ΝΑΤΟ: Αμερικανικές πιέσεις για αύξηση των αμυντικών δαπανών-Πόσα πληρώνει η Ελλάδα
Τριβές μεταξύ Βερολίνου και Ουάσινγκτον προκαλούν οι πιέσεις της αμερικανικής κυβέρνησης προς τα μέλη του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών, που διατυπώθηκαν αυτή τη φορά δια στόματος Ρεξ Τίλερσον, στην πρώτη του επίσκεψη στην έδρα της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, αφού επιχείρησε να διαβεβαιώσει τους συμμάχους πως η Ουάσινγκτον θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της προς το ΝΑΤΟ, εν συνεχεία τους ζήτησε να προχωρήσουν σε αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Ειδικότερα, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας ζήτησε από τους συμμάχους να ικανοποιήσουν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ τους για τις αμυντικές δαπάνες καλώντας καθεμιά από τις χώρες, είτε να τον εκπληρώσει, είτε να έχει έτοιμο ένα σχέδιο για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της ως προς τις δαπάνες απέναντι στο ΝΑΤΟ μέχρι την επόμενη Σύνοδο Κορυφής τον Μάιο.
Αιχμηρή ήταν η αντίδραση της Γερμανίας, με τον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ να τονίζει: «Αμυντικές δαπάνες 2% ισοδυναμούν με 70 δισ. ευρώ. Δεν γνωρίζω ούτε έναν Γερμανό πολιτικό ο οποίος θα χαρακτήριζε αυτόν τον στόχο επιτεύξιμο ή επιθυμητό».
«Οι ΗΠΑ θα συνειδητοποιήσουν ότι είναι προτιμότερο αντί να συζητάμε για αύξηση των αμυντικών δαπανών, να μιλάμε για το πώς θα ξοδέψουμε καλύτερα τα ποσά αυτά», πρόσθεσε ακόμη ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, σημειώνοντας πως στις δαπάνες αυτές θα έπρεπε να προσμετρώνται και ποσά που ξοδεύονται για ανθρωπιστική, αναπτυξιακή και οικονομική βοήθεια.
Σύμφωνα με τον Τίλερσον, στόχος είναι ως τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον ερχόμενο Μάιο, στην οποία θα συμμετέχει και ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, να έχει συμφωνηθεί ότι ως το τέλος του έτους οι Σύμμαχοι θα πρέπει είτε να εκπληρώνουν τη δέσμευσή τους, είτε να έχουν παρουσιάσει σχέδια που θα δείχνουν με το ακριβές χρονοδιάγραμμα με το οποίο θα πετύχουν τον στόχο του 2%.
Πηγή: REUTERS/Virginia Mayo/Pool
Η Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες θορυβήθηκαν όταν ο Ντόναλντ Τραμπ είχε επικρίνει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του το NATO διότι τα κράτη μέλη του δεν συνεισφέρουν αυτό που τους αναλογεί και αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στην προεδρία των ΗΠΑ χαρακτήρισε το Σύμφωνο «απαρχαιωμένο».
Σημειώνεται πως η ένταξη στο ΝΑΤΟ συνοδεύεται με οικονομικές υποχρεώσεις. Τα μέλη πρέπει να συμβάλλουν στην πυρήνα του προϋπολογισμού του οργανισμού και οι κατευθυντήριες της Συμμαχίας είναι να δαπανάται από κάθε μέλος τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα.
Πηγή: graphiq.com
Όπως αναφέρει το πρακτορείο Reuters, οι Ηνωμένες Πολιτείες δαπανούν το 70% των στρατιωτικών δαπανών τους στο ΝΑΤΟ, ενώ στην Ευρώπη μόλις τέσσερα μέλη της Συμμαχίας, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Πολωνία και η Βρετανία ικανοποιούν το συμφωνηθέν αίτημα της Συμμαχίας για αμυντικές δαπάνες ύψους 2% του ΑΕΠ τους.
Σε ότι αφορά την Ελλάδα, το ύψος των αμυντικών δαπανών προσέγγισε το 2016 τα 6 δισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 2,4% του ΑΕΠ. Η επίδοση αυτή κατατάσσει την Ελλάδα δεύτερη, μετά τις ΗΠΑ, στη χρηματοδότηση των δράσεων της Συμμαχίας. Τα στοιχεία για τη συνεισφορά των χωρών στο ΝΑΤΟ είναι συγκλονιστικά δείχνοντας πως η Ελλάδα παρά την κρίση και τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα είναι συνεπής στις υποχρεώσεις της.
Τα περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν από καιρό αποτύχει να φθάσουν σε αυτό το επίπεδο, αλλά όχι η Ελλάδα που σταθερά διατηρείται πάνω από το 2%.
Είναι χαρακτηριστικό πως στις απαρχές της κρίσης το 2009 η Ελλάδα δαπανούσε το 3,1% του ΑΕΠ της για αμυντικές δαπάνες υπέρ του ΝΑΤΟ, όταν οι ΗΠΑ συνέβαλαν στον προϋπολογισμό της Συμμαχίας με το 5,3% του ΑΕΠ τους. Σήμερα η Ελλάδα καταβάλει το 2,4% του ΑΕΠ και οι ΗΠΑ το 3,6% του ΑΕΠ τους, δηλαδή 608 δισ. δολάρια. Σχηματικά, στην οκταετία οι ελληνικές δαπάνες για άμυνα μειώθηκαν κατά 0,7%, όταν στις εύρωστες ΗΠΑ περιορίσθηκαν κατά 1,7% του ΑΕΠ.
Μόνο πέντε χώρες από τα 28 μέλη του ΝΑΤΟ βρέθηκαν πάνω από το στόχο του 2% το 2016 και συγκεκριμένα οι Ελλάδα, Εσθονία, Πολωνία, Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η Γαλλία διέθεσε λιγότερο από το 1,8% του ΑΕΠ της για την άμυνα και η Ιταλία και η Γερμανία λιγότερο από 1,2% και αυτό παρά την προσφυγική κρίση και τις γεωπολιτικές εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή.
Εκτιμάται πως οι 21 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 που είναι επίσης μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να δαπανήσουν 96 δισ. δολάρια περισσότερα σε ετήσια βάση - από ό, τι σήμερα – για να πιάσουν το στόχο του 2%. Σήμερα η συνεισφορά τους αθροίζεται σε 181 δισ. δολάρια.
Τέλος, να αναφερθεί πως η Τουρκία διέθεσε εφέτος το 1,6% του ΑΕΠ της για δαπάνες σχετικές με την άμυνα και τη συμμετοχή της στη Συμμαχίας, όταν το 2009 δαπανούσε το 2,1%.