28η Οκτωβρίου: Οι είκοσι μάχες που έκριναν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Αποτέλεσμα της άρνησης ήταν να μπει η χώρα στη δύνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και να ξεσπάσει ο Ελληνοιταλικός πόλεμος. Από τότε και κάθε χρόνο οι Έλληνες γιορτάζουν την ημέρα ως εθνική επέτειο.

Ποιες είναι όμως οι μάχες του Β΄ Παγκοσμίου που έχουν στιγματίσει την ιστορία της ανθρωπότητας; Ακολουθεί ένα ευρύ πλέγμα μαχών και γεγονότων της αιματηρής συμπλοκής που θα αποτυπώσουν με μεγάλη ευκρίνεια τις επιπτώσεις της στην ιστορική εξέλιξη του γένους.

20. Κρήτη – Μάιος του 1941

Μια από τις πλέον αναιδείς εναέριες επιχειρήσεις της Γερμανίας στη Ευρώπη, έγινε στο ελληνικό νησί. Είναι η πρώτη φορά που καταγράφηκε τόσο μαζική πτώση αλεξιπτωτιστών στην ιστορία. Την Κρήτη προστάτευαν Βρετανοί και Έλληνες στρατιώτες, που σημείωσαν κάποια επιτυχία έναντι των ελαφρά οπλισμένων Γερμανών που έρχονταν από αέρος. Κενά στην επικοινωνία των συμμάχων επέτρεψαν στους Γερμανούς να καταλάβουν το κομβικής σημασίας αεροδρόμιο στο Μάλεμε και να φέρουν ενισχύσεις. Μόλις οι Ναζί επανέκτησαν το αριθμητικό τους πλεονέκτημα, έφεραν και δυνάμεις από θαλάσσης. Οι Σύμμαχοι παραδόθηκαν μετά από δύο εβδομάδες μαχών.

19. Iwo Jima, Φεβρουάριος του 1945

Είναι μια εικονική μάχη κυρίως λόγω της φωτογραφίας του Τζο Ρόζενθαλ με την υπερυψωμένη αμερικανική σημαία. Οι ιστορικοί ακόμη διαφωνούν για το αν η στρατηγική θέση του νησιού άξιζε το κόστος της μάχης. Είκοσι χιλιάδες Ιάπωνες μαχητές έσκαψαν και μπήκαν σε οχυρά, σπηλιές και τούνελ. Της επίθεσης προηγήθηκε μια μεγάλων διαστάσεων ναυτική και αεροπορική βομβιστική επίθεση, η οποία κράτησε αρκετές μέρες και κάλυψε όλο το νησί. Παρότι λιγότεροι σε αριθμό, πέντε προς έναν για την ακρίβεια, και χωρίς καμία ελπίδα για νίκη, οι Ιάπωνες αντιστάθηκαν σθεναρά και σχεδόν κανείς δεν παραδόθηκε. Πολλές από τις θέσεις τους «καθαρίστηκαν» μόνο με χερσαίες επιθέσεις και χειροβομβίδες, ακόμη και με τα M4A3R3 Sherman "Zippo" τανκ, που σκορπούσαν τον τρόμο.

18. Anzio, Ιανουάριος – Ιούνιος 1944

Οι Σύμμαχοι εισέβαλαν στην Ιταλία το 1943, όμως μέχρι το 1944 είχαν προχωρήσει πολύ λίγο. Εξαπέλυσαν λοιπόν μια μεγάλη χερσαία επίθεση για να αναγκάσουν τους υπερασπιστές της θέσης να διασπάσουν τις δυνάμεις τους ή να τους περικυκλώσουν. Μερικοί εκ των 36.000 αντρών έφτασαν κατά μεγάλη έκπληξη των αντιπάλων τους, αλλά καθώς οι σύμμαχοι παγίωναν τις θέσεις τους, οι Γερμανοί περικύκλωσαν την περιοχή. Μετά από σκληρές μάχες, τον Φεβρουάριο οι συμμαχικές δυνάμεις οπισθοχώρησαν σχεδόν μέχρι τα παράλια. Χρειάστηκαν ακόμη 100.000 ενισχύσεις και πέντε μήνες για να ξεφύγουν από το Άντζιο.

17. Monte Cassino, Ιανουάριος – Μάιος 1944

Μετά το Άντζιο οι Γερμανοί πήραν αμυντικές θέσεις, γνωστές ως Γραμμή του Χειμώνα, με οχυρά, συρματοπλέγματα, ναρκοπέδια και χαντάκια. Οι τέσσερις επιτυχημένες επιθέσεις των Συμμάχων σε αυτές τις θέσεις έμειναν στην ιστορία υπό την ονομοασία μάχη του Μόντε Κασίνο. Η μάχη έμοιαζε με σύρραξη του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, με αιματηρούς βομβαρδισμούς από το πυροβολικό. Η επιτυχία ήρθε, όμως περισσότεροι από 50.000 άντρες των Συμμάχων έχασαν τη ζωή τους. Σήμερα η μάχη είναι ευρέως γνωστή για την καταστροφή του μοναστηρίου του Μόντε Κασίνο, όταν οι Σύμμαχοι λανθασμένα το πέρασαν για κέντρο επιχειρήσεων των Γερμανών.

