Κατατέθηκε στη Βουλή το πολυνομοσχέδιο

Το σχέδιο νόμου έχει τίτλο «Συνταξιοδοτικές διατάξεις Δημοσίου και τροποποίηση του ν. 4387/2016, μέτρα εφαρμογής των δημοσιονομικών στόχων και μεταρρυθμίσεων, μέτρα κοινωνικής στήριξης και εργασιακές ρυθμίσεις, Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021 και λοιπές διατάξεις».

Το νομοσχέδιο εισάγεται προς συζήτηση στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές Επιτροπές την Δευτέρα και την Τρίτη, 15 και 16 Μαϊου, με την διαδικασία του επείγοντος και αφού ολοκληρωθεί η συζήτησή του, εισάγεται στην Ολομέλεια την προσεχή Τετάρτη, ώστε να ψηφιστεί την Πέμπτη 18 Μαΐου.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει σειρά από μέτρα που θα οδηγήσουν σε πρόσθετες επιβαρύνσεις νοικοκυριά, αγρότες και επαγγελματίες ήδη από το επόμενο έτος, με κύριο στόχο την εξοικονόμηση πάνω από 500 εκατ. ευρώ για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ.

Οι αλλαγές στη φορολογία

Το νομοσχέδιο συσχετίζει τη μείωση του αφορολογήτου με τα φορολογικά «αντίμετρα» τα οποία συμφωνήθηκαν μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών για τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Έτσι, προβλέπει μείωση κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες του κατώτατου συντελεστή φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων. Ο συντελεστής φόρου που επιβάλλεται στα εισοδήματα μέχρι 20.000 ευρώ θα μειωθεί από το 22% στο 20%. Ειδικά για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, η μείωση του κατώτατου συντελεστή φόρου από το 22% στο 20% θα έχει ως συνέπεια το αφορολόγητο όριο εισοδήματος να διαμορφωθεί:

• Στα 6.250 ευρώ (έκπτωση φόρου 1.250 ευρώ / 20%), αντί στα 5.681 ευρώ (έκπτωση φόρου 1.250 ευρώ / 22%), για τους άγαμους χωρίς προστατευόμενα τέκνα.
• Στα 6.500 ευρώ (έκπτωση φόρου 1.300 ευρώ / 20%), αντί στα 5.909 ευρώ (έκπτωση φόρου 1.300 ευρώ / 22%), για τους άγαμους ή τους έγγαμους με ένα προστατευόμενο τέκνο.
• Στα 6.750 ευρώ (έκπτωση φόρου 1.350 ευρώ / 20%), αντί στα 6.136 ευρώ (έκπτωση φόρου 1.350 ευρώ / 22%), για τους άγαμους ή τους έγγαμους με δύο προστατευόμενα τέκνα.
• Στα 7.250 ευρώ (έκπτωση φόρου 1.450 ευρώ / 20%), αντί στα 6.591 ευρώ (έκπτωση φόρου 1.450 ευρώ / 22%), για τους άγαμους ή τους έγγαμους με τρία ή περισσότερα προστατευόμενα τέκνα.

Οι παραπάνω αλλαγές θα εφαρμοστούν για τα εισοδήματα του έτους 2020 και των επομένων ετών, αν και εφόσον μέχρι και το τέλος του 2019 η Ελλάδα έχει επιτύχει πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ στους ετήσιους κρατικούς προϋπολογισμούς της.

Παράλληλα, προβλέπεται ο μηδενισμό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για ετήσια εισοδήματα μέχρι 30.000 ευρώ και μείωσή της για εισοδήματα μέχρι 65.000 ευρώ.

Με τις νέες διατάξεις οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι έμποροι και οι αγρότες από το 2018 θα πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές επί των καθαρών εισοδημάτων τους, χωρίς όμως πρώτα να έχουν αφαιρεθεί οι εισφορές που πληρώθηκαν το προηγούμενο έτος. Ο νόμος Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016) όριζε πως το ποσό ανα φοράς για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών είναι το καθαρό φορολογητέο εισόδημα (αφού έχουν αφαιρεθεί οι ασφαλιστικές εισφορές) που προέκυψε από την επαγγελματική δραστηριότητα το προηγούμενο έτος.

Με τη νέα ρύθμιση, από 1-1-2018, ως βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών θα είναι το άθροισμα των κερδών συν τις ασφαλιστικές εισφορές που κατέβα- λε ο ασφαλισμένος το προηγούμενο έτος. Αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών σε σύγκριση με σήμερα, ενώ από το 2018 θα υπολογίζονται με αυξημένο συντελεστή (17% από 14% σήμερα) οι ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών.

