Το φαινόμενο Μπερλουσκόνι μάθημα για την Αμερική του Τραμπ

Ερωτώμενος για το retweet του, τόνισε στο NBC: «Τι σημασία έχει αν ήταν του Μουσολίνι ή κάποιου άλλου – είναι πολύ σωστή ρήση».

Δεν προκαλεί καμία έκπληξη. Από το περασμένο φθινόπωρο, ο Τραμπ – μέσω Twitter και ομιλιών – προωθεί μία φιλοναζιστική, φιλορατσιστική ρητορική.

Οι επανειλημμένες προσβολές εναντίον Αφροαμερικανών, Ισπανόφωνων και Μουσουλμάνων υποδεικνύουν πως η λευκή κληρονομιά των Χριστιανών Ευρωπαίων είναι ο άξονας του σχεδίου του να «Κάνει την Αμερική Μεγάλη Ξανά» ("Make America Great Again")

Ως προς αυτό, λοιπόν, οπωσδήποτε, ακολουθεί τον Μουσολίνι. Ενώ ο ιταλικός φασισμός συχνά χαρακτηρίζεται ως «παραφυάδα» του ναζισμού, επρόκειτο για την πρώτη φασιστική κυβέρνηση στην Ευρώπη, με τον Μουσολίνι να είναι ο πρώτος ηγέτης με ολοκληρωμένο ρατσιστικό σχέδιο. Το 1927, έξι χρόνια πριν την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, ο Μουσολίνι προειδοποίησε πως η μείωση της ευρωπαϊκής γονιμότητας συνεπαγόταν πως «σύσσωμη η λευκή φυλή, η δυτική φυλή θα μπορούσε να αφανιστεί από ‘’έγχρωμες’’ φυλές που πολλαπλασιάζονται με άγνωστο, από το δικό μας, ρυθμό».

Παρ’όλα αυτά, ήταν ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι κι όχι ο Μουσολίνι, που προβάλλει ως το αντιπροσωπευτικότερο δείγμα μίας πιθανής προεδρίας Τραμπ. Ο Τραμπ ίσως φαίνεται αυταρχικός και ρατσιστής, ωστόσο δεν αγωνίζεται για την καθιέρωση μίας μονοκομματικής εξουσίας...

Ο δημόσιος διάλογος για τη σχέση του Τραμπ με το φασισμό αποπροσανατολίζει. Αυτό που είναι απαραίτητο αυτή τη στιγμή στην εκστρατεία των Ρεπουμπλικανών (GOP, Grand Old Party) είναι να λάβουν υπ’όψιν όσα ξέρουμε για τον Τραμπ και το γραφείο του Προέδρου (POTUS, President of the United States). Το παράδειγμα του Μπερλουσκόνι μπορεί να βοηθήσει σ’αυτήν την κατεύθυνση.

Υπάρχει λόγος που ο Τραμπ είναι γνωστός στην Ιταλία ως ο «Αμερικανός Μπερλουσκόνι». Ο Ιταλός μεγιστάνας αναστάτωσε την ιταλική πολιτική σκηνή όταν ίδρυσε το Φόρτσα Ιτάλια (Forza Italia), κόμμα που πήρε το όνομά του από ένα ποδοσφαιρικό σύνθημα. Οι εγωπαθείς δηλώσεις του Μπερλουσκόνι εξόργισαν το ιταλικό πολιτικό κατεστημένο – όπως τότε που είχε αυτοχαρακτηριστεί ως ο «Ιησούς Χριστός της Ιταλικής πολιτικής».

Πηγή: Twitter

Όπως ο Τραμπ, ο Μπερλουσκόνι μπήκε στην πολιτική χάρη στη φήμη του ως επιχειρηματία των media και του αθλητισμού. Αυτό και η περιουσία του τού παρείχαν αυτονομία από τους παραδοσιακούς πολιτικούς μηχανισμούς και μία αίγλη που σαγήνευε τα πλήθη. Ένα από τα μυστικά των χαρισματικών προσωπικοτήτων είναι πως είναι επιθετικοί με τους οπαδούς τους: Δεν προσπαθούν να είναι αρεστοί. Ο κατάλογος σεξιστικών σχολίων του Μπερλουσκόνι είναι πολύ πιο ευρύς από εκείνον του Τραμπ. Κι όμως, οι Ιταλίδες νοικοκυρές αποτελούσαν τον πιο αξιόπιστο ψηφοφόρο του. Μιμείτο την ικανότητα του Μουσολίνι στο να κολακεύει και να απειλεί τα πλήθη. Κι ο Τραμπ έχει και τις δύο ικανότητες.

Οι αντιφάσεις του Μπερλουσκόνι είναι τόσες ώστε να του εξασφαλίζουν την «είσοδό» του στη Wikipedia: Κατηγορίες για ανάρμοστη συμπεριφορά, φοροδιαφυγή, δεσμοί με τη Μαφία.

Ο Μπερλουσκόνι, ιδιοκτήτης τηλεοπτικών δικτύων, ήρθε στην εξουσία απειλώντας τα media, όπως ακριβώς κάνει κι ο Τραμπ σήμερα. Όσο βρισκόταν στην εξουσία, είχε επανειλημμένως προσπαθήσει να χειραγωγήσει ανταγωνιστικά ή αρνητικά διακείμενα Μέσα Ενημέρωσης, διαβρώνοντας σταδιακά την κουλτούρα της δημοσιογραφικής ακεραιότητας στην Ιταλία. Επιπλέον, παρενέβη στην ιταλική δικαιοσύνη με έναν πρωτοφανώς ακραίο τρόπο, με την αιτιολογία της κρατικής παρέμβασης στην ελευθερία του πολίτη, προκειμένου ο ίδιος να αποφύγει τις δικαστικές περιπέτειες. Χρειάζεται προσοχή όταν οι δισεκατομμυριούχοι λένε πως θέλουν να «απελευθερώσουν» το λαό από την τυραννία και προσπαθούν να το κάνουν, επιτιθέμενοι στον Τύπο και τη Δικαιοσύνη...

