Στις 4 Οκτωβρίου η απόφαση για έκδοση του «μάγου των bitcoin» στις ΗΠΑ

Η υπόθεση συζητήθηκε σήμερα, με τον εισαγγελέα της έδρας να προτείνει την έκδοση του εκζητούμενου στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το ιστορικό της υπόθεσης

Η ελληνική δικαιοσύνη καλείται να εξετάσει τα δύο αιτήματα ξεχωριστά και είναι δεδομένο ότι θα πρέπει να λάβει μία δύσκολη, διπλωματικά, απόφαση, αλλά και επί της ουσίας της; Πού πρέπει να εκδοθεί ο Βίνικ; Στις ΗΠΑ, οι οποίες συντόνισαν την επιχείρηση σύλληψης και τον κατηγορούν μεταξύ άλλων για εξαπάτηση Αμερικανών πολιτών ή στη Ρωσία; Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece, άνδρες των αμερικανικών διωκτικών δυνάμεων συμμετείχαν στην επιχείρηση σύλληψης, ενώ ο Βίνικ θεωρεί δεδομένο ότι με τη χρήση προηγμένης τεχνολογίας, εκείνες τις στιγμές, κατάφεραν και αντέγραψαν το περιεχόμενο των σκληρών του δίσκων. Υπενθυμίζεται ότι η Μόσχα κατέθεσε δικό της, ξεχωριστό αίτημα έκδοσης για διαφορετική υπόθεση, ενώ ο Βίνικ ενημέρωσε τις ελληνικές αρχές το πρωί της Τρίτης ότι επιθυμεί την έκδοσή του στη Ρωσία.

Οι ρωσικές αρχές, σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα που διαβιβάστηκαν στις ελληνικές αρχές, κατηγορούν τον Alexander Vinnik για απάτη ύψους 667.250 ρουβλίων (περίπου 10.000 ευρώ). Αυτή αφορά εμπορική συναλλαγή προϊόντων για την οποία κατηγορείται ότι μεσολάβησε ο 38χρονος Ρώσος. Επί της ουσίας, όμως, η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως μία προσπάθεια των ρωσικών αρχών, να σταματήσουν την έκδοση του Alexander Vinnik στις ΗΠΑ και να τον επαναπατρίσουν.

Ο ίδιος ο Vinnik συμφωνεί να εκδοθεί στη Ρωσία, όπως ανέφερε ο ίδιος στις εισαγγελικές αρχές κατά τη σημερινή μεταφορά του στο Εφετείο Θεσσαλονίκης.

Ένα δίλημμα με πολλές προεκτάσεις

Σε αυτόν τον νέο κυβερνοκόσμο, ένας Ρώσος ειδικός στην τεχνολογία των bitcoin κατηγορείται για τη συμμετοχή του στην πλατφόρμα ανταλλαγής ψηφιακών νομισμάτων, BTC-e, μίας εταιρείας ανταλλαγής κρυπτονομισμάτων «με έδρα τη Βουλγαρία και υποκείμενη στο κυπριακό δίκαιο». Αναμφίβολα, το δύσκολο νομικό παζλ θα κληθούν να αντιμετωπίσουν όχι μόνο οι δικαστές, αλλά και η νομική ομάδα υπεράσπισης του Βίνικ. Ο Ηλίας Σπυρλιάδης είναι ένας εκ των συνηγόρων του 38χρονου Ρώσου και, όπως είπε αποκλειστικά στο CNN Greece, «το νέο στοιχείο στην υπόθεση είναι ότι έχουμε δύο αιτήματα από δύο χώρες. Εξ ορισμού έχουμε και δύο διαδικασίες. Οπότε οι ελληνικές δικαστικές αρχές θα πρέπει να εξετάσουν με μεγάλη προσοχή το κάθε αίτημα ξεχωριστά». Ο κ. Σπυρλιάδης αναφέρεται και στις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι συνήγοροί του για να συνθέσουν μία υπερασπιστική γραμμή σε ένα τεχνολογικό περιβάλλον κρυπτονομισμάτων και μίας τεχνολογίας που αλλάζει τα δεδομένα της λειτουργίας του χρήματος, έτσι όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

Ο 38χρονος Ρώσος παραμένει κρατούμενος στις φυλακές Διαβατών, όπου οδηγήθηκε μετά τη σύλληψή του στις 25 Ιουλίου 2017 στην περιοχή της Ουρανούπολης Χαλκιδικής. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2017 αναμένεται να εξεταστεί σε δημόσιο ακροατήριο το αίτημα έκδοσης που έχει υποβληθεί από το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, καθώς και το αντίστοιχο των ρωσικών αρχών.