Από το 2018 καταργείται η έκπτωση φόρου 1,5% λόγω μηνιαίας παρακράτησης μισθών και συντάξεων με αποτέλεσμα να υπάρχει πρόσθετη επιβάρυνση για χιλιάδες φορολογουμένους. Για παράδειγμα, σε καθαρό μισθό 1.285 ευρώ η πρόσθετη φορολογική επιβάρυνση από την κατάργηση της έκπτωσης φόρου θα είναι 3 ευρώ τον μήνα ή 42 ευρώ τον χρόνο, ενώ σε καθαρό μισθό 1.608 ευρώ η ετήσια πρόσθετη φορολογία λόγω κατάργησης της έκπτωσης φόρου θα είναι 74 ευρώ ή 5 ευρώ τον μήνα.

Ταυτόχρονα καταργείται η έκπτωση φόρου για ιατροφαρμακευτικές δαπάνες. Από τη συγκεκριμένη διαδικασία το κράτος επέστρεφε στους πολίτες περίπου 80 εκατ. ευρώ. Αυτό θα είναι και το ποσό που θα εξοικονομήσει από την κατάργηση της συγκεκριμένης φοροαπαλλαγής. Η εν λόγω έκπτωση παρέχεται με την προϋπόθεση ότι οι ιατροφαρμακευτικές δαπάνες ξεπερνούν ετησίως το 5% του ετήσιου εισοδήματος.

Ακόμη, προβλέπεται περικοπή οικογενειακών επιδομάτων κατά 10 εκατ. ευρώ σε όσους λαμβάνουν Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Επίσης θα μειωθεί το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης κατά 58 εκατ. ευρώ, δηλαδή θα μειωθεί ετησίως στα επίπεδα των 40 εκατ. ευρώ.

Με το πολυνομοσχέδιο επέρχεται περικοπή οικογενειακών επιδομάτων κατά 10 εκατ. ευρώ σε όσους λαμβάνουν Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Επίσης μειώνεται το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης κατά 58 εκατ. ευρώ, δηλαδή θα μειωθεί ετησίως στα επίπεδα των 40 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, από το 2018 καταργούνται τέσσερα επιδόματα και ενσωματώνονται στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ένδειας, φυσικών καταστροφών, απροστάτευτων τέκνων κ.τ.λ.), ενώ καταργείται το επίδομα του ΟΑΕΔ σε άνεργους νέους μέχρι και 29 ετών οι οποίοι έχουν συμπληρώσει το 20ό έτος της ηλικίας τους και έχουν αποφοιτήσει από δημόσιο εκπαιδευτικό ίδρυμα λαμβάνοντας τίτλο σπουδών οποιασδήποτε εκπαιδευτικής βαθμίδας.

Το 2018 θα συνεχιστεί η περικοπή του ΕΚΑΣ, με τη συνολική μείωση για τους εναπομείναντες χαμηλοσυνταξιούχους που το λαμβάνουν να ανέρχεται σε 238 εκατ. ευρώ, ενώ μειώσεις θα γίνουν και στα ειδικά μισθολόγια δικαστικών, γιατρών ΕΣΥ, πανεπιστημιακών.

Από την 1η Ιανουαρίου 2018 θα τεθεί σε εφαρμογή η απόφαση για επιβολή τέλους διαμονής σε ξενοδοχεία από 0,5 έως 4 ευρώ ανά διαμονή, ενώ θα φορολογηθούν και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας ενοικίασης (π.χ. Airbnb).

Οι απώλειες για τους συνταξιούχους

Στο πολυνομοσχέδιο της κυβέρνησης, περιλαμβάνεται ανώτατο όριο (οροφή) μείωσης 18% της σύνταξης, τόσο για την κύρια όσο και για την επικουρική. Το 18% τίθεται έτσι ώστε οι μειώσεις να μην ξεπεράσουν ένα όριο και να προστατευθούν οι συνταξιούχοι από υψηλές απώλειες.

Ωστόσο οι μειώσεις δεν έχουν «δάπεδο», δηλαδή αφορούν και τις διαφορές που καταγράφονται σε χαμηλές, ίσως και στις κατώτατες, συντάξεις. Έτσι οι απώλειες θα είναι διαφορετικών ταχυτήτων, ξεκινούν από 1 ευρώ και θα φθάνουν έως και τα 300 για τις κύριες και τα 70 ευρώ για τις επικουρικές, ενώ οι μειώσεις θα πλήξουν ακόμη και τις πολύ χαμηλές συντάξεις.

