοινοβουλίου σε σχέση με τις προμήθειες για την Άμυνα, συμμετοχή των ΕΔ στο εξωτερικό μόνο σε επιχειρήσεις διεθνών οργανισμών στους οποίους είναι μέλος η Ελλάδα. Και τέλος παραγωγική ανασυγκρότηση της αμυντικής βιομηχανίας. Διατήρηση δημόσιου χαρακτήρα ΕΑΣ και ΕΑΒ. Κατάρτιση νέου νόμου περί αμυντικών προμηθειών.
Για τον τομέα της ενέργειας ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει:
Επανακρατικοποίηση της ΔΕΗ, επιβολή πλαφόν στην τιμή χονδρικής και λιανικής ηλεκτρικής ενέργειας, προστασία από τις αποκοπές ρεύματος των ευάλωτων καταναλωτών, διατίμηση στη λιανική φυσικού αερίου και πετρελαιοειδών, αξιοποίηση για όσο χρειαστεί του συνόλου των εγχώριων ενεργειακών πόρων, συμπεριλαμβανομένου του λιγνίτη. Προτείνει επίσης μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα στον χαμηλότερο συντελεστή της Ε.Ε και κατάργηση της καταβολής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο.
Κατοχύρωση δημόσιου χαρακτήρα όλων των υπηρεσιών νερού, της διαχείρισης υδατικών πόρων και απορριμμάτων. Συγκεκριμένα επαναφορά των μετοχών των ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ στο Δημόσιο και μείωση του ΦΠΑ στο πόσιμο νερό στο 6%, και στο 13% στην αποχέτευση.
Για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης προτείνει:
Η Πολιτεία, μέσω του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακτά το συντονισμό και την υλοποίηση της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής, επανασύσταση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών με μόνιμο προσωπικό, πόρους, συμμετοχική διακυβέρνηση. Στο πρόγραμμα περιλαβάνεται ακόμη η ολοκλήρωση Δασικών Χαρτών, Κτηματολογίου και των ΠΔ των περιοχών Natura 2000, η επέκταση του Εθνικού Δικτύου Προστατευόμενων Περιοχών, η εκπόνηση Προγράμματος αποκατάστασης οικοσυστημάτων με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ, καθώς και η ολοκλήρωση των χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων σε όλη τη χώρα σε επίπεδο ΟΤΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ σχεδιάζει ακόμη: κωδικοποίηση Πολεοδομικής Νομοθεσίας, ολοκλήρωση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας, της διαχείρισης απορριμμάτων και της ανακύκλωσης, καθορισμό περιοχών προτεραιότητας για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, με κριτήριο και το κόστος ανάπτυξης δικτύων και υποδομών αποθήκευσης. Τέλος προωθεί παρεμβάσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας σε κατοικίες, δημόσια κτίρια, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, επαγγελματική στέγη, τουρισμό, με προϋπολογισμό τουλάχιστον 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο.
Όπως αναφέρει στις ομιλίες του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ «Δικαιοσύνη για Παιδεία σημαίνει ενίσχυση των σχολείων Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας αλλά και των πανεπιστημίων της χώρας». Σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα η επένυδση στην Παιδεία «αφορά την επένδυσή μας στο μέλλον».
Συγκεκριμένα στις παρεμβάσεις στον τομέα της εκπαίδευσης, ο Αλέξης Τσίπρας έχει ανακοινώσει τα εξής μέτρα:
Αύξηση της χρηματοδότησης σε βάθος τετραετίας, για την Παιδεία στο 5% του ΑΕΠ.
Διπλασιασμό της χρηματοδότησης των ΑΕΙ, σε βάθος τετραετίας.
Προκήρυξη διορισμών εκπαιδευτικών με στόχο σε βάθος 4ετίας, οι Αναπληρωτές να αποτελούν το 5% του αριθμού των μόνιμων, από 30% που είναι σήμερα.
Διπλασιασμό του αριθμού των καθηγητών στα πανεπιστήμια σε βάθος τετραετίας.
Ενίσχυση των δημόσιων δαπανών για την έρευνα
Κατάργηση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής για την πρόσβαση στα πανεπιστήμια από τη φετινή χρονιά
Ένταξη των καλλιτεχνικών ειδικότήτων στη βαθμίδα Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, δια νόμου.
Κατάργηση της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά πως το μεταναστευτικό - προσφυγικό αποτελεί μια διεθνή, ευρωπαϊκή και ευρωτουρκική πρόκληση. Συγκεκριμένα προκρίνει:
Ιθαγένεια για όσα παιδιά γεννιούνται στη χώρα, από γονέα που διαμένει νόμιμα σε αυτή, κατάργηση των ταξικών περιορισμών στη διαδικασία χορήγησης ιθαγένειας με πολιτογράφηση όπως είναι το σταθερό εισόδημα και εργασία για τα τελευταία έτη,
Η διαδικασία Υποδοχής να γίνεται με απόλυτο σεβασμό στο Δίκαιο τη ζωή και την αξιοπρέπεια. Μικρές και ευέλικτες δομές στα νησιά με εξασφάλιση ανθρώπινων συνθηκών διαβίωσης, γρήγορη διαδικασία ταυτοποίησης, κατάθεσης ασύλου, μεταφοράς στην ενδοχώρα και συμφωνίες για μετεγκαταστάσεις στην Ευρώπη.
Επαναφορά των εγγυήσεων των αιτημάτων ασύλου με δίκαιη και εξατομικευμένη εξέταση, επαναφορά της άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, σύστημα οικονομικής και κοινωνικής ένταξης με ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών.