Βίνικ: Ας με κρίνει η χώρα μου

Ο Αλεξάντερ Βίνικ, με συνέντευξή του στο RT πριν από λίγες ημέρες, παραδέχτηκε ότι συνεργαζόταν με την πλατφόρμα ανταλλαγής ψηφιακών νομισμάτων, BTC-e, έχοντας, όμως, τεχνικό και όχι οργανωτικό ρόλο. «Αν είμαι ένοχος για κάτι, ας με κρίνει η χώρα μου», ανέφερε ο Ρώσος χάκερ που συνελήφθη στην Ουρανούπολη, στις 25 Ιουλίου, ενώ έκανε διακοπές με την οικογένειά του, έπειτα από επιχείρηση που συντόνισαν οι αμερικανικές διωκτικές αρχές.

Στο ίδιο μέσο, η σύζυγος του Βίνικ, Αλεξάντρα, ανέφερε ότι δεν περίμενε πως οι ικανότητές του θα τον καθιστούσαν στόχο για τις αμερικανικές διωκτικές υπηρεσίες. Παρά το γεγονός ότι, όπως είπε, δεν συζητούσαν πολύ για τις δραστηριότητές του, εκείνη διαψεύδει ότι ήταν ο ιδιοκτήτης του BTC-e. Για τη διαδικασία της σύλληψης, η Αλεξάντρα Βίνικ είπε ότι υπήρχαν γύρω τους, «με βερμούδες, παντόφλες και γυαλιά ηλίου», υποδυόμενοι, τους λουόμενους, πάνω από 20 αστυνομικοί. Περίμεναν μέχρι τη στιγμή όπου εκείνη απομακρύνθηκε. «Μέσα σε ένα λεπτό είδα τον άνδρα μου με χειροπέδες, πάνω σε μία ξαπλώστρα. Δεν αντιστάθηκε, ήταν τεράστιο για εκείνον το σοκ».

Η αμερικανική επιχείρηση σε ελληνικό έδαφος έχει πολλές προεκτάσεις αλλά και... παρελθόν, βγαλμένο από τις πιο σκοτεινές σελίδες της ιστορίας του bitcoin και των κρυπτονομισμάτων. Δεν είναι μόνο ότι ο Βίνικ φέρεται να συνδέεται με την κατάρρευση του ιαπωνικού ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων «Mt.Gox» το 2011 και την «copy-paste» ληστεία εκατοντάδων χιλιάδων bitcoins.

Η σύλληψή του έγινε σε ελληνικό έδαφος για μία υπόθεση με επίκεντρο το Τόκιο, με επιχείρηση που οργάνωσαν και συντόνισαν οι αμερικανικές αρχές, κατά μίας εταιρείας ανταλλαγής κρυπτονομισμάτων «με έδρα τη Βουλγαρία και υποκείμενη στο κυπριακό δίκαιο», κάνοντας πολλούς να αναρωτιούνται για το ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του νέου κυβερνοκόσμου που αναδύεται.

Το κατά Βίνικ κατηγορητήριο

Όπως ανέφερε εκείνες τις ημέρες η ανακοίνωση της ελληνικής αστυνομίας, «κατηγορείται για παραβάσεις του Ομοσπονδιακού Δικαίου των Η.Π.Α. οι οποίες τελέστηκαν διαδικτυακά και ειδικότερα για:

α) λειτουργία επιχείρησης μεταβίβασης μη αδειοδοτημένου χρήματος,
β) συνωμοσία για διάπραξη ξεπλύματος χρήματος,
γ) ξέπλυμα χρήματος, κατά παράβαση δεκαεπτά κεφαλαίων κατηγορίας του Κώδικα των Η.Π.Α.,
δ) συμμετοχή σε χρηματικές συναλλαγές περιουσιακών στοιχείων προερχόμενα από συγκεκριμένες παράνομες δραστηριότητες, κατά παράβαση δύο κεφαλαίων κατηγορίας του Κώδικα των Η.Π.Α.,

Αναλυτικότερα, ο 38χρονος από το έτος 2011 φέρεται να διεύθυνε εγκληματική οργάνωση η οποία κατέχει, λειτουργεί και διαχειρίζεται έναν από τους σημαντικότερους ιστοχώρους ηλεκτρονικού εγκλήματος στον κόσμο. Συγκεκριμένα, κατηγορείται ότι νομιμοποιεί έσοδα προερχόμενα από εγκληματικές δραστηριότητες με τη χρήση μιας διαδικτυακής υπηρεσίας ανταλλαγής ψηφιακών νομισμάτων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ερευνητικών αρχών των Η.Π.Α. υπολογίζεται ότι από την ίδρυση του ιστοχώρου μέχρι σήμερα, νομιμοποιήθηκαν τουλάχιστον τέσσερα (4) δισεκατομμύρια δολάρια, καθώς μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας πραγματοποιήθηκαν καταθέσεις περίπου (7) εκατομμυρίων ψηφιακών νομισμάτων ( bitcoin ) και αναλήψεις περίπου (5,5) εκατομμυρίων bitcoin».

Για την υπόθεση, όταν ρωτήθηκε ο διευθυντής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, Αβραάμ Αϊβαζίδης, στο πλαίσιο παρουσίασης άλλης υπόθεσης της Αστυνομίας, είχε πει τα εξής:

«Ζητήθηκε η συνδρομή της ΕΛ.ΑΣ. στο πλαίσιο δικαστικής συνδρομής που υπέβαλλαν οι Αρχές των ΗΠΑ, για τη σύλληψη καταζητούμενου -υπηκόου Ρωσίας- για εγκλήματα που φέρεται να έχει διαπράξει στην Αμερική. Ύστερα από αναζητήσεις εντοπίστηκε και συνελήφθη ενώ έκανε τις διακοπές του». Όπως αποκάλυψε ο ίδιος, η εντολή ήταν να συλληφθεί δίχως να προλάβει να απομακρύνει ή να απενεργοποιήσει το κινητό του τηλέφωνο.

Το μεγάλο ριφιφί των bitcoins

Ο 37χρονος θεωρείται - από τις αμερικανικές διωκτικές αρχές και όχι μόνο - ο άνθρωπος πίσω από τη μεγαλύτερη ληστεία κρυπτονομισμάτων και η οποία προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί ζητήματα αξιοπιστίας του νομίσματος: την κλοπή 650.000 bitcoins από την πλατφόρμα Mt. Gox, το 2011. Μάλιστα, ήταν μία ληστεία εισβολής σε υπολογιστή του ανταλλακτηρίου bitcoins και με ένα απλό copy – paste την κλοπή των κατάλληλων αρχείων.

Σύμφωνα με το Δίκτυο Οικονομικού Εγκλήματος των ΗΠΑ (FinCen), ο Βίνικ κατά τη χρονική περίοδο 2011 έως το 2014, κατάφερε να ξεπλύνει περισσότερα από 300.000 bitcoins. Παράλληλα, η ερευνητική εταιρεία WizSec που ανέλαβε να εξιχνιάσει τη ληστεία του Mt.Gox, δεν... μάσησε τα λόγια της και δεν περίμενε την εκδίκαση της υπόθεσης. Την ώρα που ο Ρώσος μεταφερόταν στην Εισαγγελία Εφετών Θεσσαλονίκης, η εταιρεία ανακοίνωνε ότι ο Vinnik ήταν ο ιθύνων νους πίσω από τη ληστεία ή ο άνθρωπος που ανέλαβε το ξέπλυμα των κλεμμένων κρυπτονομισμάτων. Συγκεκριμένα αναφέρει:

