Κατάθλιψη: ο εφιάλτης που μπορεί να γίνει ένας μεγάλος δάσκαλος

Οι επιστήμονες προσπαθούν να συμφιλιώσουν τον πάσχοντα με την νόσο, προσπαθούν να αφαιρέσουν τον φόβο.

Μόλις η κατάθλιψη απογυμνωθεί απ τον φόβο, που προκαλεί μέσω των συμπτωμάτων, μπορεί να αντιμετωπιστεί καλύτερα λένε οι ψυχολόγοι.

«Όταν ο υπόλοιπος κόσμος χαίρεται τη ζωή του, εγώ βλέπω τη ζωή μέσα από τα γυαλιά του μαύρου σκύλου. Δραστηριότητες που κάποτε μου έδιναν χαρά, μοιάζουν ανούσιες. Του αρέσει να ορίζει την όρεξη μου. Μου κλέβει την μνήμη και δεν με αφήνει να συγκεντρωθώ.[...] Η μεγαλύτερη μου ανησυχία είναι να μην μάθει ο κόσμος για τον μαύρο σκύλο γιατί φοβάμαι την κριτική, ντρέπομαι για το στίγμα του μαύρου σκύλου».

Ο παραστατικός τρόπος με τον οποίο οι ειδικοί αποδίδουν σε αυτό το βίντεο τα συμπτώματα, βοηθά τους πάσχοντες να συνειδητοποιήσουν ότι ο «εφιάλτης» που βιώνουν είναι βίωμα και πολλών άλλων. Το σημαντικότερο μήνυμα βέβαια είναι ότι η κατάθλιψη όχι απλά μπορεί να αντιμετωπιστεί αλλά ότι μπορεί, τελικά, να αλλάξει προς το καλύτερο τη ζωή του ατόμου.

«Δεν θα έλεγα ότι είμαι ευγνώμων στον μαύρο σκύλο όμως ήταν ένας καταπληκτικός δάσκαλος. Με ώθησε να επανεκτιμήσω και να απλουστεύσω τη ζωή μου. Ο μαύρος σκύλος θα είναι πάντα κομμάτι της ζωής μου αλλά όχι στην βάση που ήταν, έχουμε αλληλοκατανόηση», λέει ο πρωταγωνιστής του βίντεο.

Η κατάθλιψη παγκοσμίως παίρνει διαστάσεις επιδημίας

Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας 1 στους 10 ανθρώπους επηρεάζεται από κοινές ψυχικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη κι αγχώδης διαταραχή.

Το 1990 νόσησαν 416 εκατομμύρια άνθρωποι ενώ το 2012 αυξήθηκαν στους 615 εκατομμύρια ανθρώπους.

Όμως το πιο ανησυχητικό απ' όλα τα στοιχεία είναι ότι κάθε 40 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος αυτοκτονεί σε κάποιο σημείο του πλανήτη.

Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Μάλιστα, οι αυτοκτονίες είναι η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως στις ηλικίες από 15 έως 29 ετών.

Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Το κεντρικό μήνυμα της καμπάνιας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την κατάθλιψη είναι «Ας μιλήσουμε». Με αυτόν τρόπο παροτρύνουν τους πάσχοντες να μιλήσουν σε κάποιον ειδικό.

Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Ενώ δίνουν οδηγίες για την αντιμετώπιση όσων έχουν αυτοκτονική τάση.

Αυτοκτονίες

Οι αυτοκτονίες μπορούν να προληφθούν.

Μιλώντας για αυτό με το άτομο που το σκέφτεται δεν προκαλείς την πράξη, το αντίθετο, μπορείς να βοηθήσεις τον πάσχοντα να μειώσει το άγχος του.

Όταν όμως μεταξύ άλλων αντιληφθείς ότι ο ασθενής αποχαιρετά τους φίλους και την οικογένεια του αυτό πρέπει να εκθληφθεί ως καμπανάκι κινδύνου.

Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Άτομα Υψηλού Ρίσκου

• Πάσχοντες από κατάθλιψη, εξαρτημένοι από αλκοόλ ή ναρκωτικά.
• Άτομα τα οποία βιώνουν έντονη δυστυχία όπως για παράδειγμα μετά από χαμό αγαπημένου ανθρώπου ή χωρισμό.
• Όσοι πάσχουν από χρόνιο πόνο ή ασθένεια.
• Όσοι έχουν ζήσει τραυματικές εμπειρίες π.χ. πόλεμο, κακοποίηση.
• Όσοι είναι κοινωνικά απομονωμένοι.

Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Η κατάθλιψη δεν είναι απλά μια κακή διάθεση που μπορεί να έχει κάποιος αλλά ένα σοβαρό πρόβλημα ψυχικής υγείας το οποίο επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής του.

Συμπτώματα

• Κακή διάθεση τουλάχιστον για 15 ημέρες
• Προβλήματα στον ύπνο (αϋπνία ή υπερυπνία)
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για αγαπημένες δραστηριότητες
• Αδικαιολόγητα συνεχόμενο αίσθημα κόπωσης
• Υπερβολική ενοχή
• Αίσθημα αναξιότητας
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Αδυναμία συγκέντρωσης
• Επαναλαμβανόμενες αρνητικές σκέψεις

Βέβαια υπάρχουν και τα γνωστά «ψυχοσωματικά» όπως οι συχνοί πονοκέφαλοι, οι πόνοι στο στομάχι και το έντερο.

Αν κάποιος έχει τουλάχιστον 5 από αυτά τα συμπτώματα στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τότε καλό θα είναι να επισκεφτεί έναν ειδικό.

Επιλόχειος κατάθλιψη

Συχνά ο ερχομός ενός μωρού σε κάποιες γυναίκες μπορεί να φέρει μαζί με την χαρά και δυσάρεστα συναισθήματα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η επιλόχειος κατάθλιψη επηρεάζει 1 στις 6 γυναίκες.

Πέρα από τα συμπτώματα που ήδη αναφέραμε, η επιλόχειος έχει και κάποια επιπλέον χαρακτηριστικά όπως:

Την έλλειψη συναισθηματικού δεσμού την μητέρας με το μωρό και την αμφιβολία για την φροντίδα τόσο της ίδιας όσο και του νεογέννητου.

Για να αντιμετωπιστεί χρειάζεται η βοήθεια ειδικού και πολλές φορές είναι απαραίτητη η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής ακόμη και κατά την διάρκεια του θηλασμού (υπάρχουν ακίνδυνα για το νεογνό σκευάσματα).

Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νόσου παίζει ο περίγυρος. Οι φίλοι ή το οικογενειακό περιβάλλον, μπορούν να βοηθήσουν την νέα μαμά στην φροντίδα του μωρού αλλά και στην εξασφάλιση χρόνου ξεκούρασης για εκείνη.

Η κουβέντα με άλλες μαμάδες, οι οποίες είχαν την ίδια «εμπειρία» βοηθάει πολύ.

Όπως και η βόλτα μαζί με το μωρό.

Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Περιστατικά στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα τα χρόνια της κρίσης έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των ατόμων που καταλήγουν στα εξωτερικά ιατρεία των ψυχιατρικών νοσοκομείων και των ιδιωτικών ιατρείων με συμπτώματα κατάθλιψης και αγχώδους διαταραχής.

Η κατάθλιψη χτυπά και τα δύο φύλα. Οι ψυχίατροι και οι ψυχολόγοι έχουν παρατηρήσει ότι στη χώρα μας οι γυναίκες ζητούν πιο εύκολα βοήθεια από έναν ειδικό.

Οι άνδρες όμως εμφανίζουν πιο βαριά καταθλιπτική συμπτωματολογία, ιδιαίτερα όσοι είναι μορφωμένοι και αναγκάζονται να κάνουν χειρονακτική δουλειά. Σε αυτή την κατηγορία των ανθρώπων δημιουργείται θέμα αυτοεκτίμησης.

«Η κατάθλιψη αρχίζει να εμφανίζεται μετά από 4 με 5 μήνες όταν πλέον αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι δεν είναι μια παροδική περίοδος ανεργίας. Αλλά αφού χτυπήσουν αρκετές πόρτες και διαπιστώσουν ότι δεν υπάρχουν οι προσφορές στον αριθμό που υπήρχαν στο παρελθόν, τότε καταλαβαίνουν ότι πρέπει να κατεβάσουν τα στάνταρ των επιδιώξεων τους και αναγκάζονται σιγά σιγά προκειμένου να εργαστούν να καταφύγουν σε επιλογές που δεν θα έκαναν» λέει στο CNN Greece, ο πρόεδρος της ένωσης ψυχιάτρων Κωνσταντίνος Αλεξανδρόπουλος.