Σε ό,τι αφορά τον φράχτη στον Έβρο, ο Αλέξη Τσίπρας έχει επισημαίνει πως «μπορεί να συμβάλλει σε ορισμένα σημεία, αλλά δεν είναι η λύση στο μεταναστευτικό». Έχει ξεκαθαρίσει ότι «προφανώς και θα διατηρήσουμε το φράχτη, αλλά δεν θα μείνουμε σε αυτό».
Για το σκοπό αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ θα διεκδικήσει «την προστασία των συνόρων μας στη βάση του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, με μια νέα Συμφωνία Μετανάστευσης και Ασύλου που θα διαμοιράζει με δίκαιο και αναλογικό τρόπο τους αιτούντες άσυλο, με νόμιμες οδούς επανεγκατάστασης από την Τουρκία προς την Ε.Ε. Παράλληλα επισημαίνει την ανάγκη «μιας νέας ευρωτουρκικής συμφωνίας που θα εξασφαλίζει με ακόμη πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι η Τουρκία θα κάνει το παν για την αντιμετώπιση των διακινητών και θα δέχεται επιστροφές όσων δεν δικαιούνται άσυλο».
Για τον τομέα της Δικαιοσύνης, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσμευθεί σε περίπτωση που αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας να προχωρήσει άμεσα σε ένα ολοκληρωμένο μεταρρυθμιστικό σχέδιο για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της κοινωνίας στη λειτουργία της Δικαιοσύνης.Στόχος, όπως αναφέρει «η αποκοπή του ομφάλιου λώρου μεταξύ δικαστικής και εκτελεστικής εξουσίας».
Συγκεκριμένα προτείνει:
Ενίσχυση της στελέχωσης, βελτίωση των κτιριακών υποδομών και επέκταση της «Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης», αποκατάσταση των μισθολογικών και φορολογικών αδικιών σε όλους τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης, στήριξη γυναικών και νέων δικηγόρων, απαλλαγή ΦΠΑ στις νομικές υπηρεσίες του προγράμματος νομικής βοήθειας.
Επίσης προτείνει θέσπιση διατύπωσης γνώμης από Δικαστικές Ενώσεις και Δικηγορικούς Συλλόγους για την επιλογή στην ηγεσία των Ανώτατων Δικαστηρίων, εξορθολογισμό αριθμού θέσεων των αντιπροέδρων Ανωτάτων Δικαστηρίων, νέο προσανατολισμό στην Εθνική Σχολή Δικαστών, αξιοποίηση συνταξιούχων δικαστών στις Ανεξάρτητες Αρχές χωρίς πρόσθετη - πέραν της σύνταξης - αμοιβή, ενδυνάμωση του ρόλου των Ανεξάρτητων Αρχών και ενίσχυσης της λογοδοσίας τους με συστηματικό κοινοβουλευτικό έλεγχο, σε σχέση με τους ελέγχους που διενεργούν.
Σε ό,τι αφορά την ΕΥΠ προκρίνει:
Υπαγωγή της στην αρμοδιότητα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, κατάργηση της τροπολογίας που δεν επιτρέπει τη γνωστοποίηση παρακολούθησης από την ΕΥΠ μετά την ολοκλήρωσή της, νομοθετικό ορισμό των λόγων «εθνικής ασφάλειας», έλεγχο από Δικαστικό Συμβούλιο και έγκριση με αιτιολογημένη απόφαση της άρσης απορρήτου, ουσιαστική συμμετοχή της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας και της ΑΔΑΕ στον ορισμό διοικητή της ΕΥΠ.
Σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ «η ενίσχυση του ΕΣΥ απαιτεί διοχέτευση πόρων σε αυτό», καθώς «σήμερα υπολειπόμεθα του ευρωπαϊκού μέσου όρου σε δαπάνες στην υγεία». Για το σκοπό αυτό έχει καταθέσει «συνολικό κοστολογημένο πρόγραμμα» που προβλέπει τη δυνατότητα σε βάθος 4ετίας να αυξηθούν περί τα 2 δισ. οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την Υγεία και να προστεθούν και περίπου 1,5 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ειδικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει:
Αύξηση των δημόσιων δαπανών για την υγεία στο 7% ΑΕΠ σε βάθος τετραετίας, αποκατάσταση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΣΥ.
Γενναία μισθολογική αναβάθμιση των γιατρών και των υπόλοιπων εργαζομένων του ΕΣΥ, με εισαγωγικό μισθό 2.000 ευρώ στους γιατρούς, με ένταξη στα βαρέα και ανθυγιεινά των νοσηλευτών, με νέα δέσμη κινήτρων (εργασιακών, οικονομικών, κοινωνικών εκπαιδευτικών, επιστημονικής εξέλιξης) για την προσέλκυση ιατρικού δυναμικού στο ΕΣΥ, με ειδική μέριμνα για τις δυσπρόσιτες - νησιωτικές περιοχές αλλά και για τις ειδικότητες σε έλλειψη και τα άγονα τμήματα και κλινικές σε όλη τη χώρα,
Μονιμοποίηση όσων βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της πανδημίας- επικουρικών γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού.
15 χιλιάδες προσλήψεις σε βάθος τετραετίας, με παράλληλη θεσμοθέτηση μηχανισμού αυτόματης κάλυψης κενών συνταξιοδότησης.
Επαναφορά των Συμβάσεων Ορισμένου Χρόνου σε καθαριότητα, φύλαξη και σίτιση των νοσοκομείων.
Ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με στόχο τη λειτουργία 380 Τοπικών Μονάδων Υγείας σε όλη τη χώρα, μέχρι το τέλος της επόμενης τετραετίας.
Ενίσχυση του θεσμού του οικογενειακού γιατρού με την αξιοποίηση και ιδιωτών γιατρών συμβεβλημένων με τον ΕΟΠΥΥ.