Το Ιράκ, οι τζιχαντιστές και μια απίθανη συμμαχία

Μέχρι πριν από ένα μήνα, το Ουμ αλ Ντιμπάν ήταν υπό τον έλεγχο του ISIS. Οι τζιχαντιστές το έχασαν μετά από σφοδρή μάχη με μια ετερόκλητη συμμαχία δύο πολιτοφυλακών που φέρνει δίπλα-δίπλα, κάνοντάς τους συμπολεμιστές, Κούρδους ενός παρακλαδιού του PKK, του YBS, με άραβες σουνίτες της φυλής Σαμάρ, μιας από τις πλέον ισχυρές της περιοχής.

Μπορεί YBS και φυλή Σαμάρ να ενώνει η μάχη κατά του 'Ισλαμικού Κράτους', όμως, όλα τα άλλα τις χωρίζουν.

Μια ετερόκλητη τακτική συμμαχία

Σουνίτες μουσουλμάνοι, οι μαχητές της Σαμάρ πολεμούν για να υψώσουν και πάλι στις πατρογονικές τους εστίες τη σημαία του Ιράκ∙ αντίθετα, οι της YBS, όντες σάρκα από τη σάρκα του PKK και πιστοί στις ιδέες του Οτσαλάν, αντιτίθενται στον κεντρικό έλεγχο∙ μάχονται, όπως λένε στο Ρόιτερς, πέρα από θρησκευτικές, εθνικές και άλλες διαφορές, στο όνομα μιας δημοκρατίας της βάσης όπου πόλεις και χωριά θα αυτοδιοικούνται μέσω των λαϊκών συνελεύσεων που θα συγκροτούν.

«Όταν οι σύντροφοι απελευθερώνουν ένα χωριό, αφήνουν την κοινότητα να αποφασίζει για τον εαυτό της», λέει ένας μαχητής της YBS. «Η ζωή μας είναι πολύ διαφορετική από εκείνη των Σαμάρ», συμπληρώνει ένας συμπολεμιστής του. «Είμαστε ιδεολογική δύναμη ενώ εκείνοι δεν είναι», καταλήγει.

Γυναίκα μαχητής της κουρδικής πολιτοφυλακής YBS που πρόσκειται στο PKK στο μέτωπο του Ουμ αλ Ντιμπάν στο βόρειο Ιράκ - Πηγή: REUTERS/Goran Τomasevic

Περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο, τη διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων που έχουν οι δύο πολιτοφυλακές δείχνει η στάση τους απέναντι στις γυναίκες που έχουν πάρει τα όπλα. Όπως λέει στο Ρόιτερς μία εκ των γυναικών μαχητών της YBS, στην αρχή οι συμπολεμιστές τους από τη Σαμάρ δεν τους μιλούσαν καν, αλλά «μετά από ένα-δυο μήνες έμαθαν».

Ο Αμπού Χαζάα, μαχητής της φυλής, παραδέχεται ότι αρχικά αιφνιδιάστηκε στη θέα των γυναικών με τα Καλάσνικοφ.

Πιστεύαμε ότι οι γυναίκες φοβούνται εύκολα αλλά αλλάξαμε γνώμη.

Όταν όμως ερωτάται εάν θα μπορούσε να φανταστεί τις γυναίκες της φυλής του να πολεμούν, ξεσπά σε γέλια και δίνει αποστομωτική απάντηση: «Τα έθιμα και οι παραδόσεις μας δεν παραβιάζονται».

Η σύμπραξη της YBS -στους κόλπους της οποίας μάχονται και πολλοί Γιεζίντι, οι οποίοι είναι, επίσης, κουρδικής καταγωγής και έχουν στοχοποιηθεί για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις από τους τζιχαντιστές- με τη φυλή Σαμάρ, χρονολογείται από το 2014. Όπως λέει ο επικεφαλής των σουνιτών πολιτοφυλάκων «το χάος γεννά κάποιες φορές απροσδόκητα πράγματα. Μετά τον ISIS o πολιτικός χάρτης της περιοχής άλλαξε. Έχει διαμορφωθεί μια νέα πραγματικότητα κι εμείς είμαστε κομμάτι της».