16. Bulge, Δεκέμβριος 1944 – Ιανουάριος 1945

Οι Σύμμαχοι ξέφυγαν από την Νορμανδία και προχώρησαν προς τη Γαλλία και το Βέλγιο. Ο Χίλτερ έβαλε ως στόχο να τους σταματήσει αιφνιδιαστικά. Αρκετά οπλισμένα τμήματα προχώρησαν προς το Ardennes με σκοπό να διασπάσουν τα σώματα των Συμμάχων. Οι Αμερικανικές δυνάμεις άντεξαν στην πίεση παρά τις τεράστιες απώλειες – πάνω από 19.00 άτομα έχασαν τη ζωή τους. Οι Γερμανοί είχαν περιορισμένα πυρομαχικά και μπορούσαν να πετάξουν μόλις μερικές πριν πριν ξεμείνουν και από καύσιμα. Η επίθεση λοιπόν «έσβησε» πρόωρα. Οι Συμμαχικές δυνάμεις λύγισαν, όμως δεν έσπασαν,και εκατοντάδες χιλιάδες ενισχύσεων ξεχύθηκαν στην περιοχή. Η Γερμανία έμεινε χωρίς πόρους και το τέλος ήταν αναπόφευκτο.

15. Sedan, Μάιος 1940

Όταν Βρετανία και Γαλλία κήρυξαν τον πόλεμο στη Γερμανία, μετά από την έφοδο των Ναζί στην Πολωνία, πολλοί πίστευαν ότι θα περιοριζόταν στις παιδικές τακτικές του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου. Η Γαλλία στήριξε την τακτική της στην ίδια γραμμή και κατασκεύασε βαριά τσιμεντένια οχυρώματα. Οι φιλοδοξίες κατατρίφθηκαν τον Μάιο του 1940, όταν οι Γερμανοί έκαναν επίθεση κεραυνό υπό την καθοδήγηση τανκ. Μη έχοντας βαρύ οπλισμό, οι Γερμανοί επιτέθηκαν στις γαλλικές θέσεις στη Σεντάν. Η μεγάλη αεροπορική επίθεση γρήγορα έπληξε το ηθικό των δυνάμεων μάχης και οι Γερμανοί πέρασαν εύκολα. Όλη η χώρα έπεσε σύντομα στα χέρια τους.

14. Britain, Ιούλιος – Οκτώβριος 1940

Μέχρι τα τέλη του 1940 η Αγγλία ήταν υπό τον φόβο της Γερμανικής επίθεσης, όμως η επιδρομή θα ήταν επιτυχής μόνο με κυριαρχία υπό αέρα. Αυτό που ακολούθησε είναι η πρώτη μεγάλη επίθεση από αέρος λοιπόν. Για τέσσερις μήνες η Γερμανία έκανε επιθέσεις σε βρετανικά αεροδρόμια, θέσεις ραντάρ και αεροπλάνα, ενώ ακόμη βομβάρδισε αγγλικές πόλεις. Αλλά τα Stukas αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά και οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά της δυνάμεις της Βασιλικής Αεροπορίας. Οι πολλές απώλειες ανάγκασαν τους Γερμανούς σε υποχώρηση και τα σχέδια του Χίτλερ για κατάληψη της Βρετανίας μπήκαν στο συρτάρι.

13. Brody, Ιούνιος 1941

Το σχέδιο του Χίτλερ ονομάστηκε επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, αλλά σίγουρα έδειχνε τρελή στο χαρτί, αναλογιζομένου της αριθμητικής υπεροχής των Ρώσων. Ο Χίτλερ πίστευε ότι μια επίθεση κεραυνός θα ήταν ασταμάτητη, αλλά η μάχη αυτή στα δυτικά της Ουκρανίας, θα του έδειχνε το λάθος του. 750 Γερμανοί αντιμετώπισαν Ρώσους, τετραπλάσιους στον αριθμό. Αλλά η αεροπορία της Ρωσίας είχε εκμηδενιστεί και τα Stukas επικράτησαν. Μαζί με την καταστροφή τανκ, έβαλαν στο στόχαστρο αποθήκες πυρομαχικών. Αυτό μπέρδεψε τους Ρώσους. Δεν μπόρεσαν να κινηθούν όπως έπρεπε και η αριθμητική τους υπεροχή δεν βοήθησε σε τίποτα.

