Ακιχίτο: Το τέλος εποχής ενός Αυτοκράτορα

Η κίνηση στους δρόμους για λίγα λεπτά πάγωσε. Οι πολίτες σταμάτησαν μπροστά από γιγαντο – οθόνες, παρακολουθώντας με ενδιαφέρον το, τόσο σπάνιο όσο και ιστορικής αξίας, βιντεοσκοπημένο μήνυμα του Αυτοκράτορά τους.

Οι Ιάπωνες, μπροστά από οθόνες, παρακολουθούν το σπάνιο διάγγελμα του Αυτοκράτορά τους - REUTERS/Kim Kyung-Hoon

«Είμαι ήδη 80 χρόνων και, ευτυχώς, υγιής», είπε ο Ιάπωνας μονάρχης, που κλείνει τα 83 του τον Δεκέμβριο, εξηγώντας: «Παρόλα αυτά, σκεπτόμενος πως η φυσική μου κατάσταση βαθμιαία φθίνει, προβληματίζομαι για το ότι σε λίγο ίσως να μην είμαι σε θέση να εκπληρώνω τα καθήκοντά μου ως σύμβολο του Έθνους με όλο μου το ‘’είναι’’ όπως έκανα μέχρι σήμερα».

Η ανοιχτή άμαξα με τον Αυτοκράτορα Ακιχίτο και την Αυτοκράτειρα Μιτσίκο, στους δρόμους του Τόκιο, την ημέρα του γάμου τους, στις 10 Απριλίου του 1959 - Kyodo/via REUTERS

Μετά τον Αυτοκράτορα Χιροχίτο που ανακοίνωσε μέσω ραδιοφωνικού διαγγέλματος την ήττα της Ιαπωνίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το γιο του, νυν Αυτοκράτορα που απευθύνθηκε τηλεοπτικά στο έθνος μετά το πυρηνικό ατύχημα, το 2011, ο Ακιχίτο επανέρχεται για να ενημερώσει το λαό του για τις δυσκολίες στην άσκηση των υψηλών καθηκόντων του, προλειαίνοντας το δρόμο για ενδεχόμενη παραίτησή του.

Ο Ακιχίτο και η Μιτσίκο, επισκεπτόμενοι τις πληγείσες, από το τσουνάμι, περιοχές, περπατούν μπροστά από ένα πλοίο ξεβρασμένο στην ακτή, το λιμάνι της πόλης Ότσου, στο Κιταϊμπαράκι, στις 22 Απριλίου του 2011 - REUTERS/Itsuo Inouye/Pool/File photo

Μετά το τέλος της περιόδου Χεϊσέι, τι;

Στο ερώτημα αν ένας αυτοκράτορας μπορεί να παραιτηθεί, η απάντηση είναι όχι. Ο τελευταίος Ιάπωνας που το είχε κάνει, ήταν ο Κοκάκου, το 1817, στη δύση της περιόδου Έντο.

Ως εκ τούτου, η εξέλιξη αυτή δημιουργεί νομικό κενό, αφού βάσει του ιαπωνικού αυτοκρατορικού δικαίου, ο εκάστοτε Αυτοκράτορας οφείλει να υπηρετεί την υψηλή θέση του μέχρι το θάνατό του. Στην περίπτωση ανεπάρκειας και πάντα σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο διάδοχός του θα ενεργεί ως αντιβασιλέας.

Ο Ακιχίτο είπε πως ίσως διορίσει «αντιβασιλέα», πιθανότατα τον γιο του, πρίγκιπα Ναρουχίτο, ο οποίος θα αναλάβει καθήκοντα στην περίπτωση επιδείνωσης της υγείας του - η οποία εμφανίζεται επιβαρημένη τα τελευταία χρόνια, μετά από μία εγχείρηση καρδιάς και τη θεραπεία για καρκίνο του προστάτη.

Αριστερά: Ο Ακιχίτο μωρό. Δεξιά: Την ημέρα του αυτοκρατορικού γάμου - CNN

Ο Τζεφ Κίνγκστον, διευθυντής ασιατικών σπουδών στο Temple University, εκτιμά πως ο Ακιχίτο υπαινίχθη στο διάγγελμά του πως θα πρέπει να γίνουν τροποποιήσεις στο Νόμο από τους Ιάπωνες νομοθέτες, ώστε να καταστεί δυνατή η παραίτησή του – εξέλιξη στην οποία αντιτίθενται πολλοί βουλευτές. Όπως παρατήρησε ο Κίνγκστον στο CNN: «Ήταν ένα δυνατό διάγγελμα. Ειλικρινές κι από καρδιάς. Ζητούσε από το λαό κατανόηση και υποστήριξη – και το 85% του τη δίνει».

Ο θεσμός του Ιάπωνα Αυτοκράτορα

Η ιαπωνική μοναρχία είναι η μακροβιότερη κληρονομική βασιλεία του κόσμου – και παραμένει αδιάκοπη εδώ και 14 αιώνες. Άλλοτε, ο Ιάπωνας αυτοκράτορας εθεωρείτο ως Θεός επί της γης. Σήμερα, όπως ορίζει το Σύνταγμα, δεν ασκεί πολιτική εξουσία και αποτελεί «το σύμβολο του Κράτους και της ενότητας του Έθνους».

Το αυτοκρατορικό ζεύγος χορεύει σε ένα φιλανθρωπικό γκαλά, σε ξενοδοχείο του Τόκιο, τον Απρίλιο του 2013 - REUTERS/Kyodo/File

Ο Ακιχίτο, άμεσος απόγονος του πρώτου αυτοκράτορα της Ιαπωνίας Τζίμου, είναι ο 125ος Αυτοκράτορας της χώρας των Χρυσανθέμων. Είναι ο πρωτότοκος γιος τος αυτοκράτορα Χιροχίτο και της αυτοκράτειρας Κότζουν. Αναγορεύτηκε αυτοκράτορας στις 12 Νοεμβρίου 1990. Το 1959, νυμφεύθηκε την Μιτσίκο Σόντα, πρώτη αυτοκράτειρα – γόνο αστικής οικογένειας κι όχι βασιλικού οίκου. Το εξαιρετικά αγαπητό αυτοκρατορικό ζεύγος απέκτησε τρία παιδιά, τον πρίγκιπα Ναρουχίτο – που είναι και ο διάδοχος για το Θρόνο των Χρυσανθέμων – τον πρίγκιπα Ακισίνο και την (άλλοτε) πριγκίπισσα Νόρι – η οποία παραιτήθηκε του τίτλου της, όπως ορίζει το Σύνταγμα, όταν παντρεύτηκε τον πολιτικό μηχανικό Γιοσίκι Κουρόντα.

Ο μελίρρυτος Ακιχίτο είναι ιδιαιτέρως αγαπητός στο λαό του, κυρίως επειδή απογύμνωσε το θεσμό που υπηρετεί από την πομπώδη και συχνά προκλητική πολυτέλεια πολυτέλεια που απολαμβάνουν άλλες μοναρχίες του κόσμου, προβάλλοντας ένα μετριοπαθές και κοντά στον πολίτη προφίλ.