Προειδοποιητική επιστολή Κομισιόν: Η Ελλάδα σπεύδει βραδέως

Από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η αρμόδια για τα θέματα Μεταναστευτικής Πολιτικής, εκπρόσωπος της Επιτροπής, Νατάσα Μπερτό (Natasha Bertaud), προκύπτει ότι στην Ελλάδα μεταξύ 20 Ιουλίου και 30 Νοεμβρίου καταγράφηκαν περισσότερες από 492.000 αφίξεις.

Ωστόσο, στη βάση δεδομένων Eurodac έχουν σταλεί δακτυλικά αποτυπώματα από περίπου 121.000 πρόσφυγες και μετανάστες, περίπου δηλαδή το ένα τρίτο των καταγεγραμμένων αφίξεων.

Παρόμοια επιστολή, που είναι το πρώτο βήμα της διαδικασίας παράβασης, απέστειλε η Κομισιόν και στις Ιταλία και Κροατία.

Μεταξύ 20 Ιουλίου και 30 Νοεμβρίου, στην Ιταλία καταγράφηκαν περί τις 65.000 αφίξεις διά θαλάσσης. Από αυτές, αποτελεσματική λήψη και διαβίβαση δακτυλικών αποτυπωμάτων στη βάση δεδομένων Eurodac έγινε για περίπου τις μισές, συγκεκριμένα 29.000.

Την ίδια περίοδο, για την Κροατία τα αντίστοιχα νούμερα είναι 340.000 αφίξεις και μόλις 575 διαβιβάσεις δακτυλικών αποτυπωμάτων στην κοινή βάση δεδομένων.

Η Κομισιόν αναφέρει ότι είχε αποστείλει διοικητικές επιστολές και στις τρεις χώρες τον Οκτώβριο. Όπως αναφέρει, «δύο μήνες αργότερα, οι ανησυχίες δεν έχουν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά», λόγος για τον οποίο στις Βρυξέλλες προχωρούν στο «πρώτο επίσημο βήμα της διαδικασίας παράβασης για την παράλειψη πλήρους μεταφοράς και εφαρμογής του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου».

Ελλάδα, Ιταλία και Κροατία έχουν δύο μήνες να παρουσιάσουν τα μέτρα που έλαβαν ή να παρουσιάσουν σχέδιο εναρμόνισης της εθνικής με την κοινοτική νομοθεσία.

Άσυλο και συνθήκες υποδοχής για δύο

Σ' αυτήν τη φάση βρίσκονται Ελλάδα και Μάλτα για επίσημες επιστολές που είχαν λάβει μαζί με άλλες δεκαέξι χώρες στις 23 Σεπτεμβρίου, αναφορικά με την εφαρμογή δύο οδηγιών: της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου, η οποία καθορίζει κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και την ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (σ.σ. για την οποία προειδοποιήθηκε σήμερα και η Ουγγαρία), και της οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής, η οποία αφορά την πρόσβαση στις συνθήκες υποδοχής των αιτούντων άσυλο εν αναμονή της εξέτασης της αίτησής τους.

Το δίμηνο παρήλθε, χωρίς να έχουν κοινοποιηθεί στην Επιτροπή τα σχετικά μέτρα και τώρα οι δύο χώρες έχουν λάβει «αιτιολογημένες γνώμες», στις οποίες οφείλουν να απαντήσουν εντός δύο μηνών. Αν δεν το πράξουν, η Κομισιόν πάει την υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ, όπου ενδεχομένως να επιβληθούν χρηματικές ποινές.

«Η Επιτροπή γνωρίζει καλά την πίεση που υφίστανται τα κράτη-μέλη, όπως είναι η Ιταλία και η Ελλάδα και γι’ αυτό υιοθέτησε την προσέγγιση των hotspots», δήλωσε η Νάτασα Μπερτό κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης ενημέρωσης των δημοσιογράφων στις Βρυξέλλες, προσθέτοντας ότι έχουν κινητοποιηθεί ευρωπαϊκά μέσα και ευρωπαϊκοί οργανισμοί για να βοηθήσουν στη διαχείριση των νέων αφίξεων.

Σύμφωνα με αρμόδιες ελληνικές πηγές που επικαλείται το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το πρόβλημα έγκειται στο ότι η λήψη των δακτυλικών αποτυπωμάτων γίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις με τη χρήση χαρτιού και όχι με τα ειδικά μηχανήματα Eurodac, τα οποία δεν έχει παραλάβει στο σύνολό τους ακόμα η Ελλάδα.

Ένα από τα δώδεκα ηλεκτρονικά μηχανήματα λήψης αποτυπωμάτων και καταχώρησης στοιχείων Eurodac που έδωσε το Βερολίνο στην Αθήνα, στις 15 Οκτωβρίου 2015, για να υπερασπίσει τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, αναδεικνύοντας τον ευρωπαϊκό πολιτισμό στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου και ακόμα παραπέρα. Η μη προμήθειά τους κινδυνεύει να θέσει την Ελλάδα εκτός ευρωπαϊκού κεκτημένου. Στις 14 Ιουλίου 2015, η γερμανική Tagesspiegel είχε αναφερθεί στις αντιδράσεις του Γερμανικού Ινστιτούτου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Deutsches Institut für Menschenrechte - (DIMR), το οποίο κατήγγειλε ότι «ο νέος κανονισμός για τη θέσπιση του Eurodac, που επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ από τις 20 Ιουλίου, αποτελούσε κατάχρηση της ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων, επιτρέποντας σημαντικές παρεμβάσης σε θεμελιώδη δικαιώματα» - Πηγή: Eurokinissi/Στέλιος Μισίνας

Eurodac: οι στυλοβάτες της Ευρώπης

Στις 15 Οκτωβρίου, ημέρα που στις Βρυξέλλες συνερχόταν σύνοδος κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με κύριο θέμα συζήτησης το μεταναστευτικό, η γερμανική κυβέρνηση μέσω της πρεσβείας της στην Αθήνα είχε παραδώσει στις ελληνικές αρχές δώδεκα ηλεκτρονικά μηχανήματα λήψης αποτυπωμάτων και καταχώρησης στοιχείων Eurodac, τα οποία, σύμφωνα με την Ελληνική Αστυνομία (ΕΛΑΣ), έχουν διατεθεί στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των προσφυγικών ροών.