12. Leyte Gulf, Οκτώβριος 1944

Η μεγαλύτερη ναυτική μάχη της ιστορίας έγινε στις Φιλιππίνες και έδωσε βήμα στην Αμερική να προχωρήσει προς Ιαπωνικά νησιά. Όλες οι δυνάμεις της Ιαπωνίας έφτασαν στην περιοχή, αλλά οι διασπασμένες δυνάμεις δεν μπόρεσαν να ενωθούν. Όλα τα πλοία τους ναυάγησαν. Η μάχη αυτή έγραψε μια νέα σελίδα στις τακτικές πολέμου.

11. Atlantic, 1940 – 1943

Τα υποβρύχια είχαν κάποια επίπτωση στον Α΄Π.Π, όμως απέκτησαν άλλη διάσταση στον Β΄. Πλοία μισθοφόρων έπλεαν σε μεγάλες ομάδες καθώς και κορβέτες εξοπλισμένες με ακτίνες «θανάτου» και σόναρ. Κουβαλούσαν τορπίλες με τις οποίες έκαναν επιθέσεις, μη αφήνοντας κανένα περιθώριο στον αντίπαλο. Η μάχη κερδήθηκε από την τεχνολογία. Μέχρι το τέλος του πολέμου πάνω από 3.000 μισθοφορικά πλοία βυθίστηκαν.

10. Coral Sea, Μάιος 1942

Μετά το Περλ Χάρμπορ, οι Ιάπωνες στόχευσαν να εισβάλουν στη Νέα Γουινέα και τα νησιά του Σολομώντα. Δυνάμεις των ΗΠΑ, με τη βοήθεια κάποιων αυστραλιανών πλοίων, κινήθηκαν για να τους αναχαιτίσουν. Η πρώτη ναυμαχία μεγάλης κλίμακας ήταν γεγονός. Έγιναν επιθέσεις με τορπίλες στα πλοία που προστατεύονταν από τις γραμμές των αγωνιστών. Ήταν μια νέα και συγκεχυμένη μορφή πολέμου, με τις δύο πλευρές να αγωνίζονται να βρουν τον εχθρό και την ασφάλεια τους. Την πιο σοβαρή απώλεια την είχαν οι Αμερικανοί, ενώ ο αγώνας ανάγκασε την Ιαπωνία να ματαιώσει τα σχέδια εισβολής της.

9. Kharkov, Μάιος 1942

Ο Στάλιν είχε στόχο να απωθήσει τους Γερμανούς με την χρήση πάνω από χιλίων τανκ και 700 βομβαρδιστικών. Αλλά η Γερμανία έδωσε ένταση στην επίθεση από αέρος, με πάνω 900 αεροπλάνα να πετούν στην περιοχή. Παγιδευμένοι οι Ρώσοι και περικυκλωμένοι από τα βομβαρδιστικά, παραδόθηκαν. Περισσότεροι από 250.000 στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους, τραυματίστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν. Δεκαπλάσιος αριθμός από τις απώλειες των Γερμανών.

8. Luzon, Ιανουάριος – Αύγουστος 1945

Το Luzon, το μεγαλύτερο από τα νησιά των Φιλιππίνων, έπεσε στα χέρια της Ιαπωνίας το 1942. Ο στρατηγός Ντάγκλας Μακάρθουρ είχε ορκιστεί να επιστρέψει στη χώρα και το έκανε το 1945. Υπήρξαν διάσπαρτες μάχες ενάντια ιαπωνικών στρατευμάτων. Μερικοί αποσύρθηκαν στα βουνά και συνέχισαν να αγωνίζονται πολύ καιρό μετά το τέλος του πολέμου. Περισσότεροι από 200.000 Ιάπωνες σκοτώθηκαν σε σύγκριση με τους 10.000 Αμερικανούς, καθιστώντας αυτή ως την πιο αιματηρή επίθεση με την συμμετοχή των ΗΠΑ.

7. Φιλιππίνες, Ιούνιος 1944

Έγινε από αμερικανικές δυνάμεις κατά μήκος του Ειρηνικού. Μεγάλη ιαπωνική δύναμη θαλάσσης, συν κάποια αεροσκάφη χερσαίων επεμβάσεων, πολέμησαν επτά αμερικάνικες θαλάσσιες δυνάμεις. Οι ΗΠΑ υπερείχαν όχι μόνο αριθμητικά, αλλά και είχαν και καλύτερα αεροσκάφη. Οι Αμερικανοί επιβλήθηκαν στους αντιπάλους με αποτέλεσμα να πνιγούν τέσσερις φορές περισσότερα γιαπωνέζικα απ’ ότι αμερικανικά πλοία.