Έπειτα, υπάρχει ένα ζήτημα αντικρουόμενων συμφερόντων όσον αφορά την επιχειρηματική αυτοκρατορία του Τραμπ, στην περίπτωση που εκλεγεί πρόεδρος. Όταν ο Μπερλουσκόνι βρισκόταν στην εξουσία, οι προσωπικές του διασυνδέσεις και τα επιχειρηματικά ενδιαφέροντα μοιραία, λόγω εύρους περιουσίας, έμπλεκαν με τα κρατικά (η σχέση του με τον Πούτιν βρισκόταν πάντα υπό ειδικό έλεγχο).

Ο Τραμπ είναι μέλος της ίδιας διεθνούς ελίτ. Είναι δημιούργημα της ίδιας κουλτούρας των εξυπηρετήσεων, των δοσοληψιών και των παραδείσων offshore – και της γενικής άποψης πως οι φόροι και ο κρατικός έλεγχος είναι απορριπτέοι.

REUTERS/Carlo Allegri

Ο Μπερλουσκόνι συχνά πυκνά «αναστάτωνε» τις διεθνείς σχέσεις, φερόμενος απρεπώς σε πλήθος περιστάσεων. Το 2003, στο χρηματιστήριο της Nέας Υόρκης, προέβαλε τις όμορφες ιταλίδες γραμματείς ως τον κύριο λόγο για τους Αμερικανούς να επενδύσουν στη χώρα. Ένα από τα δείγματα του ανορθόδοξου χιούμορ του ήταν όταν αποκάλεσε τους Αφροαμερικανούς ηλιοκαμένους ή «μαυρισμένους», όπως άλλωστε έκανε και με τον Αμερικανό πρόεδρο, Μπαράκ Ομπάμα, το 2008.

Ομοίως, ο Τραμπ αρέσκεται στο να είναι πολιτικώς μη ορθός. Η απρόσεκτη γλώσσα έχει ήδη σοβαρές επιπτώσεις διεθνώς. Προβάλλει επίσης και ο ως δυνάμει εθνικός κίνδυνος για την Ασφάλεια, δεδομένου του ότι θα γινόταν ο επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων, οπότε κάθε του λέξη και κίνηση θα αποτελούσε πεδίο μελέτης από συμμάχους κι εχθρούς.

Ο Μπερλουσκόνι συχνά υποβάθμιζε τη μοχθηρότητα του Μουσολίνι, παρουσιάζοντας τον «Ντούτσε» ως έναν πολιτικό άνδρα που ευεργέτησε την Ιταλία. Ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έκπληξη το ότι ο Μπερλουσκόνι ήταν υπεύθυνος για την επαναφορά των νεοφασίστων στην εξουσία, με τον κυβερνητικό συνασπισμό με την Εθνική Συμμαχία (Alleanza Nazionale) και τη ρατσιστική Λέγκα του Βορρά (Lega Nord).

Όπως φάνηκε, ο στόχος της διατήρησης μιας Ευρώπης λευκών Χριστιανών αποτέλεσε μέρος εκείνης της κυβέρνησης αλλά και κάθε άλλης κομματικής πλατφόρμας του Σίβλιο Μπερλουσκόνι. Ουσιαστικά, πρόλαβε την Ευρώπη και, υπ’αυτήν την έννοια, και τον Τραμπ.

Η αξιοπρέπεια και η διεθνής εικόνα της Ιταλίας επιδεινώθηκε, με τον Μπερλουσκόνι στο τιμόνι της χώρας. Δεν εκπλήρωσε καμία από τις οικονομικές εξαγγελίες του και η ιταλική οικονομία βρισκόταν υπό κατάρρευση όταν πια εκείνος δεχόταν πιέσεις να παραιτηθεί, το 2011 κατά την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.

Ο ίδιος ο Μπερλουσκόνι κατέληξε να καταδικαστεί για φοροδιαφυγή και αποπέμφθηκε από το σώμα της ιταλικής Γερουσίας το 2013. Οι ποινές για κατάχρηση εξουσίας και σεξ με ανήλικη ιερόδουλη ανατράπηκαν από το εφετείο.

Αμφότεροι οι Μουσολίνι και Μπερλουσκόνι ήρθαν στην εξουσία ως «αουτσάιντερ» που πρόσφεραν στους Ιταλούς ένα αλλιώτικο πολιτικό μοντέλο. Ωστόσο, η Αμερική διαθέτει ένα εντελώς διαφορετικό σύστημα ιεράρχησης και εξουσίας. Δεν έχουμε το περιθώριο να «τζογάρουμε» την ψήφο μας. Είναι ώρα να δούμε καθαρά, με τον Μπερλουσκόνι ως μία διδακτική ιστορία, τι ακριβώς θα μπορούσε να σημαίνει μία προεδρία Τραμπ για την Αμερική.

Is Trump the new Silvio Berlusconi?

By Ruth Ben-Ghiat, CNN