Η τελετή παραλαβής επαναλήφθηκε στις 3 Δεκεμβρίου, στον απόηχο των φημών περί Σένγκεν, με τη Γερμανία αυτή τη φορά να παραδίδει δεκαπέντε επιπλέον μηχανήματα και τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ (Frank-Walter Steinmeier) να δηλώνει:

Στηρίζουμε έμπρακτα την Ελλάδα στην αντιμετώπιση των μεγάλων μεταναστευτικών ροών. Έτσι αποδεικνύουμε ότι τόσο η ΕΕ, όσο κι εμείς δεν αφήνουμε μόνη της την Ελλάδα στην εκτέλεση του τεράστιου έργου της να ρυθμίσει και να διαχειριστεί την εισροή προσφύγων και μεταναστών. Την ιστορική αυτή πρόκληση για την ΕΕ μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε μόνο από κοινού.

Όπως ανέφερε τότε η ΕΛΑΣ, μαζί με τις 27 συσκευές Eurodac των Γερμανών, οι ελληνικές αστυνομικές αρχές διαθέτουν συνολικά εβδομήντα, που κατανέμονται σε σημεία καταγραφής προσφύγων και μεταναστών σε διάφορες παραμεθόριες περιοχές, κυρίως σε ακριτικά νησιά του Αιγαίου. Εκτός αυτών, η Σλοβενία έχει προσφερθεί να διαθέσει τρεις συσκευές Eurodac, ενώ «άλλες δέκα αναμένεται να αποκτηθούν από εθνικούς πόρους».

Τα Eurodac είναι σαν τα ευρώ: έρχονται σε δόσεις

Την ίδια ημέρα, σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου (3/12) ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας είχε κάνει λόγο για ψέματα, αναφορικά με προγενέστερα δημοσιεύματα που υποστήριζαν ότι η Ελλάδα αρνούνταν να παραλάβει τα 300 διαθέσιμα μηχανήματα Eurodac από τις ευρωπαϊκές αρχές, κινδυνεύοντας για το λόγο αυτό να αποβληθεί από τον χώρο Σένγκεν.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν εναποθέσει όλες τις ελπίδες τους για λύση του προσφυγικού στον όγκο και τη δύναμη της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας να λαμβάνει και να επεξεργάζεται βιομετρικά δεδομένα. Όπως το θέτει στη σημερινή της ανακοίνωση η Κομισιόν, «η αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού Eurodac είναι κρίσιμη για τη λειτουργία του συστήματος του Δουβλίνου και τα προγράμματα μετεγκατάστασης της ΕΕ».

Όπως, όμως, φαίνεται, τα Eurodac είναι σαν τα ευρώ: έρχονται σε δόσεις. Χαρακτηριστική ήταν η προ εβδομάδος τοποθέτηση του Γιάννη Μουζάλα:

Λένε ότι μας δίνουν 400 Eurodac και εμείς δεν τα παίρνουμε. Αυτό είναι ψέμα, το οποίο πολύ εύκολα μπορεί κανείς να αντικρούσει. Έχουμε ζητήσει 100 Eurodac, τα ζητάω από όταν είμαι υπηρεσιακός υπουργός κάθε φορά που πηγαίνω στις Βρυξέλλες. Μας έχουν δώσει περίπου 48, από τα οποία τα 12 είναι διμερής προσφορά της Γερμανίας, εκτός ΕΕ. Σχετικά με την εγκατάσταση των συσκευών αντιμετωπίσαμε κάποια τεχνικά προβλήματα, όπως την εγκατάσταση οπτικών ινών σε κάποια, τα οποία αντιμετωπίστηκαν και σε συνεργασία με τη Γερμανία.

Σήμερα από τις Βρυξέλλες, έχοντας αναγνωρίσει τα προβλήματα των άλλων, η εκπρόσωπος της Κομισιόν κατέληξε λέγοντας πως η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν αλλάζει και ότι είναι αναγκαία η «πλήρης εφαρμογή» της.

Όπως προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τις 160.000 θέσεις, που έχουν προβλεφθεί για την μετεγκατάσταση προσφύγων στις χώρες της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης έως το τέλος του έτους, έχουν ετοιμαστεί μόλις 3.827, 211 περισσότερς από τις 3.616 που ήταν έτοιμες στις αρχές Νοεμβρίου.

Η Γερμανία παραμένει στις 30 θέσεις, έχοντας να ετοιμάσει άλλες 27.525, όπως επιτάσει η πλήρης εφαρμογή των συμφωνηθέντων.

Πριν από ένα μήνα, από τις 160.000 θέσεις μετεγκατάστασης οι 61.774 δεν είχαν ακόμα κατανεμηθεί. Ο αριθμός αυτός έχει πέσει σήμερα στις 54.000.

(Μια παλαιότερη κοινή «περιπέτεια» Ελλάδας και Ιταλίας στην Ευρώπη μπορείτε να διαβάσετε εδώ).