Άγ. Γεώργιος, Κάιρο: ξεφυλλίζοντας την ιστορία του εμβληματικού μοναστηριού

Οικοδεσπότης ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος ο οποίος φανερά συγκινημένος ζήτησε από όλους όσοι ήταν εκεί να ακούσουν τα λόγια καρδιάς που είπε όχι ως πατριάρχης αλλά ως απλός λειτουργός. Ο προκαθήμενος της Εκκλησίας του δεύτερου κατά την εκκλησιαστική τάξη Πατριαρχείου, μίλησε για το κοπιαστικό έργο των εργαζομένων οι οποίοι επ΄3,5 χρόνια δούλευαν ακατάπαυτα για την αποκατάσταση του λαμπρού μνημείου του Χριστιανισμού.

Στην εκδήλωση, την οποία συντόνισε ο μητροπολίτης Γουινέας Γεώργιος, μίλησαν η κ. Λίνα Μενδώνη, ο κ. Γρηγόρης Πενέλης Δρ. Μηχανικός ΑΠΘ, ο Δρ. Νίκος Μίνως επίτιμος προϊστάμενος της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων μνημείων και ο Δρ. Γεώργιος Μυλωνάς, ιστορικός τέχνης επιμελητής του τόμου. Η εκδήλωση έκλεισε υπό τις μελωδίες της Ευανθίας Ρεμπούτσικα.

Παρόντες στην εκδήλωση ήταν, ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Γιάννης Αμανατίδης, ο καθηγητής και βουλευτής Επικρατείας κ. Θεόδωρος Φορτσάκης, εκπρόσωποι του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμου, οι μητροπολίτες Κεφαλληνίας και Γλυφάδας, 85 Άρχοντες του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, η σύζυγος του πρώην πρωθυπουργού κ. Γεωργία Σαμαρά, ο ομότιμος καθηγητής Φαρμοκολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νίκος Χούλης. Στην εκδήλωση είχε την τιμητική του και το ζεύγος Μαρτίνου που χρηματοδότησε τις εργασίες αποκατάστασης του Αγίου Γεωργίου.

Η μακραίωνη ιστορία

Η μονή και ο ναός του Αγίου Γεωργίου στο Κάιρο είναι από τα σπουδαιότερα μνημεία του χριστιανισμού στο Παλαιό Κάιρο. Βρίσκεται κοντά στις πυραμίδες, μεταξύ της αρχαίας Μέμφιδος και της Ηλιουπόλεως.

Χτίσθηκε στα θεμέλια του Παλαιού Οχυρού της Βαβυλώνας στην ευρύτερη περιοχή της Μέμφιδας που ήταν η αρχαία πρωτεύουσα της Κάτω Αιγύπτου. Το 383 μ.Χ. ο Μέγας Θεοδόσιος με διάταγμά του μετέτρεψε το φρούριο σε ναό προς τιμήν του στρατιώτη Αγίου Γεωργίου. Ο ιερός ναός είναι κτισμένος στον τέταρτο όροφο επάνω σε πύργο Ρωμαϊκού φρουρίου, το οποίο πολλές φορές χρησίμευε σαν καταφύγιο των Χριστιανών.

PHOTO 1 / 15

Photo 1/15

Photo 2/15

Photo 3/15

Photo 4/15

Photo 5/15

Photo 6/15

Photo 7/15

Photo 8/15

Photo 9/15

Photo 10/15

Photo 11/15

Photo 12/15

Photo 13/15

Photo 14/15

Photo 15/15

Σύμφωνα με τον Άραβα χρονογράφο Ίμπν Ντουκμάκ το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου ιδρύθηκε πριν το 530 μ.Χ. Μετά την αραβική κατάκτηση της Αιγύπτου (7ος αι.μ.Χ.) μετονομάσθηκε σε Φουστάτ δηλαδή στρατόπεδο. Πρόκειται για παραλλαγή της βυζαντινής λέξεως Φοσσάτο, που προέρχεται από τη λατινική fossatum.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου είναι κυκλοτερής οκτάστηλος και θυμίζει το ναό του Αγίου Βιταλίου της Ραβέννα. Περιβάλλεται από αρχαίο τείχος, το μεγαλύτερο τμήμα του οποίου έχει καταστραφεί.

