Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Aids: η επιδημία, η κατάσταση στην Ελλάδα και οι νέες θεραπείες

Από τότε πέρασαν αρκετά χρόνια. Η επιστημονική κοινότητα έμαθε περισσότερα για τον ιό HIV, πώς εξελίσσεται, πώς μεταδίδεται και πώς μπορεί να καταπολεμηθεί.

Στόχος των επιστημόνων πλέον είναι «ο μηδενισμός των νέων μολύνσεων, των θανάτων και του στίγματος. Διότι στα δημόσια νοσοκομεία υπάρχει ακόμη το στίγμα», παραδέχεται ο Σωτήρης Τσιόδρας, Αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων κατά την διάρκεια επιστημονικής εκδήλωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών για τον ιό HIV.

Η αντιμετώπιση του στίγματος μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:

• με την σωστή ενημέρωση των πολιτών
• με την προστασία των προσωπικών δεδομένων των ασθενών από τους γιατρούς

Στον δεύτερο παράγοντα αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ Θεόφιλος Ρόζενμπεργκ καταγγέλλοντας όλους όσοι δημοσιοποίησαν τον Απρίλιο του 2012 τα στοιχεία οροθετικών γυναικών:

«Πρέπει να ζητήσουμε συγγνώμη για τη συμπεριφορά και την μεταχείριση αυτών των γυναικών. Η αποκάλυψη των στοιχείων συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Απορώ πως οι γιατροί του ΚΕΕΛΠΝΟ έδωσαν τα στοιχεία τους, έχουν ηθική υποχρέωση να προστατεύουν τους ασθενείς τους.»

Τα πρώτα περιστατικά AIDS καταγράφηκαν στις ΗΠΑ το 1981. Η «ταυτότητα» όμως του ιού, δηλαδή ο HIV, ταυτοποιήθηκε δύο χρόνια αργότερα.

Η εξάπλωση της νόσου πήρε διαστάσεις επιδημίας.

πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπολογίζεται ότι από τον εντοπισμό του πρώτου κρούσματος μέχρι σήμερα πάνω από 70 εκατομμύρια άτομα έχουν μολυνθεί με HIV/AIDS και περίπου 36,7 εκατομμύρια ζουν με HIV/AIDS (12/2015).

πηγή: ΕΚΠΑ

Αυτή η φωτογραφία δείχνει έναν αποχαιρετισμό. Ο ακτιβιστής Ντέιβιντ Κέρμπι πεθαίνει από AIDS στην αγκαλιά του πατέρα του. Η δημοσιοποίηση της από την οικογένεια του, το 1990 στο περιοδικό LIFE, στάθηκε η αφορμή να βγουν πολλοί ασθενείς να μιλήσουν ανοικτά για την νόσο.

Τι είναι ο HIV;

Ο HIV (Human Immunodeficiency Virus – Ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου) είναι ο ιός που προκαλεί το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (Acquired Immune Deficiency Syndrome – AIDS). Δρα καταστρέφοντας κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα CD4+ T λεμφοκύτταρα, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του οργανισμού από λοιμώξεις και άλλα νοσήματα.

Τι είναι το AIDS;

Ο όρος AIDS αναφέρεται στο τελευταίο στάδιο της HIV λοίμωξης, κατά το οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα έχει σχεδόν πλήρως αποδυναμωθεί. Σε αυτή την φάση το HIV οροθετικό άτομο είναι επιρρεπές σε διάφορα νοσήματα και συγκεκριμένους τύπους καρκίνου.

Ο χρόνος μεταξύ μόλυνσης από τον ιό και εκδήλωσης του AIDS ποικίλει από άτομο σε άτομο, ενώ η έγκαιρη χορήγηση συνδυασμού αντιρετροϊκών φαρμάκων υψηλής δραστικότητας (Highly Active Antiretroviral Therapy – HAART), επιβραδύνει σημαντικά την εξέλιξη του νοσήματος και μειώνει σε μεγάλο βαθμό τη θνητότητα.

Πως μεταδίδεται ο ιός HIV;

O HIV μεταδίδεται μέσω της επαφής συγκεκριμένων υγρών:

• το αίμα
• το σπέρμα
• τα προσπερματικά
• τα κολπικά
• το μητρικό γάλα

Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μεταδοθεί μέσω της σεξουαλικής επαφής (πρωκτική, κολπική, στοματική) χωρίς προφυλακτικό ή μέσω της από κοινού χρήσης αιχμηρών αντικειμένων (ξυραφάκια, βελόνες, σύριγγες) με HIV οροθετικό άτομο. Από μία HIV οροθετική μητέρα στο νεογνό κατά τη διάρκεια της κύησης, του τοκετού και του θηλασμού και από μετάγγιση μολυσμένου αίματος ή μολυσμένων παραγώγων.

Οι μύθοι

Ο ιός δεν μεταδίδεται μέσω της καθημερινής κοινωνικής επαφής δηλαδή από:

• την χειραψία
• την αγκαλιά
• το φιλί στο μάγουλο
• το σάλιο
• τα δάκρυα
• το φτέρνισμα ή το βήξιμο
• τα κουνούπια ή άλλα έντομα
• την χρήση οικιακών σκευών, τουαλέτας, ντους, πισίνας

πηγή: ΚΕΕΛΠΝΟ

Ο HIV στην Ελλάδα

Μέχρι και την 31η Οκτωβρίου του 2016, έχουν καταγραφεί στο ΚΕΕΛΠΝΟ 15.795 περιστατικά HIV λοίμωξης (82,7% άνδρες). Από το σύνολο των ατόμων αυτών:

• 3.923 έχουν εμφανίσει AIDS
• περίπου 8.600 βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή θεραπεία.

Ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται στους 2.662.

Τους πρώτους δέκα μήνες του 2016 διαγνώστηκαν και δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ:

• 453 HIV λοιμώξεις (4,1 ανά 100.000 πληθυσμού)
• εκ των οποίων οι 367 (81%) είναι άνδρες
• και οι 86 (19%) είναι γυναίκες.

Ο αριθμός των περιστατικών του 2016 είναι ο χαμηλότερος που έχει καταγραφεί από το 2010.

Διαγνώσεις AIDS στον παιδικό πληθυσμό

Συνολικά 37 παιδιά ηλικίας κάτω των 13 ετών έχουν διαγνωσθεί με AIDS. To θετικό είναι ότι τα τελευταία 5 χρόνια δεν έχει εντοπιστεί κανένα νέο κρούσμα.

Το ΚΕΕΛΠΝΟ έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του πληθυσμού μέσα από την καμπάνια που φέρει την ονομασία «Εξετάσου και προφυλάξου».

πηγή:CNN Greece

Από σήμερα μέχρι και την 1η Δεκεμβρίου σε διάφορες πόλεις της χώρας κινητές μονάδες του ΚΕΕΛΠΝΟ θα κάνουν εξέταση με Rapid Test, συμβουλευτική, διανομή ενημερωτικού υλικού και προφυλακτικών.

πηγή:CNN Greece

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και στον ευάλωτο πληθυσμό π.χ. τα άτομα αλλοδαπής εθνικότητας.

Η χώρα μας όπως τόνισαν όλοι οι επιστήμονες πρέπει να φτάσει τους στόχους που έχει θέσει το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών έως το 2020 για την αντιμετώπιση του HIV/AIDS (UNAIDS). Ποίοι είναι αυτοί;

Το 90% των ατόμων που ζουν με το HIV/AIDS να γνωρίζουν το προφίλ HIV-οροθετικότητάς τους.
Το 90% των διαγνωσθέντων με HIV/AIDS να λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή.
Το 90% των ατόμων που λαμβάνουν θεραπεία να έχουν επιτύχει καταστολή του ιικού φορτίου.

Σημερινά δεδομένα

Το 78,4% που ζουν με το HIV/AIDS να γνωρίζουν το προφίλ HIV-οροθετικότητάς τους.
Το 67,5% των διαγνωσθέντων κάποια στιγμή έλαβε αντιρετροϊκή θεραπεία.
Μόνο το 30% έχει καταστείλει το ιικό φορτίο.

Θεραπεία

Σήμερα, η HIV λοίμωξη θεωρείται μια χρόνια νόσος, υπό την προϋπόθεση όμως ότι ο ασθενής λαμβάνει συστηματικά την αντιρετροϊκή θεραπεία του.

«Όμως δεν παύει να είναι μια χρόνια φλεγμονή, ο οργανισμός γερνάει. Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν υπέρταση, καρδιαγγειακά, λιποατροφία (απώλεια του λίπους το οποίο υποστηρίζει την πληρότητα, το σχήμα και το περίγραμμα του προσώπου)» τόνισε η Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας - Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής, Ε. Σαμπατάκου.

Νέες θεραπείες

Φάρμακα σε ενέσιμη μορφή τα οποία είναι στην φάση τρία σε ότι αφορά την έρευνα, δίνουν ελπίδες ότι ίσως να μπορέσουν να αντικαταστήσουν την καθημερινή λήψη αντιρετροϊκών χαπιών. Η ένεση όπως ανακοίνωσαν οι επιστήμονες στην εκδήλωση του ΕΚΠΑ, θα γίνεται ενδομυϊκά κάθε δύο μήνες.

Άλλες έρευνες θέλουν ένα «έξυπνο» τσιπ να μετρά το αντιικό φορτίο του ασθενούς.

Από το απόγευμα της 28ης/11 και μέχρι τις 2/12 στο κεντρικό κτήριο του ΕΚΠΑ στην Πανεπιστημίου, θα προβάλλεται η κόκκινη κορδέλα, το σύμβολο αλληλεγγύης με τους φορείς του ιού HIV και αυτούς που νοσούν από AIDS.

Κόκκινη κορδέλα

Το 1991 μια ομάδα καλλιτεχνών στο Σαν Φρανσίσκο, ευαισθητοποιημένη στον αγώνα κατά του AIDS, θέλησε να δημιουργήσει ένα σύμβολο συμπαράστασης για τα άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV. Εμπνεύστηκαν από το κίτρινο κορδελάκι που είχε δημιουργηθεί για τους Αμερικανούς στρατιώτες, οι οποίοι υπηρέτησαν στον πόλεμο του Κόλπου. Έβαψαν λοιπόν το δικό τους κόκκινο, δίνοντας του το χρώμα του αίματος, του πάθους, της αγάπης.