Τι προβλέπει ο Προϋπολογισμός του 2018

Ο Προϋπολογισμός θα εισαχθεί στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου. Στην Ολομέλεια θα εισαχθεί προς συζήτηση την Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου και θα ολοκληρωθεί σε πέντε συνεχείς συνεδριάσεις, δηλαδή την Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου, τα μεσάνυχτα με ονομαστική ψηφοφορία.

«Ο προϋπολογισμός του 2018 είναι ο τελευταίος που κατατίθεται στο πλαίσιο του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής και σηματοδοτεί την είσοδο της χώρας σε μία νέα περίοδο οικονομικής σταθερότητας. Όπως προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-21, στα έτη που ακολουθούν, έχει εξασφαλιστεί ο αναγκαίος δημοσιονομικός χώρος ώστε να διευρυνθούν οι παρεμβάσεις ενίσχυσης της κοινωνικής προστασίας και να υλοποιηθούν οι σημαντικές μειώσεις φορολογικών συντελεστών νοικοκυριών και επιχειρήσεων», αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών.

Οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού σε πραγματικούς όρους το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί το 2018 με μεγαλύτερο ετήσιο ρυθμό από τον εκτιμώμενο ρυθμό του προσχεδίου Κρατικού Προϋπολογισμού 2018 (2,5% έναντι 2,4% αντίστοιχα). Για εφέτος αναμένεται πάντως ανάπτυξη με ρυθμό 1,6%, έναντι αρχικής εκτίμησης 1,8% στο προσχέδιο που είχε παρουσιαστεί στις 2 Οκτωβρίου .

Η πρόβλεψη για επιτάχυνση του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης στηρίζεται στις προβλέψεις για θετική συνεισφορά από την ιδιωτική κατανάλωση (κατά 0,8% του πραγματικού ΑΕΠ), που ενισχύεται από την ταχύτερη αύξηση της απασχόλησης και τη συνεχιζόμενη μείωση της ανεργίας, για θετική συνεισφορά από τον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου (κατά 1,4% του πραγματικού ΑΕΠ), που αναμένεται να αυξηθεί με διψήφιο ρυθμό λόγω του ευνοϊκότερου επενδυτικού περιβάλλοντος στη βάση των υλοποιούμενων μεταρρυθμίσεων του προγράμματος αλλά και της αυξημένης ζήτησης, αλλά και στις προβλέψεις για περαιτέρω βελτίωση του πραγματικού ελλείμματος στο ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών, κατά 0,2% του ΑΕΠ, εν μέσω αυξήσεων στην εξαγωγική και εισαγωγική δραστηριότητα.

Το υπουργείο Οικονομικών συσχετίζει την επαλήθευση των τρεχουσών εκτιμήσεων για το 2018 με την ομαλή πρόοδο του προγράμματος στήριξης μέσω του ESM, έως την ολοκλήρωσή του τον Αύγουστο του 2018, την ομαλή και ασφαλή επιστροφή στις διεθνείς χρηματαγορές, με τη δημιουργία ενός ικανού· ταμειακού αποθέματος ασφαλείας έναντι μελλοντικών κλονισμών στις διεθνείς αγορές, με την εφαρμογή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους (συμπεριλαμβανομένης της πλήρους εξειδίκευσης του μηχανισμού προσαρμογής των μέτρων ελάφρυνσης στην πραγματική εξέλιξη του ΑΕΠ) και την επικράτηση ομαλών συνθηκών στο διεθνές γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον.

Πλεόνασμα - φόροι

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού το πρωτογενές πλεόνασμα το 2018 σε όρους προγράμματος θα ανέλθει στο 3,82% του ΑΕΠ ή σε 7,05 δισ. ευρώ, από 2,44% του ΑΕΠ εφέτος (4,36 δισ. ευρώ).

Οι άμεσοι φόροι προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 20,766 δισ. ευρώ, αυξημένοι κατά 478 εκατ. ευρώ έναντι του 2017 και μειωμένοι κατά 687 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021.

Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 8,725 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 456 εκατ. ευρώ έναντι του 2017, κυρίως λόγω της εκτιμώμενης απόδοσης των παρεμβάσεων που αφορούν στην κατάργηση του 25% του αφορολόγητου σε βουλευτές και δικαστικούς λειτουργούς, τη φορολόγηση της βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακινήτων, την κατάργηση της έκπτωσης στις ιατρικές δαπάνες, καθώς και της έκπτωσης 1,5% στην παρακράτηση φόρου.

Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων προβλέπεται να παρουσιάσει μείωση κατά 111 εκατ. ευρώ έναντι του 2017 και να διαμορφωθεί στα 3.322 εκατ. ευρώ, λόγω της επίδρασης της αυξημένης προ-καταβολής του έτους 2017.

Οι φόροι περιουσίας προβλέπεται να φθάσουν στα 3,379 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 179 εκατ. ευρώ έναντι του 2017, η οποία οφείλεται, κυρίως, στην προαναφερόμενη μετακύλιση της τελευταίας δόσης του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του έτους 2017, στον Ιανουάριο του 2018.

Οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 27,390 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 473 εκατ. ευρώ έναντι του 2017. Τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στα 15,845 δισ. ευρώ αυξημένα κατά 78 εκατ. ευρώ έναντι του 2017.

Οι φόροι κατανάλωσης θα διαμορφωθούν στα 9,706 εκατ. ευρώ αυξημένοι κατά 439 εκατ. ευρώ έναντι του 2017, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από καπνικά προϊόντα ύστερα από την αποθεματοποίηση που συντελέστηκε το έτος 2016 και επηρέασε αρνητικά τα έσοδα του 2017.

Μείωση δαπανών

Οι συνολικές δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού (σε ταμειακή βάση) για το έτος 2018 προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 48,4 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 394 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το έτος 2017, κυρίως λόγω της μείωσης του ελλείμματος του ΕΛΕΓΕΠ, της επανεκτίμησης των αποδιδόμενων πόρων στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της μείωσης των δαπανών για καταπτώσεις εγγυήσεων σε φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και της μείωσης της δαπάνης τόκων.

Οι πρωτογενείς δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 43,15 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 2 δισ. ευρώ έναντι του 2017. Οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν σε 12,6 δισ. ευρώ, έναντι 12,5 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της αναμόρφωσης των ειδικών μισθολογίων αλλά και της συνεχιζόμενης από το 2017 μείωσης του αριθμού των αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης.

Οι δαπάνες για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 19,490 δισ. ευρώ, έναντι 19,649 δισ. ευρώ του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Η μείωση κατά 160 εκατ. ευρώ, οφείλεται κυρίως στη μείωση της επιχορήγησης στον ΕΦΚΑ για την πληρωμή των συντάξεων του Δημοσίου.

Σε σχέση με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 2018 προβλέπεται η διάθεση πόρων ύψους 6,75 δισ. ευρώ, στα ίδια επίπεδα με το έτος 2017, με κατανομή της συνολικής δαπάνης μεταξύ των έργων που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ύψους 5,75 δισ. ευρώ και εκείνων που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους (1 δισ. ευρώ). Από το σύνολο της συγχρηματοδοτούμενης δαπάνης, ποσό ύψους 4,06 δισ. ευρώ αφορά δράσεις του νέου ΕΣΠΑ (περιόδου 2014-2020), ενώ ποσό ύψους 1,69 δισ. ευρώ θα διατεθεί για τη χρηματοδότηση άλλων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.

Η εξέλιξη του χρέους

Το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 332,8 δισ. ευρώ ή 186,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2017, έναντι 326,35 δισ. ευρώ ή 187,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2016.

Το 2018 το ύψος του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης προβλέπεται ότι θα ανέλθει στα 343 δισ. ευρώ ή 185,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση 0,7 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2017.

Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 318,3 δισ. ευρώ ή 178,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2017, έναντι 315,036 δισ. ευρώ ή 180,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2016. Το 2018, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 332 δισ. ευρώ ή 179,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση 1,6 ποσοστιαία μονάδα έναντι του 2017.

Ο προϋπολογισμός προβλέπει για το 2018 έσοδα από αποκρατικοποιήσεις συνολικού ύψους 2,7 δισ. ευρώ, έναντι εκτιμώμενων εισπράξεων 1,6 δισ. ευρώ εφέτος. Εξ αυτών 2 δισ. ευρώ θα προέλθουν από διαγωνισμούς έργων, οι οποίοι αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2018, εισπράξεις 613 εκατ. ευρώ αναμένονται από διαγωνισμούς, για τους οποίους έχουν υποβληθεί δεσμευτικές προσφορές, με αναμενόμενη πρώτη εκταμίευση το 2018 και έσοδα 111,98 εκατ. ευρώ αναμένονται από καταβολές δόσεων, ολοκληρωμένων συναλλαγών προηγούμενων ετών (έως 2017).