Αυτή τη νέα πραγματικότητα συμβολίζουν, για την ώρα τουλάχιστον, οι σημαίες του Ιράκ και της YBS που κυματίζουν δίπλα-δίπλα στα μέρη, όπως το Ουμ αλ Ντιμπάν, από τα οποία οι δύο αυτοί απίθανοι σύμμαχοι εκδιώκουν τους τζιχαντιστές. Εκείνη της YBS, όπως και τα διακριτικά στις στολές των μαχητών της, φέρουν το πρόσωπο του Οτσαλάν. Για τη δράση και τα πεπραγμένα, όμως, του φυλακισμένου Κούρδου ηγέτη, υπογραμμίζει το Ρόιτερς, οι σουνίτες της Σαμάρ δεν έχουν παρά συγκεχυμένη εικόνα.

Μαχητές, άνδρες και γυναίκες, της κουρδικής πολιτοφυλακής YBS που πρόσκειται στο PKK στο μέτωπο του Ουμ αλ Ντιμπάν στο βόρειο Ιράκ - Πηγή: REUTERS/Goran Τomasevic

Από τη σύμπραξή τους, κερδίζουν και οι δύο πλευρές. Οι Άραβες, δίχως την εμπειρία στο αντάρτικο των βετεράνων του PKK που στελεχώνουν τη YBS δεν θα είχαν καμία τύχη απέναντι στους τζιχαντιστές. Οι Κούρδοι από την άλλη, συμμαχώντας με μια ισχυρή φυλή Αράβων εμφανίζονται λιγότερο 'κατακτητές' σε μια περιοχή όπου οι ίδιοι μειοψηφούν.

Μια τακτική συμμαχία στο payroll της Βαγδάτης

Και οι δύο πολιτοφυλακές, γράφει το Ρόιτερς, είναι στο payroll της Βαγδάτης, παρότι, όπως λέγαμε παραπάνω, οι Κούρδοι της YBS διόλου οραματίζονται τη σημαία του Ιράκ να κυματίζει στην περιοχή. Προκειμένου, όμως, να εμποδίσει η κεντρική κυβέρνηση στη Βαγδάτη τους άλλους Κούρδους -αυτούς, δηλαδή, του Ιρακινού Κουρδιστάν που επίσης μάχονται τον ISIS και καταλαμβάνουν εδάφη από αυτόν- να επεκταθούν, εκτός δικών τους ορίων, σε περιοχές που διεκδικεί η ίδια, στηρίζει -στην παρούσα φάση- τους αντιπάλους ομοεθνείς τους των YBS/PKK για να τους μπλοκάρουν.

Με μια λέξη -μύλος.

Μαχητές του PKK φεύγουν από μαυσωλείο της οργάνωσης στο βόρειο Ιράκ - Πηγή: REUTERS/Goran Tomasevic

Τα ίδια -με μικρές ή μεγαλύτερες τοπικές συμμαχίες, περισσότερο ή λιγότερο ευκαιριακές, συνήθως μη ανθεκτικές στο χρόνο, με τους χθεσινούς συμπολεμιστές εύκολα να στρέφουν τα όπλα ο ένας στον άλλον πριν συμπράξουν ξανά εάν το συμφέρον το καλεί- γίνονται και εντός συριακού εδάφους· αν σε όλο αυτό προσθέσει κάποιος τους περιφερειακούς και άλλους 'παίχτες' αντιλαμβάνεται την τεράστια δυσκολία να δοθεί τέλος σ' αυτόν τον αιματηρό και καταστροφικό πόλεμο που μόνο στη Συρία έχει ήδη στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 386.000 ανθρώπους και τον εκτοπισμό σε περίπου 12.000.000.