6. Βερολίνο, Απρίλιος – Μάιος 1945

Για τη Δύση, η μάχη του Βερολίνου μπορεί να φαίνεται σαν κύκνειο άσμα. Στην πραγματικότητα, ήταν μια μαζική και ακραία αιματηρή επίθεση καθώς έχασαν την ζωή τους 750.000 γερμανοί, υπό την ηγεσία του Χίτλερ. Οι Ρώσοι είχαν το πλεονέκτημα σε τανκ, αλλά τα θωρακισμένα οχήματα ήταν ευάλωτα σε ρουκέτες, που τελικά κατέστρεψαν 2.000 εξ' αυτών. Όπως το Στάλινγκραντ, τη μάχη του Βερολίνου ήταν μια χερσαία επέμβαση σε στενά πλαίσια. Ο απολογισμός των θυμάτων ήταν βαρύς και χιλιάδες ήταν και οι νεκροί άμαχοι. Στις 30 Απριλίου ο Χίτλερ αυτοκτόνησε για να μην παραδοθεί.

5. Kursk, Ιούλιος – Αύγουστος 1943

Ήταν η τελευταία επίθεση των γερμανών στο ανατολικό τμήμα και θεωρείται η μεγαλύτερη μάχη με τανκ της ιστορίας. Οι Ναζί είχαν στόχο να επαναλάβουν προηγούμενες επιτυχίες εναντίον των ρώσων. Χάρη σε κρυπτογράφους των Συμμάχων οι Ρώσοι όμως προειδοποιήθηκαν και έφτιαξαν τις αμυντικές γραμμές τους. Η Γερμανία έπεσε σε αδιέξοδο και ο στρατάρχης Ζούκοφ αντεπιτέθηκε επιφέροντας βαριές απώλειες στους Γερμανούς.

4. Μόσχα, Οκτώβριος – Ιανουάριος 1942

Περισσότερα από ένα εκατομμύριο γερμανικά στρατεύματα ρίχτηκαν στη μάχη κατά της Μόσχας. Ο Χίτλερ διέταξε ότι η πόλη θα πρέπει να ισοπεδωθεί μέχρι εδάφους και να μην γίνουν συλλήψεις, αλλά μόνο δολοφονίες. Οι επιθέσεις των Ναζί ήταν ταχύτατες στην αρχή, αλλά η μαχητικότητα των ρώσων τους επιβράδυνε, το ίδιο και το κρύο της χώρας. Η γραμμή ανεφοδιασμού των Ρώσων απέτυχε και η χώρα μπόρεσε να τους απωθήσει και να τους επιφέρει μεγάλες απώλειες.

3. D-Day, 6 Ιουνίου 1994

Η μεγαλύτερη αμφίβια επιχείρηση στην ιστορία συμπεριέλαβε πάνω από 5.000 πλοία κατά μήκος της γραμμής της Νορμανδίας. Οι Σύμμαχοι εξαπάτησαν τους Γερμανούς, τους έστησαν ενέδρα. Οι Γερμανοί δεν μπόρεσαν να ανασυνταχθούν όσο γρήγορα έπρεπε και να αντιμετωπίσουν την απειλή. Μέσα σε μια εβδομάδα οι Σύμμαχοι είχαν μεταφέρει πάνω από 300.000 στρατιώτες στη Νορμανδία.

2. Midway, Ιούνιος 1942

Ήταν μια καταστροφική ήττα από την οποία το Αυτοκρατορικό ναυτικό της Ιαπωνίας δεν μπόρεσε να επανέλθει ποτέ. Οι κρυπτογράφοι έπαιξαν πολύ σοβαρό ρόλο καθώς έμαθαν για την ενέδρα που ήθελαν να στήσουν οι Ιάπωνες και το έκαναν πρώτοι οι Σύμμαχοι. Οι προσπάθειες των Ιαπώνων να διασπάσουν τις αμερικανικές δυνάμεις απέτυχαν επίσης. Αντίθετα ήταν αυτοί που κατάφεραν μεγάλο πλήγμα, την ώρα που οι αντίπαλοι τους ανεφοδιάζονταν. Αυτή η ήττα έδειξε την μοίρα της Ιαπωνίας στον πόλεμο.

1. Στάλινγκραντ, Αύγουστος 1942 – Φεβρουάριος 1943

Ήταν μια αιματηρή επίθεση σε αστική περιοχή που πήγαινε από γειτονιά σε γειτονιά καθώς οι Γερμανοί προσπαθούσαν να κρατήσουν την κυριαρχία της πόλης από τον Κόκκινο Στρατό. Η Ρωσία είχε χιλιάδες σημεία υπεροχής, ενώ η Γερμανία σχεδόν κατεδάφισε την πόλη. Τελικά η γερμανική δύναμη απλά παραδόθηκε. Οι απώλειες υπολογίζονται σε σχεδόν 2 εκατομμύρια.