Το ιερό του Αγίου Γεωργίου ήταν αφιερωμένο στο μάρτυρα του Άγιο Γεώργιο ο οποίος βασανίσθηκε και αποκεφαλίσθηκε στο οχυρό της Βαβυλώνας όπου τελικά αποκεφαλίσθηκε.

Η μονή, του Αγίου Γεωργίου ανά τους αιώνες έχει λειτουργήσει ως γυναικείο μοναστήρι, νοσοκομείο, πτωχοκομείο, γηροκομείο και σχολείο. Γνώρισε αλλεπάλληλες καταστροφές και ανακαινίσεις, με τελευταία αυτή του 1904, όταν υπέστη σοβαρότατες καταστροφές από πυρκαγιά. Η αποκατάστασή της έγινε από τον Πατριάρχη Φώτιο (1900-1925).

Το μοναστήρι είναι ανδρικό ανακαινισμένο και αποτελεί μεγάλο λατρευτικό προσκύνημα όχι μόνο Ορθοδόξων Ελλήνων αλλά και Κοπτών.
Βρίσκεται υπό την Εποπτεία της Αιγυπτιακής εφορείας Αρχαιοτήτων Βυζαντινών μνημείων και είναι ανήκει στα πολιτιστικά μνημεία που τελούν υπό την προστασία της Unesco.

Στο ναό υπάρχει και μία μοναδική συλλογή. Πρόκειται για μοναδική συλλογή ξύλινων θυρόφυλλων από το Οχυρό της Βαβυλώνας που χρονολογούνται στον 8o αιώνα και εκτίθενται στην αίθουσα των θυρών που φιλοξενούνται και άλλα αρχαία ευρήματα. Στον τρούλο υπάρχουν τοιχογραφίες του Κωνσταντίνου Παρθένη.

Το κοιμητήριο με σπουδαία έργα γλυπτών

Το κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου είναι το μοναδικό ελληνικό νεκροταφείο στο Κάιρο. Εκεί βρίσκονται οι τάφοι των μεγάλων ευεργετών, το μνημείο του άγνωστου αεροπόρου και το ηρώο πεσόντων στη μάχη του Ελ Αλαμέιν. Επίσης, υπάρχουν σπουδαία έργα μεγάλων γλυπτών όπως του Ν.Κοτζαμάνη, Γεώργιου Α. Μπονάνου, Κωνσταντίνου Φ.Φώσκολου, Θεόδωρου Μ.Ζέρβα. Στην είσοδο του νεκροταφείου βρίσκεται το Μουσείο - Σκευοφυλάκιο της μονής.

Με πρωτοβουλία του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρου έγινε εκ βάθρων αναστήλωση του μνημείου και αναδείχθηκε η ιστορική του διαδρομή που ξεκίνησε από τη ρωμαϊκή περίοδο, συνεχίσθηκε στο Βυζάντιο, την Αραβική κατάκτηση μέχρι τους νεότερους χρόνους.

Οι εργασίες συντήρησης τόσο του ναού του Αγίου Γεωργίου όσο και του Ρωμαϊκού Πύργου, έγιναν από συντηρητές της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδος (2012 – 2015). Οι επεμβάσεις έγιναν με τη σύμφωνη γνώμη του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και την έγκριση του υπουργείου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου.

Σημείο αναφοράς των Ελλήνων

Η μονή του Αγίου Γεωργίου έχει συνδεθεί με την παρουσία των Ελλήνων στη χώρα του Νείλου. Την Μεγάλη Παρασκευή η Μονή γεμίζει από εκατοντάδες πιστούς που έρχονται όχι μόνο από κάθε γωνιά της Αιγύπτου αλλά και της Ελλάδας για την περιφορά του Επιταφίου. Ανάλογη είναι και η εικόνα που παρουσιάζει ο ναός κατά την εορτή του Αγίου Γεωργίου.

Διαβάστε επίσης:

Ο ελληνικός Τύπος στη χώρα του Νείλου
Oι Έλληνες της Αιγύπτου που «φυλάνε Θερμοπύλες»