Τονίζει μάλιστα, ότι αμφισβητείται ο ρόλος του άντρα-αρχηγού στην οικογένεια όταν το διάστημα της ανεργίας είναι μεγάλο.

«Συνήθως πλήττονται οι παραγωγικές ηλικίες 25 με 45 ετών ενώ πιο εύκολα προσαρμόζονται στην ανεργία όσοι είναι κοντά στην σύνταξη» προσθέτει.

Έφηβοι

«Υπάρχει ευερεθιστότητα, επιθετικότητα και οργή ή σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζεται με κάποια συμπεριφορά η οποία είναι παραβατική, μπορεί να γίνει ακόμη και αυτοκαταστροφική». λέει η παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου, περιγράφοντας στο CNN Greece τι συμπτώματα εμφανίζουν οι έφηβοι που πάσχουν από κατάθλιψη.

Το ανησυχητικό είναι ότι μόνο 1 στους 5 εφήβους λαμβάνουν βοήθεια κι αυτό γιατί τα παιδιά αλλά και οι γονείς δεν αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για κατάθλιψη. Συνήθως αποδίδουν την συμπεριφορά τους στην εφηβεία.

«Όταν ένας γονιός πάσχει από κατάθλιψη τότε το παιδί έχει 40% πιθανότητες να παρουσιάσει και αυτό» μας λέει η κ. Καππάτου και συμπληρώνει ότι «το 10 με 15% των εφήβων μπορεί να παρουσιάσει κατάθλιψη».

Τα χρόνια της οικονομικής κρίσης έχουν αυξηθεί τα περιστατικά εμφάνισης της νόσου ακόμη και σε παιδιά μικρής ηλικίας.

Αυτό είναι συνέπεια της νέας πραγματικότητας (αυξημένη ανεργία) με την οποία είναι αντιμέτωπες οι ελληνικές οικογένειες.

Όταν οι γονείς δεν αισθάνονται καλά τα παιδιά γεμίζουν με αγωνία και ανασφάλεια, γι αυτό θα πρέπει να παρατηρούν με μεγάλη προσοχή την συμπεριφορά των παιδιών τους, λέει η Αλεξάνδρα Καππάτου:

«Μπορεί το παιδί να κλειστεί να βασανιστεί για κάποιους μήνες, κάποια στιγμή μπορεί να αισθανθούν οι γονείς ότι είναι κάπως καλύτερα. Μπορεί όμως μετά να του ξαναπαρουσιαστεί και θέλω να τονίσω μια σοβαρότατη παράμετρο. Ο έφηβος μπορεί να οδηγηθεί ακόμη και σε απόπειρα αυτοκτονίας, αν δεν του δοθεί βοήθεια.»

Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στην καμπάνια του κατά της κατάθλιψης έχει συμπεριλάβει τις εξής χρήσιμες συμβουλές για τους πάσχοντες:

• Μιλήστε σε κάποιον που εμπιστεύεστε για το πώς νοιώθετε. Οι περισσότεροι άνθρωποι νοιώθουν καλύτερα όταν μιλάνε σε κάποιον που ξέρουν ότι νοιάζεται.
• Ζητήστε βοήθεια από κάποιον επαγγελματία υγείας
• Σκεφτείτε ότι με την σωστή βοήθεια μπορείτε να νοιώσετε καλύτερα.
• Συνεχίστε δραστηριότητες που σας έκαναν να νοιώθετε καλά.
• Κρατείστε επαφή με τους φίλους και την οικογένεια σας
• Κάντε συχνά άσκηση. Έστω και έναν μικρό περίπατο
• Διατηρείστε τις διατροφικές συνήθειες και τις ώρες ύπνου
• Αποδεχτείτε ότι ίσως έχετε κατάθλιψη και μειώστε τις απαιτήσεις από τον εαυτό σας
• Αποφύγετε ή περιορίστε το αλκοόλ. Αποφύγετε τα ναρκωτικά. Μπορούν να κάνουν πιο έντονη την κατάθλιψη
• Αν νοιώσετε αυτοκτονική τάση, επικοινωνήστε άμεσα με κάποιον για βοήθεια