«δεν θα κρυφτούμε πίσω από το δάχτυλό μας: ο Vinnik ήταν ο κύριος ύποπτος στη ληστεία του MtGox. Αυτό αποτελεί το αποτέλεσμα υπομονετικής εργασίας πολλών ετών και αυτά τα ευρήματα σίγουρα ανακαλύφθηκαν και από άλλους, ανεξάρτητους ερευνητές». Χαρακτηριστικό είναι ότι η ληστεία έγινε σε δύο φάσεις: «οι χάκερ τακτικά έπαιρναν όποια νομίσματα μπορούσαν και τα έστελναν σε ψηφιακά πορτοφόλια του Βίνικ, χρησιμοποιώντας τα ψηφιακά κλειδιά που είχε αποσπάσει. Αυτό γινόταν για μεγάλα χρονικά διαστήματα και περιοδικά σταματούσε. Μία δεύτερη φάση της ληστείας έλαβε χώρα το 2012 και το 2013».

Σύμφωνα με το αμερικανικό ένταλμα αλλά και τους γνώστες των κρυπτονομισμάτων, η πλατφόρμα ανταλλαγής κρυπτογραφημένων νομισμάτων btc-e αποτελεί, επί της ουσίας ένα «πλυντήριο μαύρου χρήματος» και δεν διαθέτει «βασικές λειτουργίες καταπολέμησης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και εξαιτίας αυτού αποτέλεσε πόλο έλξης για εγκληματικές δραστηριότητες». Επίσης, ο Βίνικ κατηγορείται, μεταξύ άλλων, ότι χρησιμοποίησε το ανταλλακτήριο για να ξεπλύνει τα bitcoins που έκλεψε από τη ληστεία του Mt. Gox. Σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές, μέρος της διαδικασίας του ξεπλύματος έγινε και από την Tradehill, ένα ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων που έκλεισε το 2012 και το οποίο το συνδέουν ιδιοκτησιακά με τον Βίνικ. Αυτή η φερόμενη διασύνδεση είναι, άλλωστε, κατά βάση που έδωσε τη δυνατότητα και την αφορμή στις διωκτικές υπηρεσίες των ΗΠΑ να προχωρήσουν στην πολυεθνική επιχείρηση.

Η απειλή του bitcoin και η μάχη για τον έλεγχο του Διαδικτύου

Η σύλληψη του Βίνικ, αναμφίβολα αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο σε δύο... αφηγήματα: στην εξέλιξη των κρυπτονομισμάτων αλλά και στη μάχη για τον έλεγχο του Διαδικτύου. Είναι χαρακτηριστικό ότι λίγες ημέρες μετά την παγκόσμια κινητοποίηση υπέρ της Ουδετερότητας του Διαδικτύου (Net Neutrality) και ενάντια στη διατήρηση ελέγχου κρίσιμων δομών του από τις ΗΠΑ, οι αμερικανικές αρχές διεξήγαγαν τρεις επιχειρήσεις κατά Ρώσων κυβερνοεγκληματιών στην Ευρώπη: πρώτα έκλεισαν τις παράνομες ψηφιακές αγορές του Σκοτεινού Δικτύου (Dark Web) AlphaBay and Hansa, στις οποίες πωλούνταν, μεταξύ άλλων, όπλα και ναρκωτικά και κατόπιν, προχώρησαν στη σύλληψη του Βίνικ.

Όπως δήλωσε ο εισαγγελέας της Βόρειας Περιφέρειας της Καλιφόρνια, Brian Stretch, μετά τη σύλληψη του Βίνικ, «όπως οι νέες τεχνολογίες συνεχίζουν να αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, έτσι και οι εγκληματίες μεταλλάσσουν αυτές τις νέες τεχνολογίες για τους εγκληματικούς σκοπούς τους». Σε αυτόν τον νέο κυβερνοκόσμο, λοιπόν, είδαμε μία επιχείρηση να διεξάγεται σε ελληνικό έδαφος εναντίον ενός Ρώσου χάκερ για μία κλοπή και ηλεκτρονική εισβολή που έγινε σε ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων στο Τόκιο. Αναμφίβολα, η πεταλούδα της Θεωρίας του Χάους δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερο περιβάλλον για να... φτερουγίσει.