Το δίλημμα Τσίπρα: Εκλογές ή μέτρα;
Το αφήγημα της κυβέρνησης που μιλάει για κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, μέτρα για το χρέος, ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση (QE) και έξοδο στις αγορές, ξεθωριάζει.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, εκτιμούν ότι «ο χρόνος μας προσπερνά, με τους στόχους της κυβέρνησης ακόμα να μην είναι ορατοί». Εκτιμούν ότι η αξιολόγηση καθυστερεί απελπιστικά, από παράγοντες «ανεξάρτητους» ουσιαστικά από δημοσιονομικά μέτρα, πλεονάσματα και ρυθμίσεις για το χρέος. Και εξηγούν ότι το καθοριστικό διάστημα για τη χώρα μας ξεκινά από τις 6 Φεβρουαρίου (ημέρα κατά την οποία θα αποφασίσει το ΔΝΤ αν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα της Ελλάδας ή όχι) και ολοκληρώνεται στις 9 Μαρτίου (ημέρα που συνεδριάζει η ΕΚΤ για να αποφασίσει την ένταξη ή μη της Ελλάδας στο QE) –αν και στην περίπτωση της ΕΚΤ θα υπάρξουν και άλλες ευκαιρίες.
Ωστόσο, σύμφωνα με άλλα στελέχη της κυβέρνησης, αυτή η πολιτική ανάλυση επαναλαμβάνει τα λάθη του παρελθόντος, καθώς θεωρεί δεδομένο ότι η Γερμανία, και πιο συγκεκριμένα ο Β. Σόιμπλε, δεν θέλει «αναταραχή» στην Ευρωζώνη ενόψει των γερμανικών εκλογών, το φθινόπωρο, αλλά και των άλλων εκλογικών αναμετρήσεων (Ολλανδία, Γαλλία, πιθανόν και Ιταλία). Και άρα, υποστηρίζει η ανάλυση, ο Σόιμπλε θα υποχωρήσει σε διάφορα θέματα. Ανάλογη, βέβαια, ανάλυση, που αποδείχθηκε εντελώς λανθασμένη, γινόταν και το 2015 όταν κάποιοι πίστευαν ότι η απειλή με Grexit βοηθά την διαπραγμάτευση –τελικά αποδείχθηκε ότι το «Plan B» της κυβέρνησης ήταν το «Plan A» του Σόιμπλε!
Ο Β. Σόιμπλε, εκτιμά συγκεκριμένη «ομάδα» στην κυβέρνηση και στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι πολύ πιθανόν να μην έχει κανέναν πρόβλημα αν πέσει η κυβέρνηση Τσίπρα –πιθανόν και να το χρησιμοποιήσει στις γερμανικές εκλογές! Και επισημαίνουν ότι η παραδοχή της κυβέρνησης ότι το ευρωπαϊκό κεκτημένο λειτουργεί υπέρ της διαπραγμάτευσης (κυρίως στα εργασιακά) δεν φαίνεται να ευσταθεί. Επιμένουν, μάλιστα, ότι η ηγεσία της ΕΕ, με πρόσχημα τους «κανόνες που πρέπει να τηρούνται» –και οι οποίοι αλλάζουν κατά το δοκούν...–, δεν αφήνει χώρο όχι για εναλλακτική πολιτική αλλά ούτε για δημοκρατία καθώς η δημοκρατία συνιστά απειλή για τη λιτότητα και τον νεοφιλελευθερισμό.
Επομένως, αν δεν κλείσει γρήγορα η δεύτερη αξιολόγηση, για να ενταχθεί η χώρα στην Ποσοτική Χαλάρωση (προκειμένου ο δανεισμός επιχειρήσεων να μην έχει υψηλό κόστος), το αδιέξοδο θα επιταθεί και η κυβέρνηση θα βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο. Και ο «τοίχος» αυτός θα προσφέρει μόνο δυο επιλογές:
– Μέτρα για το 2018 (για να κλείσει η αξιολόγηση) και ακόμα περισσότερα μέτρα προκειμένου να υπάρχουν υψηλά πλεονάσματα 3,5%. Μέτρα που θα ξεπερνούν τα 4,5 δισ. ευρώ!
– Εκλογές.
Και στις δύο περιπτώσεις η κυβέρνηση χρειάζεται ένα αφήγημα –κάτι πρέπει να πει στην κοινωνία. Αφήγημα που δεν φαίνεται να έχει, όπως άλλωστε δεν έχει και η ΝΔ, αφού το αφήγημα του Κυρ. Μητσοτάκη ότι θα υλοποιεί ό,τι του ζητούν και θα είναι πιο συνεργάσιμος με τους θεσμούς και άρα θα τον βοηθήσουν ούτε πείθει ούτε ευσταθεί. Με μέτρα, όμως, έστω για το 2018 ή από το 2019 και μετά, η κυβέρνηση δεν θα αντέξει για πολύ την κοινωνική αναταραχή, καθώς θα συσπειρώσει ακόμα περισσότερο την κοινωνική δυσαρέσκεια εναντίον της.
Ωστόσο, όπως σημειώνει πρώην πρωθυπουργός, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις του –πολύ πιθανόν να μιλά και με τον Τσίπρα–, το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης εξασφαλίζει έναν ακόμα χρόνο διακυβέρνησης στο ΣΥΡΙΖΑ. Χρόνος ικανός, αν υπάρξει η σωστή διαχείριση, να αλλάξει το κλίμα. Και τονίζει ότι η προσφυγή στις κάλπες σήμερα, έτσι και αλλιώς, είναι αυτοκτονία. Άρα μία λύση υπάρχει για την κυβέρνηση: μέτρα (που αν περιγραφούν και δεν ψηφιστούν σήμερα, αλλά αργότερα, τόσο το καλύτερο...), με την ελπίδα ότι ο πολιτικός χρόνος που θα κερδίσει θα της δώσει την δυνατότητα να αλλάξει την εσωτερική κατάσταση.