Αντιστοί-χως, για τις επικουρικές συντά ξεις στις οποίες ακόμη υπάρχουν προσωπικές διαφορές – περίπου 200.000 συντάξεις –υπάρχει επίσης πλαφόν 18% στο οποίο όμως περιλαμβάνονται και τυχόν μειώσεις που επιβλήθηκαν το 2016. Έτσι, σε μία επικουρική σύνταξη 200 ευρώ, με προσωπική διαφορά 50 ευρώ, η οποία υπέστη μείωση 30 ευρώ το 2016, τον Ιανουάριο του 2019 θα μειωθεί 6 ευρώ περαιτέρω, ώστε συνολικά οι απώλειες να φθάσουν το 18% της σύνταξης.

Μεγάλοι χαμένοι είναι όσοι σήμερα λαμβάνουν τα κατώτατα όρια στις κύριες και επικουρικές, όπως για παράδειγμα μητέρες ανηλίκων που συνταξιοδοτήθηκαν με μειωμένη σύνταξη και θα υποστούν το πλαφόν του 18%, αλλά και χιλιάδες άτομα με αναπηρία που λαμβάνουν κατά κανόνα χαμηλές αναπηρικές συντάξεις, οι οποίες επηρεάζονται πολύ από τη μείωση της εθνικής σύνταξης, ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας. Μειώσεις θα υπάρξουν και στις συντάξεις χηρείας.

Οι αλλαγές στα εργασιακά

Σύμφωνα με το κείμενο του νομοσχεδίου, η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων παραπέμπεται στο απώτερο μέλλον ενώ προβλέπονται αλλαγές σε ομαδικές απολύσεις και στο καθεστώς κήρυξης των απεργιών.

Η νέα νομοθεσία διασφαλίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις του 2011 για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις θα παραμείνουν σε ισχύ έως το τέλος του προγράμματος. Η άρση της επεκτασιμότητας και της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης των συλλογικών συμβάσεων παραμένουν.

Αντιθέτως για το καθεστώς των ομαδικών απολύσεων προβλέπεται η τροποποίηση της νομοθεσίας προκειμένου να αντικατασταθεί το σημερινό πλαίσιο με μία διαδικασία προειδοποίησης έως τριών μηνών. Για τις ομαδικές απολύσεις, προβλέπεται η κατάργηση της προέγκρισης όχι μόνο για τον εκάστοτε υπουργό Εργασίας (υπουργικό βέτο) αλλά και για το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας (ΑΣΕ), το οποίο πλέον θα ελέγχει το «σύννομο» της διαδικασίας.

Για τις ομαδικές απολύσεις τις αποφάσεις θα λαμβάνει τα Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας που θα ελέγχει μόνο τη νομιμότητα της απόφασης. Θα προηγείται διαβούλευση 30 ημερών με τους εκπροσώπους των εργαζομένων. Το όριο των ομαδικών απολύσεων δεν αλλάζει, δηλαδή παραμένει στους: 6 εργαζομένους για επιχειρήσεις με 20 έως 150 εργαζομένους και στο 5% του προσωπικού μηνιαίως με όρια τους 30 εργαζομένους για επιχειρήσεις με προσωπικό 150 εργαζομένους και άνω.

Για τις απεργίες προβλέπεται μια ταχεία δικαστική διαδικασία (fast track) για να κρίνει τη νομιμότητά τους. Δηλαδή με την ίδια δικαστική διαδικασία που κρίνεται μια απεργία παράνομη και καταχρηστική θα κρίνεται στο εξής και η νομιμότητα τυχόν διαφορών που προκύπτουν σε περιπτώσεις απεργιών. Οι μη απεργοί δεν θα πληρώνονται εάν δεν μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται εξαιτίας μιας απεργίας που βρίσκεται σε εξέλιξη στην επιχείρηση.

Ταυτοχρόνως παραμένει ανοιχτή η διαδικασία αλλαγών στον συνδικαλιστικό νόμο 1264/1982, η οποία θα γίνει ύστερα από διαβούλευση με κοινωνικούς εταίρους. Οι αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο θα αφορούν τον τρόπο κήρυξης της απεργίας (50% + 1 της γενικής συνέλευσης) στα πρωτοβάθμια σωματεία, αλλά και την προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών. Δηλαδή τον περιορισμό του αριθμού των συνδικαλιστικών αδειών που προβλέπει ο νόμος 1264/1982, όπως και την αναθεώρηση των λόγων απόλυσης των συνδικαλιστών, με τη διεύρυνση της λίστας που προβλέπει ο σχετικός νόμος.